egzamin- psychologia rozwojowa i wychowawcza_doc

egzamin- psychologia rozwojowa i wychowawcza_doc.doc
(216 KB) Pobierz
Spis treści
1.
Przedmiot badań psychologii rozwoju człowieka:
2.
Tradycyjna a współczesna psychologia rozwoju
3.
Pojęcie rozwoju, zmian rozwojowych, cechy zmian rozwojowych.
2
2
4. Zasady i prawidłowości rozwoju psychicznego człowieka
a) Czynniki rozwoju
3
3
b) Mechanizmy zmian rozwojowych
3
c) Pojęcie okresów krytycznych i ich rola w rozwoju !!!
d)
5.
2
Strefa najbliższego rozwoju !!!
4
4
Teoria rozwoju intelektualnego Jeana Piageta
4
a)
Główne cechy teorii
4
a)
Podstawowe pojęcia
5
b)
Czynniki rozwoju poznawczego
c)
Inteligencja wg Piageta
d)
Charakterystyka stadiów rozwoju intelektualnego
5
5
5
6.
Rola kultury w rozwoju psychicznym człowieka – kulturowo – historyczna koncepcja
rozwoju człowieka wg L. S. Wygotskiego
6
7.
Rozwój emocjonalno – społeczny – okresy krytyczne dla rozwoju emocjonalnego
8.
Teoria przywiązania wg J. Bowlby’ego
8
8
9.
Teoria rozwoju psychospołecznego Ericksona – rozwój jako przezwyciężanie
kryzysów.
9
10.
Teoria rozwoju psychoseksualnego Z. Freud
10
11.
Emocje i uczucia niemowlęcia
12.
Rozwój i cechy percepcji dziecięcej
13.
Uzasadnij tezę, że percepcja ma charakter intermodalny.
14.
Rozwój motoryczny w okresie wczesnego dzieciństwa.
10
11
15. Odkrycie własnego „ja” we wczesnym dzieciństwie.
11
12
12
16.
Zachowania prospołeczne i aspołeczne w wieku przedszkolnym
17.
Rozwój emocjonalny w okresie średniego dzieciństwa, cechy emocji
18.
Moralność dziecka w okresie średniego dzieciństwa wg Piageta
22. Skok pokwitaniowy
14
23. Cechy emocji w okresie dorastania i ich uwarunkowania
15
12
13
14
24. Wpływ dojrzewania biologicznego na sferę emocjonalno – społeczną i samoocenę
25. Różnice w dojrzewaniu płciowym dziewcząt i chłopców
15
15
26. Potrzeby biologiczne i psychiczne w okresie dorastania
16
27. Charakterystyka związków z rówieśnikami w okresie dorastania – funkcje grupy
rówieśniczej.
16
28. Emocjonalno – społeczne konsekwencje przedwczesnego i opóźnionego dojrzewania
29. Zadania rozwojowe wczesnej i późnej adolescencji
30. Istota kryzysu tożsamości
1.
16
17
17
Przedmiot badań psychologii rozwoju człowieka:
Psychologia rozwoju człowieka jest jedną z teoretycznych dyscyplin psychologii. Jako gałąź psychologii zajmuje
się ona badaniem zmian w zachowaniu się, procesach i strukturach psychicznych człowieka. W odróżnieniu od
innych nauk psychologicznych psychologia rozwojowa bada zachowanie się i przeżycia (zmiany w psychice)
człowieka z punktu widzenia zmian jakim podlegają one w czasie. Czas nie jest tu jednak utożsamiany z wiekiem
życia, a psychologia rozwojowa z nauką, która bada zmiany w zachowaniu się i przeżycia związane z wiekiem. We
współczesnej psychologii rozwojowej wiek życia służy głównie do opisu i porządkowania zmian. Jest on traktowany
jako oś na której oznaczamy, kiedy pojawia się dane zdarzenie, znamionujące zmianę rozwojową. Wiek życia ma
charakter zmiennej, która nie działa samodzielnie, ale wyraża skumulowane działanie wielu innych zmiennych,
takich jak np.: biologiczne dojrzewanie organizmu, podejmowanie nowych ról społecznych i związanych z tym
doświadczeń. Przedmiotem badań psychologii rozwojowej są zmiany dokonujące się w psychice i zachowaniu się
człowieka w różnych fazach jego życia.
2.
Tradycyjna a współczesna psychologia rozwoju
Tradycyjna psychologia rozwojowa przyjmowała, że zmiany rozwojowe psychiki są powiązane przyczynowo z
procesami biologicznego dojrzewania organizmu, a więc występują tylko w okresie dzieciństwa i dorastania.
Przedmiotem swoich badań czyniła zatem zmiany rozwojowe psychiki i zachowania się dzieci i młodzieży.
Psychologia współczesna uważa, że rozwój psychiczny człowieka trwa przez całe życie, czyli od poczęcia aż do
śmierci, przy czym zmiany rozwojowe w wieku dojrzałym nie są ani mniej liczne, ani mniej głębokie niż te które
dokonują się w okresie dzieciństwa – jest to psychologia rozwoju człowieka w pełnym cyklu jego życia. (także
prenatalny)
3.
Pojęcie rozwoju, zmian rozwojowych, cechy zmian rozwojowych.
Rozwój – to proces, stosunkowo długotrwały, w toku którego obiekty ulegają ukierunkowanym, prawidłowo po
sobie następującym zmianom, przechodząc stopniowo od form niższych do wyższych – bardziej złożonych. Cechy
charakterystyczne rozwoju:
_ Kierunkowość – zachodzące zmiany są konsekwentnym zbliżaniem się do pewnego idealnego stanu końcowego,
Który stanowi „docelowy produkt”.
_ Postępowość – Każda z kolejnych faz przemian odznacza się wyższością w stosunku do poprzedniej
Zmiana rozwojowa obejmuje się zwykle zmiany jednokierunkowe, nieodwracalne, trwałe i autonomiczne (tzn.
spowodowane działaniem czynników tkwiących w całości, lub dominującej części wewnątrz danego układu
ewoluującego). Nie da się jej cofnąć, odwrócić, oduczyć. Inicjuje kolejne zmiany kontynuujące już zapoczątkowany
ciąg.
Zmiany rozwojowe mają charakter ilościowy i jakościowy.
Cechy zmian rozwojowych:
1.
kierunkowe (konsekwentne) – zachodzące zmiany zmierzają do idealnego stanu optymalnego,
poszczególne etapy rozwoju są kolejnymi krokami na tej drodze.
progresywne (adaptacyjne) doskonalące równowagę w kontaktach ze światem, z każdą z kolejnych faz
przemian odznacza się wyższością w stosunku do poprzedniej – postęp.
3. nieustanne – dokonujące się w ciągu całego życia.
4. W znacznym stopniu uwarunkowane czynnikami środowiskowo – kulturowymi.
2.
Rodzaje zmian (Bee)- będziealboniebędzie (?)
- zmiany uniwersalne (interindywidualne) (powszechne to takie, którym ulegają wszyscy ludzie w danej warstwie
wiekowej (są związane z wiekiem) i które są determinowane biologicznymi procesami dojrzewania oraz jakością
oddziaływania otoczenia fizycznego i społecznego – dojrzałością organizmu i uniwersalnymi doświadczeniami
społecznymi, przebiegają podobnie. Ich analiza pozwala ujawnić następstwo takich zmian, jak np. w rozwoju
motoryki niemowlęcia (siadanie, stawanie), w rozwoju poznawczym kolejność następstwa w ujmowaniu stałości
masy, objętości i ciężarze poszczególnych form wiedzy.
- zmiany indywidualne (intraindywidualne) – są efektem specyficznych unikatowych zdarzeń życiowych, których
doświadcza jednostka, zdarzeń niepunktualnych biologicznie (przyśpieszone lub opóźnione dojrzewanie) i
społecznie (wymagania lub oczekiwania innych ludzi znacznie wyższe lub znacznie niższe niż posiadane
kompetencje) oraz zdarzeń o charakterze traumatycznym (jak np. śmierć bliskiej osoby, katastrofa wypadek itp.
- zmiany wspólne dotyczą osób należących do jakiejś wspólnoty czy grupy, mających podobne doświadczenia i
przeżycia, a więc jest to efekt wpływu środowiska społeczno – kulturowego w interakcji ze specyficznym
momentem
czasu
historycznego.
Charakteryzują osoby należące do jakiejś społeczności (rodzinnej, sąsiedzkiej, rówieśniczej) – tworzą własne
standardy zachowań. Różnice między grupami wiekowymi, związane są z przynależnością do różnych grup
pokoleniowych.
4. Zasady i prawidłowości rozwoju psychicznego człowieka
a) Czynniki rozwoju
- czynniki endogenne (wewnętrzne): zadatki biologiczne i procesy dojrzewania, rola dziedzicznych i wrodzonych
dyspozycji psychicznych, z którymi dziecko przychodzi na świat ujawniają się stopniowo w miarę dojrzewania
organizmu i indywidualności człowieka i jego osobowości są wyznaczone już przed jego urodzeniem – natywizm.
Natywizm( biologizm)-jego zwolennicy uznawali za najważniejszą role dziedzicznych i wrodzonych dyspozycji
psychicznych, z którymi dziecko się rodzi i które stopniowo, w miarę dojrzewania organizmu się ujawniają.
Aktywność jednostki i wpływ środowiska nie naruszają realizacji planu rozwoju zdeterminowanego przez
dziedziczność.
- czynniki egzogenne (zewnętrzne) – wpływ zewnętrznego środowiska naturalnego i społeczno kulturowego.
Fenotyp jest ściśle związany z genotypem, bowiem to właśnie oddziaływanie między genotypem a środowiskiem
daje fenotyp. Dlatego ten sam genotyp może dać różne fenotypy w różnych środowiskach (tzw. plastyczność
fenotypowa), lub odwrotnie - mimo odmiennych genotypów uzyskać podobny fenotyp.
Empiryzm-jego zwolennicy uważali, że głównym czynnikiem rozwoju psychicznego jest środowisko.
- spór o rolę N czy F (teoria 1-czynnikowa, teoria 2-czynnikowa)
- próbowano ukazać zbieżność i współdziałanie dziedziczności i środowiska
b) Mechanizmy zmian rozwojowych
Mechanizmy rozwoju, to procesy a) wywodzące się z biologicznych własności i funkcji organizmu człowieka. b)
bezpośrednio, lub pośrednio związane z cechami środowiska i świata otaczającego (fizykalnymi i społecznokulturowymi). Mechanizmy rozwoju, to inaczej prawa, zasady, czy prawidłowości rozwojowe.
Współczesna
psychologia
rozwojowa
przyjmuje
współdziałanie,
współzależność
i
współwystępowanie dojrzewania i uczenia się. Dojrzewanie, uczenie się, socjalizacja.
Socjalizacja jest procesem, w którym możemy wyróżnić stadium socjalizacji pierwotnej, które dokonuje się głównie
w rodzinie, oraz stadium socjalizacji wtórnej, czyli dostosowywania się do różnych grup społecznych i
współuczestnictwa w ich życiu.
Dojrzewanie - Sekwencja zmian zachodzących w organizmie w toku rozwoju, sterowanych instrukcjami zawartymi
w kodzie genetycznym.
c) Pojęcie okresów krytycznych i ich rola w rozwoju !!!
Okres krytyczny - przypadający na czas optymalnej podatności na działanie danego bodźca wywołującego
pozytywne lub negatywne ślady w psychice.
Okres krytyczny (sensytywny) - to okres szczególnej wrażliwości w trakcie rozwoju, gdy organizm jest najlepiej
przygotowany do nabycia określonych nawyków, zachowań czy właściwości, np. języka, jeśli pojawią się w
środowisku odpowiednie bodźce i doświadczenia.
Uczenie się sprawności przebiega najłatwiej, najszybciej, najsprawniej. Organizm jest bardziej, niż w innych
okresach wrażliwy na występowanie lub brak doświadczeń określonego rodzaju, stymulacji sensorycznej o
określonych modalnościach koniecznych dla osiągnięcia biegłości, wprawy. Okresy te występują w ściśle
wyznaczonym czasie. Trwają krótko w odniesieniu do prostych funkcji sensorycznych czy motorycznych.
d) Strefa najbliższego rozwoju !!!
WYGOTSKI Dwa poziomy rozwoju dziecka:
Bez nich nie można prawidłowo określić stosunku między poziomem rozwoju dziecka a jego możliwościami w
nauce:
1) Poziom aktualnego rozwoju. Zadania, które dziecko potrafi rozwiązać bez problemu i nie stanowią dla
niego wyzwania, mogą tylko utrwalać nabyte już umiejętności, takie kompetencje nazywane są strefą
aktualnego rozwoju.
2) Poziom najbliższego rozwoju (strefa). Strefa najbliższego rozwoju nie określa inteligencji dziecka, ale
raczej poziom potencjalnego rozwoju. Określany przez funkcje, które się dopiero kształtują, czy będące w
początkowych stadiach swego rozwoju. Określanie tego, co w dziecku dojrzeje i co przy odpowiedniej
pomocy osoby dorosłej stwarza szanse na wykonanie zadania, którego dziecko nie mogłoby samo
rozwiązać. Jest to różnica między tym, co dziecko wie, a tym czego może się nauczyć pod kierunkiem
innych.
5.
Teoria rozwoju intelektualnego Jeana Piageta
a) Główne cechy teorii
Jean Piaget-stworzył teorie poznawcza i konstruktywistyczną (tj. uznającą istotną rolę aktywności podmiotu w
konstruowaniu nowych struktur umysłowych).
Nie neguje On roli dojrzewania, doświadczenia ( uczenia się) i środowiska, ale uważa te czynniki za
niewystarczające do wyjaśnienia procesów rozwojowych, dołączając czwarty czynnik, który koordynuje pozostałe,
jest to równoważenie. Równoważenie składa się z cyklu procesów samoregulacji, koordynujących aktywność
jednostki w zróżnicowany sposób zależnie od etapu jej rozwoju. Równoważenie jest zawsze aktywnym procesem
samoregulacji, który prowadzi do osiągnięcia równowagi w strukturze psychicznej. Środowisko społeczne i
wychowawcze, zdaniem Piageta może przyspieszyć, lub opóźnić tempo rozwoju, nie ma ono jednak wpływu na
kolejność przechodzenia, nie ma ono jednak wpływu na kolejność przechodzenia od jednego do drugiego stadium.
Dziecko nie podporządkowuje się biernie wpływom otoczenia fizycznego i społecznego, lecz wchłania elementy
środowiska i potrafi jej w danym okresie rozwoju aktywnie zrekonstruować, lub twórczo przekształcić.
- rozwój jest procesem długotrwałym,

Dzieci przechodzą przez każde stadium kolejno, w stałym porządku i w podobnym wieku, zgodnie z
ogólnie zarysowanymi przedziałami wiekowymi.
 Tempo przechodzenia jest zdeterminowane głównie przez biologiczne procesy dojrzewania.
 Rozwój nie może zostać przyspieszony – musi dojrzeć.

W każdym stadium nowe poziomy myślenia (bardziej wyrafinowane) uzupełniają już istniejący repertuar
poznawczy. Kolejne stadium jest budowane na bazie poprzedniego.
...
Plik z chomika:
technik_administracji
Inne pliki z tego folderu:

 rozwój poznawczy wczesne dzieciństwo_ch.docx (25 KB)
Psychologia społeczna Wykorzystanie pewnych prawidłowości z zakresu psychologii
społecznej do zrozumienia pewnych zjawisk społecznych_ch.docx (35 KB)
 Grupa rówieśnicza i szkoła, jako środowisko wychowawcze_ch.docx (26 KB)
 koncepcja progu zagrożenia rozwoju dziecka_ch.docx (19 KB)
 Zastosowanie terapii behawioralno - poznawczej w resocjalizacji_ch.doc (47 KB)
Inne foldery tego chomika:
Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl