Sylabus A. INFORMACJE OGÓLNE Nazwa Komentarz Nazwa przedmiotu Filozofia i Etyka zawodu pielęgniarki Kierunek studiów Pielęgniarstwo – studia stacjonarne Samodzielna Pracownia Propedeutyki Nauk Pielęgniarskich Jednostka prowadząca dr n. med. Elżbieta Grochans Kierownik jednostki mgr Magdalena Kuczyńska Osoba/y prowadzące Semestr zimowy i letni roku akademickiego 2010/2011 Cykl dydaktyczny, w którym przedmiot jest realizowany przedmiot kierunkowy Przyporządkowanie do grupy przedmiotów Przedmiot stanowi podstawę teoretyczną, dającą studentowi umiejętność Skrócony opis poszukiwania w praktyce rozwiązań problemów etycznych z zakresu zawodu przedmiotu pielęgniarstwa, opierając się na rozumnej argumentacji z zakresu filozofii.. Przedmiot ukazuje też założenia filozofii pielęgniarstwa. Forma zajęć Realizacja przedmiotu następuje w formie: - wykłady- 40 godz. dydaktycznych - seminaria- 20 godz. - zajęcia bez nauczyciela – 30 godz. Metody dydaktyczne Stosowane metody: wykład informacyjny i problemowy, seminarium, dyskusja dydaktyczna, praca z tekstem Pełny opis przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie studenta z: - przygotowanie studenta do pełnienia opieki pielęgniarskiej nad pacjentem /cele dydaktyczne zgodnie z filozofią zawodu i zasadami etyki ogólnej i zawodowej wynikające z realizacji - podstawowymi zasadami etyki medycznej przedmiotu - podstawami historii myśli etycznej w Polsce i Europie - współczesną problematyką bioetyczną w odniesieniu do pielęgniarstwa - rozumieniem pojęcia „tolerancja”, „odpowiedzialność” -związkiem filozofii z pielęgniarstwem Wymagania wstępne Podstawy z psychologii i socjologii Wykaz uzyskanych umiejętności / Efekty uczenia się W wyniku realizacji przedmiotu student potrafi: WIEDZA: omówić ze zrozumieniem zasady wynikające z Kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej; omówić wybrane teorie etyczne, w odniesieniu do rozwiązywania problemów natury moralnej; wymienić wybrane zagadnienia bioetyki w odniesieniu do medycyny i omówić kilka współczesnych stanowisk etycznych („za” i „przeciw”); omówić ze zrozumieniem pojęcie „tolerancja”, omówić najistotniejsze założenia wybranych kierunków filozofii, wymienić przedstawicieli wybranych kierunków filozofii, omówić założenia filozofii pielęgniarstwa UMIEJĘTNOŚCI: podjąć się racjonalnej dyskusji nad problemami natury moralnej, wynikającymi z pracy w środowisku medycznym; zastosować w praktyce prawa pacjenta i zasady Kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej; dokonać samooceny w aspekcie moralnym, dokonać hierarchii wartości, dokonać refleksji nad cierpieniem, sensem życia i śmierci, szczególnie w kontekście przyszłej pracy zawodowej POSTAWA: student wykazuje postawę poszanowania godności pacjentów, ich rodzin i członków zespołu terapeutycznego; cechuje się tolerancją wobec postaw odmiennych od jego własnych; dąży do podejmowania prób Punkty ECTS samodzielnego rozstrzygania problemów natury moralnej 4 Metody i kryteria oceniania Przedmiot kończy się egzaminem w semestrze letnim. Kryteria ocen zgodnie z Regulaminem Pracowni Sposób i forma zaliczenia Test pisemny składający się z 30 pytań Rodzaj przedmiotu Sposób realizacji przedmiotu Język wykładowy Literatura Praktyki w ramach przedmiotu - przedmiot należy do grupy przedmiotów ogólnych kierunkowych - realizowany jest na roku pierwszym, studiów stacjonarnych pierwszego stopnia - realizowany jest w formie wykładów i seminariów Przedmiot realizowany jest w sali dydaktycznej j. polski Literatura podstawowa: - Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczpospolitej Polskiej.Warszawa.2003. - S. Konstańczak Etyka pielęgniarska, Difin, Warszawa, 2010 - Filozofia i teorie pielęgniarstwa, red. Górajek- Jóźwik, Czelej 2007 - Tyburski W. Wachowiak A. Wiśniewski R., Historia filozofii i etyki d współczesności, źródła i komentarze. Dom Organizatora, Toruń, 2002 Literatura uzupełniająca - Beauchamp T.L. Childress J.F., Zasady etyki medycznej, Książka i Wiedza, Warszawa, 1996. - Szewczyk K., Bioetyka. Medycyna na granicach życia Bioetyka. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej, PWN, Warszawa, 2009 - Woleński J. Hartman J., Wiedza o etyce, Park Edukacja, WarszawaBielskobiała, 2008. - Fry S.T. Johnstone M.J. Etyka w praktyce pielęgniarskiej. Zasady podejmowania decyzji etycznych, MakMed, warszawa-Lublin, 2009 Nie dotyczy B1. INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE Nazwa Filozofia i Etyka zawodu pielęgniarki Nazwisko i imię wykładowcy Magdalena Kuczyńska mgr Stopień naukowy Wykłady Forma zajęć dydaktycznych Cele dydaktyczne wynikające Celem wykładów jest zapoznanie studenta z: poznanie przez studenta podstaw filozofii ogólnej i filozofią pielęgniarstwa z realizacji wykładów oraz podstaw etyki medycznej, etyki pracy pielęgniarki; zaznajomienie studenta z historią myśli etycznej. Efekty uczenia się W wyniku realizacji wykładów student potrafi: WIEDZA: definiować pojęcia „odpowiedzialność” „godność człowieka” zdefiniowane dla danej „tolerancja”, omówić podstawy rozwoju historii etyki ; przedstawić zasady formy dydaktycznej zajęć w wynikające z Kodeksu etyki polskiej pielęgniarki i położnej ramach przedmiotu omówić rys historyczny wybranych kierunków filozofii starożytnej Grecji i Rzymu, podać zarys myśli personalistycznej, egzystencjalizmu, filozofii dialogu i troski i odnieść je do pielęgniarstwa; scharakteryzować założenia filozofii pielęgniarstwa UMIEJETNOŚCI: zastosować zasady etyki medycznej i etyki ogólnej w pracy pielęgniarki, postrzegania świata w aspekcie myśli filozoficznej POSTAWA : szanować godność własną i drugiego człowieka; wykazywać się postawą tolerancji i odpowiedzialności za pacjentów i wykonywaną pracę 100% obecności, aktywny udział w zajęciach Metody i kryteria oceniania dla danej formy dydaktycznej zajęć Zakres tematów Tematy wykładów 1. Etyka jako dyscyplina naukowa, historia myśli etycznej 2. Etyka wielkich religii i filozofii (Judaizm, Islam, Chrześcijaństwo, Buddyzm, Hinduizm) 3. Zasady etyki medycznej 4. Etyka w pracy pielęgniarskiej 5. Kodeks Etyki zawodowej polskiej pielęgniarki i położnej. Ustawa o Prawach Pacjenta i rzeczniku Praw Pacjenta 6. Odpowiedzialność, tolerancja, poczucie godności własnej i godności podopiecznych jako warunki właściwej postawy etyczno-zawodowej pielęgniarki. 7. Pielęgniarstwo jako jeden z zawodów wśród pracowników ochrony zdrowia – współpraca w zespołach. 8. Wprowadzenie do filozofii pielęgniarstwa. 9. Istota filozofii pielęgniarstwa 10. Współczesne rozumienie misji pielęgniarstwa. 11. Filozofia pielęgniarstwa polskiego. 12. Podstawowe pojęcia filozofii ogólnej 13. Filozofia starożytnej Europy 14. Personalizm i egzystencjalizm- wpływ na pielęgniarstwo. 15. Filozofia dialogu, filozofia troski i ich związek z pielęgniarstwem . wykład informacyjny i problemowy Metody dydaktyczne jak w części A Literatura B2. INFORMACJE SZCZEGÓŁOWE Nazwa Filozofia i Etyka zawodu pielęgniarki Nazwisko i imię wykładowcy Magdalena Kuczyńska mgr Stopień naukowy seminaria Forma zajęć dydaktycznych Cele dydaktyczne wynikające Celem seminariów jest zapoznanie studenta z pojęciami istotnymi dla pielęgniarstwa jak: wartość, wolność, z realizacji seminariów odpowiedzialność, sens życia, śmierci i cierpienia oraz z zasadami prowadzenia dyskusji, z zagadnieniami bioetyki w kontekście medycyny, z istotnymi problemami współczesnego pielęgniarstwa W wyniku realizacji seminariów student potrafi: Efekty uczenia się WIEDZA: omówić wybrane problemy bioetyki, przedstawić kształtowanie zdefiniowane dla danej się podstaw moralnych człowieka, wskazać na dylematy etyczne w pracy formy dydaktycznej zajęć w pielęgniarki, wyjaśnić pojęcia: wartość, wolność, odpowiedzialność w ramach przedmiotu kontekście filozofii UMIEJETNOŚCI: dokonać hierarchii wartości, uczestniczyć w dyskusji na tematy etyczne, w podstawowym zakresie analizować kazusy z zakresu etyki POSTAWA: wykazuje postawę zainteresowania bieżącymi problemami z zakresu etyki medycznej, w sposób szczególnie etyki pielęgniarstwa., wykazuje postawę akceptacji wobec cudzej hierarchii wartości, cechuje się poczuciem odpowiedzialności za wykonywane przez siebie czynności i swoją postawę, akceptuje nieuchronne zjawiska ludzkiej egzystencji jak cierpienie i śmierć 100% obecności, aktywny udział w zajęciach Metody i kryteria oceniania dla danej formy dydaktycznej zajęć Zakres tematów Metody dydaktyczne Literatura 1. 2. 3. 4. 5. Podstawowe zasady dyskusji w etyce Problemy etyczne współczesnej medycyny – zagadnienia bioetyki Etyka niezależna prof. T. Kotarbińskiego. Kształtowanie się osobowości etycznej jednostki. Przyswajanie ocen, norm, wzorów i motywacji moralnych najbardziej przydatnych w pracy pielęgniarki. 6. Korupcja w służbie zdrowia. Czy istnieje wśród pielęgniarek? Jak jej zapobiegać? 7. Problemy współczesnego pielęgniarstwa w aspekcie etyki 8. Człowiek wobec wartości. 9. Znaczenie wolności i odpowiedzialności w życiu człowieka, w pielęgniarstwie. 10. Człowiek wobec cierpienia, śmierci i zła. 11. Sens życia, sens pracy z drugim człowiekiem (w aspekcie pielęgniarstwa). 12. Wyznaczniki filozofii pielęgniarstwa- pielęgnowanie jako praktyka, teoria, wiedza i nauka. 13. Filozofia pielęgniarstwa – od teorii do praktyki. dyskusja, praca z kazusami jak w części A Nazwa Forma zajęć dydaktycznych Cele dydaktyczne wynikające z realizacji seminariów Metody i kryteria oceniania dla danej formy dydaktycznej zajęć Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki Zajęcia bez nauczyciela Student nabędzie umiejętność poszerzania wiedzy tematycznej w formie samodzielnej pracy Zakres tematów 1. Omów etyczne zasady opieki pielęgniarskiej nad chorym dzieckiem w szpitalu. 2. Omów zasady etyczno-zawodowe opieki nad pacjentem niepełnosprawnym w wieku starczym. 3. Omów zasadę autonomii pacjenta i poszanowania jego godności jak ją zrealizujesz? 4. Omów postawy i zachowania etyczne konieczne w pracy zespołowej. 5. Omów zasadę tajemnicy zawodowej i jej realizacje w pracy pielęgniarki samokształcenie Metody dydaktyczne Ocena pracy pisemnej Termin zdawania pracy samodzielnie wykonanej (jeden autor) - 07. 01. 2011 r. Miejsce składania pracy – pokój 312 sekretariat Samodzielnej Pracowni Propedeutyki Nauk Pielęgniarskich.