Społeczeństwo WOS

Społeczeństwo
Społeczeństwo
Socjologia - nauka o społeczeństwie
Źródłosłów
- łac. societas – społeczeństwo
- gr. logos – nauka
Termin wprowadzony przez
francuskiego filozofa
Augusta Comte’a (1798-1857)
Społeczeństwo
Człowiek
Człowiek
Każda dyscyplin naukowych przyjmuje inną perspektywę.
Człowiek jako organizm – to podstawa rozważań
biologów, człowiek jako jednostka – psychologów, a
człowiek jako istota społeczna – socjologów.
Człowiek
Cechy gatunkowe człowieka m.in.:
-
Całkowicie wyprostowana postawa ciała
Chwytno-manipulacyjne kończyny górne z
przeciwstawnym kciukiem
Silnie rozwinięty mózg
Porozumiewanie się przy pomocy mowy umożliwiającej
przekazywanie pojęć abstrakcyjnych
Zdolność do wytwarzania narzędzi
Stały popęd seksualny
Czynniki regulujące zachowanie
człowieka
Czynniki regulujące zachowanie
człowieka
Czynniki geograficzne (np. ukształtowanie
terenu, klimat)
Czynniki demograficzne (np. gęstość
zaludnienia, intensywność interakcji)
Czynniki biologiczne (np. zaspokajanie głodu,
popęd seksualny)
Czynniki regulujące zachowanie
człowieka
Potrzeby psychologiczne
Typologia potrzeb wg Abrahama Maslowa
(1908-1970)
Źródło: http://www.zarzyccy.pl/p_piramida-potrzeb-maslowa.html
Czynniki regulujące zachowanie
człowieka
Postawy
Stosunek do określonego przedmiotu
(osoby, grupy, rzeczy, zdarzenia, ideologii
itp.)
- Ocena (pozytywna, negatywna, obojętna)
- Reakcja na przedmiot
Problem stereotypu (wiedza o danym
przedmiocie uzyskana od otoczenia)
Źródło: http://demotywatory.pl/3274447/Nie-myl-wygladu-z-wiedza/Nie-myl-wygladu-z-wiedza
Źródło: http://www.lex.pl/du-akt/-/akt/dz-u-2004-189-1948
Źródło: http://demotywatory.pl/3384164/Stereotypy
Czynniki regulujące zachowanie
człowieka
Osobowość
Zbiór unikatowych i względnie trwałych
cech indywidualnych człowieka
(kształtowane poprzez rozwój biologiczny,
psychiczny i społeczny)
Motywy, intelekt, uzdolnienia, emocje,
postawy, cechy temperamentu, potrzeby…
Typy osobowości
Osobowość autorytarna –
podporządkowuje się silnym autorytetom,
dominuje nad słabszymi; silna potrzeba
ładu i przestrzegania ustalonych norm
Osobowość demokratyczna – traktuje ludzi
jako równych sobie; tolerancyjny i życzliwy
wobec innych ludzi
Typy osobowości wg Hipokratesa
(ok.460-377 p.n.e.)
-
Wyróżnił w organizmie cztery
podstawowe soki (płyny, "humory"):
krew, żółć, śluz zwierzęcy, czarna
żółć.
Przewaga jednego z tych elementów
miała również być przyczyną
określonego typu temperamentu:
sangwiniczny – przewaga krwi,
choleryczny – żółci,
flegmatyczny – śluzu,
melancholiczny – czarnej żółci.
Typy osobowości wg Hipokratesa
(ok.460-377 p.n.e.)
Sangwinik – człowiek wesoły, aktywny, ale
nietrwały, zmienny w działaniu
Choleryk – człowiek agresywny, aktywny,
zmienny w działaniu
Flegmatyk – człowiek łagodny, bierny, mało
pobudliwy, solidny
Melancholik – człowiek smutny, sumienny,
mało aktywny, ale i wytrwały
Typy osobowości wg Carla Junga
(1875-1961)
Introwertyk – człowiek zamknięty
(melancholik, flegmatyk)
Ekstrawertyk – człowiek zwrócony na
otaczający go świat
(choleryk, sangwinik)
Co kształtuje człowieka?
Psychologiczne koncepcje
osobowości człowieka
Koncepcja behawiorystyczna – na
zachowanie człowieka ma wpływ
środowisko, system nagród i kar
obowiązujący w danym społeczeństwie
(bodźce – reakcje)
Psychologiczne koncepcje
osobowości człowieka
Koncepcja psychoanalityczna – na
zachowanie człowieka mają wpływ jego
potrzeby, z reguły nie uświadomione
Zygmunt Freud (1856-1939)
Id – popędy (głównie seksualne)
Ego – świadoma regulowanie zachowania
Superego – strefa moralna (normy
narzucone przez społeczeństwo)
Źródło: http://pbryzi.fm.interiowo.pl/W/Psychologia.htm
Co kształtuje człowieka?
-
Natura (biologia,
genetyka)?
Wychowanie (wpływ
społeczeństwa)?
Życie zbiorowe
Zbiór społeczny
Zbiorowość
społeczna
Społeczność
(zbiorowość
lokalna)
Społeczeństwo
Więź społeczna
(przestrzenna,
psychiczna,
społeczna)
Normy społeczne
-
-
Życie człowieka jest regulowane przez normy społeczne
zwyczajowe (związane z życiem codziennym, np. kultura
zachowania, jedzenia; wyznaczają co jest akceptowane,
a co niemile widziane)
obyczajowe (związane z zachowaniem w określonych
sytuacjach; np. zachowanie w czasie świąt)
Moralne/ etyczne (charakter absoluty, wyznaczając co
jest nakazane lub zakazane)
Religijne (związane z treściami danej religii; wyznaczając
co jest właściwe, a co grzeszne)
Prawne (spisane w zbiorach przepisów; wyznaczają co
jest zgodne, a co jest niezgodne z prawem)
Kontrola społeczna
-
Metody i środki zapewniające, aby ludzie
postępowali zgodnie z ustalonymi normami
społecznymi (wymuszenie konformizmu)
Formalna (zapisana w regulaminach,
kodeksach) i nieformalna
Zewnętrzna (system kar i nagród realizowany
przez np. państwo, rodziców) i wewnętrzna
(wpojone jednostce przekonania i poglądy)
Socjalizacja
źródło: http://prawo.vagla.pl/node/6280
Socjalizacja – proces uczenia się,
włączania się w życie społeczne
Socjalizacja
Socjalizacja pierwotna – dzieciństwo (duża
rola rodziny i rówieśników; głównie
naśladowanie)
Socjalizacja
Socjalizacja wtórna – dorosłe życie
człowieka; świadome nabywanie
umiejętności i wiedzy; zdolność do
wykonywania kolejnych ról zawodowych
oraz udziału w życiu publicznym
Czynniki socjalizacji
Rodzina
Szkoła
Grupa rówieśnicza
Mass media
Inne (np. Kościół)
Źródło: http://demotywatory.pl/906620/Presja-rowiesnikow
Resocjalizacja
Proces przymusowej modyfikacji
osobowości i zachowań jednostki w celu
przystosowania jej do życia w danej
społeczności
Proces przeprowadzany m.in. w zakładach
karnych (mała skuteczność), ośrodkach
wychowawczych i poprawczych
Zasady: akceptacja, pomoc,
indywidualizacja, współpraca ze
środowiskiem, systematyczność
Resocjalizacja
utrzymanie jednego nieletniego
to koszt ok. 18 000 miesięcznie.
Recydywa wśród dorosłych
40 %
Recydywa wśród młodzieży
56%
Anomia
Zjawisko nasilające się w okresie silnych zmian
społecznych; załamanie się dotychczasowych
systemów wartości i norm, zanik więzi
międzyludzkich
Z gr. a – nie, nomos – prawo
Socjologia: dezintegracja i rozpad więzi między
jednostkami
Psychologia: jednostka jest w stanie alienacji
(osamotnieniu, bezradności) wobec otaczającej
je rzeczywistości, nasilają się tendencje
egoistyczne czy autodestrukcyjne
(samobójstwa)
Stygmatyzacja
Jednostka zostaje naznaczona przez
społeczeństwo jako np. przestępca,
alkoholik, osoba chora psychicznie i
wykluczona ze zbiorowości.
Centrum Edukacyjna Historicon
ul. św. Marcin 40, 61-807 Poznań
535-423-900
[email protected]
www.historicon.pl
Razem zdamy egzaminy!