Na terenie gminy Santok znajduje się 26,0 km dróg wojewódzkich
advertisement
Załącznik nr 1 do Uchwały Rady Gminy Santok, Nr XIX/128/2004 RADA GMINY SANTOK PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY SANTOK SANTOK; MAJ 2004r. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 1 SPIS TREŚCI I INFORMACJE OGÓLNE O GMINIE ....................................................................... 1.1 RYS HISTORYCZNY ........................................................................................................................................... OBSZAR, POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE I 1.2 ADMINISTRACYJNE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ, ............................ 1.3 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE ............................................................................................. 1.3.1 Zasoby wód powierzchniowych ............................................................................................. 1.3.2 Zasoby wód podziemnych .............................................................................................................. 1.3.3 Powietrze atmosferyczne .................................................................................................................. 1.3.4 Powierzchnia ziemi, gleby ................................................................................................................ Klasyfikacja gminy pod względem występowania zagrożeń 1.3.5 środowiskowych ............................................................................................................................................ 1.3.6 Klimat .......................................................................................................................................................................... 1.3.7 Ochrona przyrody i krajobrazu ................................................................................................ 1.3.8 Fauna i flora ......................................................................................................................................................... 1.4 ZASOBY KULTUROWE GMINY .................................................................................................. II INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ............................................................................ 2.1 KOMUNIKACJA ......................................................................................................................................................... 2.1.1 Drogownictwo ................................................................................................................................................. 2.1.2 Komunikacja publiczna ....................................................................................................................... 2.1.3 Powiązania komunikacyjne ............................................................................................................ 2.2 TELEKOMUNIKACJA ..................................................................................................................................... 2.3 ELEKTROENERGETYKA ....................................................................................................................... 2.4 CIEPŁOWNICTWO .............................................................................................................................................. 2.5 GAZYFIKACJA ............................................................................................................................................................. URZĄDZENIA ZAOPATRZENIA W WODĘ I 2.6 OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW ................................................................................................................ 2.7 ZESTAWIENIE STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ . III GOSPODARKA ...................................................................................................................................................................... 3.1 3.2 3.3 3.4 ZASOBY NATURALNE I SPOSÓB ICH WYKORZYSTANIA ...... STRUKTURA UŻYTKOWANIA PRZESTRZENI ............................................... RYNEK PRACY ............................................................................................................................................................ STRUKTURA GMINNEJ GOSPODARKI ........................................................................ ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 2 3.5 ROLNICTWO I LEŚNICTWO .............................................................................................................. 3.6 TURYSTYKA .................................................................................................................................................................... 3.7 ŚRODOWISKO OTOCZENIA BIZNESU ........................................................................ IV INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA .................................................................................... 4.1 LUDNOŚĆ I OSADNICTWO ................................................................................................................ 4.2 OŚWIATA I WYCHOWANIE ................................................................................................................ 4.2.1 Przedszkola ............................................................................................................................................................ 4.2.2 Szkoły podstawowe i Gimnazja ............................................................................................. 4.2.4 Biblioteki ................................................................................................................................................................... 4.4 KULTURA I SPORT ............................................................................................................................................... 4.5 OCHRONA ZDROWIA ................................................................................................................................. 4.5 MIESZKALNICTWO ........................................................................................................................................... 4.6 POMOC SPOŁECZNA ...................................................................................................................................... BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE ORAZ ORGANIZACJE 4.7 POZARZĄDOWE ...................................................................................................................................................... 4.8 WSPÓŁPRACA REGIONALNA ....................................................................................................... V POWIĄZANIE PLANU ROZWOJU LOKLANEGO Z CELAMI STRATEGICZNYMI DOKUMENTÓW ROZWOJU PRZESTRZENNO - GOSPODARCZEGO GMINY SANTOK ........................................................................................................................................................... POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY ......................................................... PLANOWANE INWESTYCJE W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCEJ PROCEDURY WDRAŻANIA 5.2 ZINTEGROWANEGO PROJKTU ROZWOJU REGIONALNEGO (ZPORR) ............................................................................................................. WYBRANE WSKAŹNIKI MONITOROWANIA PLANU 5.3 ROZWOJU LOKALNEGO GMINY SANTOK .................................................. 5.3.1 Wskaźniki produktu ............................................................................................................................. 5.3.2 Wskaźniki rezultatu ................................................................................................................................. 5.3.3 Wskaźnik oddziaływania ................................................................................................................ 5.1 VI SYSTEM WDRAŻANIA PRL (Planu Rozwoju Lokalnego) ......................................................................................................................................................................................... VII INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA PRL .......................................................................... ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 3 WPROWADZENIE Wymóg opracowania niniejszego Planu Rozwoju Lokalnego (dalej nazywany w skrócie PRL) wynika z obowiązku sporządzenia odpowiednich dokumentów, w świetle wdrażania procesu "konsumpcji" funduszy strukturalnych Unii Europejskiej (UE), której zostaliśmy członkiem od 1 maja 2004r. Jest to dokument niezbędny do pozyskiwania środków UE na wyrównywanie poziomów rozwoju nowych członków Unii. Status gminy wiejskiej, predysponuje nas do absorpcji funduszy strukturalnych, pochodzących przede wszystkim z celów określonych w ramach działań Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego (ZPORR). Program ZPORR-u finansowany jest z dwóch funduszy strukturalnych UE; tj. Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR - ang. ERDF) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Dodatkowe źródło finansowania niwelacji różnic rozwojowych, występujących pomiędzy nowo wstępującymi do UE członkami, a ich "starymi domownikami", znajduje się w 6-ciu Sektorowych Programach Operacyjnych (SPO). Dofinansowanie inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, z każdego z wyżej wymienionych źródeł, sięga 75%. Jest to więc niepowtarzalna okazja na realizację przez samorządy wielosektorowych zadań inwestycyjnych, które - z uwagi na "mizerię budżetową" samorządów gminnych, nie zostałyby (w tak krótkim odcinku czasowym) zrealizowane. Jest to szansą i bodźcem do zrealizowania naczelnej zasady, którą winny spełnić samorządy, a mianowicie tezy mówiącej, iż: "Gminy żyją bogactwem swoich obywateli i firm. Dlatego troską o twórczą aktywność jednych i drugich jest obowiązkiem władz samorządowych gminy. Troska ta musi się przejawiać w staraniach i realizowaniu jak najlepszej infrastruktury technicznej i społecznej, bo to ona stwarza podstawy funkcjonowania firm, kształtuje zainteresowanie i decyzje inwestorów oraz wpływa na koszty funkcjonowania przedsiębiorstw"*. To pozwoli również, w zdecydowany sposób poprawić warunki życia i pracy mieszkańców. Tylko od naszej determinacji i aktywności zależy, czy tę szansę wykorzystamy. Opracowany Plan Rozwoju Lokalnego gminy Santok, ma odzwierciedlenie w poszczególnych dokumentach programowych, opracowanych na potrzeby realizacji strategii społeczno-gospodarczej naszego kraju, w pierwszych latach członkostwa w Unii. Głównym dokumentem jest Narodowy Plan Rozwoju (NPR), który określa procedurę rozwijania ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 4 "konkurencyjnej gospodarki, opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zdolnej do długotrwałego, harmonijnego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poprawę spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na poziomie krajowym i regionalnym". Uzupełnieniem komplementarności NPR jest opracowany dokument p.n. Podstawa Wsparcia Wspólnoty (PWW), przyjęty przez Komisję Europejską po uzgodnieniach z rządem RP, zawierający strategię oraz priorytety działań. PWW wdrażane jest poprzez programy operacyjne (SPO). Programem rozwijającym oraz pozwalającym realizować cele NPR, jest Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) wraz z Uzupełnieniem ZPORR-u. Program ten określa szczegółowo priorytety, kierunki oraz wysokość środków przeznaczonych na realizację naszej polityki regionalnej. Środki finansowe zostały określone dla poszczególnych województw (Voivodship), w pierwszej kolejności dla lat 2004 - 2006. Program ZPORR został przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (MGPiPS), po ścisłej współpracy z samorządami poszczególnych województw. Według wytycznych MGPiPS, charakter i status gminy Santok, predysponuje nas do realizacji PRL głownie w oparciu o priorytet 3 ZPORR-u - Rozwój Lokalny. Plan Rozwoju Lokalnego gminy Santok, opracowany został w odniesieniu do całego programu ZPORR. Celem tego dokumentu (PRL) jest stworzenie wytycznych, pozwalających na realizację zadań współfinansowanych z ZPORR-u (ang. ERDF) oraz Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Niniejszy dokument (PRL) JEST DOKUMENTEM OTWARTYM, opracowanym na potrzeby koncentracji i efektywnym sposobie wykorzystania, proponowanych środków z funduszy strukturalnych, na strategiczne działania samorządu gminy Santok w latach 2004 2006. Dopełniającymi dokument informacjami, będą wypracowane przez Radę Gminy Santok zamierzenia inwestycyjne, określone w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym (WPI) na lata 2007 - 2013. Informacje w Planie prezentują również aktualną sytuację społeczno-gospodarczą gminy Santok. Informują również o kierunkach rozwoju gminy w kontekście wykorzystania środków z funduszy unijnych. Niezmiernie ważną częścią dokumentu jest system finansowania zadań przyjętych, przez władze samorządowe, na lata 2004 - 2006. Opracowany schemat obejmuje również propozycje zadań planowanych do realizacji w latach 2007 - 2013. Nieznana alokacja środków finansowych na te lata, nie pozwala na ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 5 szczegółowe określenie wysokości udziału procentowego gminy w realizacji zadań. Niemniej, każde dofinansowanie wielu zadań, przyjęto w maksymalnych dopuszczalnych wartościach, tj. do 75% kosztów projektu. Nadmieniamy, że charakter Planu umożliwia wprowadzanie korekt, wynikłych na skutek transformacji społeczno-gospodarczej gminy oraz zmian priorytetów przyjętych przez władze samorządowe. Z poważaniem Przewodniczący Rady Gminy Santok Tadeusz Boczula ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 6 PROCEDURA PRZYGOTOWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO GMINY SANTOK 1. Zainteresowane grupy społeczne, lokalni liderzy, osoby; składają wnioski o ujęcie zadań dotyczących miejsc które reprezentują, w Planie Rozwoju Lokalnego Gminy Santok. 2. Wójt Gminy wyznacza pełnomocnika, a Rada Gminy powołuje Komisję zadaniową do opracowania Planu Rozwoju Lokalnego. 3. Wyznaczony pełnomocnik pełni funkcję koordynatora Komisji. Jest odpowiedzialny za przyjęcie wniosków, przygotowanie danych, wyznaczenie obszaru realizacji projektów, uzgodnienia z władzami samorządowymi źródeł finansowania oraz ujęcia projektów w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym oraz w Planie Rozwoju Lokalnego. 4. Komisja ds. opracowania Planu, składa się z pracowników Urzędu Gminy oraz Radnych, którzy formułują .wnioski na podstawie konsultacji społecznych. 5. W posiedzeniach Komisji mogą dodatkowo brać udział przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego, Województwa, Powiatu, niezależni eksperci oraz liderzy lokalnych społeczności. 6. Komisja przygotowuje, opiniuje Plan, po konsultacjach z poszczególnymi Komisjami Rady - rekomenduje i przedkłada do uchwalenia Radzie Gminy Santok. 7. Komisja prowadzić będzie również monitoring wdrażania oraz ocenę realizacji Planu Rozwoju Lokalnego (minimum raz na rok). 8. Przyjęto, że na bieżąco weryfikację Planu będą prowadzić pracownicy Urzędu Gminy. 9. Podstawą realizacji Planu Rozwoju Lokalnego jest jego akceptacja i uchwała Rady Gminy Santok. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 7 I. INFORMACJE OGÓLNE O GMINIE 1.1 RYS HISTORYCZNY Gminę Santok utworzyły 1.01.1973 r. sołectwa Czechów, Górki, Gralewo, Janczewo, Płomykowo, Santok, Stare Polichno i Wawrów. 1.11.1976r. przyłączono 7 sołectw z rozwiązanej gminy Lipki Wielkie: Baranowice, Jastrzębnik, Lipki Małe, Lipki Wielkie, Ludzisławice, Mąkoszyce i Nowe Polichno. 6.07.1977r. Z sołectwa Wawrów wyłączono obszar 100,71 ha i przyłączono do Gorzowa Wlkp. Powierzchnia gminy wynosi odtąd 169, 3 km 2. Ludność gminy (osoby zameldowane na pobyt stały) na obecnym obszarze wynosiła: 1. w 1970 – 6.614 osób 2. w 1978 – 6.589 osób 3. w 1988 – 6.843 osób 4. w 1994 – 7.198 osób 5. w 1999 – 7.239 osób 6. w 2003 - 7.363 osób Baranowice – powstały w latach 1750-60 (Kaplick) jako kolonia na gruntach prywatnej wsi Lipki Wielkie w ramach zagospodarowania nadnoteckich błot. Obejmują też zapewne zabudowania, które w latach 1945-50, tworzyły odrębną gromadę Lipczy.. Czechów – stara słowiańska wieś rybacka o rodowodzie XII – wiecznym. Dawniej należała do dóbr santockich, od 1345r. była własnością Gorzowa. We wczesnym średniowieczu Czechów był gródkiem w systemie obronnym linii Noteci i Warty, a nazwa wsi wywodzi się podobno od osadzonych tu Czechów, tworzących załogę grodu, sprowadzonych przez Mieszka I. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1238 r. Górki – wieś powstała na gruntach Gralewa w wyniku kolonizacji prowadzonej od 1805r. Gralewo – była wsią rycerską o rodowodzie udokumentowanym od początków XIV wieku. Najstarszym zachowanym obiektem jest jednonawowy kościół szachulcowy, zbudowany w latach 1708 – 1709, na miejscu wcześniejszej świątyni , wzmiankowanej w źródłach od 1646 r. Pierwszy kościół został prawdopodobnie zniszczony w okresie Wojny Trzydziestoletniej. Data i budowniczy wyryte są na ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 8 podciągu podtrzymującego belki. Na szczególną uwagę zasługuje odrestaurowany ołtarz główny, tryptyk z końca XVI wieku (1590), przedstawiający 12 apostołów. Janczewo – stara posiadłość rycerska, wzmiankowana po raz pierwszy w 1337r. W latach 1954-58, była siedzibą gromady. Jastrzębnik – powstał w 1796r. jako kolonia na gruntach wsi Lipki. Lipki Małe – założone zostały w latach 1735-37 jako kolonia na gruntach majątku Lipki. W 1928r. przyłączono kolonię Wierzbica, stanowiącą dziś zachodni przysiółek. Lipki Wielkie – początek dała wieś Lipki założona w 1580 r. Jej obecny kształt został nadany w 1929r. przez połączenie czterech samodzielnych dotychczas gmin: Lipki Stare, Lipki Nowe, Kurzelewo i Pomianowice. W latach 1945-54 siedziba zbiorczej gminy wiejskiej, w latach 1955-72 – gromady (Gromadzkiej Rady Narodowej) a w latach 1973-75 – ponownie gminy. W 1601 założono tu siedzibę rycerską, od około 1750 r. zostało tu założonych 12 koloni. Kolonie te rozrastały się w błyskawicznym tempie, łącząc się z wsią właściwą. W centrum wsi neobarokowy kościół i kaplica cmentarna wybudowana w połowie XIX wieku. Istnienie kościoła wzmiankowane jest już w 1692 roku, który pierwotnie był budowlą szachulcową, będąc filią parafii w Goszczanowie. Od 1861 stał się macierzystym kościołem. Ludzisławice – kolonia założona pomiędzy 1780-1800r. na gruntach wsi Lipki Wielkie. W 1928r. została połączona z Grodźcem i Siedliskowem. Mąkoszyce – zostały założone pomiędzy 1750 i 1760r. na gruntach jego wsi Lipki Wielkie. Nowe Polichno – wieś olęderska założona 9.11.1712 r. na gruntach wsi Polichno i zasiedlona niewielką ilością kolonistów z Polichna Płomykowo – na obecną wieś składają się dwa dawne młyny, dwa folwarki i inne wybudowania, które do 1945r. (z wyjątkiem Krzynki) wchodziły w skład gminy wiejskiej Gralewo. Obszar ten funkcjonował pod nazwą Gralovische Mühle, później Gralover Wassermühlen, w okresie międzywojennym miejsce to oznaczano jako (Gralower) Untermühle, czyli „(Gralewski) dolny młyn”. Po wojnie zabudowania te i kolonie zaczęto traktować jako oddzielną miejscowość. Nazwano ją Gralowiec vel Grabowiec, następnie Trzęsacz. W 1949 r. skutkiem niewątpliwej pomyłki gromada zaistniała pod nazwą Płomykowo jako odpowiednik Mühlen Vw. Santok – słowiańska osada obronna, następnie graniczny gród kasztelański (XII – XIV) w., siedziba rycerska (Santok), miasteczko (Nowy Santok), od końca ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 9 XVI w. – wieś. Siedziba władz samorządowych. wieś ulicówka u ujścia Noteci do Warty. Na początku okresu rzymskiego I – II w. n.e., na prawym brzegu Noteci została założona osada (badania archeologiczne). Następnie stała się słowiańską osadą obronną, od VIII w. ważny strategicznie gród broniący ziem Polan przed Pomorzanami nazwany przez Galla Anonima "kluczem i strażnicą Królestwa Polskiego; od XII w. staje się granicznym grodem kasztelańskim. Często zmieniał właścicieli, ostatecznie po śmierci Kazimierza Wielkiego stał się częścią Brandenburgii (ciekawostką jest fakt, że do 1793r. istniał w Polsce tytuł Kasztelana Santockiego). Na uwagę zasługuje XVI wieczny krucyfiks oraz, sprowadzone w 1997r., relikwie Św. Ottona – który przebywał w Santoku w trakcie swojej misji chrystianizacyjnej na Pomorzu. Stare Polichno – dawniej santocka osada służebna, później wieś rycerska. Wawrów – wieś rycerska z metryką sięgającą 1319 r., od XV w. – własność Gorzowa. 1.2 OBSZAR, POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE, ADMINISTRACYJNE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ Gmina Santok położona jest w północnej części województwa lubuskiego, na wschód od Gorzowa Wlkp., wzdłuż dwóch rzek tj. Warty i Noteci i obejmuje obszar 169 km2. Północna granica przebiega w części przy drodze relacji Górzów – Wałcz Gdańsk, wschodnia przebiega lasem wzdłuż rzeki Santocznej do granicy lasu, skąd kieruje się w kierunku zachodnim do miejscowości Płomykowo. Od tego miejsca biegnie w kierunku rzeki Noteć; Notecią do miejscowości Lipki Małe i dalej do Jastrzębnika. Południowa granica przebiega północnym skrajem Puszczy Noteckiej w pobliżu Jezierc, Dobrojewa i Gościnowa. Od miejscowości Borek zachodnia granica opiera się na rzece Warcie, a od Santoku do Czechowa Warta tworzy dalszy odcinek południowej granicy gminy. Tak zarysowane granice administracyjne, usadowiły teren gminy w szczególnym układzie fizyczno-geograficznego podziału Polski (J. Kondracki 1980r.), która leży w dwóch makroregionach. Południowa, nizinna część obszaru gminy leży w Pradolinie Toruńsko – Eberswaldzkiej; mezoregion – Kotlina Gorzowska, która powstała z połączenia ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 10 dolin Warty i Noteci (rzeki te łączą się w środkowej części kotliny w miejscowości Santok). Północna, wyżynna część gminy leży na Pojezierzu Północnopomorskim, mezoregion – Równina Gorzowska. W północno – wschodniej części znajduje się fragment Puszczy Gorzowskiej, w południowej fragment Puszczy Noteckiej. Takie położenie gminy powoduje, że rzeźba terenu jest bardzo zróżnicowana. Najwyższe wzniesienia znajdują się na Równinie Gorzowskiej, kulminacje moreny czołowej dochodzą do 62,8 m w Płomykowie, 86,4 m w okolicach Wawrowa, 90,1 m koło Gralewa i do 78,0 m n.p.m w Czechowie. Tereny Kotliny Gorzowskiej położone są dość nisko; średnio 23,0 m, a przy rzędnej lustra wody przy ujściu Noteci do Warty – 19,0 m n.p.m. Wysokość względna krawędzi Równiny Gorzowskiej jest więc znaczna: wynosi bowiem od 42,8 m w Płomykowie, do 61,1 m w Santoku i 52,9 m w Czechowie. Również skraj Puszczy Noteckiej wyniesiony jest od 46,1 m n.p.m w Ludzisławicach do maksymalnie 51,8 m n.p.m w Lipkach Wielkich (wg. Mapy w skali 1 : 100 000, GUGiK 1980r.) Rzeźba terenu, powstała w wyniku zlodowacenia północnobałtyckiego, wraz z innymi komponentami środowiska naturalnego, jakimi są m.in. wspomniane wyżej fragmenty Puszcz oraz pozostałości lasów łęgowych, duży areał łąk, terasy zalewowe i starorzecza Warty i Noteci, nadają gminie bardzo atrakcyjne walory przyrodnicze i turystyczno – krajoznawcze. Południowa, wysoczyznowa krawędź Równiny Gorzowskiej, pocięta jest szeregiem wąwozów i malowniczych dolinek, które ukształtowane zostały przez wody z topniejącego lodowca. Gmina Santok od zachodu przylega bezpośrednio do Gorzowa Wlkp., co w decydującym stopniu wpływa na jej charakter – gminy podmiejskiej. Północny obszar gminy, poprzez m.in. Puszczę Gorzowską, sąsiaduje z gminą Kłodawa. Wschodnia część gminy przylega do gmin Zwierzyń i Drezdenko, natomiast południowa graniczy, przez Puszczę Nadnotecką z gminą Skwierzyna oraz Deszczno. W związku z reformą administracyjną, gmina Santok od 1 stycznia 1999r., weszła w skład ziemskiego powiatu gorzowskiego, będącego północną częścią województwa lubuskiego. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 11 Gospodarcze i administracyjne powiązania gminy Santok, z racji bezpośredniego sąsiedztwa, odnoszą się przede wszystkim do miasta Gorzowa Wlkp., będącego administracyjną stolicą województwa lubuskiego. Położenie gminy determinuje współpracę z gminami sąsiadującymi z Gorzowem Wlkp., która odbywa się w ramach Celowego Związku Gmin. Jego głównym zadaniem jest wspólna rozbudowa infrastruktury technicznej służącej w głównej mierze, szeroko pojętej ochronie środowiska. Podstawowe informacje na temat Gminy Santok (stan na 31.12.2003r.) Lp. Wyszczególnienie 1 2 3 Powierzchnia w km2 Powierzchnia – w stosunku do województwa lubuskiego (%) Ludność (zameldowania stałe) Ludność (zameldowania stałe) – w stosunku do województwa lubuskiego (%) Gęstość zaludnienia – osób/km2 Liczba sołectw Odległość od najbliższego przejścia granicznego w km* Odległość siedziby samorządu od stolicy województwa w km 4 5 6 7 8 Wartość liczbowa 169 1,2 7.363 0,73 43,6 15 47 12 * odległość od granicy mierzona od najbliższego przejścia granicznego do stolicy jednostki, rządowego centrum administracyjnego województwa. Urząd Gminy Santok - stan na dzień 31.12.2004 Gmina Santok składa się z 15-tu sołectw i takiej samej liczby miejscowości. poniższe zestawienie tabelaryczne określa szczegółowo powierzchnię obrębów poszczególnego sołectwa oraz liczbę osób ją zamieszkujących: Łączna Powierzchnia powierzchnia Sołectwo Ludność całego gospodarstw i (obręb) obrębu w ha działek rolnych w ha Wawrów 1.295 1.143,37 314,79 Czechów 443 567,36 259,04 Janczewo 804 2.779,93 792,80 Gralewo 827 2.636,08 900,38 Santok 862 1.638,41 217,84 Stare Polichno 701 1.212,52 389,08 Nowe Polichno 155 564,64 616,15 Ludzisławice 214 513,72 419,41 Lipki Wielkie 1.261 3.203,95 646,70 Lipki Małe 54 664,23 73,46 Baranowice 98 338,37 180,45 Mąkoszyce 45 332,14 53,41 W tym użytki rolne i działki w ha 293,14 239,42 733,01 873,79 200,22 366,21 601,16 401,36 583,63 69,95 175,68 51,52 ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 12 Jastrzębnik Płomykowo Górki RAZEM * 266 203 135 325,28 654,01 362,42 138,67 394,46 70,99 124,33 319,90 66,36 7.363 16.936,43 5.467,63 5.099,68 Dane Urzędu Gminy w Santoku - stan na dzień 31.12.2003 1.3 ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE 1.3.1 Zasoby wód powierzchniowych Zasoby wodne znajdujące się na terenie gminy, związane są genetycznie z działalnością lądolodu ostatniego zlodowacenia bałtyckiego – północnopolskiego. W jego pomorskiej fazie, Pradolina Toruńsko – Eberswaldzka stała się szlakiem odpływu wód glacjofluwialnych w kierunku zachodnim. Głównymi ciekami na terenie gminy są: WARTA – stanowi południową i zachodnią granicę gminy. Jest rzeką II rzędu, prawobrzeżnym dopływem Odry do której uchodzi w jej 617,6 km. Największym dopływem Warty na terenie gminy jest rzeka Noteć, która uchodzi do niej w jej 68,2 km w Santoku. Jest rzeką żeglowną. NOTEĆ – silnie meandrująca rzeka III rzędu, prawobrzeżny dopływ rzeki Warty. Na terenie gminy tworzy liczne starorzecza i rozlewiska, oprócz głównego nurtu – rzeka niesie również swoje wody korytem Starej Noteci. Jest rzeką żeglowną. Wraz z Kanałem Bydgoskim i Wartą tworzy drogę wodną Odra – Wisła. Największym dopływem Noteci na terenie gminy jest Kanał Rana. KANAŁ RANA – zwany również Kanałem Pulsa, jest ciekiem IV rzędu, prawym dopływem Noteci, do której uchodzi w jej 0,8 km w miejscowości Santok. Głównym dopływem kanału na terenie gminy jest rzeka Santoczna. SANTOCZNA – rzeka V rzędu, częściowo stanowi wschodnia granica gminy, jest prawobrzeżnym dopływem Kanału Rana, do którego uchodzi w jego 6,6 km. W końcowym biegu, na terenie gminy, płynie w wąwozie o wysokich zboczach. Na terenie gminy nie ma zlokalizowanych większych jezior. W północno – wschodniej części gminy, na obszarze Puszczy Gorzowskiej, znajdują się dwa zbiorniki wodne. Są to jeziora typu rynnowego, łączą się dopływem, a ich wody odprowadzane są nieoznaczonym ciekiem do Kanału Rana. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 13 Jez. PRZECIĘTE – jezioro śródleśne o pow. misy jeziornej ok. 27 ha, a zwierciadła około 19 ha. Jakość wód podlega w roku okresowym wahaniom i odpowiada I i II klasy czystości. Jez. RACZE – jezioro śródleśne o powierzchni ok. 8 ha. Jakość wód podlega w roku okresowym wahaniom i odpowiada I i II klasy czystości. Na obydwu jeziorach funkcjonują niezorganizowane kąpieliska. Centralny i południowo zachodni teren gminy pocięty jest szeregiem kanałów, odprowadzających głównie do Noteci nadmiary wód z międzyrzecza Warty i Noteci. Na terenie gminy ich łączna długość wynosi blisko 52 km i są to: Kanał Lipiecki – 9,09 km; kanał Ludzisławicki – 6,02 km; kanał Opaskowy Lipki – 4,42 km; kanał Polichno Stare – 2,00 km; kanał Przywałowy – 6,18 km; kanał Wierzbica – 6,34 km; kanał Zakole – 3,70 km; kanał Goszczanowski – 7,40 km; kanał Dobrojewo – 1,50 km i rzeka Stara Noteć – 5,40 km. 1.3.2 Zasoby wód podziemnych Na terenie gminy poziomy wodonośne zlokalizowane są w utworach piętra czwartorzędowego, związane z utworami piaszczysto – żwirowymi pradoliny Toruńsko – Eberswaldzkiej, stanowiącej obniżenie morfologiczne wykorzystywane przez system rzeczny Warty i Noteci. Jest to zbiornik stosunkowo najbardziej narażony na zanieczyszczenia, pomimo dużej odnawialności wód. Na stan czystości wód zbiornika wpływają wody drenowane z wysoczyzn i partii przyskarpowych doliny Noteci i Warty. Gmina korzysta z wód podziemnych pochodzących ze zbiornika objętego monitoringiem i badaniami. Generalnie wody podziemne odpowiadają wysokiej jakości (klasa Ib) - otwór w Płomykowie i najwyższej, klasa Ia, - otwór w Ludzisławicach (jedyny w województwie o takiej klasie czystości). Na terenie gminy znajduje się 5 ujęć wód podziemnych w: Janczewie, Płomykowie, Starym Polichnie, Wawrowie (wyłączona z eksploatacji – sieć wodociągowa podłączona do m. Gorzów Wlkp.) i Ludzisławicach. 1.3.3 Powietrze atmosferyczne ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 14 Na terenie gminy nie ma zlokalizowanego przemysłu, udział ich emisji w emisji ogólnej jest marginalny. Jedynymi większymi zakładami emitującymi zanieczyszczenia są: Tartak w miejscowości Santok, Piekarnie: w Lipkach Wlk., Wawrowie i Starym Polichnie Gmina nie jest objęta systemem sieci ciepłowniczych, największa emisja pochodzi więc z niskich emitorów gospodarstw domowych i kilku lokalnych kotłowni o małej sprawności spalania. Stan zanieczyszczenia uległ zdecydowanej poprawie po zmianie sposobu ogrzewania bloków mieszkalnych (własność ANR) w Wawrowie, Gralewie, Lipkach Wlk. oraz obiektów komunalnych (SP Wawrów, Santok, Janczewo, Przedszkole w Wawrowie i Janczewie, Ośrodek Zdrowia oraz budynek administracyjny w Santoku – z tradycyjnego na gazowy. Czynnikami wpływającymi na poziom zanieczyszczenia, oprócz rodzimej emisji, jest imisja, czyli transgraniczny napływ zanieczyszczeń spoza terenu gminy. Głównym źródłem imisji zanieczyszczeń na obszar gminy jest Gorzów Wlkp. Miasto jest zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie gminy, przy jej zachodnich i północno - zachodnich granicach, a więc na kierunku przeważających wiatrów. Dynamiczny rozwój motoryzacji , obserwowany w ostatnich latach, oraz nasilenie ruchu tranzytowego spowodowały wzrost zagrożeń środowiska spowodowanych eksploatacją pojazdów (hałas, emisja zanieczyszczeń). Problem ten dotyczy przede wszystkim miejscowości leżących wzdłuż dróg wojewódzkich. Należy się liczyć ze stopniowym wzrostem nasilenia na nich ruchu, do czasu zakończenia budowy obwodnic komunikacyjnych w mieście Gorzowie Wlkp. W gminie Santok, jak już wspomniano, jako gminie o charakterze rolniczym, nie ma zlokalizowanych zakładów przemysłowych. W istniejących na terenie gminy zakładach produkcyjnych, emisja uciążliwego hałasu ogranicza się do ich najbliższego otoczenia. 1.3.4 Powierzchnia ziemi, gleby Teren gminy pokrywają głównie czwartorzędowe osady lodowcowo – plejsctoceńskie. Ponad 60% powierzchni stanowią utwory lodowcowe (piaski i gliny), a pozostałą pokrywają osady holoceńskie (torfy, mursze, piaski rzeczne, aluwia). ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 15 Większość gleb uprawnych (znajdujących się przede wszystkim w północnej części gminy, w strefie moreny czołowej) zaliczyć można do gleb lekkich, których zaletą jest łatwość uprawy mechanicznej i szybkie obsychanie na wiosnę. Na terenie gminy dominują gleby brunatne i piaskowe wykształcone z piasków słabo gliniastych i gliniastych oraz, głównie w południowej części gminy, gleby torfowe i murszowo – torfowe. Według podziału bonitacyjnego, która określa jakość gleb, należy stwierdzić, że w ogólnej powierzchni gruntów ornych gminy Santok przeważają gleby średniej klasy IVa i IVb - 46,2 %; gleby słabe klasy V i VI zajmują 39,9 %, a gleby dobrej klasy IIIa i IIIb – 13,9 %. Na terenie gminy nie ma gleb najlepszej jakości – klasy I i II. Struktura jakości użytkowych rolniczo gleb na terenie gminy 8,7% 0,7% 13,2% 31,2% 22,9% 23,3% III a III b IV a IV b V VI Gleby najlepsze jakościowo występują w północno zachodniej i centralnej części gminy (w rejonie Wawrowa , Czechowa, Janczewa i Gralewa) oraz w strefach krawędziowych doliny Warty. Gleby najsłabszych klas znajdują się w północno wschodniej i południowej części gminy. Wśród użytków zielonych nieznacznie dominują użytki słabej klasy V i VI, które zajmują 51,7% powierzchni użytków. Użytki klasy średniej III i IV stanowią 48,3 % powierzchni. Zdecydowana większość użytków zlokalizowana jest w południowej części gminy, w pradolinie Warty i Noteci. Struktura jakości użytkowanych na terenie gminy użytków zielonych ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 16 45,7% 31,1% 2,6% 20,6% III IV V VI Pod względem przydatności gleb, na terenie gminy występują różne pod względem geomorfologicznym gleby, które wykazują zbliżone właściwości rolnicze i mogą być w podobny sposób użytkowane. Rozmieszczenie siedliskowe gleb zaliczanych do poszczególnych grup pokrywa się z ich klasyfikacją bonitacyjną. Na obszarze gminy występują gleby siedliskowe 2 i 3 kompleksu rolniczej przydatności (kompleks pszenny dobry i wadliwy), obejmujący jakościowo klasy IIIa i IIIb. Zajmują blisko 14% powierzchni gruntów ornych. Koncentrują sięw zachodniej i centralnej części gminy oraz w strefie krawędziowej Równiny Gorzowskiej (krawędź pradoliny Warty). Największą powierzchnię, 77% gruntów ornych, na terenie gminy zajmują gleby obejmujące kompleksy 5, 6 i 7 (żytni dobry, żytni słaby i żytni najsłabszy). Odpowiadają jakościowo klasy IVa, IVb , V oraz VI w najsłabszym kompleksie. Gleby te zlokalizowane są w centralnej i północnej części gminy – na Równinie Gorzowskiej oraz leżące w pobliżu siedlisk leśnych, w jej północno wschodniej części (Puszcza Gorzowska) i południowej (Puszcza Notecka). Kontrola gleb nie wykazała przekroczeń dopuszczalnych wskaźników zanieczyszczenia ze strony: metali ciężkich , odczynu gleby , zawartości siarki. 1.3.5 Klasyfikacja gminy środowiskowych pod względem występowania zagrożeń Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska przeprowadziła ogólnopolską klasyfikację gmin pod względem występowania na ich terenie zagrożeń środowiska. Zagrożenia środowiska zdefiniowano jako występowanie antropogenicznych, mierzalnych, oddziaływań pogarszających stan środowiska. Do klasyfikacji gmin ze względu na występujące zagrożenia przyjęto Poziom zanieczyszczenia powietrza (PA) Poziom zanieczyszczenia wód powierzchniowych (WP) ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 17 Poziom zanieczyszczenia wód podziemnych (WD) Poziom zanieczyszczenia gleb (GL) Poziom degradacji i dewastacji gruntów (PZ) Poziom zagrożenia hałasem (HA) W każdej zastosowano syntetyczną, trójstopniową skalę: – brak przekroczeń norm i wskaźników jakości środowiska, lub 0. naruszenia są nieznaczne – występują długotrwałe przekroczenia dopuszczalnych norm o 1. znacznym zasięgu – występują ciągłe przekroczenia dopuszczalnych norm 2. Klasyfikacja gminy pod względem występowania zagrożeń środowiska, na tle sąsiednich miast i gmin PZ HA Bd 0 1 Suma punktów 3 0 0 0 0 2 B 0 1 0 0 1 2 B 0 0 0 0 0 0 0 A Santok 0 1 0 0 0 0 1 B Skwierzyna 0 1 1 0 0 1 3 C Zwierzyń 0 1 0 0 0 0 1 B Gmina PA WP WD GL Gorzów Wlkp. 0 1 1 Deszczno 0 2 Drezdenko 0 Kłodawa Grupa D * źródło: „Raport o stanie środowiska naturalnego” PIOŚ – WIOŚ Zielona Góra W wyniku przeprowadzonych ocen klasyfikacyjnych zostały wyodrębnione następujące grupy gmin: A. Gminy, na których praktycznie nie występują zagrożenia B. Gminy, na których terenie wyniki badań nie wskazują na występowanie ponadnormatywnych zanieczyszczeń i uciążliwości, pomimo stwierdzonego antropogenicznego oddziaływania. C. Gminy, na których terenie stwierdza się występowanie ponadnormatywnych zanieczyszczeń, ale ich zasięg nie mogą być określone ze względu na brak wystarczającej ilości badań D. Gminy, na terenie których występują ponadnormatywne i uciążliwości o określonym zasięgu. 1.3.6 Klimat ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 18 Z uwagi na prawie krańcowo zachodnie położenie terenu gminy na mapie Polski sprawia, że jego klimat pozostaje pod wyraźnym wpływem klimatu oceanicznego. Wg danych stacji IMiGW w Gorzowie największa częstotliwość wiatrów występuje z kierunków zachodnich (22%), południowo – zachodnich (19%) i północno zachodnich (20%). Zimy na terenie gminy są łagodne, z częstymi odwilżami; lata nieco chłodniejsze z większą sumą opadów. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,9° C. Średnia temperatura stycznia kształtuje się na poziomie – 1,5° C, a lipca wynosi 17,7° C. Przymrozki pojawiają się już w pierwszych dniach października, a ostatnie w końcu kwietnia. Maksimum opadowe przypada na lipiec, a minimum na luty. Średnia liczba dni z opadem śnieżnym wynosi 36 dni. Pierwszy opad śnieżny występuje około połowy listopada, a ostatni w pierwszej połowie kwietnia. Średnia liczba dni pochmurnych na terenie wynosi około 150 dni (najwięcej zimą). Maksymalne zachmurzenie występuje w grudniu, najmniejsze w maju. Na ogół, w północnej części gminy (wysoczyźnie – Równinie Gorzowskiej), występują nieco większe opady, niż w południowej części (Kotlina Gorzowska – doliny rzek Warty Noteci) Okres wegetacyjny na terenie gminy wynosi średnio 220 dni. Średnioroczne opady wynoszą około 550 mm w południowej części gminy i około 565 mm w jej północnej części. (Na podstawie: „Przyroda województwa gorzowskiego”; praca zbiorowa pod redakcją S. Króla ) . Na terenie gminy Santok nie ma zlokalizowanych punktów pomiarowych rejestrujących wysokość opadu atmosferycznego. Klimat lokalny gminy uzależniony jest od morfologii i, w bardzo dużym stopniu, od szaty roślinnej i wód powierzchniowych. Dlatego też rola kompleksów leśnych oraz zasoby hydrologiczne odgrywają niebagatelną rolę w kształtowaniu klimatu; powodują one wyrównywanie dobowych amplitud temperatury, retencjonują wilgotność, a w okresach nadwyżki bilansu wodnego - odprowadzają korytami i poprzez ewaporację nadmiar wilgoci. 1.3.7 Ochrona przyrody i krajobrazu Rezerwaty przyrody ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 19 Rezerwat "BUKI ZDROISKIE"; powierzchnia całkowita - 75,57 ha, z czego na terenie gminy Santok - 46,34 ha. Położony w przepięknym krajobrazie, głęboko wciętej w morenę, rzeki Santocznej na terenie Nadleśnictwa Kłodawa. Rezerwat leśny, chroni zespoły leśne buczyny pomorskiej, olsu i łęgów olchowo-jesionowych z charakterystyczną roślinnością na siedlisku lasu świeżego. Wiek drzew 100 - 200 lat. W bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu znajduje się siedlisko orła bielika. Do południowej granicy gminy przylega, ustanowiony w 1998 r. rezerwat „ZAKOLE SANTOCKIE” Rezerwat leży w całości na terenie gminy Deszczno, natomiast jego północna otulina na terenie gminy Santok. Z wysoczyzny na terenie gminy roztacza się poprzez rzekę Wartę jedyny w swoim rodzaju widok na płaski teren zakola Warty. Powierzchnia rezerwatu wynosi 480,67 ha o złożonym charakterze florystyczno – ornitologicznym. Największy urok sprawiają luźno rosnące dęby i inne gatunki drzew, wśród których wybrano 220 pomników przyrody. Teren ten jest miejscem bytowania i rozrodu dzikich zwierząt, szczególnie ptaków lęgowych i przelotnych w liczbie 177 gatunków. Jest porównywany do charakteru Rezerwatu "Slońsk", leżącego na terenie Parku Narodowego "UJŚCIE WARTY". (Podstawa: Obwieszczenie Wojewody Lubuskiego z dnia 16 stycznia 2002, w sprawie ustalenia wykazów rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31.12.1998; Dz.U. Województwa Lubuskiego Nr 12, poz.144 z 2002r.) Parki krajobrazowe - brak Obszary chronionego krajobrazu (Podstawa: Rozporządzenie nr 14, Wojewody Lubuskiego z dnia 24 lipca 2003r., w sprawie określenia obszarów chronionego krajobrazu na terenie województwa lubuskiego; Dz.U. Województwa Lubuskiego Nr 47, poz.820 z 2003r. "2 - Puszcza Barlinecka"; powierzchnia całkowita - 26.837 ha, z czego na terenie gminy Santok - 3.050 ha. Na terenie gminy obszar ten zajmują głównie lasy, a niewielką część grunty rolne i inne, do nich przyległe. "4 - Dolina Warty i Dolnej Noteci"; powierzchnia całkowita - 33.888 ha, z czego na terenie gminy - 7.247 ha. Na terenie gminy, większość tego obszaru zajmują fragmenty rozcięć dolinowo wąwozowych na skraju wysoczyzny morenowej, z zespołami roślinności kserotermicznej i stepowej. (Wyżej wymienione rozporządzenie Wojewody zawiera załącznik graficzny w skali 1:50.000) Pomniki przyrody ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 20 Na terenie gminy znajdują się 4 pomniki przyrody ustanowione w drodze uznania, w miejscowościach: Santok, Nowe Polichno i Lipki Małe. W br. zostaną podjęte decyzje dotyczące objęcia prawną ochroną 10-ciu kolejnych drzew mających charakter pomnikowy. Użytki ekologiczne Powierzchnia ogólna (1,82 ha). Liczba obiektów - 2, oba zlokalizowane na terenie administrowanym przez Nadleśnictwo Kłodawa (m.in. chronione zespoły siedliskowe skrzypów, paprotek, storczyków, bluszczu). Podjęto również działania zmierzające do pozyskania z ANR blisko 144 ha obszarów, będących naturalnym miejscem retencji nadmiaru wód rz. Noteci i Warty. Przedmiotowy obszar, obejmuje cenny przyrodniczo kompleks zasobny w unikalnej skali, w stanowiska lęgowe i miejsca bytowania wielu gatunków ptaków wodnych i błotnych oraz fauny bezkręgowej. Wg specjalistów teren ten ma znaczenie nie tylko regionalne lecz wpisuje się wręcz w dziedzictwo ogólnoświatowe, bowiem tereny podmokłe, zalewowe, oraz krawędziowe, odgrywają ogromną rolę w zachowaniu naturalnej różnorodności biologicznej i ochrony zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i zwierząt. Zespoły przyrodniczo - krajobrazowe - brak Parki wiejskie Liczba parków oraz ich lokalizacja na terenie gminy określona została prawidłowo. Nieprawidłowości dotyczą częściowo ich powierzchni oraz charakteru. - Janczewo; park podworski oraz leśny skoncentrowany w dwóch miejscach; jego powierzchnia wynosi 10,56 ha, dodatkowo do jego części podworskiej przylega jego integralna część obejmującą zadrzewioną część pofolwarczną z zabudowaniami o pow. 1,57 ha. Park początkowo był w tylko w otoczeniu pałacu zlokalizowanego w północno-wschodniej części wsi, w latach 80-tych XIX wieku założono dodatkowo park we wschodniej części wsi. Z tym zespołem łączy się, zlokalizowany w południowo-zachodniej części wsi, kompleks leśny z zlokalizowanym cmentarzem. Wiek drzew określono na 130 – 210 lat w najstarszej jej części i 90 – 110 lat w części południowo – zachodniej. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 21 - Gralewo; park podworski o powierzchni 4,20; dodatkowo do niego bezpośrednio przylega integralna jego część, zadrzewiona z zabudowaniami pofolwarcznymi. Wiek drzewostanu określa się na 170 lat. - Lipki Wielkie; park popałacowy, jego powierzchnia wynosi: 12,44 ha. (drzewostan w przeważającej części niestety obumiera, prawdopodobnie za sprawą zmiany stosunków wodnych oraz wieku drzewostanu). Wiek drzewostanu określono na 150 – 160 lat. 1.3.8 Fauna i flora Lasy Leśna szata roślinna na terenie gminy zajmuje blisko 36% jej powierzchni, toteż jest ona niezmiennie ważnym składnikiem lokalnego środowiska naturalnego. Największe kompleksy leśne zlokalizowane są w północno-zachodniej (Puszcza Gorzowska) i południowej części gminy (Puszcza Notecka). Na terenie gminy Puszcza Gorzowska zajmuje obszar 3.226 ha, natomiast Puszcza Notecka – 2.795 ha. W wyniku działalności gospodarczej człowieka, dominującym gatunkiem drzew jest sosna zwyczajna, gatunek o szerokiej amplitudzie życiowej. W Puszczy Gorzowskiej, administrowanej przez Nadleśnictwo Kłodawa, jej udział w drzewostanie wynosi 83%: w Puszczy Noteckiej, gdzie występują gorsze warunki siedliskowe, jej udział sięga 97%. Puszcza Notecka pokrywająca najbardziej jałowe i przepuszczalne gleby piaszczyste, jest typowym przykładem boru suchego. Puszcza Gorzowska zasiedla gleby nieco lepsze, wytworzone z piasków luźnych, słabo gliniastych i gliniastych. Wykazuje cechy charakterystyczne dla suboceanicznego boru świeżego, gdzie sosny są wyższe a runo leśne jest bogatsze i bujniejsze. Puszcza ta, na terenie gminy, obejmuje fragmenty mezo- i eutroficznych lasów bukowych zwanych buczyną pomorską. W południowo – zachodniej części gminy, na rozlewiskach pradoliny Noteci i Warty, na żyznych terenach okresowo zalewanych z ruchomą wodą, zachowały się fragmenty lasów łęgowych. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 22 Dominującymi gatunkami drzew są: sosna, brzoza, buk, dąb, topola, wierzba, olsza, czy dominująca w północnej części gminy robinia akacjowa (grochodrzew). Lasy administrowanie przez Państwo zajmują 99% ich powierzchni na terenie gminy - tj. 5.960 ha, w rękach prywatnych znajduje się 61 ha lasów, zlokalizowanych głównie w północnej części gminy. Grunty zadrzewione i zakrzaczone zajmują łącznią powierzchnię 275 ha, tj. blisko 2% powierzchni gminy. Tereny te obejmują parki wiejskie, pasy śródpolne, obszary wałów przeciwpowodziowych, jary i dolinki II rzędu na krawędzi Równiny Gorzowskiej oraz tereny zalewowe Warty i Noteci, nasadzenia wzdłuż dróg. Dominującymi gatunkami drzew w zadrzewieniach jest: topola, osika, wierzba, olsza, a w mniejszym stopniu: dąb, klon, jesion, wiąz oraz jarzębina. Świat zwierzęcy Świat zwierzęcy na terenie gminy, drugi po szacie roślinnej komponent środowiska, ma charakter napływowy. Formował się w procesie migracji i osiedlania gatunków w okresie polodowcowym, w korelacji z kształtowaniem się warunków klimatycznych i florystycznych. Omawiając świat zwierzęcy należałoby się odnieść jednak do obszaru większego niż gmina, gdyż taka jednostka terytorialna nie stanowi żadnej całości fizjograficznej w królestwie zwierząt. Teren gminy leży na obszarze występowania ponad 50 gatunków ssaków należących do 6 rzędów. Z tej liczby 26 gatunków zalicza się do grupy ginących i zagrożonych. W ostatnich latach zaobserwowano dość znaczny wzrost populacji bobra, głównie w dolinie Noteci, oraz piżmaka – sprowadzony pierwotnie z Ameryki Północnej do Czech, który opanował dość znaczne obszary Europy. Obszar gminy znajduje się w regionie gdzie wyodrębniono blisko 208 gatunków ptaków, z czego blisko 70 stanowią ptaki wędrowne. Na terenie gminy obserwuje się m.in orła bielika (dwa stanowiska w Puszczy Gorzowskiej), rybołowa, jastrzębia i nielicznie bociana czarnego. Najbogatszą jednak rodziną ptaków występujących na terenie gminy, są ptaki wodno-błotne. Dość powszechnym gatunkiem na terenie gminy jest bocian biały, zinwentaryzowano ponad 45 gniazd ptaków tego gatunku. W regionie występuje siedem gatunków gadów, wszystkie objęte są ochroną gatunkową. Najpospolitszymi płazami na terenie gminy są: żaby zielone – zamieszkujące zbiorniki wodne, oraz żaby brunatne – żyjące na lądzie. Do żab zielonych zaliczyć ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 23 można: żabę wodną, jeziorkowatą i śmieszkę; do brunatnych: trawną i moczarową. W wodach rzek i jezior stwierdzono występowanie 42 gatunków ryb. Rodzina ta na terenie gminy reprezentowana jest przez większość popularnych gatunków (szczupak, leszcz, okoń, płoć, miętus, sum i in.), na uwagę zasługuje fakt pojawiania się pstrąga potokowego i troci wędrownej w rzece Santoczna. Ssaki kopytne stanowią podstawową grupę zwierząt łownych. Na terenie reprezentowane są głownie przez dziki, sarny i jelenie oraz sztucznie sprowadzone daniele. 1.4 ZASOBY KULTUROWE GMINY Na terenie gminy Santok, jak wspomniano, znajduje się 15 miejscowości, głównie wsi rolniczych osad i kolonii. W większości znajdują się ciekawe obiekty sakralne, a w niektórych zespoły zabudowań folwarczno – pałacowych. Do ciekawych miejscowości należą: 1. Wawrów – pierwsza historyczna wzmianka o wsi pochodzi z 1319 roku, kiedy to książę Wartysław zestawił dochody i prawa patronackie. Do najstarszych zachowanych obiektów należy kościół filialny p.w. Opieki Św. Józefa, który został wzniesiony z kamieni polnych na przełomie XIII i XIV wieku. W pierwszej połowie XVIII wieku przy północnej ścianie obiektu dobudowano przedsionek o konstrukcji szachulcowej (ryglowej). 2. Czechów – we wczesnym średniowieczu Czechów był gródkiem w systemie obronnym linii Noteci i Warty, a nazwa wsi wywodzi się podobno od osadzonych tu Czechów, tworzących załogę grodu, sprowadzonych przez Mieszka I. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1238 r. kiedy to Władysław Odonicz nadał osadę templariuszom. W 1857 r. przez wieś przeprowadzono linię kolejową Kostrzyn – Krzyż (od 1901 założony przystanek, obecnie zlikwidowany). Innym obiektem jest, zlokalizowany około 1 km na wschód od wsi, wybudowany w połowie XIX w. murowany wiatrak. Obecnie zachowała się wyłącznie murowana bryła obiektu, w latach 50 obecnego wieku wymontowano urządzenia mechaniczne. 3. Janczewo – jest starą osadą rycerską, wzmiankowaną po raz pierwszy w 1337 r. Do dnia dzisiejszego zachował się jedynie: pozostałości parku oraz spichrz. Spichrz powstał ok. połowy XIX w., pierwotnie w konstrukcji ryglowej. Obiekt zachował się w dobrym stanie do dnia dzisiejszego. Dodatkowo w centrum wsi zlokalizowany jest ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 24 kościół, wybudowany w XVII wieku, prawdopodobnie na miejscu wcześniejszej świątyni. Kościół zachował się w niezmienionej konstrukcji ryglowej. 4. Górki – malowniczo położona w rozcięciu erozyjnym osada, która powstała na gruntach Gralewa, na skutek prowadzonej na początku XIX wieku kolonizacji (od 1805r.). Przykład oryginalnego wkomponowania zabudowy w krajobraz. 5. Gralewo – była wieś rycerska o udokumentowanym rodowodzie sięgającym XIV wieku. Najstarszym zachowanym obiektem jest kościół, zbudowany w latach 1708 – 1709, na miejscu wcześniejszej świątyni , wzmiankowanej w źródłach od 1646 r. Na szczególną uwagę zasługuje tryptyk - ołtarz główny z końca XVI wieku, który został poddany gruntownej renowacji 6. Santok – badania archeologiczne odkryły bardzo wczesne ślady działalności ludzkiej. Na początku okresu rzymskiego I – II w. n.e., na prawym brzegu Noteci została założona osada. Osada obronna istniała już w VIII w, około X zbudowano gród i podgrodzie – który stanowił jeden z najważniejszych grodów granicznych. XIII wiek to w okresie Santoka okres intensywnego rozwoju (leżał na ważnym szlaku handlowym). Dowodami barwnej przeszłości osady jest stanowisko archeologiczne, położone w miejscu grodu, gdzie wznowiono badania (wyniki wcześniejszych odkryć prezentowane jest w Muzeum Grodu Santok). Najstarszymi zachowanymi obiektami na terenie wsi jest: kościół, którego obecność odnotowują kroniki w 1270 r., a jeszcze wcześniej bo w 1233 wymieniony jest santocki proboszcz. Kościół ten p.w. Świętego Andrzeja zlokalizowany był na terenie grodziska , uległ zniszczeniu. Na prawym brzegu rzeki wybudowano na początku XVIII (w 1724 r.) kościół szachulcowy, rozebrany w latach 50-tych XIX wieku, w związku z budową linii kolejowej. Pozostałością po tym kościele jest odrestaurowana dzwonnica, wybudowana w konstrukcji ryglowej w 1769 r. Na uwagę zasługuje XVI wieczny krucyfiks oraz, sprowadzone w 1997r., relikwie Św. Ottona – który przebywał w Santoku w trakcie swojej misji chrystianizacyjnej na Pomorzu. Innym, cennym dla struktury przestrzennej Santoka, obiektem jest murowana wieża widokowa wzniesiona w 1936 roku. Wybudowano ją na miejscu historycznej wieży zamkowej, postawionej przez Krzyżaków w 1437 r. (tzw. „Górny Zamek”). 7. Stare Polichno – pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1364 r., kiedy to została wymieniona w układzie granicznym pomiędzy Polską a Brandenburgią. Pierwotnie była santocką osadą służebną, następnie wsią rycerską. Najstarszym obiektem jest szachulcowy kościół parafialny wzniesiony w 1826 r., w miejscu spalonego w trakcie wielkiego pożaru wsi. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 25 8. Nowe Polichno – wieś założona 9.11.1712 r., jako kolonia olęderska na gruntach wsi Polichna, zasiedlona 31 osadnikami z Polichna. Najstarszym obiektem jest kościół wzniesiony w 1758 r. Zachowało się XVIII wieczne wyposażenie. 9. Lipki Wielkie – W 1601 założono tu siedzibę rycerską, od około 1750 r. zostało tu założonych 12 kolonii (wśród nich Lipki Nowe, Kurzelewo, Pomianowice). Kolonie te rozrastały się w błyskawicznym tempie, łącząc się z wsią właściwą. Na początku XX wieku utworzono z nich i wsi właściwej, jedną wielką gminę wiejską, największą w powiecie gorzowskim. Wieś ta do II wojny światowej posiadała swój herb. W latach 1940 – 1945 istniał tu obóz jeniecki, początkowo dla 500 Polaków, później ulokowano tu również Francuzów. Do dnia dzisiejszego zachował się pałacyk z XVIII wieku wraz z parkiem krajobrazowym oraz neobarokowy kościół i kaplica cmentarna wybudowana w połowie XIX wieku. 10. Lipki Małe – osada założona w 1735 roku na gruntach wsi Lipek Wielkich. W 10 lat po lokacji wsi, wybudowano pierwszy kościół – była to pierwotnie świątynia w konstrukcji szachulcowej. Na jej miejscu posadowiony jest murowany kościół, w stylu neobarokowym, istniejący do dziś. We wszystkich miejscowościach zachowały się budynki w konstrukcji szachulcowej, bądź ryglowej II. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 2.1 KOMUNIKACJA 2.1.1 Drogownictwo Analizując poszczególne branże infrastruktury technicznej należy stwierdzić, że elementami które mają ogromne znaczenie dla rozwoju gospodarczego są drogi publiczne oraz ich otoczenie. Sieć drogowa na terenie gminy jest stosunkowo gęsta i w miarę równomiernie rozmieszczona. Układ komunikacyjny zapewnia niezbędne połączenia drogowe pomiędzy gminą, a ośrodkami administracji rządowej i samorządowej oraz pomiędzy wszystkimi miejscowościami leżącymi na jej terenie. Praktycznie nie zachodzi potrzeba budowy nowych połączeń drogowych, a jedynie modernizacja, podnoszenie standardu i prawidłowe ich utrzymanie. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 26 Po zmianach administracyjnych na terenie gminy Santok znajdują się drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne, o łącznej długości 373,5 km. Drogi krajowe Na terenie gminy znajduje się docinek drogi krajowej nr 22, będąca północno – zachodnią granicą gminy, relacji Kostrzyn - Gorzów Wlkp. – Wałcz - Gdańsk, o łącznej długości 0,9 km. Nawierzchnia drogi z dywanika bitumicznego, stan dobry Drogi wojewódzkie Na terenie gminy Santok znajduje się 26,0 km dróg wojewódzkich Droga wojewódzka nr 158, przecinająca gminę z zachodu na wschód, relacji Gorzów Wlkp – Drezdenko. Łączna długość odcinka leżącego w granicach administracyjnych gminy wynosi 25,2 km. Nawierzchnia drogi bitumiczna, stan techniczny dobry, na niektórych jej odcinkach dostateczny lub zły. Droga o największym natężeniu ruchu. Przy drodze, w miejscowości Lipki Wlk., zlokalizowana jest stacja paliw (ON. E-94, E98 i Pb 98) Droga wojewódzka nr 159 relacji Skwierzyna – Drezdenko (w miejscowości Nowe Polichno łączy się z drogą wojewódzką nr 158). Łączny odcinek w granicach administracyjnych gminy wynosi 0,8 km. Nawierzchnia bitumiczna, stan techniczny dobry. Drogi powiatowe Na terenie gminy znajduje się 54,4 km dróg powiatowych, w tym 33,6 km o nawierzchni utwardzonej (bitumicznej, betonowej, brukowej) i 20,8 km o nawierzchni żwirowej bądź żwirowo-żużlowej. Jedna z dróg; tj. droga powiatowa łącząca Santok z Górkami Noteckimi i dalej Zwierzyniem, jest przedmiotem działań samorządu zmierzających do realizacji porozumienia pomiędzy dwoma Starostwami oraz gminami, przez które przedmiotowa droga przebiega, dotyczącym jej modernizacji. Drogi gminne Na terenie gminy znajduje się sieć dróg gminnych o łącznej długości 292,2 km. – w tym: 3,7 km dróg o nawierzchni bitumicznej, betonowej bądź brukowej, 50,9 ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 27 km o ulepszonej nawierzchni żwirowej bądź żwirowo-żużlowej i 237,6 dróg gruntowych. W ich skład wchodzą drogi wewnętrzne na terenach zabudowanych (lokalne) i gruntowe ułatwiające dojazd do pól będące zarazem dodatkowym połączeniem poszczególnych miejscowości. Struktura zarządzania drogami na terenie gminy 78,2% 14,6% 7,0% Krajowe 0,2% Wojewódzkie Powiatowe Gminne Typy dróg na terenie gminy 63,6% 19,2% 17,2% O nawierzchni twardej (bitumicznej, brukowej, betonowej) O nawierzchni utwardzonej (żwirowo-żużlowej) Gruntowe 2.1.2 Komunikacja publiczna Największym przewoźnikiem w zakresie publicznej komunikacji drogowej jest Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Gorzowie Wlkp. Obsługuje na terenie gminy miejscowości położone wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 158. Funkcjonują cztery linie autobusowe relacji: Gorzów Wlkp. – Santok – Lipki Wielkie – Drezdenko, Gorzów Wlkp. – Santok – Stare Polichno – Skwierzyna, Gorzów Wlkp – Santok – Chełst i Gorzów Wlkp – Międzyrzecz. Dziennie odbywa się około 40 kursów (w obie strony). ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 28 Miejscowości leżące w bezpośrednim sąsiedztwie Gorzowa obsługują dodatkowo autobusy Miejskiego Zakładu Komunikacji w Gorzowie Wlkp. Funkcjonują dwie linie autobusowe: jedna obsługuje miejscowość Czechów, druga miejscowość Wawrów. Gminę przecina z zachodu na wschód linia kolejowa relacji Kostrzyn – Gorzów Wlkp. – Krzyż. Na terenie gminy znajduje się jeden przystanek w miejscowości Santok, na której zatrzymują się obecnie wyłącznie pociągi osobowe. W ciągu doby kursuje 20 składów osobowych, umożliwiających dotarcie do węzła kolejowego w Gorzowie i Krzyżu lub bezpośrednio do Kostrzyna i Bydgoszczy. Restrukturyzacja PKP PLK, powoduje jednak ograniczanie liczby kursów. Komunikacja drogą wodną stanowi niewystarczająco wykorzystywany do tej pory środek komunikacji pasażerskiej o znaczeniu turystycznym. Na terenie gminy znajdują się dwie żeglowne rzeki: Noteć i Warta. W miejscowości Santok, na rzece Noteć, znajduje się przystań rzeczna wykorzystywana przez turystów w okresie letnim, barki przewożące towar masowy w kierunku Bydgoszczy. W Santoku znajduje się również przeprawa promowa czynna 8 m-cy w roku. 2.1.3 Powiązania komunikacyjne Powiązania komunikacyjne gminy, należy określić jako dobre. Dostępność komunikacyjna terenu nie sprawia większych kłopotów. Drogi mają dogodne połączenie ze szlakami komunikacyjnymi wyższego rzędu Dogodne połączenie drogi wojewódzkiej 158 z Gorzowem Wlkp i dalej w kierunku Szczecina; bezpośrednie połączenie tej drogi z Drezdenkiem Dogodne połączenie drogi wojewódzkiej 158 z drogą krajową nr 22 w kierunku Wałcza i dalej Gdańska Dogodne połączenie drogi wojewódzkiej 158 (przez 159) ze Skwierzyną i dalej z Poznaniem i Warszawą, bądź Zieloną Górą i dalej z Wrocławiem Dogodny dojazd do Gorzowa i dalej do najbliższych przejść granicznych w Kostrzynie n/O i Słubicach Najbliższe lotniska oddalone są o ok. 100 km od gminy. Są to: Lotniska w Babimoście i Przylepie koło Zielonej Góry Lotnisko Ławica w Poznaniu Lotnisko w Goleniowie koło Szczecina Ponadto na terenie gminy, w pobliżu Lipek Wielkich, zlokalizowane jest lotnisko należące do Lasów Państwowych, zdolne do przyjmowania małych awionetek pasażerskich ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 29 2.2 TELEKOMUNIKACJA Teren gminy znajduje się w rejonie działania Telekomunikacji Polskiej S.A – Zakładu Telekomunikacji w Gorzowie. Operator w latach 1996 – 2001 w znacznym stopniu zainwestował w rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej. Zaowocowało to budową szeregu nowoczesnych sieci magistralnych (światłowody – dostęp do internetu) oraz ziemnych sieci rozdzielczych. W okresie tym wymieniono również starą centralę automatyczną w Santoku i Lipkach Wielkich, na cyfrową. Gęstość sieci telefonicznej wynosi: 25,4 / 100 mieszkańców ; (średnia dla byłego województwa gorzowskiego – 9,29 / 100 mieszkańców). Szacuje się, że blisko 90% gospodarstw posiada telefony. W ostatnich trzech latach zwiększyła się liczba publicznych aparatów telefonicznych, z 1 w 1995 do 8 w 2001 (wskaźnik – 1,1/1000 mieszkańców). Z teren gminy , w prawie 100%, istnieje możliwość połączenia ze operatorami telefonii komórkowej. 2.3 ELEKTROENERGETYKA Teren gminy znajduje się w obszarze działania Zakładów Energetycznych Gorzów S.A. Zapotrzebowanie energetyczne gminy zaspokajane jest w sposób zadowalający, nie istnieją większe problemy w podłączaniu nowych odbiorców oraz pokryciu ich zapotrzebowania energetycznego. Wszystkie miejscowości na terenie gminy są zelektryfikowane, wyposażone w sieci SN i NN oraz stacje trnsformatorowe. Na obszarze gminy znajduje się około 1.600 odbiorców, średnia moc przyłączeniowa 3 kW – 5 kW, co daje maksymalne zapotrzebowanie energetyczne gminy w wysokości 5 – 6 MW. Zakłady energetyczne nie udzieliły informacji dotyczącej ilości odbiorców i ich mocy przyłączeniowej. Powyższe informacje wyliczono szacunkowo, w oparciu o własne dane. Gmina zasilana jest przez Elektrociepłownię Gorzów. Po modernizacji i zainstalowaniu turbiny gazowej, zasilanej gazem ze złóż w rejonie Dębna Lubuskiego, jej aktualna moc cieplna wynosi 350 MWt, a elektryczna 68 Mwe. Sieć energetyczna elektrociepłowni włączona jest w system Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Gmina obsługiwana jest przez Zakłady Energetyczne ENEA S.A, jej północna część (Wawrów, Czechów, Górki Janczewo, Gralewo, Santok, Płomykowo) przez Rejon Energetyczny Gorzów, południowa (Stare Polichno, Nowe Polichno, Ludzisławice, Lipki ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 30 Wielkie, Lipki Małe, Mąkoszyce, Baranowice, Jastrzębnik) – przez Rejon Energetyczny Międzychód. 2.4 CIEPŁOWNICTWO Źródłami ciepła na terenie gminy są wyłącznie indywidualne kotłownie domowe. Każdy z bloków wielomieszkaniowych w Wawrowie posiada indywidualną kotłownię gazową. Bloki w Gralewie – każde mieszkanie zostało wyposażone przez AWRSP w indywidualne piece gazowe. Bloki w Lipkach Wielkich posiadają również kotłownie gazowe Obiekty komunalne również ogrzewane są przez kotłownie zlokalizowane w budynkach. W latach 1992 – 2001, wraz z postępującą gazyfikacją gminy, przeprowadzono inwestycje związane ze zmianą sposobu ogrzewania obiektów komunalnych – z tradycyjnego na gazowe. Wymianę przeprowadzono w: SP Wawrów, Przedszkole Wawrów, SP Janczewo, Przedszkole Janczewo wraz z lokalami mieszkalnymi, Zespół Szkół w Santoku, Ośrodek Zdrowia w Santoku, Zespół Szkół w Lipkach Wlk. oraz salę wiejską w Lipkach Wlk. - na ogrzewanie olejowe. 2.5 GAZYFIKACJA Gmina Santok szczególny nacisk położyła na radykalną poprawę stanu środowiska naturalnego, dzięki tej idei w latach 1992 – 2001 na terenie gminy dynamicznie rozwinęła się budowa m.in. gazociągów. Gmina zasilana jest przez Rejon Gazowniczy Gorzów gazem Gz - 50. Zgazyfikowane zostały większe miejscowości na terenie gminy. Łączna długość sieci gazowej na terenie gminy wynosi – 53,6 km Szacuje się, że ok. 75% gospodarstw ma możliwość podłączenia do sieci gazowej. Wg danych statystycznych sytuacja zużycia gazu w gminie jest zgodna z ogólną tendencją i podobna jak zużycie energii elektrycznej; tj. rośnie liczba odbiorców, a maleje zużycie gazu. 2.6 URZĄDZENIA ZAOPATRZENIA W WODĘ I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW Na terenie gminy znajduje się 8 stacji ujęć wody, w tym 6 wody pitnej. Większość ujęć i sieci wodociągowej są własnością gminy, zarządzane i eksploatowane przez Gminną Spółkę Wodno-Ściekową w Santoku z/s w Lipkach Wlk. Ponadto na gruntach miejscowości Czechów (teren po lewej stronie Warty) znajduje się kilkanaście studni-ujęć ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 31 wód podziemnych; tj. ujęcie wód technologicznych dla Zakładów Włókien Chemicznych „STILON” S.A. w Gorzowie oraz ujęcie wody pitnej dla Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Gorzowie Wlkp. (zaopatrzenie w wodę miasta Gorzowa). W sieć wodociągową wyposażona jest większość miejscowości na terenie gminy. Pozbawieni sieci wodociągowej są tylko mieszkańcy wsi: Jastrzębnik, Lipki Małe i Baranowice – razem około 420 mieszkańców, co stanowi blisko 6 % ogółu mieszkańców gminy. Sieć wodociągowa jednej miejscowości, jest zasilana poprzez włączenie jej w sieć miasta Gorzów Wlkp. Łączna długość sieci na terenie gminy wynosi 119,4 km; z czego 84 km jest wodociągiem magistralnym, a 35,4 km stanowią przyłącza. Mieszkańcy oraz firmy mają dostęp do wody pitnej poprzez 1.430 przyłączy. Gęstość sieci kształtuje się na poziomie 0,5 km/km2 , a uwzględniając przyłącza - 0,71 km/km2. W sieć kanalizacyjną wyposażone są tylko dwie miejscowości na terenie gminy, są to: Wawrów i Gralewo. Łączna ich długość wynosi 9,5 km, z czego w Wawrowie – 4,1 km, w Gralewie – 5,4 km. Obie sieci to kanalizacje rozdzielcze (osobno ścieki, osobno wody opadowe). W Wawrowie jest to kanalizacja wyłącznie grawitacyjna, w Gralewie mieszana – grawitacyjno-ciśnieniowa (dwie przepompownie). Sieci te obecnie odbierają wyłącznie ścieki socjalno-bytowe pochodzące od ponad 2100 mieszkańców (blisko 30% mieszkańców gminy), a ścieki z w/w sieci kanalizacyjnych trafiają do oczyszczalni ścieków zlokalizowanych w miejscowości Wawrów i Gralewo. Są to oczyszczalnie mechaniczno-biologiczne typu trzcinowego. Zawarte porozumienie w ramach Celowego Związku Gmin MG-6 oraz opracowany Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, pozwoliło na rozpoczęcie i kontynuacje skanalizowania wszystkich ościennych gmin przylegających do Gorzowa Wlkp. Przewiduje podłączenie wszystkich miejscowości z północnej części gminy Santok, do systemu kanalizacji sanitarnej Gorzowa. Dotychczas wykonano odcinek magistralny Gorzów Wlkp. - Czechów - Santok. 2.7 ZESTAWIENIE STANU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ Dostęp do wybranych elementów infrastruktury technicznej (stan na 31.12.2003) dane Urzędu Gminy ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 32 Sieć telekom. Sieć elektryczna Sieć gazowa Sieć kanalizacyjna Sieć wodociągow. Usuwanie nieczystości stałych Dostęp do elementów infrastruktury Wawrów X X X X X X Czechów X X X X* X X Janczewo X X X X X Górki X X X X Gralewo X X X X X X Santok X X X X** X X Płomykowo X X X X Stare Polichno X X X X X Nowe Polichno X X X X X Ludzisławice X X X X X Lipki Wielkie X X X X X Lipki Małe X X Baranowice X X Mąkoszyce X X Jastrzębnik X X Miejscowość * rozpoczęcie realizacji w bieżącym roku ** rozpoczęcie realizacji w roku przyszłym X*** X X *** wybudowana kanalizacja oczekuje na podłączenie do oczyszczalni ścieków (2004 - 2006) III. GOSPODARKA 3.1 ZASOBY NATURALNE I SPOSÓB ICH WYKORZYSTANIA Do bogactw naturalnych nieodnawialnych na terenie gminy, można zaliczyć eksploatowane surowce mineralne ( pospółka i żwir) w miejscowości Gralewo. Udokumentowane złoża występują na obszarze blisko 63 ha. Eksploatowane są od roku 1995r. Od 3 lat prowadzone są badania poszukiwawcze złóż gazu prze Polskie Górnictwo Naftowe i Gazu. Zakończony w 2003r. odwiert potwierdził występowanie gazu, jednak przy obecnym stanie techniki, wydobycie jest jeszcze nieopłacalne. Badania na terenie gminy są kontynuowane. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 33 Za najważniejsze zasoby odnawialne na terenie gminy, należy uważać lasy, powietrze, rzeźbę krajobrazu, a szczególnej uwadze należy poddać ochronę wód powierzchniowych. 3.2 STRUKTURA UŻYTKOWANIA PRZESTRZENI Lp. Wyszczególnienie ha % 1 Użytki rolne 8.360 49,4 2 Lasy 6.021 35,6 3 Grunty zadrzewione i zakrzaczone 286 1,5 4 Tereny mieszkaniowe 275 1,4 5 Inne tereny zabudowane 19 0,1 6 Zurbanizowane tereny niezabudowane 45 0,3 7 Tereny przemysłowe 29 0,2 8 Tereny rekreacyjne 22 0,1 9 Użytki kopalne 63 0,4 10 Drogi i inne komunikacyjne 624 3,7 11 Kolej 71 0,4 12 Nieużytki 622 3,8 13 Wody 497 3,1 16.934 100 Razem *dane Urzędu Gminy – stan na 31.12.2003 Tereny pod jednorodzinne budownictwo mieszkaniowe oraz działalność gospodarczą, koncentrują się głównie (w sąsiedztwie miasta) w zachodniej części gminy, w rejonie Wawrowa, Janczewa, Gralewa i Czechowa. Pozostałe tereny pod budownictwo mieszkaniowe i działalność rzemieślniczą, stanowią tereny ograniczonej ekspansji poszczególnych miejscowości, uzależnionej od studium i planu zagospodarowania przestrzennego. Na pozostałej części obszaru koncentruje się produkcja rolna, leśnictwo i łowiectwo. 3.3 RYNEK PRACY Aktualnie liczba zarejestrowanych bezrobotnych z terenu gminy, kształtuje się na poziomie 842 osób. Skala bezrobocia w skali roku wynosiła18,55%, w stosunku do Liczby mieszkańców w wieku produkcyjnym. Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym (stan na dzień 31.12.2002) ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 34 Ludność ogółem W wieku produkcyjnym W wieku poprodukcyjnym 1.008.196 637.812 134.551 63.057 39.152 7.877 7.327 4.540 842 Wyszczególnienie Województwo lubuskie Powiat gorzowski Gmina Santok Struktura bezrobocia (w % - dane US Zielona góra) 30 25 28,2 29,2 20 Województwo lubuskie Powiat gorzowski ziemski 17,9 10 18,55 15 5 0 Polska gmina Santok W stosunku do ludności czynnej zawodowo wskaźnik ten wzrasta do 26,3% (dane z Powiatowego Urzędu Pracy, oraz US Zielona Góra)US Demografia Ruch naturalny ludności na terenie gminy Małżeństwa Wyszczególnienie Urodzenia Przyrost Urodzenia Przyrost Zgony Małżeństwa Zgony żywe naturalny żywe naturalny W liczbach bezwzględnych Na 1000 ludności Województwo lubuskie 4.442 9.440 8.646 794 4,40 9,35 8,56 0,79 Powiat gorzowski 284 631 533 98 4,49 9,97 8,42 1,55 Gmina Santok 33 79 49 30 4,51 10,80 6,70 4,10 dane – urząd statystyczny w Zielonej Górze 3.4 STRUKTURA GMINNEJ GOSPODARKI ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 35 Na terenie gminy Santok jest zarejestrowanych blisko 1000 podmiotów gospodarczych, około 500 aktualnie prowadzi działalność. Są to głównie osoby z terenu gminy Santok, około 5 % stanowią osoby spoza terenu – w większości mieszkańcy Gorzowa Wlkp. Dominującymi kierunkami działalności są: Handel okrężny artykułami spożywczymi, chemicznymi i przemysłowymi (ok. 100) Usługi transportowe, towarowe na terenie kraju (ok. 130) Usługi budowlane (ok. 50) Ponadto Handel detaliczny, hurtowy i obwoźny (32) sklepy, kioski spożywczo – przemysłowe (22) lokale gastronomiczne (10) Warsztaty samochodowe (8) Usługi i produkcja w branży stolarskiej (12 Usługi ogólnobudowlane (22) Pozostała działalność ma charakter usług dla ludności, i tak: zakłady fryzjerskie (4) zakład naprawy sprzętu RTV (1) zakłady naprawy sprzętu AGD (2) punkty skupu surowców wtórnych- złomu (2) Z większych zakładów zatrudniających powyżej 5 pracowników można wymienić: 1. Zakład Kalibracji Jelit Naturalnych SARRIS –DARM w Czechowie 2. Warsztat Produkcji Oklein Popczak & Spółka w Wawrowie 3. Hurtownię Materiałów Elektrycznych EL-KAB w Wawrowie 4. Zakład Konfekcjonowania Farb i Lakierów HAYA w Górkach 5. Wytwórnia Lodów i Koncentratów Spożywczych KOMAGES w Janczewie 6. Przedsiębiorstwo PUH w Wawrowie – Studio Mebli Kuchennych 7. Piekarnię w Wawrowie Państwa Kopańskich 8. Przetwórnia Owoców i Warzyw „M&M” w Starym Polichnie 9. Zakład „ICHTYO-TRHOPIC” Starym Polichnie 10. Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Lipkach Wlk. 11. Ralex – Tartak Santok ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 36 12. Piekarnie w Starym Polichnie i Lipkach Wielkich 13. Zakład Sieci Sanitarnych „M&K” - baza w Gralewie 14. „OPTIMAL” w Ludzisławicach 3.5 ROLNICTWO I LEŚNICTWO Biorąc pod uwagę warunki przyrodnicze zaznacza się wyraźny podział obszaru na dwa rejony produkcji rolnej: Rejon zachodni i centralny, gdzie występują w przeważającej części grunty orne klasy III i IV. W rejonie tym koncentruje się uprawa intensywnych gatunków zbóż (przede wszystkim pszenica, jęczmień i żyto), rzepaku i buraków cukrowych. Rejon wschodni i południowo – wschodni, charakteryzujący się glebami murszowo – torfowymi. W rejonie tym koncentruje się intensywna uprawa warzyw gruntowych. Obszar gminy należy podzielić na trzy rejony specjalizacji produkcji zwierzęcej Rejon zachodni i centralny (Czechów, Gralewo, Janczewo) specjalizujący się w produkcji trzody chlewnej. Wiąże się to z wysoką klasą bonitacyjną gruntów w tym rejonie Rejon centralny i wschodni (Nowe Polichno, Ludzisławice, Jastrzębnik) specjalizujący się w chowie krów i bydła opasowego. Takiej specjalizacji sprzyjają, występujące tu duże obszary użytków zielonych. W rejonie południowym (Stare Polichno), skoncentrowała się produkcja drobiu. Istnieje tam 7 ferm drobiarskich. Lasy na terenie gminy Santok zajmują powierzchnię blisko 36 % jej powierzchni. Zgrupowane są w dwóch kompleksach: Puszcza Gorzowska na północy, administrowana przez ALP – Nadleśnictwo Kłodawa Puszcza Nadnotecka na południu, administrowana przez ALP – Nadleśnictwo Karwin Powierzchnia ogólna drzewostan do w 40 lat Rezerwaty tym powyżej 40 lat Nadleśnictwo Kłodawa Nadleśnictwo Karwin 3.265 ha 2.756 ha 8 ha - 38 ha - ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 37 drzewostan do 40 lat powyżej 40 lat drzewostan do w Lasy 40 lat tym gospodarcze powyżej 40 lat 1.144 ha - 1.514 ha - 390 ha 1.653 ha 171 ha 1.153 ha Liściaste 17 % 3% Iglaste 83 % 97% 6.500 m3/ rok 8.500 m3/rok Lasy ochronne (%) udział drzewostanu Pozyskanie drewna * dane Nadleśnictwa Kłodawa i Karwin; dane Urzędu Gminy 3.6 TURYSTYKA Należy podkreślić, że po wielu latach stagnacji uznano w naszym kraju, iż turystyka może się stać w stosunkowo krótkim czasie jednym ze stymulatorów rozwoju społeczno – gospodarczego i istotnym źródłem dochodów gminy. Stała się dziedziną gospodarki, w którą należy i warto inwestować. Na terenie gminy znajdują się cenne przyrodniczo tereny, oznakowane szlaki turystyczne, rowerowe, piesze i wodne: 1. Piesze szlaki turystyczne Szlak żółty; Gorzów Wlkp. - Czechów - Janczewo - Gralewo - Santok (dł. 17,6 km) Szlak niebieski; Równo - Barlinek - Santoczno - Santok - Murzynowo Skwierzyna - Lubniewice (dł. 107,6 km); wariant II szlaku Skwierzyna - Murzynowo - Santok - rezerwat "Buki Zdroiskie" - Jezioro Wełmino Santoczno - Jezioro Mrowinko - jezioro Lubie - Lipy - Moczydło - Barlinek (dł. 66 km) Szlaki piesze zlokalizowane na terenie rezerwatu "Buki Zdroiskie" Jez. Wełmino Duże - rezerwat "Buki Zdroiskie" - Gralewo - Santok (dł. 17 km) Gorzów Wlkp. - Czechów - Janczewo - jez. Nierzym - Zdroisk - rezerwat "Buki Zdroiskie" - Santok (dł. 36 km) 2. Rowerowe szlaki turystyczne Szlak niebieski; Gorzów Wlkp. - Czechów - Santok - Brzezinka - Górki Noteckie - rezerwat "Buki Zdroiskie" - Santoczno (dł. 32 km) trasa ścieżki wytyczona i oznakowana ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 38 Gorzów Wlkp. - Czechów - Janczewo - jez. Nierzym - Santoczno - Zdroisk Rez. "Buki Zdroiskie" - Santok (dł. 36 km); wariant II z jeziora Nierzym bezpośrednio do Zdroiska i dalej rez. "Buki Zdroiskie" - Santok (dł. 28 km); ścieżki używane, nie oznakowane, projektowane do zagospodarowania. Gorzów Wlkp. - Czechów - Santok - Stare Polichno - Lipki Wlk. - Gościm (dł. 38 km) ścieżka używana, nie oznakowana, projektowane do zagospodarowania Gorzów Wlkp. - Czechów - Santok - Lipki Małe - Górki Noteckie (dł. 22 km) trasa nie oznakowana, projektowana do zagospodarowania Pomiędzy Czechowem, a Santokiem, oraz w samym Santoku znajdują się stanice rowerowe * Wszystkie turystyczne szlaki rowerowe i piesze połączone są z siecią ścieżek leżących poza terenem gminy. 3. Szlaki wodne Spływ Notecią; ujście Drawy (Bielice) - Drezdenko - Gościniec - Lipki Małe Santok - Gorzów Wlkp. (dł. 50 km). Szlak można wydłużyć i rozpocząć spływ od malowniczej, o zmiennym krajobrazie, rzeki Drawy płynącej przez Drawieński Park Krajobrazowy - długość szlaku do Gorzowa; 180 km. Na całej długości można znaleźć dogodne miejsca do biwakowania. Spływ Wartą; Międzychód - Skwierzyna - Santok - Gorzów Wlkp. - Kostrzyn (dł. 137 km) Spływ Obrą; Trzciel - Międzyrzecz - Górzyca - Bledzew - Skwierzyna Santok (dł. 143 km) * rzeki Warta i Noteć są rzekami żeglownymi, które wchodzą w skład systemu drogi wodnej Odra – Wisła, będącej jednocześnie fragmentem europejskiej drogi wodnej E – 70, prowadzącej z zachodu kontynentu na wschód. 3.7 ŚRODOWISKO OTOCZENIA BIZNESU Na terenie gminy zlokalizowany jest bank spółdzielczy w Santoku, posiada dwa oddziały (filie) : Lipkach Wielkich Wawrowie. oraz oddział w Skwierzynie ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 39 Instytucja ta jest zorientowana na pomoc finansową oraz doradztwo wielu firm i rolników, prowadzących działalność gospodarczą. IV. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 4.1 LUDNOŚĆ I OSADNICTWO Na sieć osadniczą składa się 15 miejscowości (sołectw). Największe z nich zlokalizowane są wzdłuż głównego ciągu komunikacyjnego, tj. drogi wojewódzkiej nr 158. Największe skupienia ludności występują w miejscowościach, w których funkcjonowały wcześniej zakłady pracy (PGR i RSP). Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach, została przedstawiona w rozdziale I pkt. 1.2. Ludność wg płci (dane – Urząd Statystyczny w Zielonej Górze) 49,4% 50,6% MĘŻCZYŹNI KOBIETY 4.2 OŚWIATA I WYCHOWANIE 4.2.1 Przedszkola Gmina Santok jest organem prowadzącym następujących przedszkolnych placówek oświatowo-wychowawczych, które pomimo coraz większych trudności finansowych społeczeństwa, poprzez znaczne dofinansowanie je utrzymuje; Są to: Gminne przedszkole w Wawrowie Oddział przedszkolny w Janczewie Gminne przedszkole w Santoku z oddziałem w Starym Polichnie Gminne przedszkole w Lipkach Wlk. 4.2.2 Szkoły podstawowe i Gimnazja ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 40 Gmina Santok utrzymuje i prowadzi szeroko rozbudowaną sieć placówek oświatowych, w następujących miejscowościach: Zespół Szkół nr 1 w Santoku, obejmujący oddziały podstawowe i gimnazjum oraz filię szkoły podstawowej w Starym Polichnie Zespół Szkół nr 2 w Lipkach Wlk., obejmujący oddziały podstawowe oraz gimnazjum Szkołę podstawową w Wawrowie Szkołę podstawową w Janczewie Dodatkowo na terenie gminy znajduje się, jedyny w powiecie, prężny Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Lipkach Wlk., którego organem prowadzącym jest Starostwo Powiatowe w Gorzowie Wlkp. W ośrodku (z internatem) przebywa i uczy się 75 wychowanków. Część uczniów z miejscowości Wawrów i Czechów korzysta z gimnazjum, bądź ze szkoły podstawowej, w Gorzowie Wlkp. 4.2.3 Biblioteki Na terenie gminy, znajdują się dwie biblioteki gminne, w Santoku oraz Lipkach Wlk, oferujących mieszkańcom 21 tysięcy woluminów. Dodatkowo, wszystkie szkoły dysponują własnymi, podręcznymi bibliotekami, oferującymi głównie obowiązkową literaturę oraz naukowe periodyki. Średnio w roku odnotowuje się 8.000 wypożyczeń 4.3 KULTURA I SPORT Gmina prowadzi następujące placówki kulturalno – oświatowe: 1. Gminny Ośrodek Kultury w Santoku wraz z podległymi jej salami wiejskimi w miejscowościach: Czechów Wawrów Płomykowo Gralewo Stare Polichno Ludzisławice ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 41 Lipki Wielkie Jastrzębnik Przy Gminnym Ośrodku w Santoku działają sekcje: plastyczna, muzyczna i rytmiczno – taneczna. W jej filii w Lipkach Wielkich sekcja teatralna oraz drużyna harcerska - zuchów. W gminie jest zarejestrowanych i działa 5 klubów sportowych grupujących 16 drużyn piłkarskich: 1. Klub Sportowy „Polonia” Lipki Wielkie,: 2. Klub sportowy „Delta – TIR GUM” Stare Polichno, 3. Klub Sportowy „Kasztelania” Santok 4. Klub Sportowy „Iskra” Janczewo 5. Klub Sportowy „Warta” Wawrów Łączna liczba zawodników zgrupowanych w drużynach – ok. 300 osób Na terenie gminy zlokalizowanych jest 5 trawiastych boisk sportowych do piłki nożnej, w miejscowościach: Wawrów, Janczewo, Santok, Stare Polichno i Lipki Wielkie. Gmina posiada trzy sale gimnastyczne: w miejscowości Wawrów i Santok oraz wybudowaną w 2003r. nowoczesną salę w Lipkach Wlk. Ponadto przy każdej szkole zlokalizowane są uniwersalne boiska, o nawierzchni bitumicznej, do gry w koszykówkę i piłkę ręczną. W miejscowości Santok zlokalizowana jest również przystań rzeczna na której uprawiać można sporty kajakowe i motorowodne 4.4 OCHRONA ZDROWIA Teren gminy podzielony jest na dwa rejony zapobiegawczo - lecznicze A. Rejon I obejmuje miejscowości: Gralewo Górki Janczewo Płomykowo Santok Stare Polichno B. Rejon II obejmuje miejscowości Baranowice Jastrzębnik ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 42 Lipki Małe Lipki Wielkie Ludzisławice Mąkoszyce Nowe Polichno Miejscowości Czechów i Wawrów włączone są w obwód leczniczo – zapobiegawczy miasta Gorzowa Wlkp. Usługi medyczne zostały, od 1 stycznia 2000r., całkowicie sprywatyzowane w oparciu o umowy poszczególnych świadczeniodawców z Lubuską Regionalną Kasą Chorych w Zielonej Górze. Udzielane usługi i porady medyczne są bezpłatne. Podstawową opiekę zdrowotną w I rejonie zapobiegawczo – leczniczym, prowadzi: Ośrodek Zdrowia w Santoku ul.Gorzowska 43 – Praktyka Lekarza Rodzinnego, Jolanta Błażejczyk. Podstawową opiekę zdrowotną w II rejonie zapobiegawczo – leczniczym , prowadzi: Ośrodek Zdrowia w Lipkach Wielkich – Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej J.H.O „ESKULAP” w Gorzowie Wlkp ul.Gwiaździsta 16, filia: Ośrodek Wiejski w Lipkach Wielkich. 4.5 MIESZKALNICTWO Na terenie gminy w przeważającej części występuje zabudowa jednorodzinna z ogrodami przydomowymi. Wyjątkiem są obiekty, wybudowane dla pracowników, w okresie funkcjonowania PGR-rów w Wawrowie, Gralewie i Lipkach Wlk. Są to bloki wielomieszkaniowe. Obecnie kierunek budownictwa odbywa się wyłącznie w kierunku indywidualnej zabudowy mieszkaniowej, budynków gospodarczych, usługowych i rzemieślniczych. Gmina nie prowadzi budownictwa komunalnego, przygotowuje wyłącznie tereny pod budownictwo, na podstawie kierunków studiów i zagospodarowania przestrzennego i wniosków mieszkańców. Stan zasobów mieszkaniowych gminy Santok Wyszczególnienie ogółem Mieszkania stanowiące własność ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 43 Osoby fizyczne Gminy Skarbu Państwa Zakładów Pracy Pozostałych podmiotów OGÓŁEM Mieszkania 2.050 1.842 66 91 48 3 Izby 8.526 7.849 178 328 155 16 Przeciętna pow. użytkowa na 1 osobę w m2 22,6 23,3 16,0 14,3 17,6 87,8 * dane - Urząd Statystyczny w Zielonej Górze 4.6 POMOC SPOŁECZNA Na terenie gminy zadania nałożone ustawami, realizowane są przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Santoku. Postępujące zubożenie społeczeństwa, wzrost bezrobocia, szczególnie na wsi, powoduje systematyczny wzrost udzielanej pomocy. Pomoc udzielana jest w formie: Zadań zleconych gminie przez Wydział Spraw Społecznych w Gorzowie Wlkp., w postaci: Ustawowych zasiłków, rent, jednorazowych świadczeń. Ponadto Ośrodek prowadzi pomoc w postaci: dożywiania dzieci i młodzieży w okresie nauki w szkole, zakupu ubrań, usług opiekuńczych, pokrywanie wydatków na świadczenia zdrowotne, zasiłki celowe na wydatki powstałe w wyniku zdarzeń losowych, sprawianie pogrzebu, zasiłki w naturze. Zwiększające się bezrobocie spowodowane likwidacją PGR, pogarszająca się sytuacja na rynku pracy, w rolnictwie, wzrost cen artykułów żywnościowych i nośników energii; powoduje systematyczne wzrost udzielanej pomocy. Finansowanie ze strony Państwa jest niewystarczające, stąd przez cały czas Ośrodek Pomocy Społecznej jest dofinansowany z budżetu Gminy. 4.7 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE ORAZ ORGANIZACJE POZARZĄDOWE Teren gminy Santok podzielony jest na dwie dzielnice (północną i południową), które obsługuje dwóch dzielnicowych. W zależności od potrzeb na terenie gminy służbę pełnią również policjanci innych pionów II komisariatu Policji w Gorzowie. W Santoku oraz Lipkach Wlk. znajdują się dyżurne posterunki policji. Teren gminy nie jest narażony na poważniejsze przestępstwa. Ogółem na naszym terenie zanotowano blisko 70 przestępstw. W większości z nich to czyny przeciwko mieniu. Wykrywalność przestępstw kształtuje się na poziomie ok. 60%. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 44 W zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, służbę pełnią policjanci Wydziału Ruchu Drogowego KMP w Gorzowie. Na terenie gminy Santok działają następujące organizacje pozarządowe: 1. Fundacja Ochrony Przyrody i Dóbr Historycznych Ziemi Santockiej 2. Koła Polskiego Związku Wędkarskiego w Santoku, Lipkach Wielkich i Starym Polichnie 3. Koła Polskiego Związku Łowieckiego Sokół Wilk Puszcza Nadnotecka Celuloza Bory Lubuskie Noteć 4. Związek Harcerstwa Polskiego 5. Kluby Sportowe 6. Santockie Stowarzyszenie na Rrzecz Osób Niepełnosprawnych i Wymagających Pomocy 4.8 7. Polski Związek Pszczelarski 8. Związki Ochotniczych Straży Pożarnych 9. Santockie Stowarzyszenie Jeździeckie WSPÓŁPRACA REGIONALNA Nazwa związku (stowarzyszenia): 1. Euroregion "Pro Europa Viadrina (PEV)" 2. Związek Celowy Gmin MG-6 3. Związek Gmin Nadnoteckich Siedziba (adres): 1. ul. Kazimierza Wielkiego 1; 66-400 GORZÓW Wlkp. 2. Biuro Związku Celowego Gmin MG-6; ul. Kazimierza Wielkiego 1, 66-400 GORZÓW Wlkp. 3. ul. Ks. Piotra Skargi 7; 89-100 NAKŁO nad NOTECIĄ Gminy (miasta) należące do związku (stowarzyszenia): ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 45 1. Miasto Gorzów Wlkp.; Gminy: Dębno, Lubiszyn, Kłodawa. Strzelce Krajeńskie, Dobiegniew, Kostrzyn n/O, Witnica, Bogdaniec, miasto Gorzów Wlkp., Santok, Zwierzyń, Stare Kurowo, Drezdenko, Skwierzyna, Przytoczna, Międzyrzecz, Pszczyna, Trzciel, Bledzew, Lubniwewice, Deszczno, Krzeszyce, Sulęcin, Słońsk, Górzyca, Ośno Lubuskie, Rzepin , Cybinka oraz Słubice. 2. Lubiszyn, Kłodawa, Santok,, Deszczno. Bogdaniec, miasto Gorzów Wlkp. 3. Miasta i Gminy zlokalizowane i przylegające do rz. Noteć Cele i zadania: 1. Pozyskiwanie środków strukturalnych UE, na rozwój obszarów wiejskich 2. Rozwój terenów oraz zacieśnianie współpracy przygranicznej 3. Wykorzystanie i zagospodarowanie szlaków wodnych, propagowanie turystyki wodnej V. POWIĄZANIE PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Z CELAMI STRATEGICZNYMI DOKUMENTÓW ROZWOJU PRZESTRZENO GOSPODARCZEGO GMINY SANTOK 5.1 POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY Planowane działania w ramach poszczególnych zasadniczych obszarów problemowych rozwoju gminy Santok wynikają z przyjętych celów strategicznych określonych w „Strategii Zrównoważonego Rozwoju Gminy Santok”, opracowanego w oparciu o założenia Agendy 2000 i Projektu "Umbrella". Cele strategiczne wyznaczają charakter programów operacyjnych, realizacja których prowadzić będzie do osiągnięcia wyznaczonych celów. W ramach strategii rozwoju gospodarczego gminy Kargowa zdefiniowano trzy cele o charakterze strategicznym, których jednocześnie rozwinięciem są operacyjne. 1. Rozwój konkurencyjnej gospodarki: 1.1 Stworzenie warunków do prowadzenia działalności gospodarczej poprzez przygotowania terenów inwestycyjnych i tworzenie ulg podatkowych 1.2 Utworzenie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości 2. Poprawa infrastruktury technicznej, komunikacyjnej i ochrony środowiska oraz wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 46 2.1 Przebudowa ulic i placów w gminie Santok 2.2 Rozbudowa systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę 2.3 Rozbudowa systemu kanalizacji, włączenie do systemu miasta Gorzowa 2.4 Budowa nowoczesnej oczyszczalni ścieków w Lipkach Wielkich 3. Upowszechnienie nauki oraz rozwój turystyki 3.1 Stworzenie możliwości nauki w zreformowanym systemie kształcenia poprzez podnoszenie kwalifikacji kadry pedagogicznej i rozbudowę bazy szkolnej 3.2 Rozbudowa ścieżek rowerowych 3.3 Infrastruktura Społeczeństwa Informacyjnego 4. Rozwój lokalny 5.2 PLANOWANE INWESTYCJE W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCEJ PROCEDURY WDRAŻANIA ZINTEGROWANEGO PROGRAMU ROZWOJU LOKALNEGO (ZPORR) Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest jedynym dwufunduszowym programem z sześciu programów operacyjnych, które są narzędziem Narodowego Planu Rozwoju – Podstaw Wsparcia Wspólnoty na lata 2004 – 2006 (NPR/PWW) ZPORR rozwija cele NPR, określając priorytety i kierunki polityki regionalnej państwa w pierwszych latach członkostwa Polski w UE. Realizacja tej polityki w warunkach ZPORR będzie współfinansowana z dwóch funduszy strukturalnych – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. Celem strategicznym NPR jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zdolnej do długofalowego i harmonijnego rozwoju zapewniającego wzrost zatrudnienia poprawę spójności społecznej, ekonomicznej przestrzennej z UE na poziome regionalnym i krajowym. Wzrost konkurencyjności należy rozumieć jako oddziaływanie na zmiany struktury gospodarczej i poprawę sytuacji wszystkich regionów w Polsce względem regionów europejskich w zakresie produktywności gospodarki, wydajności pracy, tworzenia i absorpcji innowacji, wykształcenia mieszkańców, dochodów ludności oraz ilości i jakości infrastruktury technicznej, a więc tych czynników, które decydują o sile gospodarczej państw i regionów. Przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów jest celem ZPORR-u, mającym podjąć działania interwencyjne w ograniczonej liczebnie i przestrzennie grupie obszarów wiejskich, koncentracji przemysłów restrukturyzowanych ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 47 oraz degradacji społeczno ekonomicznej przestrzeni miejskiej po-przemysłowej i powojskowej o najmniejszych możliwościach rozwojowych oraz najtrudniejszej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Realizacja celu strategicznego sprzyjać będzie wzrostowi gospodarczemu, przekształceniom strukturalnym regionów, wzrostowi urbanizacji, zwiększeniu mobilności przestrzennej ludności oraz zwiększeniu poziomu wiedzy i dostępu do najnowocześniejszych technologii społeczeństwa i podmiotów gospodarczych. Osiągnięcie powyżej wymienionego celu odbywać się będzie poprzez realizację poszczególnych priorytetów i działań programu. Wyróżniamy następujące priorytety. 1. Rozbudowa i konkurencyjności modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu regionów. W ramach tego projektu wyodrębniono nast. działania: 2. 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego ukł. transportowego 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska 1.3 Regionalna infrastruktura edukacyjna 1.4 Kultura i turystyka 1.5 Społeczeństwo informacyjne 1.6 Rozwój transportu miejskiego w aglomeracjach Wzmocnienie regionalnej bazy ekonomicznej zasobów ludzkich – działania: 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie. 2.2 Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa 2.3 Reorientacja zawodowa osób dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi 3. 2.4 Regionalna strategia innowacyjna i transfer wiedzy 2.5 Promocja przedsiębiorczości Rozwój lokalny - działania: 3.1 Rozwój obszarów wiejskich 3.2 Obszary poprzemysłowe restrukturyzowane 3.3 Rewitalizacja obszarów zdegradowanych(miejskich, poprzemysłowych, powiejskich) 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa 3.5 Lokalna infrastruktura edukacyjna ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 48 Plan Rozwoju lokalnego dla gminy Santok zakłada, że w pierwszych latach członkostwa w UE 2004 – 2006 zostanie podjętych szereg inwestycji wpisujących się w priorytety i działania ZPORR oraz Sektorowych Programów Operacyjnych. Z pewnością będą one ważnym czynnikiem pobudzenia rozwoju społeczno-gospodarczego na obszarze gminy i regionu. Zadania w świetle priorytetów ZPORR-u LATA DZIAŁANIE ZADANIE 2004 2005 2006 X X X X X X X 2007 2013 Priorytet 1 Rozbudowa i modernizacji infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów Kanalizacja i oczyszczalnia ścieków w Lipkach Wlk. Kanalizacja Santok Czechów, etap II (realizacja w ramach MG-6) Działanie 1.1 - Infrastruktura Kanalizacja Janczewo ochrony środowiska Santok - Górki, etap III (realizacja w ramach MG-6) Budowa sieci wodociągowej w Jastrzębniku Budowa wodociągu w Janczewie Działanie 1.5 - Infrastruktura Budowa społeczeństwa społeczeństwa informacyjnego w gminie informacyjnego Santok Priorytet 3 Rozwój lokalny Szlak turystyczno przyrodniczy w Santoku Modernizacja promenady w Santoku Budowa centrum kulturalnorekreacyjnego w Santoku Działanie 3.1 - Rozwój Przebudowa drogi gminnej obszarów wiejskich Janczewo – Górki (etap I) Modernizacja drogi w Starym Polichnie Modernizacja drogi w Janczewie Modernizacja drogi w Górkach, etap II X X X X X X X X X X X X X X ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 49 Działanie 3.1 - Rozwój obszarów wiejskich – c.d. 3.5 Lokalna społeczna Modernizacja drogi w Lipkach Wlk. Budowa sali gimnastycznej przy Zespole Szkół Nr 1 w infrastruktura Santoku. Modernizacja Zespołu Szkół nr 1 w Santoku X X X X X X Zadania inwestycyjne w świetle priorytetów ZPORR na lata 2004 - 2006 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nazwa zadanie Budowa Sali Gimnastycznej przy Zespole Szkół nr 1 w Santoku Modernizacja Zespołu Szkół nr 1 w Santoku Rozbudowa kanalizacji i budowa oczyszczalni ścieków w Lipkach Wlk. Budowa grupowej kanalizacji sanitarnej w Czechowie (realizowane w ramach MG-6) Budowa grupowej kanalizacji sanitarnej w Janczewo Santok - Górki (realizowane w ramach MG-6) Budowa wodociągu w Janczewie Budowa sieci wodociągowej w Jastrzębnik Przebudowa drogi Janczewo Górki Źródła finansowania Podmioty Okres uczestniczące Budżet Budżet Środki Środki realizacji w JST Państwa trwałe UE (w tys. PLN) finansowaniu Udział w % Koszt zadania 2004-2006 3.100 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 2005-2006 700 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 2004-2006 1.500 Budżet Gminy, UE WFOŚiGW 20 10 - 70 2005-2006 3.000 Budżet Gminy, UE (Phare CBC) 15 10 - 75 2005-2006 2.000 Budżet Gminy, UE - Fundusz Spójności 20 5 - 75 2006 500 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 2006 1.000 Budżet Gminy, UE 30 - - 70 2004-2005 660 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 50 9 10 11 12 13 Szlak turystyczno 2006 przyrodniczy w Santoku Rozbudowa i modernizacja 2006 "Promenady" w Santoku Budowa Centrum Kulturalno2004 Rekreacyjnego w Santoku Rozbudowa budynku 2004-2005 Urzędu Gminy Budowa społeczeństwa informacyjnego 2004-2006 w gminie Santok 150 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 200 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 260 Budżet Gminy, UE 50 - - 50 800 Budżet Gminy 100 - - - 944 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 Zadania planowane w świetle priorytetów ZPORR do realizacji w latach 2007 - 2013 Lp. 1 2 3 4 5 Nazwa zadanie Źródła finansowania Podmioty Koszt Okres uczestniczące Budżet Budżet Środki Środki zadania realizacji w JST Państwa trwałe UE (w tys. PLN) finansowaniu Udział w % Budowa kanalizacji Janczewo 2007-2009 Górki (realizacja w ramach MG-6) Modernizacja dróg w 2007 Lipkach Wlk. Modernizacja dróg w Starym 2007 Polichnie Modernizacje dróg w 2009 Janczewie Przebudowa i modernizacja drogi w 2010 Górkach (II etap) 7.000 Budżet Gminy, UE Budżet Państwa 15 10 - 75 1.400 Budżet Gminy, UE 50 - - 50 1.300 Budżet Gminy, UE 50 - - 50 1.500 Budżet Gminy, UE 40 - - 60 1.000 Budżet Gminy, UE 25 - - 75 5.3 WYBRANE WSKAŻNIKI MONITOROWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 5.3.1 Wskaźnik produktu ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 51 Długość wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej (mb) Długość wybudowanej sieci wodociągowej (mb) Długość zorganizowanych szlaków (mb) Długość rozbudowanej promenady (mb) Liczba odnowionych i dostosowanych do nowych potrzeb obiektów (szt.) Długość zmodernizowanych dróg (mb) Nowo powstałe obiekty infrastruktury oświatowej i sportowej (szt., m2, m3) 5.3.2 Wskaźnik rezultatu Wzrost bezpieczeństwa Wzrost liczby turystów Nowe produkty kulturowe i turystyczne Liczba uczniów i korzystających z infrastruktury edukacyujno-sportowej 5.3.3 Wskaźnik oddziaływania Liczba nowoutworzonych miejsc pracy (5 lat od zakończenia inwestycji) Rozwój gminy Spadek bezrobocia Wzrost dochodu mieszkańców VI. SYSTEM WDRAŻANIA PRL Realizacja systemu wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego gminy Santok oparta zostanie o system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej zobowiązujący do przestrzegania zasad i procedur wspólnotowych, określonych w rozporządzeniu z dn. 21.06.1999 Nr 1260/1999 wprowadzającym ogólne przepisy odnośnie funduszy strukturalnych. Poszczególne projekty będą wdrażane w oparciu o zasady wydatkowania środków wg źródeł ich pochodzenia. Oznacza to, że beneficjent korzystający z różnych źródeł finansowania zobowiązany jest rozporządzeniami odnoszącymi się do poszczególnych funduszy strukturalnych do wypełnienia wielu wymagań formalnych. Dotyczy to w szczególności odmiennych zasad wykorzystania środków pochodzących ze źródeł krajowych oraz środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 52 VII. INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA PRL Funkcję Instytucji Zarządzającej i koordynującej realizację Planu Rozwoju Lokalnego będzie pełnił specjalnie powołany Zespół składający się z pracowników Urzędu i Radnych oraz lokalnych liderów. Zakres zadań Instytucji Zarządzającej będzie obejmował m.in.: 1. ustalenie szczegółowych zasad i kryteriów realizacji – PRL 2. Zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz realizacji projektów Planu 3. Zapewnienie zgodności realizacji Planu z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu oraz przestrzegania zasad zawierania kontraktów publicznych 4. Zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji Planu 5. Przygotowanie rocznych raportów nt. wdrażania Planu, zbieranie informacji o nieprawidłowościach 6. Dokonanie oceny ex-post po zakończeniu realizacji Planu VIII. INSTYTUCJA WDRAŻAJĄCA PRL Urząd Gminy jako instytucja wdrażająca odpowiedzialna jest za: 1. Kreowanie, przyjmowanie i składanie wniosków aplikacyjnych do programów Narodowego Planu Rozwoju, Programu Wsparcia oraz Planu Rozwoju Lokalnego 2. Monitorowanie wdrażania poszczególnych projektów 3. Zapewnienie informacji o współfinansowaniu UE realizowanych projektów dla Instytucji Zarządzającej i Rady Gminy. ____________________________________________________________________________________ Załącznik do uchwały Rady Gminy Santok, nr .XIX/128/2004 z dnia 9 czerwca 2004r. 53
