ZŁOTE PUNKTY wyznaczały maksymalne granice odchyleń rynkowego kursu danej waluty od jej parytetu. Były one wyznaczane przez koszty transportu i ubezpieczenia złota. EXPORT rośnie dzięki efektom: -efekt wzrostu konkurencyjności cenowej towarów eksportowanych wyrażonych w walucie obcej -efekt wzrostu opłacalności eksportu wyrażonej w walucie krajowej IMPORT maleje dzięki efektom: -Efekt spadku konkurencyjności cenowej towarów importowanych wyrażonych w walucie krajowej -Efekt spadku opłacalności importu wyrażonego w walucie obcej KOSZT KOMPERATYWNYjest to koszt wytwarzania jednostki danego towaru w jednym kraju mierzony kosztem wytwarzania innej jednostki towarów w tym samym kraju(Ricardo); RÓŻNICE W POGLĄDACH A.Smith i Ricardo: -Koszty: Smith (sformułował poglądy w 1776 r.) za podstawę specjalizacji uznał absolutne, bezwzględne koszty wytwarzania- nie mówił co się dzieje gdy dany kraj wszystkie dobra wytwarza taniej- drugi kraj nie uczestniczyłby wtedy w handlu. -Ricardo: jeśli dwa kraje dokonują dobrowolnej wymiany to oba odnoszą korzyści (wolna konkurencja). Za podstawę wyboru specjalizacji przyjmuje koszty względne – komparatywnekoszt wytworzenia danego dobra mierzony kosztem wytworzenia innego dobra w tym samym kraju. Kraj powinien podejmować specjalizację w produkcji tych dóbr, w których wytwarzaniu ma największą względną przewagę w kosztach wytwarzania, bądź jego strata w kosztach wytwarzania jest stosunkowo najmniejsza. TEORIA OBFITOŚCI ZASOBÓW HECKSCHERA – OHLINA: -czynniki produkcji są jednorodne( praca i kapitał); -funkcje produkcji są takie same; -preferencje konsumentów są takie same; -nie ma kosztów transportu; -są dwa towary i dwa czynniki produkcji; -czynniki produkcji są niemobilne; -produkcja odbywa się w warunkach doskonałej konkurencji; -oba państwa mają tą samą technikę wytwarzania; -kraje różnie wyposażone w czynniki produkcji; DIAMENT KONKURENCYJNOŚC I PORTERA: -czynniki produkcji w ramach, których wyróżniamy:wykwalfiko waną siłę roboczą, infrastrukturę, system edukacji, nakłady na badania i rozwój; -cechy popytu: im bardziej wymagający klienci, tym większa szansa na powodzenie ekspansji zagranicznej, popyt wymagający w krajach wysokorozwijających się; -konkurencja: bierzemy pod uwagę strategie stosowaną przez korporacje międzynarodowe orazstrukturę firm, strategia ma olbrzymie znaczenie w przewadze konkurencyjnej; -branże pokrewne i podtrzumujące działy przemysłu; AUTOMATYCZNE MECHANIZMY PRZYWRACANIA RÓWNOWAGI BP: -mechanizm cenowy -mechanizm kursowy -mechanizm stopy procentowej -mechanizm dochodowy KRAŃCOWE stopy eksportu i importu – przyrost eksportu w stosunku do przyrostu dochodu narodowego (do przyrostu PKB). Miary te mówią nam o udziale eksportu bądź importu w każdej dodatkowej jednostce PKB. Krańcowa stopa importu będzie nas informowało o tym jak będzie się zwiększać chłonność importowania gospodarki wraz ze wzrostem tempa przyrostu PKB. HEDGING-to sposoby używane w celu ochrony przed wahaniami kursów walutowych (ogólnie to sposób eliminacji ryzyka )Motywem zawierania są zabezpieczenia przed ryzykiem kursowym. FUNKCJE TARGÓW MIĘDZYNARODOWY CH: -Handlowa- dochodzi do bezpośredniego kontaktu między sprzedającym a kupującym- choć jest to funkcja podstawowa to jej znaczenie maleje -Promocyjna- towar i producent w trakcie imprezy handlowej są promowane, realizowana jest reklama -Informacyjnaprzekazywane są informacje dotyczące producenta, wyrobu, warunków dostawy WPŁYW HANDLU ZAGRANICZNEGO na efektywność gospodarowania: -specjalizacja międzynarodowa-rynki zbytu się powiększają; -ukształtowanie struktury wytwarzania, eksportu i importu, będących odzwierciedleniem przewagi danego kraju nad innymi w wytwarzaniu określonych dóbr i usług; -uczestnictwo w podziale pracy pozwala zmniejszyć przeciętny koszt jednostkowy dóbr wytwarzanych w kraju; -obniżenie jednostkowych kosztów wytwarzania przez zwiększenie skali produkcji dzięki powiększeniu rynku zbytu ponad możliwości rynku wewnętrznego; -obniżenie kosztów produkcji za pośrednictwem postępu technicznego (badania naukowe i dostosowanie ich wyników do praktycznego zastosowania) Jak przesuwało się centrum gospodarcze świata : -Wielka Brytania -Okres międzywojennyEuropa Zachodnia= USA -Po II wojnie: USAdominujące -Przesunięcie w środek układu triadowego z dominacja stosunków amerykańskoeuropejskich -Będzie się przesuwało w skali USAJaponia; przewidywania mówią co innego- wystąpi kryzys krajów azjatyckich centrum pozostanie w środku układu triadowego. Centrum polityczne: USA- Europa Zachodnia od okresu międzywojennego. WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W HANDLU MIĘDZYNARODOWY M: -powiązania między krajami pogłebiają się; -następuje globalizacja, rozmijają się gospodarki krajów; -zmienia się specjalizacja pracy-występue specjalizacja międzygałęziowa(wiele rodzajów tego samego dobra); -postęp techniczny; Międzynarodowy Podział Pracy – trwałe zainteresowanie przynajmniej dwóch państw pracą na potrzeby obrotu międzynarodowego. Ma charakter strukturalny – różne struktury gospodarek, różnych państw, konsekwencją podziału międzynarodowego pracy jest dostosowywanie się do siebie struktur gospodarczych CZYNNIKI określające miejsce danego kraju w MPP: 1)Wewnętrznewynikające ze specyficznych cech danej gospodarki: -WARUNKI NATURALNE – (czynnik podstawowy) zasoby surowcowe, czynniki klimatyczne, zasoby ludzkie, itd. POSTĘP TECHNICZNY - WARUNKI NABYTE (dziedzictwo przeszłości) - UWARUNKOWANIA SYSTEMOWE- funkcjonujący system gospodarczy związany z nim system polityczny i prawny -CZYNNIKI POZAEKONOMICZNE – (nieprzewidywalne) wydarzenia losowe, nie wynikające z praw ekonomii; 2)Zewnętrzne– wywierają duży wpływ na możliwości specjalizacji krajów małych i słabo rozwiniętych. –liberalizacja handlu GATT/WTO (redukcja stawek cen); -liberalizacja handlu art. papierniczych ROZWÓJ DZIAŁ. KORPORACJI MIĘDZYNARODOWY CH – korporacja to przedsiębiorstwo kontrolujące aktywa produkcyjne w co najmniej 2 krajach.( jakie to ma znaczenie dla rozwoju powiązań międzynarodowych?)działalność inwestycyjna wywołuje znaczny wzrost powiązań kapitałowych, technologicznych, produkcyjnych. Wysoką dynamikę poprzez wartość inwestycji bezpośrednich, których dynamiczny wzrost obserwujemy od początku lat 80-tych. Wzrost roli korporacji międzynarodowychpoprzez inwestycje bezpośrednie; bardzo wysoka dynamika wzrostu inwestycji bezpośrednich lata 70/80. do umiędzynarodowienia procesu produkcji, dynamika handlu światowego, transfer technologii w skali międzynarodowej. Bardzo wysoka dynamika wzrostu inwestycji bezpośrednich-tendencje do umiędzynarodowienia procesu produkcji:co ma odzwierciedlenie w dynamice handlu światowego w zakresie finansowania i transferu technologii w skali międzynarodowej. CZYNNIKI OKREŚLAJĄCE WYSOKOŚĆ KURSU WALUTOWEGO: 1)EkonomiczneBezpośrednio na poziom kursu oddziałuje popyt i podaż walut obcych. 2)PolityczneIch oddziaływanie wiąże się przede wszystkim ze ścisłym związkiem między polityką i gospodarką. Polityka wywiera silny wpływ na czynniki ekonomiczne kształtujące poznane rynki walutowe. 3)PsychologiczneIch wpływ związany jest z normami, wzorcami zachowań uczestników rynkuludzie w określonych sytuacjach zachowują się w podobny sposób. 4) SpekulacyjneSpekulanci za pomocą czynników psychologicznych często chcą wpływać na kształtowanie się kursów. KURS WALUTOWY-to cena danej waluty wyrażona w innej walucie. W notowaniach kursu walutowego wyróżniamy: 1)Walutę bazową- jej określona ilość jest kupowana bądź sprzedawana 2)Walutę notowaną- ta, za którą się kupuje bądź sprzedaje. Wyróżniamy notowania: -Bezpośrednie- określa ile jednostek waluty krajowej należy zapłacić za jedną jednostkę waluty obcej. - Pośrednie- określa ile jednostek waluty obcej należy zapłacić za jedną jednostkę waluty krajowej. Na rynku walutowym wykorzystuje się generalnie nominalny kurs walutowy. Realny kurs walutowywyraża wzajemną zmianę siły nabywanej dwóch walut i odzwierciedla z jednej strony zmiany kursu nominalnego a z drugiej zmiany poziomu cen w krajach, w których waluty są porównywane. GATT – układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu – układ ten miał funkcjonować przez 3-4 lata, dopóki nie nadejdą warunki do utworzenia ITO. Układ ten funkcjonował 50 lat. W pierwszym momencie układ podpisało tylko 8 państw. W 1967 roku do GATT przystąpiła Polska. W chwili obecnej członkami WTO jest około 140 krajów na świecie – wszystkie liczące się w handlu międzynarodowym państwa. W roku ubiegłym przystąpiły Chiny. Kraj przystępujący do WTO godzi się spełniać wszystkie warunki tej organizacji. Wiarygodność takiego kraju i firm z tego kraju wzrasta. Decyzja o przystąpieniu do WTO nie tylko warunkują czynniki gospodarcze ale i polityczne. Zasady i regulacje GATT-WTO dotyczą ponad 90% obrotów handlowych. 1995- GATT przekształca się w WTO. ZASADY GATT: 1)Niedyskryminacji i równości traktowania mówiąca o tym, że żaden z krajów członkowskich bez względu na poziom światowego rozwoju i udział w handlu światowym nie może być dyskryminowany na rynku innego kraju członkowskiego. Dyskryminacja, to np. gorsze traktowanie jego towarów Podstawowym instrumentem tej zasady jest klauzula najwyższego uprzywilejowania. Wszelkie korzyści, ulgi, przywileje i zwolnienia przyznawane przez którykolwiek kraj członkowski GATT produktowi pochodzącemu z jakiegokolwiek innego kraju członkowskiego będą bezzwłocznie i bez jakichkolwiek warunków rozciągnięte na produkty z innych krajów, którym przyznano klauzulę najwyższego uprzywilejowania. W praktyce- jeśli przyznano ulgę krajowi członkowskiemu, to jeśli chcieliby zdjąć blokadę itp. musi być to zrobione także w stosunku do innych krajów członkowskichnie dokonanie tego oznacza dyskryminację. 2)Zasada wzajemności ( zasada korzyści i koncesji)-żaden z krajów członkowskich GATT nie był zobowiązany do redukcji swoich stawek celnych ani też udzielenia innych koncesji bez uzyskania wzajemnych przywilejów od partnera. W celu ochrony interesów krajów słabszych , aby kraje silniejsze nie mogły wymuszać na krajach słabszych obniżenia stawek celnych. Zgodnie z tą zasadą nie wolno było udzielać preferencji bez wzajemności. 3)Mówi o interwencji w handlu – cło jest głównym instrumentem polityki handlowej w stosunkach między krajami członkowskimi GATT. Stosowanie innych instrumentów ochronnych powinno być wyeliminowane, układ precyzyjnie określał sytuacje w których można było zastosować inne środki ochronny np. ( chroniczne deficyty płatnicze w danym kraju, chęć ochrony rynków wybranych produktów w sytuacji znacznej nierównowagi, względy zdrowia i bezpieczeństwa). 4)Klauzula narodowaprodukt importowany powinien być na rynku danego kraju traktowany nie gorzej niż produkt krajowy. To traktowanie dotyczyło podatków, opłat i warunków, którymi objęte były towary na rynku. (cło takiego charakteru nie ma);