słownik biblijny R
advertisement
Rabbi (hebr. mój pan/mistrz): w czasach Jezusa zwrot grzecznościowy odnoszący się do każdej wyżej postawionej osoby. Właśnie takie znaczenie ma w Ewangelii św. Marka w odniesieniu do Jezusa (Mk 9,5; 11,21). Natomiast po 70. roku tytuł ten był nadawany żydowskim uczonym w Piśmie. Dlatego powstała po 70. roku Ewangelia św. Mateusza polemizuje ze zwrotem Rabbi (tylko zdrajca nazywa tak Jezusa, Mt 26,49). Ewangelista pisze również, że uczniowie nie powinni pozwolić nazywać siebie tym mianem (Mt 23,8). Aramejska wersja tego zwrotu brzmi Rabbuni (Mk 10,51). Radość: Człowiek Biblii raduje się ze wszystkich dobrych darów, uważa je za podarunek Boga. I tak źródłem radości są np. wino (Ps 104,15), dary pozyskiwane ze zwierząt ofiarnych (Pwt 12,7), mądre dzieci (Prz 10,1), cała natura. Radowano się również dobrami wewnętrznymi, obecnością Boga (Iz 52,7-10). Radowano się dlatego, że Bóg objawił, w jaki sposób można osiągnąć dobre i spełnione życie (Pwt 16,14n): w ostatni dzień Święta Namiotów obchodzono Radość Tory. NT głosi radość ze zbliżającego się królestwa Bożego. Anioł przy narodzeniu Jezusa obwieszcza „radość wielką” (Łk 2,10). Radują się wszyscy, zwłaszcza poganie, którzy mieli możliwość usłyszenia Ewangelii (Dz 8,8). Radość jest niezbędnym i widocznym owocem Ducha (Ga 5,22). W niebie odczuwa się radość z nawrócenia jednego grzesznika (Łk 15,7.10). W chrześcijaństwie nawet cielesne cierpienia jawią się jako znak zwycięstwa i powód do radości (2 Kor 7,4). Raj: wyraz zapożyczony z języka staroperskiego. W pierwszej kolejności oznacza „ogrodzony obszar”, drugie jego znaczenie to „park” (Koh 2,5). Później termin ten stał się określeniem pozaziemskiego miejsca pobytu ludzi błogosławionych, sprawiedliwych, świętych (Łk 23,43; 2 Kor 12,4; Ap 2,7). Rozwód: W ST mąż, który znalazł u swojej żony „coś odrażającego” (Pwt 24,1), mógł jej napisać list rozwodowy i swoje małżeństwo rozwiązać poprzez prostą formułę wypowiedzianą w obecności świadków. Według rabinów „coś odrażającego” to była cała gama zarzutów, od cudzołóstwa, poprzez przypalone jedzenie, do sytuacji, kiedy mężczyzna znalazł sobie ładniejszą kobietę. Kobieta nie posiadała takiego prawa. W Ewangelii św. Marka Jezus ocenia tę praktykę, która, jak mówi, została wprowadzona „ze względu na zatwardziałość serc”, bardzo surowo (Mk 10,2-12). Św. Paweł w sposób zdecydowany opowiada się za nierozerwalnością małżeństwa (1 Kor 7,10). Ryba: Ryba stała się w NT symbolem wierzących, prawdopodobnie w nawiązaniu do Mk 1,17. Później, zwłaszcza w sztuce wczesnochrześcijańskiej, stała się symbolem Chrystusa, ponieważ pięć liter greckiego słowa oznaczającego rybę (ichthys) stanowi początkowe litery greckich słów oznaczających „Jezus Chrystus, Syn Boży, Zbawiciel” (Iesous Christos Theou Hios Soter). Rzeka: W Biblii rzeki i potoki mają bardzo duże znaczenie (np. Jordan, Nil, Eufrat), ponieważ żyzność ziemi była zagwarantowana dzięki wylewom na początku każdego roku. Rzeki stanowiły też drogi komunikacyjne i nawadniały, dzięki systemom kanałów, tereny rolnicze. Dlatego rzeki i potoki są w Biblii symbolem trwałych eschatologicznych dóbr (Iz 66,12; Ap 22,1n). Rzeź: Według Mt 2,16 z rozkazu Heroda Wielkiego w Betlejem nastąpiła rzeź niemowląt. Herod chciałby tym samym wyeliminować Dzieciątko Jezus, nowego Mesjasza. Wprawdzie król ten byłby zdolny do takiego czynu, ale samo wydarzenie nie jest potwierdzone w żadnych innych źródłach historycznych. Może tu chodzić o jakiś legendarny motyw, który Ewangelista ze względów teologicznych przeniósł na Jezusa. Dla św. Mateusza ucieczka do Egiptu ma bowiem ważne znaczenie teologiczne, a rzeź niemowląt mogła mu posłużyć jako uzasadnienie tej ucieczki.
