Odporność

Imię i nazwisko
Klasa
Liczba punktów
Ocena
Odporność
1. Zaznacz punkt, w którym najbardziej precyzyjnie określono funkcję układu odpornościowego.
A) Rozpoznawanie szkodliwych bodźców docierających do organizmu z otoczenia.
B) Rozpoznawanie komórek własnego organizmu.
C) Odróżnianie elementów pochodzących z zewnątrz organizmu od komórek własnego
organizmu i unieszkodliwianie elementów pochodzących z zewnątrz.
D) Neutralizowanie szkodliwych substancji i usuwanie ich z organizmu.



(0–1)

2. Uzupełnij schemat przedstawiający budowę układu odpornościowego.
(0–2)
3. Wśród podanych niżej rodzajów antygenów zaznacz antygeny własne organizmu.
(0–1)
antygeny grup krwi
antygeny wirusów
antygeny bakterii
antygeny zgodności tkankowej
4. Porównaj odporność swoistą z odpornością nieswoistą, wpisując w odpowiednie miejsca tabeli
poniższe określenia.
nie następuje „zapamiętanie" cech czynnika chorobotwórczego, następuje
„zapamiętanie " cech czynnika chorobotwórczego, cecha nabyta, cecha wrodzona
Odporność swoista
(0–2)
Odporność nieswoista
5. Wśród podanych niżej elementów zaznacz te, które zapewniają odporność nieswoistą.
przeciwciała znajdujące się w mleku matki
kwaśny odczyn potu
szczepionki
makrofagi
nieuszkodzona skóra
limfocyty T
ślina
kichanie przebycie choroby
1a
(0–2)
6. Zaznacz punkt, w którym zamieszczono nazwy rodzajów leukocytów
w kolejności odpowiadającej ich opisom.
(0–1)
A) Pochłaniają i trawią elementy obce.
1. A – limfocyty T, B – makrofagi, C – limfocyty B
B) Wytwarzają substancje niszczące antygeny.
2. A – makrofagi, B – limfocyty T, C – limfocyty B
C) Wytwarzają przeciwciała.
3. A – limfocyty T, B – limfocyty B, C – makrofagi
4. A – makrofagi, B – limfocyty B, C – limfocyty T
7. Przyporządkuj rodzajom odporności swoistej ich opisy.
(0–2)
A) czynna naturalna
1. wytworzona w wyniku otrzymania przeciwciał
zawartych w surowicy odpornościowej
B) bierna sztuczna
2. wytworzona w wyniku przebycia określonej
choroby
C) czynna sztuczna
3. wytworzona w wyniku otrzymania przeciwciał
zawartych w mleku matki
D) bierna naturalna
4. wytworzona w wyniku otrzymania szczepionki
A) .................................. , B) .................................... , C) .................................... , D) .......................................
8. Wpisz rodzaj przeszczepu, przy którym ryzyko odrzucenia jest największe i ten, przy którym
jest ono najmniejsze.
(0–2)
Rodzaje przeszczepów:
• w obrębie tego samego organizmu
• od osobnika identycznego genetycznie (bliźniak jednojajowy)
• od osobnika tego samego gatunku, nieidentycznego genetycznie
• od osobnika innego gatunku
Rodzaj przeszczepu przy którym ryzyko odrzucenia jest największe:
...................................................................................................................................................................................
Rodzaj przeszczepu przy którym ryzyko odrzucenia jest najmniejsze:
...................................................................................................................................................................................
10. Zaznacz działania umożliwiające zachowanie układu odpornościowego w dobrej kondycji.
A) Poddawanie się zalecanym i obowiązkowym szczepieniom tylko w razie potrzeby.
B) Utrzymywanie organizmu w dobrej kondycji psychofizycznej.
C) Unikanie aktywności fizycznej.
D) Zażywanie leków tylko po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.
2a
(0–2)




11. Zadanie na ocenę celującą
(0–3)
Przed przeprowadzeniem transfuzji zawsze bada się krew biorcy i dawcy, aby rozpoznać ich grupy krwi.
Na podstawie poniższego opisu doświadczenia wykonaj polecenia.
Problem badawczy: Wykrywanie grup krwi.
Hipoteza: W surowicy zawierającej dane przeciwciała zlepią się tylko te erytrocyty, które na błonach
komórkowych mają antygeny odpowiadające tym przeciwciałom.
Przebieg doświadczenia: Przeprowadzono 4 próby.
Do surowicy uzyskanej z krwi grupy A i do surowicy uzyskanej z krwi grupy B dolano
próbki różnych grup krwi.
Obserwacja:
Grupa krwi
Antygen na erytrocycie
Przeciwciała w osoczu
A
A
anty-B
B
B
anty-A
AB
AB
brak
0
brak
anty-A i anty-B
a) Sformułuj wniosek dotyczący przeprowadzonego doświadczenia, pamiętając, że surowica uzyskana
z krwi to frakcja krwi pozbawiona krwinek, płytek krwi i fibrynogenu.
W próbie 1 krwinki w obu surowicach się nie zlepiły, więc nie zawierają żadnych antygenów – wlano
tam krew grupy .................... .
W próbie 2 krwinki zlepiły się w surowicy zawierającej przeciwciała anty-A – wlano tam krew
grupy .............. .
W próbie 3 krwinki zlepiły się w surowicy zawierającej przeciwciała anty-B – wlano tam krew
grupy .............. .
W próbie 4 krwinki zlepiły się w obu surowicach – wlano tam krew grupy ......................... .
b) Zaznacz właściwe określenie w poniższym zdaniu.
Po nieprawidłowym przetoczeniu krwi zlepiają się tylko krwinki czerwone biorcy /dawcy.
3a