Wymagania edukacyjne z geografii kl I c poziom podstawowy
advertisement
Wymagania edukacyjne z geografii klasa I c poziom podstawowy Ocena dopuszczający: - Uczeń zna i rozumie termin geografia oraz dyscypliny geografii. - Uczeń potrafi: zdefiniować terminy: mapa, skala, podziałka; potrafi odczytać współrzędne geograficzne punktów i obszarów; obliczać odległości na mapach w różnych skalach; wyjaśnić różnicę między siatką geograficzną a kartograficzną. - Uczeń zna ciała niebieskie wchodzące w skład Układu Słonecznego; zna terminy: galaktyka, układ słoneczny; zna teorię Kopernika. - Uczeń zna termin geoida; zna pierwotne poglądy na kształt i rozmiary Ziemi. - Uczeń zna terminy: oś ziemska, ruch wirowy, zna kierunek obrotu i czas pełnego obrotu Ziemi, zna czas obiegu, kierunek ruchu, kształt orbity, termin płaszczyzna orbity, zna daty kalendarzowych i astronomicznych pór roku, zna terminy i zjawisko dnia i nocy polarnej. - Uczeń zna terminy: czas miejscowy, słoneczny, strefowy urzędowy, linia zmiany daty, kalendarz, doba; zna terminy: zwrotnik, koło podbiegunowe, równik, przesilenie letnie i zimowe, zna strefy oświetlenia Ziemi. - Uczeń wie, że atmosfera jest powłoką gazowa, zna jej stałe składniki, zna właściwości atmosfery przy powierzchni Ziemi. - Uczeń zna terminy: masa powietrza, czynniki różnicujące masy powietrza, wie, że powietrze znajduje się w nieustannym ruchu, co wiąże się z różnym nagrzewanie się powierzchni Ziemi, wie, że są obszary o stałych wyżach i niżach; zna definicję ciśnienia atmosferycznego i jednostkę jego wyrażania, wie, że wiatr to poziomy ruch powietrza, zna terminy: pogoda, klimat, czynniki klimatotwórcze, izoterma, izobata, izohieta, zna strefy klimatyczne na Ziemi, zna elementy klimatu, typy klimatu, zna określenia efekt cieplarniany i dziura ozonowa. - Uczeń zna pojęcia: hydrosfera, ocean, morze; zna procentowy udział powierzchni wodnej kuli ziemskiej; zna definicję: dorzecze, zlewisko, system rzeczny, dział wodny, zna źródła zasilania, wskazuje na mapach przykładowe zlewisko, dział wodny, dorzecze; zna rodzaje wód podziemnych: zaskórne, gruntowe, głębinowe, artezyjskie, termalne, mineralne; zna definicję: jezioro, jeziorność, bagno, wymieni warunki występowania i źródła zasilania jezior, wskaże na mapach obszary występowania jezior; zna definicję: lądolód, lodowiec górski, firn, pole firnowe, jęzor lodowca, granica wiecznego śniegu, ablacja, wymienia warunki powstawania lodowców, wskaże na mapach obszary występowania lodowców i lądolodów. - Uczeń zna terminy: minerał, skała, litosfera, magma, stopień geotermiczny, zna głębokość największych odwiertów w Polsce i na świecie; zna terminy: okres geologiczny, fałdowanie, tarcza, platforma, zrąb, uskok; zna podstawowe grupy i rodzaje skał, terminy: wulkan, magma, lawa, erupcja, krater, komin wulkaniczny, trzęsienie Ziemi, sejsmologia, hipocentrum, epicentrum, obszar asejsmiczny, wie za pomocą, jakich skal określa się trzęsienie Ziemi, wie, jakie skutki towarzyszą trzęsieniom; zna terminy: ruchy orogeniczne, ryft, geosynklina, fałd, antyklina, synklina. - Uczeń zna podział dziejów Ziemi na ery i okresy geologiczne, zna znaczenie nazw er i okresów, umie dokonać podziału er; potrafi pokazać góry w Europie powstałe w czasie fałdowania kaledońskiego, hercyńskiego i alpejskiego. - Uczeń zna terminy: wietrzenie mechaniczne, chemiczne, gołoborze, erozja eoliczna, hamada, serir, erg, grzyb skalny, misa deflacyjna, wydma. - Uczeń zna terminy: rzeka, dolina, koryto, nurt, bieg rzeki, stożek napływowy, terasy akumulacyjne, erozja rzeczna, zna typy ujść rzecznych. - Uczeń zna termin: kras, żłobek krasowy, lejek, polje, jaskinia, stalaktyt, stalagmit, stalagnat, ponor, wywierzysko, mogot. - Uczeń zna terminy: abrazja, klif (faleza), nisza abrazyjna, kosa, mierzeja, lido, zalew, zna różne rodzaje wybrzeży. - Uczeń zna terminy: lodowiec górski, lądolód, śnieg, firn, lód lodowcowy, góra lodowa, transgresja, regresja, ablacja, cyrk lodowcowy, morena, ozy, sandry. - Uczeń zna terminy: depresja, kryptodepresja, nizina, wyżyna, góra, kotlina, wysokość względna i bezwzględna, zna czynniki kształtujące obecny wygląd Ziemi, zna największe wzniesienia i depresje na kontynentach. Uczeń zna terminy: szelf, stok kontynentalny, basen oceaniczny, grzbiet oceaniczny, ryft, rów oceaniczny. - Uczeń potrafi zdefiniować proces glebotwórczy i wyliczyć podstawowe typy gleby, potrafi wymienić i pokazać na mapie podstawowe formacje roślinne kuli ziemskiej, gatunki zwierząt i zasięgi ich występowania. - Uczeń potrafi wymienić, jakie istnieją relacje pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska. Ocena dostateczny: - Uczeń zna i rozumie terminy nauk współpracujących geografią (geodezja, geologia, geomorfologia, meteorologia, hydrologia, demografia). - Uczeń potrafi wyjaśnić zależność treści mapy od jej przeznaczenia i skali; przedstawi klasyfikację map ze względu na ich treść i skalę; wyjaśni, na czym polega generalizacja mapy; odczytuje ukształtowanie powierzchni na mapie hipsometrycznej. - Uczeń potrafi ogólnie scharakteryzować ciała niebieskie; zna kolejność planet w Układzie Słonecznym, zna podstawowe wielkości Ziemi (powierzchnia, długość równika, średni promień Ziemi), zna terminy: siła Coriolisa, zna dowody na ruch obrotowy, wymienia następstwa ruchu obrotowego, zna terminy: ekliptyka, siatka geograficzna, współrzędne geograficzne, rok gwiezdny i zwrotnikowy; wie o podziale Ziemi na 24 strefy czasowe, zna daty przesileń i równonocy, potrafi scharakteryzować strefy oświetlenia Ziemi. - Uczeń zna zmienne składniki atmosfery, zna nazwę przypowierzchniowej warstwy atmosfery i wie, że istnieją inne warstwy, zna rodzaje mas powietrza, terminy: front atmosferyczny, niż i wyż baryczny, zna rodzaje frontów; potrafi wymienić obszary stałych wyżów i niżów, wie gdzie występują pasaty i w jakim kierunku wieją, zna wartość ciśnienia normalnego, wie, że wiatr zawsze wieje od wyżu do niżu, zna obszary występowania monsunów, zna termin wiatry stałe i sezonowe, wymienia rodzaje wiatrów lokalnych, potrafi na mapach odczytać rozkład roczny temperatury powietrza i opadów różnych części kuli ziemskiej, zna typy klimatu występujące w poszczególnych strefach, zna źródła zanieczyszczenia powietrza. - Uczeń rozumie i wyjaśnia genezę zjawisk towarzyszących przemianie wody, wyjaśni warunki występowania rzek w zależności od klimatu, ukształtowania powierzchni, budowy geologicznej, sklasyfikuje rzeki ze względu na okres występowania (stałe, okresowe, epizodyczne), na przykładzie dowolnej rzeki określi bieg i wskaże na mapie; wyjaśni zasady gromadzenia się wód podziemnych w zależności od rodzaju skał podłoża, wie, co to jest warstwa wodonośna; wyjaśni warunki występowania jezior, czynniki wpływające na powstawanie jezior, wskaże na mapach jeziora powstałe w wyniku ich oddziaływania, wyjaśni okresowość jezior; wyjaśni warunki powstawania lodowca (temperatura, opady, ukształtowanie powierzchni), wyjaśni proces przekształcenia się śniegu w lód oraz ruchy lodowca i procesy wówczas zachodzące, wyjaśni powstawanie lodowców szelfowych i gór lodowych. - Uczeń wie jak zmienia się temperatura i ciśnienie w głębi Ziemi, potrafi wyjaśnić jak powstają różne struktury geologiczne. - Uczeń zna i rozróżnia podstawowe rodzaje skał. - Uczeń wie, jakie produkty towarzyszą wybuchowi wulkanów. - Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie terminów: tsunami, skala Richtera, Mercallego, potrafi wskazać na mapie grzbiety oceaniczne, umie podzielić trzęsienia Ziemi na: tektoniczne, wulkaniczne i zapadliskowe. - Uczeń zna rodzaje gór w zależności od ich powstawania i budowy geologicznej, zna rodzaje fałdów, potrafi wskazać na mapach największe rowy tektoniczne. - Uczeń potrafi wyjaśnić, czym się zajmuje stratygrafia i paleontologia, zna warunki tworzenia się skamieniałości, zna definicję skamieniałości przewodnich, umie posługiwać się tabelą stratygraficzną, potrafi na mapach kontynentów pokazać platformy i tarcze prekambryjskie oraz obszary fałdowań kaledońskich, hercyńskich i alpejskich, zna skamieniałości przewodnie. - Uczeń potrafi wyjaśnić rozwój procesów niszczenia skał w zależności od warunków klimatycznych i budowy geologicznej, potrafi wyjaśnić znaczenie powyższych terminów, potrafi wskazać na mapie różne rodzaje pustyń. - Uczeń potrafi wyjaśnić proces erozji wstecznej, wgłębnej i bocznej. - Uczeń analizuje proces krasowienia w zależności od rodzaju skał. - Uczeń potrafi omówić procesy zachodzące na wybrzeżu morskim, wskaże na mapie różne rodzaje wybrzeży. - Uczeń potrafi wyjaśnić mechanizm zmian położenia czoła lodowca: transgresji, stagnacji i regresji, potrafi wyjaśnić jak powstają charakterystyczne formy terenu w wyniku oddziaływania lodowca, potrafi wyjaśnić warunki powstawania lodowców górskich i kontynentalnych. - Uczeń wie, co to jest odmłodzenie rzeźby, inwersja rzeźby, powierzchnia zrównania, potrafi wskazać na mapie największe góry, niziny, wyżyny, depresje, kryptodepresje. Uczeń potrafi wyjaśnić znaczenie powyższych terminów z podaniem przykładów. - Uczeń zna podstawowe typy gleb i potrafi je krótko scharakteryzować, rozróżnia i krótko charakteryzuje poszczególne formacje roślinne na kontynentach, wymienia poszczególne gatunki zwierząt i umie uzależnić ich biologiczną egzystencję w poszczególnych regionach geograficznych świata, umie wyjaśnić, na czym polega różnorodność w środowisku naturalnym roślin i zwierząt w poszczególnych ekosystemach. Ocenę dobry: - Uczeń potrafi podać przykłady praktycznego zastosowania nauk geograficznych. - Uczeń potrafi czytać mapy różnej treści; wyjaśni różnicę w konstrukcji różnych siatek kartograficznych; zna kartograficzne metody przedstawiania cech ilościowych; potrafi interpretować wykresy statystyczne. - Uczeń zna ruchy planet (obiegowy i obrotowy), potrafi wymienić planety zewnętrzne i wewnętrzne, potrafi opisać współczesne metody badań kształtu i wielkości Ziemi; potrafi opisać zjawisko odchylenia ciał swobodnie spadających, wyjaśnić spłaszczony kształt Ziemi, zjawisko odchylenia ciał od kierunku ruchu, zna nachylenie osi ziemskiej do ekliptyki, umie opisać oświetlenie Ziemi w różnych porach roku, zna strefy oświetlenia Ziemi i umie je scharakteryzować; potrafi opisać rachubę czasu miejscowego, strefowego i urzędowego, wyjaśni zmiany daty po przekroczeniu linii zmiany daty, zna kalendarz gregoriański i juliański. Uczeń zna wzory obliczania wysokości Słońca nad horyzontem w południe w dowolnych miejscach na Ziemi. - Uczeń zna budowę atmosfery w pionie, wymienia nazwy warstw i ich właściwości (spadek czy wzrost temperatury) oraz nazwy stref przejściowych, potrafi określić, w której warstwie zachodzą zjawiska pogodowe oraz tworzenie się chmur, potrafi określić, jakie masy powietrza oddziela dany front, zna genezę frontu ciepłego i zimnego, zna typy pogody w wyżu i niżu, objaśnia na rysunku rozmieszczenie głównych mas powietrza i omawia ich cechy, potrafi podać genezę pasatów, deszczy zenitalnych, pustyń w strefie zwrotnikowej, zna termin przemiany adiabatyczne, wyjaśnia przyczyny istnienia wiatrów, objaśnia przy pomocy rysunku genezę cyrkulacji monsunowej, wymienia rodzaje wiatrów lokalnych, przy pomocy rysunku wyjaśnia mechanizm powstawania bryzy i fenu, potrafi omówić cechy poszczególnych typów klimatu i określić wpływ czynników klimatotwórczych, określa rolę i wpływ klimatu na działalność człowieka oraz określa zmiany warunków klimatycznych wywołane gospodarczą działalnością człowieka. - Uczeń potrafi wskazać na mapie elementy wszechoceanu i nazwać je, potrafi wyjaśnić genezę pływów i prądów morskich, scharakteryzuje ustrój rzeczny, charakteryzuje sieć rzeczną w ujęciu kontynentalnym, potrafi wyjaśnić zasady występowania wód artezyjskich, potrafi omówić na rysunkach różne typy genetyczne źródeł, dokona klasyfikacji jezior w oparciu o poszczególne kryteria klasyfikacyjne ze wskazaniem na mapach przykładów poszczególnych typów, zinterpretuje etapy rozwoju i zaniku jezior; zinterpretuje wykres ilustrujący zależność granicy wiecznego śniegu od szerokości geograficznej, scharakteryzuje rozmieszczenie lodowców górskich i lądolodów współcześnie, scharakteryzuje różne typy lodowców. - Uczeń potrafi omówić na schemacie budowę wnętrza Ziemi z określeniem występowania poszczególnych warstw i stref nieciągłości, zna teorie płyt litosfery i potrafi określić, jakie zjawiska towarzyszą strefom subdukcji, wyjaśnia związek między rodzajem skał a sposobem ich powstawania, zna cechy law wulkanicznych i typów wulkanów i wyjaśni, czym są spowodowane różnice, potrafi powiązać występowanie stref sejsmicznych z granicami płyt litosfery, grzbietami sródoceanicznymi, rowami, łańcuchami wysp, młodymi górami fałdowymi, potrafi wytłumaczyć rozmieszczenie stref sejsmicznych i asejsmicznych, wie jak dochodzi do powstawania grzbietów oceanicznych, ryftu; potrafi podać przykłady gór zrębowych, fałdowych i wulkanicznych. - Uczeń umie objaśnić jedną z metod bezwględnego i względnego; porówna obszary fałdowań alpejskich z obszarami obecnej aktywności sejsmicznej na świecie. - Uczeń potrafi scharakteryzować przebieg i efekty wietrzenia w różnych strefach klimatycznych; potrafi wytłumaczyć, dlaczego istniejące formy rzeźby eolicznej mają urozmaicone kształty, potrafi odróżnić wydmę paraboliczną od barchanu, zna różnicę miedzy korazją a deflacją, potrafi wyjaśnić proces powstawania starorzeczy, umie rozróżnić materiał niesiony przez rzekę w odcinku górnym, środkowym i dolnym, wie, jaki rodzaj erozji przeważa na poszczególnych odcinkach, potrafi scharakteryzować typy ujść rzecznych; potrafi rozpoznać na ilustracjach różne formy krasowe i wyjaśni sposób ich powstawania, potrafi wytłumaczyć zależność między rodzajem wybrzeża a działalnością morza; potrafi określić i wskazać, jaki obszar zajmował lodowiec plejstoceński w czasie swojego największego rozprzestrzeniania, potrafi wyjaśnić przyczyny powstawania zlodowaceń i zanikania pokryw lodowych, wskaże granice wiecznego śniegu i zasięgi zlodowaceń chwili obecnej. - Uczeń potrafi wyjaśnić źródła energii procesów rzeźbotwórczych. - Uczeń potrafi wyjaśnić na wybranych przykładach jak przebiega proces glebotwórczy, od czego zależy i do jakich konsekwencji prowadzi, potrafi wyjaśnić i scharakteryzować poszczególne formacje roślinne i podać przykłady gatunków charakterystycznych dla stref, potrafi wyjaśnić i scharakteryzować jak wyglądają poszczególne gatunki zwierząt i wskazać ich przystosowania biologiczne do życia w określonych warunkach przyrodniczych; potrafi wyjaśnić związki, jakie istnieją pomiędzy światem roślin, glebą, klimatem i światem zwierząt; Ocenę bardzo dobry: - Uczeń potrafi określić związek geografii z innymi naukami o Ziemi i naukami społecznoekonomicznymi; - Uczeń potrafi omówić cechy siatek kartograficznych w różnych odwzorowaniach, określić zastosowanie różnych siatek kartograficznych, interpretować różne zjawiska geograficzne na mapach. - Uczeń potrafi porównać teorię geocentryczną i heliocentryczną - Uczeń zna wpływ ruchu obrotowego na kształt Ziemi; zna dokładnie rozmiary Ziemi, opisuje skutki działania siły Coriolisa, zna konsekwencje; potrafi obliczyć moment górowania Słońca na dowolnej szerokości geograficznej, obliczyć długość geograficzna na podstawie różnicy czasu lokalnego i strefowego, potrafi wyliczyć wysokość Słońca nad horyzontem w południe w swojej miejscowości w różnych porach roku. - Uczeń potrafi na rysunku przedstawić pionowe zróżnicowanie atmosfery, z uwzględnieniem wysokości warstw, potrafi umiejscowić warstwę ozonową, zorzę polarną, satelity; potrafi narysować front ciepły i zimny i określić w danym froncie rodzaje chmur i opadów, potrafi interpretować mapy pogody; objaśnia przy pomocy rysunku schemat ogólnego krążenia powietrza, uwzględnia wpływ ruchu wirowego, wyjaśnia krążenie pasatowe i jego sezonowe przemieszczenie się; zna rodzaje wiatrów lokalnych, przyczyny ich tworzenia się i wpływ na życie ludzi, określa wpływ monsunów na gospodarkę regionów występowania, określa mechanizm tworzenia się cyklonów i obszary ich występowania; potrafi ocenić wpływ warunków klimatycznych na osadnictwo człowieka i możliwość prowadzenia działalności gospodarczej; potrafi ocenić konsekwencje ocieplenia się klimatu wywołane działalnością człowieka. - Uczeń potrafi wyjaśnić, od czego zależy zasolenie wód morskich i co to jest upwelling, charakteryzuje system rzeczny w powiązaniu z budową geologiczną, ukształtowaniem powierzchni i warunkami klimatycznymi, charakteryzuje gospodarcze wykorzystanie rzek w oparciu o ustrój rzeczny; potrafi posługując się rysunkiem wyjaśnić zasadę tworzenia się gejzerów, potrafi wskazać przykłady gospodarczego wykorzystania wód podziemnych ( w tym geotermalnych); analizuje znaczenie hydrologiczne jezior i bagien, scharakteryzuje klimatyczną, krajobrazową i gospodarczą funkcję jezior; przeanalizuje przyrodnicze i klimatyczne skutki tworzenia się i zaniku lodowców na kuli ziemskiej na przestrzeni dziejów Ziemi, przeanalizuje zmiany rozmieszczenia lodowców i dziejach Ziemi. - Uczeń potrafi wykazać różnicę w budowie poszczególnych warstw wnętrza Ziemi (skład chemiczny), potrafi czytać mapy geologiczne; potrafi posługując się rysunkiem wyjaśnić budowlę wulkanu oraz formy terenu będące wynikiem działalności wulkanicznej, potrafi scharakteryzować gdzie na Ziemi strefy sejsmiczne pokrywają się z obszarami gęsto zaludnionymi; potrafi wyjaśnić teorię płyt litosfery oraz narysować kolizje kontynentu z oceanem i drugim kontynentem, potrafi wytłumaczyć na schematycznym rysunku teorie ruchów górotwórczych. - Uczeń zna i umie przedstawić różne metody określenia wieku skał; omowi współczesne dokonujące się zmiany w rzeźbie wywołane ciągłymi procesami endo i egzogenicznymi. - Uczeń potrafi wykazać różnice w rozwoju procesów wietrzenia w górach na różnych piętrach klimatycznych; potrafi narysować wydmę paraboliczną i barchan oraz wytłumaczyć zróżnicowanie nachylenia stoków wydm i mechanizm ich przemieszczania się, potrafi wytłumaczyć tworzenie się pokryw lessowych w strefie półsuchej; scharakteryzuje bieg górny, środkowy i dolny rzeki, posługując się rysunkiem tłumaczy proces powstawania starorzeczy; potrafi posługując się schematycznym rysunkiem wyjaśnić procesy tworzenia się różnych form naciekowych w jaskiniach, potrafi wskazać na mapach miejsca głównych obszarów krasowych; potrafi porównać budującą i niszczącą działalność morza na wybrzeżach wysokich i niskich, potrafi wyjaśnić proces cofania się wybrzeża wysokiego; potrafi charakteryzować ruchy lodowców na wybranych przykładach, wskazuje na mapie polodowcowe formy terenu, wyjaśnia, jaki wpływ na wzrost poziomu wody w oceanach ma szybkie topnienie lodowców. - Uczeń potrafi scharakteryzować główne formy ukształtowania powierzchni lądów, potrafi wykazać, że powierzchnia Ziemi zmienia się w sposób dostrzegalny, potrafi wyjaśnić przebieg rozwoju rzeźby w zależności od czynników egzo i endogenicznych, warunków klimatycznych, odporność skał i ich ułożenia. - Uczeń potrafi powiązać występowanie wulkanizmu bazaltowego z obszarami rozrastania się den oceanów, potrafi wykazać, że dwa systemy geologiczne: grzbietów i rowów stanowią podstawowe granice płyt litosfery. - Uczeń potrafi ocenić i wnioskować, że poszczególne typy gleb są zależne od podłoża i klimatu lub są konsekwencją innych uwarunkowań przyrodniczych; potrafi ocenić, co jest przyczyną takiego występowania szaty roślinnej na poszczególnych kontynentach; potrafi ocenić istnienie danych gatunków zwierząt w odpowiednim środowisku i dostosowanie się poszczególnych gatunków do bytowania w regionie. - Uczeń potrafi porównywać i sklasyfikować poszczególne elementy środowiska przyrodniczego wykazać związki pomiędzy przyrodą ożywioną (biocenozą) i nieożywioną (biotopem). Ocenę celujący: - Uczeń potrafi podać praktyczne zastosowanie różnych odwzorowań; przedstawia zjawiska geograficzne z wykorzystaniem metod graficznych. - Uczeń potrafi ocenić wyjątkowość Ziemi w Układzie Słonecznym. - Uczeń potrafi wskazać przyczyny tworzenia się dziury ozonowej, jej skutki oraz sposoby zapobiegania; potrafi zaproponować kroki, jakie należy podjąć dla ochrony atmosfery w skali globalnej i lokalnej. - Uczeń analizuje przyczyny występowania powodzi, ich skutki i ewentualne zapobieganie; zaproponuje zasady wykorzystania jezior bez naruszenia równowagi ekologicznej; potrafi ocenić wpływ lodowców na klimat i ukształtowanie powierzchni różnych obszarów na Ziemi. - Uczeń potrafi wyjaśnić deklinację magnetyczną i inklinację magnetyczną. - Uczeń potrafi wykazać, że rozmieszczenie wulkanów wiąże się z wewnętrzną stroną młodych gór fałdowych i łuków wysp; potrafi ocenić, w jakim stopniu trzęsienia Ziemi są przewidywalne oraz na ile człowiek jest w stanie przeciwstawić się potężnym siłom przyrody; potrafi ocenić teorie tłumaczące genezę ruchów górotwórczych. - Na zajęciach terenowych uczeń potrafi omówić odkrywkę geologiczną. - Uczeń potrafi przewidzieć jak będzie się zmieniała działalność erozyjna rzeki w przypadku kilkakrotnej zmiany bazy erozyjnej, potrafi przeprowadzić analizę profilu poprzecznego rzeki przy założeniu, że zmieniał się klimat i baza erozyjna. - Uczeń potrafi porównać i scharakteryzować różne typy wybrzeży morskich oraz wyjaśnić, jakie czynniki miały wpływ na ich kształtowanie (z przykładami). - Na podstawie różnych źródeł potrafi przewidzieć jak działalność lodowców może wpływać na ukształtowanie powierzchni, poziom wód, działalność człowieka. - Uczeń potrafi przewidzieć wygląd powierzchni Ziemi w następnym wieku przy założeniu, że klimat będzie się oziębiał lub ocieplał, potrafi wyjaśnić różne sposoby powstawania form ukształtowania powierzchni Ziemi, potrafi scharakteryzować poszczególne stadia rozwoju rzeźby i przedstawić je na rysunku. - Uczeń potrafi opisać główne cechy budowy litosfery i przedstawi podstawowe etapy jej formowania się, potrafi ocenić, w jakim stopniu badania dotyczące spredingu w połączeniu z badaniami magnetometrycznymi są wykorzystywane do odtwarzania coraz dokładniejszego obrazu dryfu kontynentów. - Uczeń umie wykazać wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi typami gleb, klimatem, szatą roślinną i jaki mają związek z poszczególnymi elementami przyrody; potrafi dowieść i wykazać wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi elementami przyrody; potrafi wykazać wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi gatunkami zwierząt, szatą roślinną a klimatem jako pewien etap ewolucji konieczny dla przetrwania gatunku; potrafi ocenić wzajemne relacje pomiędzy poszczególnymi elementami środowiska i wykazać ich współzależności i współistnienie np. producenci, konsumenci i reducenci. - Czynnie uczestniczy w olimpiadach i konkursach przedmiotowych z wymiernymi sukcesami.
