PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA - dzieci - que-hiciste

PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA.doc
(49 KB) Pobierz
PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA
WYKŁAD 1
14.02.2009
Literatura:
1. Z. Włodarski, M. Przetacznik- Gierowska, Psychologia wychowawcza, 2 tomy, PWN, 1998
2. Dembo, Stosowana psychologia wychowawcza, WSiP, 1997 Warszawa
3. Psychologia wychowawcza- czasopismo
W II połowie XIX w wszedł obowiązek szkolny- jest to początek psychologii wychowawczej. Na
początku nazwy: psychologia pedagogiczna, pedagogika eksperymentalna. Silnie związana z
pedagogiką. Najpierw psychologia poznawcza, behawioryzm (Skinner, Watson) S-R (bodziecreakcja)
Behawioryzm- zachowanie można zmieniać przez uczenie- Thorndike- napisał pierwszy podręcznik
„Psychologia wychowawcza”. Jego badania w I połowie XX wieku mają ogromne znaczenie w
psychologii szczególnie tzw. prawo efektu dotyczyło zwierząt, koty zamknięte w klatce, które
miły nauczyć się jak wyjść z klatki, bo gdy wyszły dostawały pokarm, sformułował prawo: jeżeli
dokonało się połączenie danej sytuacji z daną odpowiedzią i jeśli towarzyszy temu zadowolenie tym
większe wzmocnienie między tymi sytuacjami(elementami).
Rodzaje uczenia:
- warunkowanie klasyczne
- warunkowanie sprawcze-instrumentalne
 wzmocnienie pozytywne- nagroda
 wzmocnienie negatywne- kara
- uczenie się przez modelowanie, naśladownictwo, poznawcze (Bandura)
ETAPY PSYCHOLOGII WYCHOWAWCZEJ (RYS HISTORYCZNY)
Behawioryzm jest najważniejszy w rozwoju psychologii wychowawczej, początek- badania
Bandury- psychologia poznawcza, społeczna, zastosowanie praktyczne.
S. Baley- Polska, pisał podręczniki- traktował psychologię wychowawczą ściśle z psychologią
rozwojową i szukał prawidłowości wychowania w różnych prawach rozwojowych
S. Szuman- badanie uczenia, zapamiętywania
Przedmiotem badań psychologii wychowawczej jest NAUCZANIE I WYCHOWANIE, w tym
rozumieniu podstawowy cel- cel poznawczy, próbuje ustalić prawidłowości (zasady ogólne, które
decydują o procesach nauczania i wychowania, cel praktyczny- udzielanie wskazówek, tym którzy
nauczają jak uczyć, nauczać i wychowywać.
Procesy nauczania i wychowania nie odbywają się w próżni, tylko są rozpatrywane w szerokim
kontekście sytuacyjnym.
Metody, które są charakterystyczne dla tej subdyscypliny (psychologii wychowawczej).
W psychologii- eksperyment, obserwacja, sondaż, ankieta, testy.
W psychologii wychowawczej- obserwacja, eksperyment psychologiczny, eksperyment naturalny,
aspekty ekologiczne- wiedza ma wynikać ze świata zewnętrznego, nie z laboratorium. Podstawą jest
psychologia uczenia się, prawidłowości związane z uczeniem się opracowane są już od wielu lat( z
behawioryzmu).
Drugą podstawą jest psychologia poznawcza- to wszystko co kryje się w procesach poznawczych i
w tym co wpływa na nasze zachowanie.
Trzeci nurt- to psychologia społeczna- to, co kryje się jako oddziaływania społeczne.
Czwarty nurt- psychologia różnic indywidualnych- zagadnienia co jest w człowieku, co odróżnia go
od innych.
 Temperament
 Osobowość (jako cechy)
 Inteligencja
Z tej wiedzy korzysta się w analizie tych ogólnych prawidłowości.
Psychologiczne mechanizmy wychowania(sposoby oddziaływań)
Klasyfikacja terminów i czym się one różnią.
Sygnał wychowawczy- różnego rodzaju bodźce, które mogą modyfikować, zmienić czyjeś
zachowanie.
Sygnał wychowawczy
-wzorzec czynności
Proces wychowania
-naśladownictwo
-wzór osobowy
-przykład
-zadania
-wymagania
I
-identyfikacja
-modelowanie
II
-powtarzanie
-ćwiczenie, wzmacnianie przez kary i nagrody
-społeczne sytuacje wychowania
-wartości
-normy
IV
-wzory postępowania
III -interakcje społeczne, role społeczne
-interjoryzacja
-internalizacja
WYKŁAD 2
14.03.2009
CZTERY GRUPY ZJAWISK I PROCESÓW PSYCHOLOGICZNYCH
I GRUPA- naśladownictwo, identyfikacja, modelowanie. Sygnałem wychowawczym są właśnie te
wzorce, czynności i wzorce osobowe. Wychowawca stawia siebie samego albo inną osobę za
przykład i wtedy uruchamia proces wychowawczy
II GRUPA- stawianie zadań i wymagań. Odwołuje się przede wszystkim do procesów uczenia
takich jak ćwiczenie i utrwalanie; pożądanych zachowań przez powtarzanie i ich wzmacnianie za
pomocą nagród i kar.
III GRUPA- Pojęcie sytuacji wychowawczej jest pewnego rodzaju sygnałem inicjującym cykl
pożądanych zachowań- określone role społeczne(nakazy i zakazy)
IV GRUPA- uzewnętrznianie norm, wartości, zasad i wtedy ten cel wychowanie polega na
osiągnięciu, że to się staje autonomiczną własnością jednostki
Ten ostatni proces zachodzi później.
BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE SPOSOBY TRANSMISJI
I GRUPA- cechy wzorców badane na zwierzętach- Konrad Lorenz- etologia- nauka o zachowaniu
zwierząt , imprinting- wdrukowanie- specyficzna reakcja zwierząt podążania za matką- opisał
specyficzną reakcję piskląt krótko po wylęgu, nazwał to reakcją imprinting- wdrukowanie. Taka
reakcja naśladownicza następuje zgodnie z zachowaniem modela- jest to wzorzec do naśladowania.
Dziecko reaguje uśmiechem na uśmiech- reakcja radosnego ożywienia- całym ciałem reaguje,
obserwuje uśmiech i go naśladuje(gdy obserwujemy ziewanie-ziewamy). W miarę rozwoju
naśladownictwo staje się celowe- zaczyna być czynnością dowolną, zmierzającą do uzyskania
określonego wyniku- odtworzenie wzorca. Uczenie się nawiązywania kontaktów- dzięki
naśladownictwu dziecko nawiązuje pierwsze kontakty. Piaget i Wygotski- naśladownictwo jest
jednym z podstawowych dróg kulturowego rozwoju jednostki, proces wychowywania- na poziomie
czynności.
Identyfikacja- to pełne naśladownictwo, identyczne odtwarzanie.
Modelowanie- Broufenbrenner- wykracza poza zwykłe upodobnienie się, ponieważ powoduje
przejawianie zachowań stanowiących symboliczne równoważniki zachowania modeli.
Identyczna kopia- naśladownictwo, identyfikacja.
Bandura- badania nad modelowaniem /lalka Bobo- jeśli obserwujemy przemoc to ją stosujemy/
Jest klimat agresji-modelowanie- nie ma kopii, ale jest postawa.
-
MODELOWANIE- CO WPŁYWA NA SKUTECZNOŚĆ MODELOWANIA?
- właściwości podmiotu- indywidualna podatność na modelowanie uwarunkowana
doświadczeniem podmiotu, poziomem jego sprawności i umiejętności, stopniem rozwoju
umysłowego, motywacją.
cechy czynności- dotyczy sposobu organizacji czynności- powinno być stopniowe, zgodne z
poziomem rozwoju jednostki, komplikowanie czynności i zachowań, które mają być
modelowane
- właściwości modela( wzorca do zachowań):
 powinien być kompetentny, wysoka pozycja społeczna, autorytet
 czynny udział w procesie wychowania
 reprezentatywność czynności modela dla zachowania się grupy, do
której podmiot chce należeć np. dzieci uczą się pić alkohol, palić
papierosy.
 Pozytywne następstwa zachowania się modela
IDENTYFIKACJA- przeważanie podświadomą lub nie w pełni uświadomioną tendencją do bycia
takim samym jak ktoś kto jest przedmiotem dodatnich uczuć o dużym nasileniu; ideałem; wzorem
postępowania. Może dotyczyć postaci medialnych, wirtualnych np. sposób ubierania, zachowania.
II GRUPA- POWTARZANIE, WZMACNIANIE- Ćwiczenie i powtarzanie czynności jest
zawsze warunkiem wytworzenia u człowieka umiejętności zachowania się w sposób właściwy tzn.
oczekiwany przez wychowawcę w konkretnej sytuacji( np. dzieci w przedszkolu muszą się nauczyć
reguł komunikacyjnych- trzeba podnieść rękę aby coś powiedzieć). Thorudike- psychoanalitykprawo efektu- skojarzenie bodźca z reakcją utrwalają się wtedy gdy towarzyszy im stan
przyjemności oraz zadowolenia i przeciwnie osłabione zostają związki wywołujące stan przykrości i
niezadowolenia- wzmocnienie pozytywne i negatywne (kara i nagroda). Wychowywanie powinno
wiązać się z wzmocnieniem pozytywnym.
Wzmacnianie ciągłe prowadzi szybciej do wytworzenia się reakcji, ale te reakcje szybciej ulegają
zanikaniu(ugaszaniu). Wzmacnianie sporadyczne szczególnie jeśli chodzi o zachowanie bardziej
ułożone prowadzi do reakcji bardziej utrwalonych ale dzieje się to w wolniejszym tempie.
Większość psychologów jest przeciwnikami karania gdyż są one nieskuteczne, mogą być szkodliwe.
Psychologia humanistyczna- karanie przez agresję- dziecko gdy dorośnie modeluje to i sam się tak
zachowuje. S. Mika- badanie nad uczuciami.
-
WARUNKI SKUTECZNEGO ODDZIAŁYWANIA KARY:
akceptacja przez podmiot normy, za której nieprzestrzeganie został ukarany/ gdy dziecko
przyjmuje to, bo wie , że było niegrzeczne/
pozytywny stosunek jednostki do osoby wymierzającej karę/ osoba, która każe jest przez
dziecko ceniona/
kary i nagrody łączą się i przynoszą najlepszy efekt wychowawczy/ gdy są same nagrodyto jest też niedobrze, ale gdy są same kary jest jeszcze gorzej/
III GRUPA. SYTUACJA WYCHOWAWCZA- układ symulacyjno- zadaniowy- są sygnały
wychowawcze, wywołują zmiany w strukturze psychicznej wychowanka przez interakcje i role
społeczne. Najważniejszy cel wychowania- uwewnętrznienie norm i wartości.
Internalizacja- odnosi się do przekazywania norm moralnych i zasad postępowania
Interioryzacja- odnosi się uwewnętrznienia wartości.

Kohlberg- etapy moralności:
przed konwencjonalny- jakie wartości i normy są dobre, jakie złe- od 4-10 lat- moralność
zewnętrzna (kara i nagroda)
 konwencjonalna- od 10 lat- czy jestem dobrą dziewczynką/ dobrym chłopcemutrzymywanie dobrych stosunków z innymi
 moralność podporządkowana autorytetom, które stają się uwewnętrznione
Plik z chomika:
que-hiciste
Inne pliki z tego folderu:





do pracy.doc (31 KB)
opis dziecko.doc (45 KB)
opis dziecko1.doc (50 KB)
opis przypadku.doc (67 KB)
opis przypadku1.doc (59 KB)
Inne foldery tego chomika:
Zgłoś jeśli naruszono regulamin

Strona główna




Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl