Podstawy nauki o finansach- wykład. Finanse Finanse system finansowy. Finanse- finisz, finacio, pecunaria; pojęcia te dotyczyły należności władzy publicznej wynikających z orzeczeń kończących postępowanie sądowe. Ujęcie wąskie, szerokie, najszersze. W S Zasoby pieniężne będące Zjawiska i procesy w kasie wymiany oraz podziału dokonujący się poprzez ruch pieniądza Podział podmiotowy i przedmiotowy N Odzwierciedla pieniądz we wszystkich funkcjach, w jakich jest wykorzystywany 1. Tworzenie pieniądza 2. Przemieszczanie pieniądza (cyrkulacja, środek płatniczy) 3. Zatrzymanie pieniądza, oszczędzanie 4. Budżetowanie (wykorzystanie pieniądza jako miernika 5. Planowanie finansami 6. Polityka 7. Zarządzanie finansami 8. Analiza finansowa 9. Gospodarka finansowa System finansowy- jest konstruowany przez ludzi.Jest organizacyjno-prawną stroną finansów. To zasady i normy finansowe regulujące; Po 1 mechanizm współtworzenia i przepływu siły nabywczej. Po2 mechanizm tworzenia i rozdysponowania środków publicznych (np. system podatkowy) Po 3 funkcjonowanie instrumentów na rynkach finansowych. Grupa I; instrumenty finansowe- instrumenty rozumiane jako nośniki siły nabywczej: - aktywa finansowe - pasywa bilansowe - dla tych, co zobowiązania stworzyli Grupa II; redystrybucji finansowej Grupa III; formy rozliczeń Planowanie finansamiZarządzanie finansamiAnaliza finansowaGospodarka finansowaPolityka finansowa – celowe świadome działanie określonych organów państwa służące realizacji celów społecznych i gospodarczych w określonym czasie przy uwzględnieniu określonych uwarunkowań i przy użyciu odpowiednich instrumentów finansowych. POLITYKA FINANSOWA POLITYKA MONETARNA FISKALNA Bank centralny POLITYKA Kto? Rząd Obszar oddziaływania Podaż pieniądza Baza monetarna Dochody publiczne Przychody publiczne Rozchody publiczne Saldo tych wielkości Deficyt Nadwyżka Dług publiczny Elementy konstrukcyjne danin publicznych oraz instrumenty wydatkowania, urządzenia planistyczne. Stopy banku centralnego: - stop pieniądza ostatniej instancji - stopy rezerw obowiązkowych - stopy operacji otwartego rynku - stopy depozytowe Skonsolidowany bilans sektora bankowego Skonsolidowany bilans sektora publicznego. Reguły zasady finansowej- reguły, do których muszą nawiązywać normy (przepisy szczegółowe). Rynek finansowy- pojęcie i budowa. Rynek finansowy, to atrakcyjne miejsce, na którym przedmiotem podaży i popytu są instrumenty finansowe reprezentujące szeroko rozumiany kapitał pieniężny. Funkcje (rola) rynku pieniężnego; I uniezależniająca- służy uniezależnieniom decyzji dotyczących konsumowaniu i inwestowaniu od posiadania odpowiednich środków w momencie podejmowania decyzji finansowych. II efektywnościowa- jest podstawą zwiększenia efektywności, opłacalności, wykorzystania zasobów w gospodarce. Weryfikacja- oczekiwana stopa zwrotu z przedsięwzięcia, z którego oczekujemy zwrotu. Ri= RF+Bi(RM-RF) – wzór rynku finansowego RF- czysta stopa procentowa III funkcja ograniczająca- stwarza możliwość ograniczania poziomu ryzyka dzięki możliwości różnicowania posiadanych pakietów instrumentów. BUDOWA RYNKU FINANSOWEGO. Rynek pieniężny Rynek depozytów i kredytów - popyt na weksle - popyt na bony skarbowe - popyt na bony pieniężne - popyt na certyfikaty depozytowe - popyt na bony komercyjne - popyt na lokaty i depozyty między bankowe - pożyczki - kredyty - lokaty długo i krótko terminowe Funkcje rynku pieniężnego; - reguluje płynności - sygnalizuje stan gospodarki - funkcje oddziaływania na przebieg koniunktury - funkcja wyceniająca RYNEK PIENIĘŻNY Rynek między bankowy - lokaty i depozyty między bankowe (kredyt lombardowy i depozyty bankowe odbywają się między Bankiem centralnym i Bankiem komercyjnym) Rynek krótkoterminowych papierów wartościowych - kredyt redyskontowy (uzyskują banki komercyjne od banków centralnych) - operacja otwartego rynku; operacja kupna lub sprzedaży papierów wartościowych (między bankiem komercyjnym, a bankiem centralnym) Rynek pieniężny, to przede wszystkim rynek międzybankowy. Obroty brutto w mld zł średnio miesięczne w 2001r; - Bony skarbowe 86 mld - Bony pieniężne 22,7 mld - Repo na bonach pieniężnych 0,2 - Lokaty i depozyty między bankowe 6 z 4 mld. Złotowe depozyty międzybankowe. (Tabela z „Rzeczypospolitej”) ON WIBID 5,62 WIGOR 5,91 TN 5,91 6,17 1W 6,21 6,41 2W 6,41 6,60 1M 6,47 6,65 3M 6,68 6,88 6M 6,77 6,97 9M 6,84 7,04 1R 6,89 7,09 WIBID- roczna stopa procentowa, jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków. WIGOR- oprocentowanie, po jakim banki gotowe są udzielić depozytu innym bankom. Trwają 24h Lokaty i depozyty są standardowane pod względem czasu życia. ON- pieniądz na dzisiaj TN- rozpoczyna się w następnym roboczym dniu po zawarciu transakcji, a zapada w następnym dniu roboczym. Data waluty SPOT trwa 2 dni. Krzywa pozytywnie wzrastająca. Co jest górną, a co dolną granicą ceny na rynku pieniężnym? Interesuje nas przede wszystkim WIGOR, żeby ustalić czy górna, czy dolna granica ceny pieniądza………… Górna granica. Górną granicą jest cena, po jakiej banki komercyjne mogą kupić pieniądz w ostatniej instancji bez większych ograniczeń. Pieniądz ostatniej instancjiDolna granica to cena, jaką zapłaci bank centralny za środki ulokowane w tym banku przez banki komercyjne. RYNEK WALUTOWY Rynek kantorowy Rynek międzybankowy, (FOREX) Rynek klientowski; - udzielają kredytów w walutach obcych, - kupują i sprzedają walutę obcą, - dokonuje rozliczeń firm. Funkcjonowanie FOREX-u przed upłynnieniem złotego. Kurs zamknięcia (kurs fixingowy) Te interwencje były bardzo kosztowne. Aby znaleźć chętnych trzeba było zaoferować korzystną cenę, zwiększając tym samym podaż (cena spadła). NPKC- nieoficjalny poranny kurs centralny. Teraz kurs złotego został upłynniony i niema zagrożenia. Fixing transakcyjny- służył zarządzaniu otwartymi pozycjami walutowymi, czyli ochronie przed ryzykiem kursowym, czyli przed konsekwencjami zmiany poziomu walutowego. Otwarta dodatnia pozycja walutowa Aktywa Pasywa Zyski, gdy kurs waluty obecnej wzrośnie. Straty, gdy kurs waluty obecnej spadnie, czyli gdy nasza waluta wzrośnie Otwarta ujemna pozycja walutowa Aktywa Pasywa Zyski, gdy kurs waluty obcej spadnie. Straty, gdy kurs waluty obecnej wzrośnie. Kurs fixingowy- na podstawie tego kursu bank centralny ustala kursy średnie ogłaszane w odpowiedniej tabeli. Kursy średnie- wykorzystywane są w księgowości oraz o ustalania przychodów i kosztów uzyskiwanych i ponoszonych w walutach obcych. INNE SEGMENTACYJNE RYNKI: 1) Metoda kwotowania 2) Waluta główna 3) Czas 4) Kwotowanie bezpośrednie 5) Kwotowanie pośrednie Np. 1 USD= 4,0000 PLN Waluta bazowa pipsy Kurs bezpośredni- to, taki, w którym waluta kwotowana jest walutą krajową. Kurs pośredni- to taki, w którym walutą kwotowaną jest waluta obca. Waluta kwotowana jest walutą obcą. 1 PLN= 1/40000