MEMO/07/10 Bruksela, 10 stycznia 2007 r. Europejska koncepcja energetyki jądrowej oraz bezpieczeństwa w tej dziedzinie Każde państwo samo decyduje, czy będzie korzystać z energii jądrowej. Może ona odgrywać ważną rolę w strukturze dostaw energii w Unii Europejskiej, należy jednak nadal dużo uwagi poświęcać kwestiom bezpieczeństwa i ochrony. Zdając sobie z tego sprawę, Komisja Europejska zaproponowała utworzenie na poziomie UE grupy wysokiego szczebla złożonej z przedstawicieli krajowych organów nadzoru jądrowego, aby doprowadzić do dalszego dopracowania wspólnych uzgodnień i europejskich zasad w dziedzinie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony materiałów oraz instalacji jądrowych. Artykuł 40 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej zobowiązuje Komisję Europejską do regularnego publikowania ramowych programów energetyki jądrowej. W związku z tym Komisja przedstawiła komunikat, w którym dokonano przeglądu przeprowadzonych w ciągu ostatnich dziesięciu lat inwestycji w zakresie energii jądrowej, a także opisano gospodarcze aspekty energetyki jądrowej, jej wpływ na strukturę dostaw energii, jak również warunki, jakie musi spełniać, aby spotkać się z akceptacją ze strony społeczeństwa. Każde państwo samo decyduje, czy wykorzysta energię jądrową na potrzeby wytwarzania elektryczności. Decyzje w sprawie rozbudowy energetyki jądrowej zostały w ostatnim czasie podjęte w Finlandii i we Francji. W innych państwach UE, takich jak Holandia, Polska, Szwecja, Republika Czeska, Litwa, Estonia, Łotwa, Słowacja, Wielka Brytania, Bułgaria i Rumunia, powrócono do debaty na temat polityki w zakresie energii jądrowej. Na terenie całej, liczącej sobie 27 państw członkowskich Unii Europejskiej znajdują się 152 reaktory, dzięki którym energia jądrowa stanowi dzisiaj 30% energii elektrycznej zużywanej w Europie. Jednak jeśli plany likwidacji reaktorów w niektórych państwach członkowskich UE będą nadal realizowane, udział ten znacząco się zmniejszy. Aby zaspokoić przewidywane zapotrzebowanie na energię oraz ograniczyć zależność UE od importu w tej dziedzinie, można by podjąć decyzje w kwestii nowych inwestycji lub przedłużenia eksploatacji niektórych elektrowni. Zwiększone wytwarzanie energii jądrowej mogłoby również przyczynić się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla oraz odegrać ważną rolę w kontekście zapobiegania zmianom klimatycznym. Energia jądrowa zasadniczo nie pociąga za sobą emisji dwutlenku węgla, dlatego też uwzględniona została w szczegółowym planie dotyczącym ograniczenia emisji CO2. Ten istotny argument może zostać wzięty po uwagę w dyskusji na temat przyszłych programów handlu uprawnieniami do emisji. Najważniejszym czynnikiem hamującym możliwość rozwoju energetyki jądrowej jest aspekt gospodarczy – elektrownia jądrowa wymaga początkowego nakładu inwestycyjnego w wysokości 2–3 mld EUR. Wytwarzanie energii jądrowej wiąże się z wyższymi kosztami budowy niż w przypadku paliw kopalnych, chociaż po dokonaniu inwestycji początkowej koszty eksploatacji są już dużo niższe. Energetyka jądrowa jest ponadto w niewielkim stopniu uzależniona od wahań kosztów zakupu surowców, gdyż do funkcjonowania reaktora przez dziesięciolecia wystarczają niewielkie ilości uranu, pochodzącego najczęściej z tych części świata, które charakteryzuje stabilna sytuacja. W związku z tym w większości krajów uprzemysłowionych nowe elektrownie jądrowe umożliwiają wytwarzanie podstawowej energii elektrycznej w oszczędny sposób. Od 1997 r. w przemyśle jądrowym dokonano znaczących inwestycji. UE zdaje sobie sprawę, jakie znaczenie ma utrzymanie przewagi technologicznej w dziedzinie energetyki jądrowej, a także wspiera dalsze prace nad najnowszymi zasadami ramowymi w dziedzinie energii jądrowej, obejmującymi nieproliferację, gospodarkę odpadami i likwidację instalacji jądrowych. Od zawarcia Traktatu Euratom Wspólnota Europejska zwracała szczególną uwagę na bezpieczeństwo jądrowe i ochronę społeczeństwa przed promieniowaniem. Kwestie te zyskały jeszcze na znaczeniu w kontekście kolejnych etapów rozszerzania UE. Zadanie, jakie należy wypełnić na szczeblu UE, powinno polegać na dopracowaniu najnowszych zasad ramowych w dziedzinie energii jądrowej w tych państwach członkowskich, które opowiedziały się za tego rodzaju energią, zgodnie z najwyższymi standardami bezpieczeństwa, ochrony materiałów i instalacji jądrowych oraz nieproliferacji, przyjętymi w Traktacie Euratom. To samo powinno dotyczyć gospodarki odpadami i likwidacji instalacji jądrowych. 2