MATURA 2015 Biologia | Poziom rozszerzony Przykładowe zadania z BIOLOGii przygotowujące do NOWEGO egzaminu maturalnego Zadanie 1. Organellami komórkowymi, których funkcja wiąże się z przemianami energetycznymi, są mitochondria i chloroplasty występujące w komórkach roślinnych oraz protistów roślinopodobnych. Obie te struktury, będąc organellami półautonomicznymi, posiadają niewielką ilość własnego DNA oraz rybosomy umożliwiające im syntezę własnych białek. Uzupełnij tabelę dotyczącą procesów zachodzących w mitochondriach i chloroplastach. Wpisz w każdą komórkę odpowiednią informację. Cecha procesu zachodzącego w organelli I Typ przemiany metabolicznej II Nazwa procesu Mitochondrium Chloroplast III Substraty IV Produkty V Rodzaj fosforylacji Wskazówka W mitochondrium zachodzi proces oddychania komórkowego. Jest to proces rozpadu (kataboliczny z uwolnieniem energii). Równanie ogólne oddychania komórkowego: C6H12O6 + 6O2 —— > ATP (energia) + 6CO2 + 6H2O glukoza + tlen —— > ATP (energia) + dwutlenek + woda substraty węgla produkty wsip.pl/nowa-matura 1 MATURA 2015 Biologia | Poziom rozszerzony W chloroplastach zachodzi proces fotosyntezy. Jest to proces syntezy związków bardziej złożonych z prostych (anaboliczny wymagający energii słonecznej). Równanie ogólne fotosyntezy: 6CO2 + 6H2O + energia słoneczna —— > + C6H12O6 + 6O2 dwutlenek węgla + woda + energia słoneczna —— > glukoza + tlen substraty produkty Zadanie 2. Zaznacz poprawne dokończenie każdego zdania. 2.1. Fragment łańcucha DNA: …TACGAGAGCTATGCAATA… zawiera A. 6 kodonów. B. 9 kodonów. C. 18 kodonów. 2.2. Komplementarny fragment mRNA do fragmentu DNA …TACGAGAGCTAT… zapisujemy A. …AUGCUCUCGAUA… B. …AUACGUUAUAUG… C. …ATGCTCTCGATA… 2.3. Informacja o budowie białek jest przepisywana z DNA na RNA w procesie A. translacji. B. transkrypcji. C. translokacji. Wskazówka • Kodon (triplet) to trójka nukleotydów kodujących określony aminokwas. Na przykład: fragment łańcucha DNA: …ATATTTGCA… zawiera 3 kodony. • Transkrypcja to proces przepisywania informacji genetycznej z DNA na mRNA, w którym powstaje kwas RNA. Zamiast deoksyrybozy zbudowany jest z rybozy, a zamiast tyminy (T) w kwasie tym występuje uracyl (U). Na przykład: komplementarny fragment mRNA do fragmentu DNA …GCAATA… zapisujemy …CGUUAU… wsip.pl/nowa-matura 2