WSTĘP (Sławomira Kańduła)

Wstęp
Rozdział 1
Miejsce handlu zagranicznego w polityce gospodarczej w świetle teorii
wymiany międzynarodowej
1.1. Przegląd pojęć definicyjnych związanych z polityką handlową
1.1.1. Polityka gospodarcza w ujęciu makroekonomicznym
1.1.2. Zagraniczna polityka gospodarcza
1.1.3. Polityka handlowa "
1.2. Przegląd doktryn i teorii wymiany międzynarodowej jako teore
tycznej podstawy kszałtowania założeń polityki handlowej
1.2.1. Doktryna słusznej ceny
1.2.2. Merkantylizm - usystematyzowana teoria protekcjonizmu
1.2.3. Klasyczne teorie wymiany - rozwój teorii wolnego handlu
1.2.4. Poklasyczne teorie wymiany międzynarodowej
1.3. Modele polityki handlowej
1.3.1. Wolny handel a protekcjonizm
1.3.2. Założenia współczesnej polityki handlowej
1.3.3. Strategiczna polityka handlowa
1.4. Polityka proeksportowa i antyimportowa - założenia i cele
1.4.1. Eksport i import w świetle teorii wolnego handlu i teorii protekcjonistycznych
1.4.2. Polityka proeksportowa w świetle teorii wolnego handlu i protekcjonizmu
1.5. Modelowe założenia polityki proeksportowej
1.5.1. Liberalna a dirigistyczna strategia proeksportowa
1.5.2. Proeksportowa opcja rozwoju w "nowej" teorii handlu
Rozdział 2
Strategia proeksportowa jako czynnik rozwoju gospodarczego
2.1. Handel zagraniczny jako czynnik wzrostu gospodarczego
2.1.1. Efektywność gospodarowania jako efekt specjalizacji międzynarodowej
2.1.2. Strategie rozwoju gospodarczego opartego na handlu zagranicznym -strategia
proeksportowa a antyimportowa
2.1.3. Handel zagraniczny jako czynnik stabilizacji koniunktury gospodarczej
2.2. Polityka handlu zagranicznego a polityka proeksportowa w
kształtowaniu rozwoju
2.2.1. Definicje i pojęcia wstępne
2.2.2. Polityka proeksportowa w perspektywie konkurencyjności międzyna
rodowej gospodarki
2.2.3. Polityka proeksportowa a proeksportowa strategia rozwoju
2.2.3.1. Makrostrukturalne ujęcie polityki i strategii proeksportowej
2.2.3.2. Polityka i strategia proeksportowa w świetle teorii zniekształceń
2.3. Uwarunkowania gospodarcze w realizacji strategii proeksportowej
2.3.1. Modelowe założenia proeksportowego rozwoju
2.3.1.1. Liberalny model proeksportowej opcji rozwoju
2.3.1.2. Interwencjonistyczny model strategii proeksportowej
2.4. Narzędzia polityki handlowej
2.4.1. Podstawy terminologiczne i klasyfikacyjne instrumentarium polityki handlowej
2.4.2. Wykorzystanie instrumentów polityki handlowej w świetle założeń
modelu polityki handlowej
2.4.3. Argumenty na rzecz stosowania narzędzi polityki handlowej
2.5. Wpływ narzędzi polityki handlowej na wzrost gospodarczy i stabilizację koniunktury
2.5.1. Kurs walutowy
2.5.2. Polityka taryfowa
2.5.3. Pozataryfowe środki polityki handlu zagranicznego
2.5.3.1. Kontyngenty przywozowe i wywozowe
2.5.3.2. Podatki pośrednie
2.5.3.3. Subwencje eksportowe
Rozdział 3
Miejsce i funkcje GATT/WTO w kształtowaniu światowego systemu
handlu i polityki handlowej ]
3.1. Znaczenie GATT/WTO dla procesu liberalizacji wymiany
3.2. Zasady GATT/WTO i ich znaczenie dla kształtowania międzynarodowej polityki
handlowej. Eksport w świetle zasad GATT/WTO
3.2.1. Brak dyskryminacji
3.2.1.1. Klauzula największego uprzywilejowania (KNU)
3.2.1.2. Indywidualne i generalne odstępstwa od KNU
3.2.2. Zasada równości
3.2.2.1. Wolny handel a traktowanie narodowe
3.2.3. Wzajemność
3.2.4. Egzekwowanie zobowiązań
3.2.5. Zasada przejrzystości
3.2.6. Zasada "zaworów bezpieczeństwa"
3.2.7. Relacje GATT/WTO z otoczeniem
3.3. Narzędzia polityki handlowej w świetle regulacji GATT/WTO
3.3.1. Cła, parapodatki i podatki pośrednie
3.3.1.1. Cła a reguły GATT/WTO
3.3.1.2. Pozostałe opłaty i obciążenia importowe
3.3.1.3. Eskalacja taryf
3.3.1.4. Znaczenie polityki celnej WTO dla handlu międzynarodowego i eksportu oraz
dynamiki zmian handlu międzynarodowego i dochodów
światowych
3.3.2. Subsydia i ich znaczenie dla eksporterów
3.3.2.1. Postanowienia GATT i WTO dotyczące subsydiów - podobieństwa
i różnice
3.3.3. Dumping
3.3.3.1. Postępowanie antydumpingowe w GATT/WTO
3.3.4. Ograniczenia ilościowe w imporcie
3.3.4.1. Stanowisko GATT/WTO wobec ograniczeń ilościowych w imporcie
3.4. GATT/WTO jako forum kształtowania międzynarodowej wymiany handlowej ze
szczególnym uwzględnieniem procesu intensyfikacji eksportu
Rozdział 4
Integracja europejska - przesłanki teoretyczne i znaczenie dla kształtowania polityki
handlowej
4.1. Teoria integracji regionalnej
4.2. Zakres, dynamika i zasięg integracji europejskiej w ujęciu traktatowym
4.2.1. Traktat rzymski
4.2.2. Jednolity Akt Europejski
4.2.3. Traktat z Maastricht
4.2.4. Traktat amsterdamski
4.2.5. Traktat nicejski
4.3. Unia Europejska w świetle zasad GATT/WTO
4.4. Mechanizm wspólnotowej polityki zagranicznej
4.4.1. Podstawy traktatowe wspólnotowej polityki zagranicznej
4.4.2. System decyzyjny
4.4.3. Instrumenty wspólnotowej polityki zagranicznej
4.5. Polityka handlowa we wspólnotowej polityce zagranicznej
4.5.1. Polityka handlowa - ujęcie definicyjne i traktatowe
4.5.2. Narzędzia polityki handlowej WE
4.5.3. Polityka eksportowa Wspólnoty - instrumenty i tendencje
Rozdział 5
Długofalowe tendencje w polskim handlu zagranicznym i ewolucja polityki handlowej
5.1. Wprowadzenie
5.2. Handel zagraniczny w koncepcji gospodarczej Polski Ludowej
5.2.1. Wpływ ZSRR na politykę handlową Polski
5.2.2. Plan trzyletni (19474949)
5.2.3. Plan sześcioletni (1950-1955)
5.2.4. Reforma ekonomiczna (1956-1958)
5.2.5. Industrializacja Polski (1959-1970)
5.2.6. Handel zagraniczny Polski przed transformacją systemu gospodarczego
5.3. Handel zagraniczny w okresie transformacji systemowej w Polsce
5.3.1. I etap transformacji (1990-1994)
5.3.2. Rezultaty I etapu reformy handlu zagranicznego w sferze realnej
5.3.3. II etap reformy handlu zagranicznego
5.4. Handel zagraniczny we wzroście gospodarczym Polski
5.4.1. Makroekonomiczne zależności między handlem zagranicznym a gospodarką
5.4.1.1. Wartość dodana przedsiębiorstw eksportujących
5.4.1.2. Relacja zmian struktury towarowej handlu zagranicznego do struktury towarowej
produkcji
5.4.1.3. Wskaźniki umiędzynarodowienia produkcji i konkurencyjności międzynarodowej
5.4.1.4. Eksport netto a wzrost gospodarczy
5.5. Stabilizacyjne funkcje narzędzi polityki handlowej i ich wykorzystanie w procesie
transformacji systemowej
5.5.1. Narzędzia taryfowe
5.5.2. Narzędzia pozataryfowe
Rozdział 6
Polityka proeksportowa Polski
6.1. Systemowe i gospodarcze uwarunkowania polskiej polityki proeksportowej
6.1.1. Strategie eksportu a reorientacja rynkowa gospodarki polskiej przed transformacją
gospodarki - wnioski z badania optymalnych strategii eksportu
6.1.1.1. Metoda elementarnych połączeń
6.1.1.2. Metoda czynników wytwórczych (obfitych zasobów)
6.1.1.3. Metoda przewagi narastającej
6.1.2. Wpływ strategii eksportowych wykorzystujących import na restrukturyzację
polskiego handlu zagranicznego w drodze do transformacji gospodarki
6.1.2.1. Udziały w rynku
6.1.2.2. Wartość jednostkowa eksportu
6.1.2.3. Wskaźniki wyrażane w cenach stałych
6.1.2.4. Reorientacja rynkowa
6.1.2.5. Reasumpcja
6.2. Narzędzia polskiej polityki proeksportowej
6.2.1. Instrumenty finansowe
6.2.1.1. System oficjalnego wsparcia kredytów eksportowych w Polsce
6.2.1.2. Ubezpieczenia i gwarancje kredytów eksportowych
6.2.1.3. Pomoc wiązana administrowana przez Ministerstwo Finansów
6.2.1.4. Działania wspierające internalizację czynną firm polskich w świetle regulacji
międzynarodowych
6.2.2. Wsparcie informacyjno-promocyjne
6.2.3. Ogólna ocena instrumentów wsparcia i promocji eksportu
6.2.4. Działania traktatowe
6.2.5. Perspektywy rozwoju systemu wspierania i promocji eksportu w Polsce
6.3. Polityka proeksportowa a interwencjonizm państwowy
6.3.1. Polityka proeksportowa jako odmiana aktywnej polityki handlowej
państwa
6.3.2. Interwencjonizm w świetle doświadczeń międzynarodowych
6.3.2.1. Rola państwa w kształtowaniu polityki proeksportowej - doświadczenia krajów
typu late-comers. Wnioski dla Polski
6.4. Proeksportowa restrukturyzacja krajów transformujących się.
Wnioski dla Polski
6.4.1. Dylematy wyboru wariantu strategii proeksportowej
6.4.2. Wpływ strategii spłaty zadłużenia na kształtowanie podstaw polityki
proeksportowej i restrukturyzacyjnej
Rozdział 7
Międzynarodowa koordynacja polityki handlowej i jej znaczenie dla
Polski
7.1. Teoria i mechanizmy międzynarodowej polityki handlowej
7.2. Instytucjonalne powiązania Polski z gospodarką światową
7.2.1. Stosunki Polski z międzynarodowymi instytucjami finansowymi
7.2.1.1. Międzynarodowy Fundusz Walutowy
7.2.1.2. Bank Światowy
7.2.1.3. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju
7.2.1.4. Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC)
7.2.1.5. Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)
7.2.2. OECD - struktura, funkcje, znaczenie dla polskiej polityki handlowej i eksportowej
7.2.2.1. Wkład OECD w liberalizację handlu światowego
7.2.2.2. Wpływ OECD na przebieg i efekty Rundy Urugwajskiej
7.2.2.3. Znaczenie członkostwa w OECD dla polskiej polityki handlowej i
proeksportowej. Polska w ocenie OECD
7.2.2.4. Wpływ członkostwa Polski w OECD na jej politykę proeksportową.
7.2.3. Powiązania Polski z GATT/WTO i ich wpływ na polską politykę
handlową
7.2.3.1. Członkostwo stowarzyszone
7.2.3.2. Pełne członkostwo Polski w GATT
7.2.4. Reasumpcja
7.3. Procesy integracyjne i ich wpływ na polską politykę handlową
i proeksportową
7.3.1. Znaczenie integracji handlowej dla współczesnej gospodarki światowej
7.3.2. Umowy integracyjne Polski
7.3.3. Skutki integracji dla polskiej polityki i wymiany handlowej
7.3.3.1. Znaczenie rozszerzenia dla wymiany krajów wstępujących (Polski)i UE
7.3.3.2. Efekty kreacji i przesunięcia jako skutki rozszerzenia
7.3.3.3. Skutki przyjęcia przez Polskę wspólnej polityki handlowej
7.4. Reasumpcja
Zakończenie
Literatura
Spis rysunków
Spis tabel
Summary