Judaizm

Judaizm
Biblia- stary testament
-Tora/Prawo/Pięcioksiąg Mojżeszowy
5 ksiag biblii Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb,
Powtórzonego Prawa. Zawiera 613 zaleceń dot wszystkich
dziedzin życia.
-Prorocy- zawiera pisma proroków
Talmud (Nauka) zbiór pism, uzup. I komentarz do Biblii,
skł sięz 2 cz.
1. Miszny- kodeks prawny 2. Genary- zakończenie,
komentarze do Miszny.
Wiara
w
jednego
i
jedynego
Boga
(sprawiedliwy,miłosierny,wszechmocny,wszechobecny,bez
cielesny), przekonanie o przesłaniu rel żydów jako narodu
wybranego. O swoich zamiarach i obecności Bóg informuje
poprzez objawienia, komunikacja z bogiem poprzez
modlitwę. Wypełnienie Tory- przyjście na ziemie mesjasza
zwiastunem nastania Królestwa Bożego. Czł. Jest
niepodzielną
jednością
ciała
i
duszy.
Jest
współpracownikiem Boga, grzechy zakłócają równowagę
pomiedzy nim a bogiem, zal za grzechy wyraza się w
pokucie. Nie ma grzechu pierworodnego. Podstawa etyki10 przykazań. Zakaz czci posagów oraz podobizn boga.
Jest religia monolityczna. Podział na judaizmu:
konserwatywny,liberalny,reformowany,chasydyzm,rekonst
rukcjonizm.
Święta: Szabat- odpoczynek,święto na pamiątkę stworzenia
swiata i wyjscie z niewoli egipskiej.Pascha- pamiatka
wyjscia izraelitow z niewoli egipskiej. Trwa w Palestynie 7
dni w diasporze 8. Synagoga- boznica-miejsce wspolnych
modłów i zycia społecznego. Modlitwa 3xdziennie.
Hinduizm
Pojecie DHARMY- kastowy obowiązek moralny, kieruje
zyciem zgodnie z określonymi wartościami i modyfikacja
ideałów zgodnie ze zmieniającym się czasem.Postepowanie
wg norm moralnych, doskonalenie się. Podzial na 4 stany,
kaplani i uczeni/biel, wojownicy i władcy/czerwien,
kupcy,rolnicy,rzemieślnicy/zolty,sluzba,niewolnicy/czarny.
Oraz setki kast.
Wartości które powinny się znaleźć w zyciu człowieka to:
pozadanie, milosc, wartości doczesne /sukces,majatek/,
prawe Zycie, osiągnięty stan wybawienia.4 drogi
zbawieniaoddanie,
milosc
do
boga,
rozmyslanie/kontemplacja, wiedza, droga zbawienia.
Bogowie: Brahma kształtujący swiat, Wisznu zachowanie,
wciela się w rozne postacie np. rybe, zolwia, krisne, budde
itp Śiwa- niszczenie.Formy kultu: czczenie bogow, bostw,
władców, świętych, świętość zwierzat waz malpa, krowa,
święto krowy, kult roślin, drzew, traw, swiatynie, rzeki,
pielgrzymki
do
miejsc
świętych,
ofiary
mieso,owoce,kwiaty,nabiał, kult posagow w których
mieszka czastka boga. Reinkarnacja.
Islam
Podstawa- Koran i Sunna (tradycja). Koran- swieta ksiega
islamu skladajaca się z 114 rozdzialow. Ksiega stanowi
obawienie przekazane Mahometowi przez Allaha.
Doktryna: wiara w jedynego Boga Allacha, zaufanie do
Koranu oraz do tradycji. Człowiek jest stworzeniem i sługą
Allacha, jest obdarzony wolna wolą, zasługuje swym
postępowaniem na zbawienie i raj albo na potępienie.
Główną formułą aby zostać islamistą jest „Nie ma Boga
prócz Allacha, a Mahomet jest jego prorokiem”.
Praktyczne zasady etyki muzułmańskiej są zawarte w
każdym dziale prawnym (fikh) i stosowanie do nich czyny
są
dzielone
na
klasy:
1. istotne obowiązki, których wypełnianie jest
wynagrodzone
a
zaniechanie
karane
2. obowiązki zalecane lecz nie istotnie, których wypełnione
jest nagradzane a zaniedbanie nie jest karane
3.
czynności
prawnie
i
moralnie
obojętnie
4.
czyny
ganione,
lecz
nie
zakazane
5.
czyny
zabronione
i
karalne
Największa zbrodnia w islamie to odstępstwo od wiary a
następnie morderstwo, nierząd, sodomia, picie wina,
kradzież, fałszywe świadectwo, oszczerstwo, odmowa
jałmużny.
Obowiązki wyznawcy islamu (5 filarów, które są zalecane
przez Koran za pomocą oręża czyli świętą wojnę - dżihad):
1.wyznanie wiary 2.modlitwa 3. jałmużna 4. post w
miesiącu
ramadan
5.
pielgrzymka
do
Mekki
Modlitwa jest odmawiana o świcie, po południu, o
zachodzie i gdy zapadnie noc, podczas modlitwy
muzułmanin powinien być czysty(umyć ręce, nogi, twarz),
stać w miejscu czystym i modlić się zwróconym w
kierunku Mekki, a modlić się w j. Arabskim.
Sikhizm
Religia ta jest przeciwna wojnom religijnym. Nie chce
dzielić ludzi na muzułmanów, hinduistów, chrześcijan.
Uważa, że Boga można kochać nazywając go Allahem,
Jahwe, Kryszną itp.
Sikhizm jest rodzajem kompilacji islamu i hinduizmu. Z
islamu pochodzi nie posiadający żadnego wizerunku ani
wcieleń Bóg, który jednak posiada „miliony imion”. Z
hinduizmu pochodzą praktyki medytacyjne, wiara w
możliwość uzyskania bezpośredniej łączności z Bogiem
poprzez medytację prowadzącą do oświecenia, wiara w
reinkarnację, i wiele innych, zewnętrznych przejawów
kultu. Centralnym punktem jest kult pierwszych dziesięciu
Guru z których według wierzeń każdy był kolejnym
wcieleniem Guru Nanaka i miał bezpośredni kontakt z
Bogiem. Guru ci przekazali to objawienie na piśmie w
formie Pani Księgi, którą każdy z nich uzupełniał o kolejny
rozdział. Ostatni, dziesiąty Guru Gobind Singh uznał, że
dzieło pisania Księgi jest ukończone. Według wierzeń Pani
Księga jest obecnie guru Sikhów w znaczeniu dosłownym.
Pani Księga „udziela”
ślubów, jest „obecna” przy
narodzinach i pogrzebach, rozstrzyga spory religijne.
Przestrzeganie zasad moralności, diety i sposobu ubierania
się. Ważnymi punktami etyki sikhizmu są: wymóg
samodzielnego utrzymywania się z uczciwej pracy,
wzajemnego wspierania się i służby dla całej społeczności
oraz równości wszystkich wyznawców. Sikhizm nie
posiada ścisłej liturgii, a aktywność religijna koncentruje
się na czytaniu Pani Księgi – codziennym, osobistym
zwanym Sidharan Path, grupowym odbywanym w domach
modlitw i uroczystym, nieprzerwanym, publicznym
czytaniem całej Księgi od deski do deski wykonywanym w
każdej gminie Sikhijskiej przynajmniej raz do roku,
zwanym Akhand Path. Mężczyźni, którzy wychowali już
swoje dzieci i przeszli „godnie” przez aktywną część
swojego życia mają prawo uczestniczyć w sesjach
medytacyjno-dyskusyjnych, zwanych Ketha, które dają im
szansę osiągnięcia oświecenia. Religia ta początkowo nie
posiadała żadnej liturgii i zakazuje istnienia „etatowego
kleru”. Wyznawcy są w stosunku do siebie absolutnie
równi i od śmierci dziesiątego Guru, nikt nie posiada
żadnych specjalnych prerogatyw religijnych, oprócz
swojego osobistego autorytetu. Wszystkie funkcje religijne
od prowadzenia gminnych Gurdwar po administrowanie
najważniejszą świątynią czyli Armitsarem są wykonywane
społecznie i nie wolno z tego tytułu osiągać żadnych
korzyści materialnych.
BUDDYZM -> Trójkosz (Tipitaka) stanowi całościowy
obraz nauki Buddy, tworzy kanon palijski, w jego skład
wchodzą 3 kosze: reguły zakonnej (Winajapitaka), kazań
(Suttapitaka)
i
scholastyki
(Abhidhammapitaka)
Budda odrzucił literaturę wedyjską oraz wystąpił
przeciwko roszczeniom kastowym braminów. Z
braminizmu zapożyczył wiarę w reinkarnację, wyzwolenie
i koncepcję karmanu (dziedziczność zlych i dobrych
uczynków)
Pierwsza szlachetna prawda mówi o uniwersalności
bolesnych doznań, wszystko jest cierpieniem, wieczna
przemijalność świata, brak tego co nazywamy jaźnią.
Druga głosi naukę o powstaniu cierpienia. Trzecia mówi o
istnieniu stanu w którym nie ma cierpienia (nirvana),
którego istnienie jest gwarancja wyzwolenia. Czwarta
pokazuje drogę do usunięcia cierpienia (8 stopniowa
ścieżka). Człowiek posiada możliwość przerwania łańcucha
kolejnych narodzin za pomocą zniwelowania niewiedzy.
Człowiek może odrodzić się w światach wyższych (ludzie,
bogowie, półbogowie) lub światach niższych (zwierząt,
głodnych duchów, sfery piekielne) . wszystkie są
przepełnione cierpienie m dlatego celem człowieka jest
opuszczenie poszczególnych światów i znalezienie się poza
nimi.
Formy kultu: za życia Budda sam decydował kogo przyjąć
do zakonu, zaś po jego śmierci nowicjusz wstępował do
wspólnoty wypowiadając formułę: Szukam ostoi w
Buddzie, szukam ostoi w Dhamie, Szukam ostoi w
Sangdze.; po śmierci mistrza kult ograniczał się do miejsc
związanych z Buddą, w miejscach tych wznoszono kopce,
kurhany zawierające szczątki Buddy i jego mnichów.
Medytacje pozwalają człowiekowi dotrzeć do natury
Buddy.