Skutki zmian kursów walut obcych Jednostka może prowadzić działalność gospodarczą za granicą w dwojaki sposób. 1. Może przeprowadzać transakcje w walutach obcych ; 2. Może posiadać jednostki działające za granica. Poza tym, jednostka może prezentować swoje sprawozdania finansowe w walucie obcej. Najważniejsze kwestie dotyczą wyboru: a) Kursu (lub kursów) wymiany walut obcych, b) Ustalenia sposobu, w jaki należy wykazywać skutki zmian kursów wymiany walut obcych w sprawozdaniach finansowych. Definicje Uwaga! Od 2005 r. w MSR 21 Skutki zmian kursów walut obcych pojęcie „waluty sprawozdawczej” zostało zastąpione przez dwa terminy: - Waluta funkcjonalna, tj. waluta podstawowego środowiska gospodarczego w którym działa jednostka ( odpowiada termonowi „waluta wyceny”) - Waluta prezentacji, tj. waluta która jest stosowana do prezentacji sprawozdań finansowych. Każda indywidualna jednostka wchodząca w skład jednostki sprawozdawczej ( jednostka samodzielna, jednostka posiadająca jednostki działające za granicą – np. jednostka dominują, jednostka działająca za granica, np. jednostka zależna lub oddział) ustala soja walutę funkcjonalną oraz ustala wynik finansowy oraz sytuacje finansową w tej walucie. Kurs zamknięcia stanowi natychmiastowy kurs wymiany na koniec okresu sprawozdawczego; Różnica kursowa- wynika przeliczenia danej liczby jednostek jednej waluty na inną walutę po różnych kursach wymiany; Kurs wymiany – jest wskaźnikiem stosowanym przy wymianie dwóch walut; Waluta obca – inna niż waluta funkcjonalna jednostki, Jednostka działająca za granicą – jednostka zależna, stowarzyszona, wspólne przedsięwzięcie lub oddział jednostki sprawozdawczej, której działalność jest prowadzona w kraju lub walucie innych niż kraj lub waluta jednostki sprawozdawczej; Pozycje pieniężne- stanowią posiadane jednostki waluty oraz należności i zobowiązania do otrzymania lub zapłaty, w ustalonej lub możliwej do ustalenia liczbie jednostek waluty; Inwestycja netto w jednostce działającej za granicą- jest udziałem jednostki sprawozdawczej w aktywach netto tej jednostki; Natychmiastowy kurs wymiany- kurs wymiany natychmiastowego wykonania; Uznawanie waluty funkcjonalnej Czynniki podstawowe: Podstawowe środowisko gospodarcze - z reguły jest to środowisko, w którym jednostka głownie generuje i wydatkuje środki pieniężne. Przy ustalaniu waluty funkcjonalnej uwzględnia się walutę: - która wywiera główny wpływ na ceny sprzedaży towarów i usług 9 często jest to waluta, w której wyrażane są i regulowane ceny sprzedaży jej towarów i usług), - kraju, w którym siły konkurencji i obowiązujące przepisy wywierają główny wpływ na ceny sprzedaży jej towarów i usług - walutę, która wywiera główny wpływ na koszty robocizny i materiałów oraz na pozostałe koszty związane z dostarczaniem towarów lub świadczeniem usług ( w walucie tej koszty są wyrażane i regulowane) Pozostałe czynniki” - waluta, w której generowane są środki z działalności finansowej ( tj. emisja instrumentów dłużnych i kapitałowych), - waluta w której utrzymywane są zazwyczaj wpływy z działalności operacyjnej, - czy działalność jednostki działającej za granicą prowadzona jest raczej jako rozszerzenie działalności jednostki sprawozdawczej (np. jednostka zagraniczna sprzedaje towary importowane od jednostki sprawozdawczej), a nie jako działalność w znacznym stopniu niezależna (gromadzi środki pieniężne i inne pozycje pieniężne, ponosi koszty, generuje przychody, zaciąga pożyczki zasadniczo w walucie lokalnej); - czy transakcje zawierane z jednostka sprawozdawczą stanowią wysoki czy niski odsetek działalności jednostki działającej za granicą; - czy przepływy pieniężne z działalności jednostki działjacej za granicą mają bezpośredni wpływ na przepływy pieniężne jednostki sprawozdawczej i czy mogą jej być w każdej chwili przekazane Zasady przeliczania sprawozdań finansowych jednostek podporządkowanych . Poszczególne pozycje Aktywów i Pasywów – z wyjątkiem kapitałów własnych przelicza się na walutę polska po kursie średnim ogłoszonym przez NBP dla danej waluty na dzień bilansowy. Pozycje rachunku zysków i strat przelicza się po kursie z dnia osiągnięcia przychodów, zysków, poniesienia kosztów, strat; można jednak w celu uproszczenia zastosować do przeliczenia średnią arytmetyczna średnich kursów na dzień kończący każdy miesiąc roku obrotowego, a w uzasadnionych przypadkach – kurs będący średnia arytmetyczna średnich kursów na dzień kończący poprzedni rok obrotowy i dzień kończący bieżący rok obrotowy, ogłoszonych dla danej waluty przez NBP. Kapitały własne, przeliczone według ich stanu na dzień objęcia kontroli przez jednostkę dominująca lub współ-kontroli przez wspólnika jednostki współzależnej obejmowanej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym metodą proporcjonalną , na podstawie kursu średniego na ten dzień przez NBP; wykazuje się w tej wysokości w kolejno sporządzanych skonsolidowanych sprawozdaniach. Różnice kursowe powstałe z przeliczenia na walutę polską kapitału własnego i wyniku finansowego ujmuje się w odrębnej pozycji pasywów skonsolidowanego bilansu „Różnice kursowe z przeliczenia” Kapitały własne: kapitał podstawowy, pozostałe kapitały własne, wynik finansowy netto za rok obrotowy, różnice kursowe z przeliczenia. W rachunku przepływów pieniężnych w „Bilansowej zmianie stanu środków pieniężnych wystąpi uszczegółowienie – w tym zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych.