Document

RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
5.6. Oddziaływanie na środowisko wodno – gruntowe.
5.6.1. Poziomy wodonośne w podłożu przedsięwzięcia.
Analizując warunki gruntowo - wodne w podłożu inwestycji oparto się na danych z
opracowań archiwalnych, w tym z najbliżej położonego ujęcia wód podziemnych dla potrzeb
wodociągu wiejskiego w Wyborowie. Dane te pozwalają na określenie, iż w podłożu
przedmiotowego terenu do głębokości 5,0m ppt. nie występują wody gruntowe w postaci
poziomów wodonośnych. Jedynym przejawem występowania wody gruntowej są mało
intensywne sączenia występujące w strefie głębokości 1,30 – 1,42 m ppt. Jest to przejaw
występowania zredukowanego I poziomu wodonośnego. Czwartorzęd w rejonie lokalizacji
zespołu inwentarskiego pozbawiony jest innych poziomów wodonośnych poza opisanym
wyżej zredukowanym poziomem nadmorenowym.
Drugi, użytkowy poziom wodonośny występuje dopiero w piętrze trzeciorzędowym.
Jest to poziom związany z piaskami dolnego miocenu występującymi w obrębie tzw. formacji
burowęglowej. Poziom ten występuje na głębokości od 127,0 do 137,0m ppt. i cechuje się
zwierciadłem naporowym stabilizującym się na głębokości o 8,60m ppt. na ujęciu w
Wyborowie. Strefa wodonośna, zbudowana z piasków drobno- i średnioziarnistych z dużą
zawartością detrytusu węgli brunatnych, ma miąższość od 6m do 17m i posiada bardzo dobrą
izolację w stropie, tworzoną przez izolacyjne piętro górnomioceńsko - plioceńskie, zbudowane
z mułków i iłów, na którym zalega płaszcz półprzepuszczalnych plejstoceńskich glin
morenowych kilkunastometrowej miąższości.
Piętro górnokredowe jest nieciągłe i lokalnie zastępuje je ilasto - marglisty,
górnokredowy kompleks izolacyjny. Wodonośne jest piętro dolnokredowe występujące na
głębokości poniżej 400m, o wodach szczelinowo - porowych, cechujące się jednym
dolnokredowym użytkowym poziomem wodonośnym o wydajności przekraczającej 200
m3/h.
5.6.2. Analiza lokalizacji inwestycji w aspekcie występowania Głównych Zbiorników Wód
Podziemnych.
Usytuowanie przedmiotowej inwestycji na mapie Waloryzacji i Ochrony Wód
Podziemnych zamieszczonej w Atlasie Hydrogeologicznym Polski (PIG, 1995) pozwala na
Geotechnika
150
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
stwierdzenie, iż rejon lokalizacji inwestycji znajduje się na południowo - zachodnim obrzeżu
rozległego GZWP nr 215 – Tr o nazwie „Subniecka Warszawska”. Jest to trzeciorzędowy,
porowy zbiornik wodonośny obejmujący centralną część Niecki Brzeżnej, dla którego głównym
poziomem wodonośnym jest oligoceński poziom wodonośny.
Przedmiotowe przedsięwzięcie znajduje się poza potencjalnymi Obszarami Wysokiej
Ochrony, które mogą zostać ustanowione w strefach zasilania opisanego wyżej zbiornika oraz
poza obszarami czwartorzędowych Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.
Lokalizację zespołu inwentarskiego na Mapie Głównych Zbiorników Wód podziemnych
przedstawia rysunek nr 8.
5.6.3. Analiza tempa migracji zanieczyszczeń w środowisku wodno - gruntowym oraz stopień
zagrożenia poziomów wodonośnych.
Potencjalna migracja zanieczyszczeń w środowisku wodno - gruntowym ocenianej
inwestycji dotyczyć będzie :

migracji grawitacyjnej zanieczyszczeń z powierzchni do wód gruntowych,

migracji lateralnej w obrębie poziomu nadmorenowego,

migracji grawitacyjnej zanieczyszczeń poprzez przesiąkanie do użytkowych
poziomów wodonośnych.
5.6.3.1. Migracja przez strefę aeracji
Czas
przeniknięcia
zanieczyszczeń
przez
strefę
aeracji,
z
powierzchni
do
zredukowanego do postaci sączeń zwierciadła I poziomu wodonośnego czwartorzędu można
oszacować z zależności :
ta 
ma  w o
Ie
gdzie :
 ma - miąższość strefy aeracji wynosząca w rejonie chlewni średnio 1,6m,
 wo - wilgotność optymalna, którą określa zależność sformułowana przez Witczaka (1992):
wo 
Geotechnika
w

100  w
151
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
gdzie :
w - wilgotność gruntów, którą przyjęto wg danych archiwalnych na wartość średnią w =
6,0% - jak dla piasków pokrywowych,

- gęstość objętościowa gruntów strefy aeracji, przyjęta w sposób analogiczny jak
wilgotność, na wartość  = 1,65 Mg/m3 .
a więc :
wo 
6%
 1,65 Mg / m 3  0,093
100  6%
 Ie - infiltracja efektywna, którą ustalono wg zależności przedstawionej przez Pazdrę i
Kozerskiego (1990) gdzie infiltracja efektywna jest iloczynem wielkości rocznego opadu
atmosferycznego oraz wskaźnika infiltracji. Wskaźnik infiltracji dla zmiennych facjalnie
utworów wysoczyzny polodowcowej wynosi w
i
= 0,15. Wielkość rocznych opadów
atmosferycznych wynosi średniorocznie dla rejonu P = 550 mm = 0,55 m a więc infiltracja
efektywna wynosi:
Ie  P  w i  0,55m  0,15  0,0825 m 3 / m 2  a  0,000226 m 3 / m 2  d
Czas infiltracji zanieczyszczeń przez strefę aeracji I poziomu wodonośnego szacowana
na średnią miąższość 1,0m wyniesie więc:
ta 
ma  w o
1,6m  0,093

 1,8roku
Ie
0,0825 m 3 / m 2  a
Czas przeniknięcia zanieczyszczeń z powierzchni wraz z wodami opadowymi wyniesie
więc niespełna 2 lata. Jest to miara zagrożenia wód gruntowych biorących udział w odpływie
podpowierzchniowym, najłatwiej migrujących i stanowiących największe zagrożenie dla wód
powierzchniowych.
5.6.3.2. Migracja lateralna w obrębie I poziomu wodonośnego.
Zakłada się, iż zredukowany I poziom wodonośny czwartorzędu wykazuje kierunek
spływu ku osi najbliższego cieku – rowu melioracyjnego, która znajduje się na kierunku spływu
tego poziomu w odległości ok. 148m w kierunku na północny zachód od terenu istniejącego
zespołu inwentarskiego i od obiektu projektowanego.
Geotechnika
152
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
Najkrótszy czas migracji zanieczyszczeń do tego cieku, wg zmodyfikowanego Prawa
Przepływu Darcy’ego wyniesie :
t
l  no
148 m  0,3

 2242,4doby  6,1lat
k i
3,96m / d  0,005
gdzie :
l - długość drogi migracji = 148 m,
no - porowatość aktywna strefy wodonośnej = 0,3, jak dla piasków drobnoziarnistych,
k - szacunkowy współczynnik filtracji strefy wodonośnej k = 3,96 m/d,
i - średni gradient hydrauliczny nadmorenowego poziomu wodonośnego wynoszący i =
0,005.
A więc wody powierzchniowe są w miarę bezpieczne w stosunku do zanieczyszczeń
migrujących podpowierzchniowo z terenu zespołu inwentarskiego objętego raportem.
5.6.3.3. Migracja poprzez przesiąkanie do użytkowego poziomu wodonośnego.
Czas przesiąkania potencjalnie zanieczyszczonych wód nadmorenowego poziomu
wodonośnego przez warstwę izolacyjną glin zwałowych oraz serię izolacyjna iłów plioceńskich
do mioceńskiego użytkowego poziomu wodonośnego można oszacować ze wzoru:
tp 
m
k
J
no
gdzie :
tp - czas przesiąkania,
m1 - miąższość warstwy izolacyjnej glin zwałowych wynosząca w rejonie Wyborowa
ok. 12,0m,
k1
- współczynnik wodoprzepuszczalności warstwy izolacyjnej glin zwałowych
wynoszący średnio 1,0x10-8 m/s = 0,00864 m/d,
ne- porowatość efektywna glin zwałowych wynosząca ok. 0,28
m2 - miąższość warstwy izolacyjnej iłów wynosząca w rejonie Wyborowa ok. 114,0m,
k2
- współczynnik wodoprzepuszczalności warstwy izolacyjnej iłów plioceńskich
wynoszący średnio 1,0x10-9 m/s = 0,000864 m/d,
ne- porowatość efektywna iłów plioceńskich wynosząca ok. 0,25
J - gradient hydrauliczny poziomu mioceńskiego, wg zależności :
Geotechnika
153
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
H H I  H II
J

m
m
gdzie :
HI - rzędna sączeń zredukowanego poziomu nadmorenowego wynosząca średnio
93,15 m n.p.m.
HII - rzędna zwierciadła piezometrycznego poziomu mioceńskiego wynosząca średnio
85,9 m n.p.m. (8,6 m ppt.)
I tak :
J
93,15  85,9
 0,058
126,0
zaś :
tp 
12,0
114 ,0

 575 .282,5dni  1576 ,1lat
0,00864
0,000864
 0,058
 0,058
0,28
0,25
5.6.4. Stopień zagrożenia zanieczyszczeniem poziomów wodonośnych.
Analizując wyniki szacunkowego tempa migracji zanieczyszczeń w świetle Klasyfikacji
stopnia zagrożenia wód podziemnych na podstawie czasu migracji zanieczyszczeń należy
stwierdzić, iż :
 Wody podziemne występujące w podłożu zespołu inwentarskiego jako zredukowany
pierwszy poziom wodonośny czwartorzędu znajdują się w klasie zagrożenia A-2 przy
bardzo silnym stopniu zagrożenia, ze względu na czas przenikania zanieczyszczeń poniżej 2
lat,
 Wody powierzchniowe w najbliższym cieku powierzchniowym - znajdują się w klasie
zagrożenia B - przy średnim stopniu zagrożenia, ze względu na potencjalny czas migracji
zanieczyszczeń blisko 8 lat,
 Wody głównego użytkowego piętra wodonośnego - piętra trzeciorzędowego a w
szczególności
mioceńskiego
poziomu
wodonośnego,
ze
względu
na
zagrożenie
przesiąkaniem zanieczyszczeń zostają sklasyfikowane w klasie D jako wody nie zagrożone
ze względu na czas przeniknięcia do strefy wodonośnej bardzo znacznie ponad 100 lat.
Jak widać zagrożenie związane z użytkowaniem obiektu jest dla użytkowego poziomu
wodonośnego
teoretycznie
i
praktycznie
żadne.
Potencjalnie
znacznie
bardziej
prawdopodobne jest zanieczyszczenie poziomu nadmorenowego i lateralna migracja
Geotechnika
154
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
zanieczyszczeń do wód powierzchniowych. Stopień zagrożenia wód powierzchniowych jest
jednak dość niski ze względu na odległość najbliższego rowu melioracyjnego na kierunku
spływu wód I poziomu wodonośnego. Nie występuje zagrożenie zanieczyszczeniem
trzeciorzędowego piętra wodonośnego ze względu na obecność w podłożu izolacyjnego,
nieprzepuszczalnego piętra ilastego pliocenu.
Najbardziej niebezpieczne jest zatem zagrożenie zanieczyszczeniem środowiska wodno
- gruntowego i pierwszego poziomu wodonośnego zanieczyszczeniami, które mogą przeniknąć
poprzez dno chlewni lub bezpośrednio do wód gruntowych z płyty obornikowej lub
zbiorników do gromadzenia płynnych odchodów zwierzęcych (gnojówki i gnojowicy). Może to
mieć miejsce jedynie w przypadkach awaryjnych, których prawdopodobieństwo wystąpienia
jest niewielkie.
5.6.5. Wpływ przedsięwzięcia na wody podziemne w aspekcie celów środowiskowych
zawartych w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły.
Stosownie do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie
przebiegu granic obszarów dorzeczy i regionów wodnych (Dz. U. Nr 126, poz. 878, z późn. zm.)
teren przedsięwzięcia zlokalizowany jest w obszarze dorzecza Wisły i regionu wodnego
Środkowej Wisły.
Dla obszaru dorzecza Wisły został zatwierdzony Plan gospodarowania wodami na
obszarze dorzecza Wisły (M.P. z 2011r. Nr 49, poz. 549), natomiast do chwili obecnej nie
zostały określone warunki korzystania z wód regionu wodnego Środkowej Wisły (Dyrektor
Regionalny Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie obwieszczeniem z października 2011r.
zawiadomił o przystąpieniu do sporządzenia projektu warunków korzystania z wód regionu
wodnego Środkowej Wisły; konsultacje społeczne dotyczące projektu zostały zakończone w
dniu 23 stycznia 2013r.).
Stosownie do zapisów Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły
(M.P. z 2011r. Nr 49, poz. 549), głównymi celami środowiskowymi dla wód podziemnych,
które winny być osiągnięte do 2015 roku, są:
 zapobieganie
dopływowi
lub
ograniczenia
dopływu
zanieczyszczeń
do
wód
podziemnych,
Geotechnika
155
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
 zapobieganie pogarszaniu się stanu wszystkich części wód podziemnych (z
zastrzeżeniami wymienionymi w Ramowej Dyrektywie Wodnej),
 zapewnienie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych,
 wdrożenie działań niezbędnych dla odwrócenia znaczącego i utrzymującego się
rosnącego trendu stężenia każdego zanieczyszczenia powstałego wskutek działalności
człowieka.
Dla spełnienia wymogu niepogarszania stanu części wód, dla części wód będących w co
najmniej dobrym stanie chemicznym i ilościowym, celem środowiskowym będzie utrzymanie
tego stanu.
Ocena stanu chemicznego wód podziemnych prowadzona jest głównie na podstawie
wartości progowych elementów fizykochemicznych określających stan chemiczny wód
podziemnych odpowiadających warunkom osiągnięcia przez te wody dobrego stanu według
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu
oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. 2008 nr 143 poz. 896). Zgodnie z powyższym cele
środowiskowe są reprezentowane przez wartości progowe, określone dla klasy III jakości wód
podziemnych, przy jednoczesnym uwzględnieniu zapisów mówiących, że stan chemiczny
uznaje się za dobry w przypadku, gdy przekroczenia wartości progowych dla dobrego stanu
chemicznego występują, ale są one związane z naturalnie podwyższonym tłem niektórych
jonów lub ich wskaźników. Dodatkowymi parametrami, które uwzględniane są w wyznaczaniu
celów środowiskowych związanych ze stanem chemicznym wód podziemnych, są:
 brak efektów zasolenia występującego na skutek oddziaływania antropogenicznego
(nadmierna eksploatacja wód podziemnych, ascenzja wód zasolonych),
 zmiany przewodności elektrolitycznej właściwej (PEW), świadczącej o ogólnej
mineralizacji, na takim poziomie, że nie wykazują efektów zasolenia wód podziemnych,
 wskaźniki fizykochemiczne wód podziemnych są na takim poziomie, że nie zagrażają
osiągnięciu celów środowiskowych przez wody powierzchniowe.
Głównym wyznacznikiem dobrego stanu ilościowego dla jednolitych części wód
podziemnych (JCWPd) jest zapewnienie zasobów wód podziemnych dostępnych do
zagospodarowania przy długoterminowej średniorocznej wartości poboru z ujęć wód
podziemnych. Dodatkowymi parametrami, które uwzględniane są w wyznaczaniu celów
Geotechnika
156
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
środowiskowych związanych ze stanem ilościowym wód podziemnych są:
 poziom wód podziemnych nie podlega takim wahaniom, które mogłyby doprowadzić
do:
 niespełnienia celów środowiskowych przez wody powierzchniowe,
 wystąpienia znacznych obniżeń zwierciadła wód podziemnych,
 wystąpienia szkód w ekosystemach lądowych zależnych od wód podziemnych,
 kierunki zmian krążenia wód podziemnych nie powodują intruzji wód słonych.
W ustalaniu celów środowiskowych dla jednolitych części wód podziemnych brane są
pod uwagę wszystkie wyżej wymienione parametry dla oceny stanu chemicznego i
ilościowego.
Informacje o wartościach granicznych wybranych wskaźników jakości fizykochemicznej
wód ustalonych jako cele środowiskowe dla jednolitych części wód podziemnych oraz
parametry dla ustalenia tych celów na obszarze dorzecza przedstawiono w Planie
gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (M.P. z 2011r. Nr 49, poz. 549).
Dla jednolitych części wód podziemnych w ww. planie gospodarowania przewidziano
takie same derogacje, czyli odstępstwa od wyznaczonych celów środowiskowych (jeżeli ich
osiągnięcie dla danej części wód w ustalonym terminie nie będzie możliwe), jak dla jednolitych
części wód powierzchniowych.
Zgodnie z mapą jednolitych części wód podziemnych w obszarze dorzecza Wisły (mapa
nr 4 w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły), teren przedmiotowej
zespołu inwentarskiego zlokalizowany jest w obrębie jednolitej części wód podziemnych
JCWPd 80 (europejski kod JCWPd: PLGW230080). Według charakterystyki jednolitych części
wód, stanowiącej załącznik nr 2 do ww. planu, stan chemiczny JCWPd 80 jest dobry, natomiast
jej stan ilościowy oceniono jako zły (w subczęści), przy czym osiągnięcie celów
środowiskowych uznano za zagrożone. W ww. planie gospodarowania wodami przewidziano
dla JCWPd 80 derogacje czasowe ze względu na warunki naturalne niepozwalające na
poprawę stanu części wód oraz odstępstwa w postaci wyznaczenia celów mniej
rygorystycznych z uwagi na brak możliwości technicznych. Jako uzasadnienie derogacji podano
zmiany ilościowe związane ze znacznym poborem wód podziemnych z poziomu
czwartorzędowego przez ujęcia aglomeracji łódzkiej, oraz uznano, iż po zastosowaniu
Geotechnika
157
RAPORT O ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO
dla postępowania w sprawie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia :
Budowa chlewni komorowej wraz z obiektami towarzyszącymi na terenie istniejącego zespołu inwentarskiego
na dz. nr 70/1 i 71 w miejscowości WYBORÓW, gmina Chąśno
projektowanych działań osiągnięcie dobrego stanu wód jest możliwe do 2021r.
Biorąc pod uwagę wskazane w poprzednich punktach niniejszego raportu sposoby
ujmowania, magazynowania i zagospodarowania obornika oraz płynnych odchodów
zwierzęcych (gnojówki i gnojowicy), ścieków bytowych, przemysłowych (z mycia budynków
inwentarskich) i deszczowych, a także sposoby magazynowania i zagospodarowania odpadów
powstających na terenie przedsięwzięcia, należy stwierdzić, iż oceniany zespół inwentarski
hodowli trzody chlewnej nie zagrozi osiągnięciu celów środowiskowych określonych w
Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły dla jednolitych części wód
podziemnych.
Geotechnika
158