Postawa religijności - cześć dla Boga w całości życia chrześcijańskiego. Na przestrzeni rozwoju różnorodnych myśli teologicznych, dotyczących różnych prób ujęcia człowieka, jego istoty oraz wszelkiego rodzaju zachowań religijnych, znajduje się stwierdzenie homo religiosus, mówiące, iż człowiek z natury jest istotą religijną1. Religijność miałaby być zakorzeniona we wnętrzu człowieka. Dowodem potwierdzającym powyższe zdanie byłby fakt powszechnej obecności religii w różnych miejscach świata w sensie geograficznym, jak również historycznym. Obecnie w świetle prowadzonych badań teologicznym, bez odpowiedniego podejścia do tego terminu, narażamy się na błędne dociekania zarówno pod względem semantycznym jak i merytorycznym. Termin homo est capax Dei, czyli człowiek jako ten, który jest otwarty na Boga i Jego działanie, oddaje w pełnym wymiarze istotę ludzką wraz z pewnymi uwarunkowaniami. Człowiek jako ten, który jest ukierunkowany ku transcendencji i mający możliwość realnego wejścia w osobowy kontakt z Bogiem par excellence.2 Powyższe przemyślenia będące efektem pracy naukowców w ramach teologii fundamentalnej nie pozostają bez znaczenia w odniesieniu do teologii moralnej, jak również prozaicznego i codziennego życia każdego człowieka. W naszym codziennym życiu dość często w obliczu ciągłych przemian spotykamy się z różnymi przejawami, różnorodnych postaw będących uzewnętrznieniem wiary bez względu na przedmiot względem którego się odnosimy. Bardzo widoczne staja się różnego rodzaju praktyki okultystyczne, przesądy decydujące o ludzkim powodzeniu bądź porażce, niejednokrotnie jawiące się jako irracjonalne, wręcz nie logiczne i czasami wręcz przez to wypierające Boga z życia codziennego. Dlatego też bardzo ważne jest powracanie do źródeł, które to ukazują nam, naszą własną tożsamość i zadania do spełnienia w naszym życiu. W dzisiejszym referacie chciałbym przede wszystkim skupić się na postawie religijności w odniesieniu do Boga, który jest podstawą prawidłowego życia chrześcijańskiego. Człowiek aby mógł się spełnić w swoim życiu potrzebuje nie tylko drugiego człowieka, ale także i Boga, explicite świadczą o tym poszczególne figury starotestamentalne, ukazujące dogłębnie pragnienia człowieka. Skażeni grzechem pierworodnym mamy utrudniony kontakt ze Stwórcą. Niejednokrotnie napotykamy się na różnego rodzaju trudności i przeszkody uniemożliwiające nam w pełni wejście w relacje z osobowym Bogiem. Dzięki personalnej więzi z Bogiem, a konkretnie doświadczeniu Boga 1 2 M.Rusecki, Religia i jej pochodzenie, Lublin 2010, s.218. Por. tamże, s 222. 1 we własnym życiu możemy w pełni świadomie oddawać cześć na różne sposoby i możliwości. Kluczem umożliwiającym nam prawidłową interpretację różnych zdarzeń stanowi wiara, dzięki niej możemy dostrzec Bożą obecność w naszym codziennym zmaganiu się. Podobnie jak stajemy wobec innych ludzi ufając im w danej sytuacji tak również dzieje się z Bogiem. Tworzenie prawdziwiej więzi zakłada więc postawę zawierzenia i ufności. Chcąc wejść głębiej warto przyjrzeć się także kolejnemu ważnemu elementowi, mianowicie chodzi o obraz Boga, jaki poszczególni ludzie są nośnikami. Fałszywy obraz dość często uniemożliwia realne stanięcie w prawdzie przed sobą samym i Bogiem. Na skutek różnych doświadczeń i błędnych przekazów obraz prawdziwego Boga staje się nieprawdziwy i wyimaginowany.3 Innym istotnym aspektem jest miłość Boża a konkretnie otwarcie się na jej dostrzeżenie i przyjęcie. Miłość Boga jest podstawowym kryterium postawy religijnej. Człowiek, który nie doświadczył miłości w swoim życiu nie może o niej zaświadczyć i dzielić się nią z innymi, nie jest zdolny do jakichkolwiek wyrzeczeń względem Boga. Dlatego tak duży akcent położony jest na postawę miłości. Człowiek poprzez konkretne akty i wybory najpełniej wyraża swoją relację do Stwórcy. Dzięki Kościołowi istnieje możliwość udzielania sakramentów, które zostały ustanowione przez Chrystusa, pomagające przeżyć je w łączności z Bogiem i uzyskać jego specjalną pomoc w postaci łaski, jak również odczytać wynikające z nich zobowiązania.4 Pośród różnych innych ale powiązanych ze sobą możliwości którymi dysponuje chrześcijanin w pogłębianiu relacji z Bogiem jest liturgia. Każda celebracja liturgiczna, która jest działaniem Chrystusa - kapłana i Jego Ciała, czyli Kościoła, jest czynnością w najwyższym stopniu świętą. Polega na uwielbieniu Boga poprzez adorację i dziękczynienie, manifestuje jedność wszystkich wierzących.5 Każdy wierzący uczestnicząc w liturgii doświadcza mocy uświęcającej, otwierając się na działanie Boga, chociażby poprzez sakrament pokuty i pojednania, ukazuje swoją chęć przylgnięcia do Chrystusa. Szczytem życia chrześcijańskiego jest Eucharystia, dzięki rzeczywistej obecności Chrystusa jest ona wydarzeniem absolutnie najważniejszym, będąca siłą wszelkich przemian, jeśli tylko człowiek odpowiada na Boże pouczenia. 6 Poprzez samo uczestnictwo w Eucharystii człowiek wyraża pragnienie bycia z Bogiem i dla Boga. Kolejną postawą poprzez którą wyraża się religijność jest osobista modlitwa. Explicite świadczy o zaufaniu Bogu, jej istotą 3 M.Dziewiecki, Dojrzała religijność, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/md_0310_religijnosc.html, (07.03.2013) 4 F.Greniuk, Kultyczno-sakramentalny charakter moralności chrześcijańskiej, [w:] Być chrześcijaninem dziś. Teologia dla szkół średnich, red. M. Rusecki, Lublin 2007, s.375. 5 J.Morales, Wprowadzenie do teologii, Kraków 2006, s.188. 6 Benedykt XVI, Dlaczego wierzę?, Kraków 2013, s 41. 2 jest wsłuchiwanie się w głos Boga, Jego wolę jak również w Boże przykazania. Modlić się to najpierw słuchać. Modlitwa ma również charakter przemieniający. 7 Modlitwa sprawia, iż jesteśmy w stanie rozeznać nasze życiowe wybory, różnego rodzaju decyzje i wszystko to co nas nurtuje. Wszystkie powyższe postawy religijności człowieka względem Boga nie są w stanie wyczerpać wszystkich możliwych praktyk religijnych, a także zastąpić codziennego życia w ścisłej harmonii z Bogiem poprzez moralne życie, zgodne z przykazaniami Bożymi, i własnym sumieniem. Można dość długo wymieniać inne formy i akty istoty ludzkiej w odniesieniu do Boga, ale na pewno nawet praktyki choćby były wyniosłe i wielkie nie zwalniają z nieustannej czujności i badania motywacji poszczególnych naszych działań a także ich rozumienia. Niezrozumienie istoty kolejno wymienionych praktyk może prowadzić do formalizmu czy reizmu8, nie mającego nic wspólnego z żywą wiarą i relacją do Boga. 1. W jaki sposób wzbudzić pragnienie Boga w drugim człowieku? 2. Jakie można wyodrębnić wypaczenia postawy religijności w życiu osób świeckich i duchownych i jak im zapobiegać ? 7 Por. M.Dziewiecki, Dojrzała religijność, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/md_0310_religijnosc.html, (07.03.2013) 8 F.Greniuk, Kultyczno-sakramentalny charakter moralności chrześcijańskiej, [w:] Być chrześcijaninem dziś. Teologia dla szkół średnich, red. M. Rusecki, Lublin 2007, s.375-376. 3 Bibliografia: 1. Benedykt XVI, Dlaczego wierzę?, Kraków 2013. 2. Greniuk F., Kultyczno-sakramentalny charakter moralności chrześcijańskiej, [w:] Być chrześcijaninem dziś. Teologia dla szkół średnich, (red.), M. Rusecki, Lublin 2007. 3. Morales J., Wprowadzenie do teologii, Kraków 2006. 4. Rusecki M., Religia i jej pochodzenie, Lublin 2010. Netografia: 1. Dziewiecki M., Dojrzała religijność, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/md_0310_religijnosc.html, (07.03.2013). Łukasz Kukier, rok IV 4