AKADEMIA EKONOMICZNO-HUMANISTYCNZA W WARSZAWE WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI REFERAT STRUKTURA SYSTEMU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH Dzmitry Zelianok Nr. 27769 Grupa PRD-1/VIII Struktura systemu ubezpieczeń społecznych jest to całość zbudowana w pewien sposób z poszczególnych elementów. Tymi elementami są: system ubezpieczeń społecznych, ubezpieczni, płatnicy składek. System ubezpieczeń społecznych. System określa się zwykle jako pewną całość , utworzoną z części powiązanych ze sobą w sposób nadający jej pewną strukturę. Wyróżniają się 3 części tego systemu system organizacyjny ubezpieczeń społecznych, system finansowy ubezpieczeń społecznych, system informacyjny ubezpieczeń społecznych. System organizacyjny ubezpieczeń społecznych. Zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych określone ustawą wykonują: Zakład Ubezpieczeń Społecznych; otwarte fundusze emerytalne, określone w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, w zakresie gromadzenia i lokowania składki na ubezpieczenie emerytalne, o której mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. A ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (sus); płatnicy składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – państwowa instytucja publicznoprawna realizująca zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych w Polsce. Jest jednostką sektora finansów publicznych. Do zadań Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należą różnego rodzaju czynności związane z realizacją przepisów, opiniowaniem i kontrolą w kontekście ubezpieczeń. ZUS zajmuje się bowiem prowadzeniem rozliczeń oraz indywidualnych kont płatników, ustalaniem obowiązku opłacania składek i wypłacania świadczeń. Poza tym zadaniem ZUS-u jest wystawianie legitymacji dla emerytów i rencistów, a także kontrola dokumentów stwierdzających czasową niezdolność do podjęcia pracy. Pracownicy instytucji zajmują się również analizą rynku ubezpieczeń oraz określaniem prognoz i trendów w polityce ubezpieczeniowej. Ponadto mają przywilej opiniowania projektów ustaw i innych aktów prawnych dotyczących ubezpieczeń społecznych i nawiązywania umów międzynarodowych z zakładami o podobnym profilu w innych państwach. Organami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są: Prezes Zakładu powoływany przez Prezesa Rady Ministrów; Zarząd, liczący od 2 do 4 członków powoływanych przez Radę Nadzorczą na wniosek Prezesa będącego jednocześnie przewodniczącym zarządu; Rada Nadzorcza Zakładu powoływana przez Prezesa Rady Ministrów na pięcioletnią kadencję Otwarty fundusz emerytalny (OFE) - jest odrębną jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną, dysponująca własna masą majątkową. Zajmuje się gromadzeniem i lokowaniem środków pieniężnych, aby później wypłacić je członkom funduszu po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego. Działalność na rzecz Otwartych Funduszy Emerytalnych mogą na zlecenie prowadzić banki komercyjne, zakłady ubezpieczeń, biura maklerskie, brokerzy i agenci ubezpieczeniowi, Poczta Polska oraz Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo - Kredytowe. Bez pośrednictwa, sprzedaż udziałów OFE może być prowadzona wyłącznie przez osoby fizyczne zatrudnione w PTE . Organem funduszu jest powszechne towarzystwo emerytalne, ktore tworzy fundusz, a potem - jako jego organ - zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi; siedzibą towarzystwa jest siedzibą funduszu. Członkami funduszu są osoby fizyczne, ktore zawarły umowę z funduszem lub na których nazwiska , w przypadkach określonych w ustawie, zostały otwarte rachunki w funduszu.Członkowie funduszu nie odpowiadają za jego zobowiązania. Powszechne Towarzystwo Emerytalne (PTE) - jest spółką akcyjną, która działa na zasadach komercyjnych. Za usługę zarządzania funduszem emerytalnym pobiera płaty, które są dokładnie wymienione w ustawie. System finansowy ubezpieczeń. System finansowy ubezpieczeń opiera się na funduszach, których przychody pochodzą m.in ze składek. Głównymi elementami systemu finansowego ubzepieczeń społecznych są: Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS) Fundusz Rezerwy Demograficznej (FRD) Otwarte fundusze emerytalne (OFE) Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS) – fundusz państwowy, którego dysponentem jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Fundusz za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych realizuje zadania ustalone dla I filaru ubezpieczeń społecznych rozdysponowując środki poprzez redystrybucję ich. Fundusz jest finansowany głównie ze składek na ubezpieczenia społeczne oraz dotacji państwowych. Ponadto też część przychodów stanowią krótkoterminowe kredyty komercyjne tzw. pożyczki płynnościowe. Środki zgromadzone w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przeznaczone są na wypłaty świadczeń emerytalnych, rentowych, chorobowych, wypadkowych, a także na aktywizację zawodową osób pobierających czasowo rentę. Podstawą prawną zasad funkcjonowania FUS jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych W całym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych rozróżniamy „mniejsze” fundusze, przeznaczone na realizacje poszczególnych celów. I tak w ramach FUS rozróżniamy: Fundusz emerytalny, z którego finansowane są wypłaty emerytur, Fundusz rentowy, z którego są finansowane wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy, rent szkoleniowych, rent rodzinnych, dodatków do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, dodatków pielęgnacyjnych itd., Fundusz chorobowy, z którego finansowane są świadczenia chorobowe, Fundusz wypadkowy, z którego finansowane są świadczenia wypadkowe Fundusz Rezerwy Demograficznej (FRD) . Głównym celem utworzenia Funduszu było zwiększenie bezpieczeństwa wypłacalności świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. Fundusz Rezerwy Demograficznej pełni rolę funduszu rezerwowego dla funduszu emerytalnego wyodrębnionego w FUS. Fundusz Rezerwy Demograficznej posiada osobowość prawną. Na mocy ustawy o sus dysponentem środków FRD jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Środki FRD mogą być wykorzystane na: uzupełnienie wynikającego z przyczyn demograficznych niedoboru funduszu emerytalnego, nieoprocentowaną zwrotną pożyczkę uzupełniającą środki funduszu emerytalnego na bieżącą wypłatę świadczeń, zapewniającą płynność finansową FUS, zasilenie funduszu emerytalnego z aktywów, o których mowa w art. 58 ust. 2 pkt 4a ustawy o sus, powiększonych o przychody uzyskane z tych aktywów. Zgodnie z ustawą o sus, FRD lokuje swoje środki w celu osiągnięcia ich maksymalnego bezpieczeństwa i rentowności. Otwartym Funduszu Emerytalnym (OFE). Każdy członek OFE posiada jednostki rozrachunkowe zapisane na ich indywidualnych rachunkach, których wartość jest codziennie wyceniana na podstawie aktualnej wartości rynkowej aktywów zgromadzonych w Otwartym Funduszu Emerytalnym. Aktywa te stanowią instrumenty finansowe, które zostały zakupione przez OFE. Instrumenty te muszą jednak być dopuszczone przez obowiązujące przepisy, a ich ilość musi mieścić się w narzuconych prawnie limitach. Otwarte Fundusze Emerytalne powstały w ramach reformy systemu emerytalnego w 1999 roku i pozwalają one na gromadzenie środków pieniężnych na emeryturę w tak zwanym II filarze. System emerytalny w Polsce, czyli system świadczeń emerytalnych obowiązujący w Rzeczypospolitej Polskiej, składa się z trzech filarów: I, II oraz III. Emerytura z pierwszego filaru wypłacana jest ze środków zgromadzonych przez ubezpieczonego w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych – składki ZUS są obowiązkowe dla wszystkich obywateli zatrudnionych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy agencyjnej i innych umów o świadczenie usług. Nie zapominajmy też o prowadzących działalność gospodarczą – oni też odprowadzają składki. Emerytura z drugiego filaru to właśnie środki zgromadzone w Otwartym Funduszu Emerytalnym – od zmian w systemie emerytalnym z 2013 roku, , składki na OFE nie są obowiązkowe a dobrowolne. Składka na OFE wynosi 2,92% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne. Trzeci filar ubezpieczeń społecznych składa się z Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE), Indywidualnych Kont Emerytalnych (IKE) oraz Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), które od początku, czyli od roku 1999 są nieobowiązkowe. Środki, które zostały zgromadzone w Otwartym Funduszu Emerytalnym mogą być dziedziczone lub nabyte przez osobę wskazaną przez ubezpieczonego w OFE w razie jego śmierci. Dziedziczenie odbywa się jednak wyłącznie na wniosek spadkobiercy lub osoby wskazanej przez ubezpieczonego. Raz w roku Otwarty Fundusz Emerytalny ma obowiązek przesłać ubezpieczonemu w Otwartym Funduszu Emerytalnym informację o środkach, które znajdują się na jego rachunku, datach wpłat jego składek oraz wypłat transferowych, wynikach działalności inwestycyjnej funduszu i zasadach jego polityki inwestycyjnej oraz porównaniu stóp zwrotu osiągniętych przez fundusz. Każdy członek OFE ma prawo do zmiany funduszu raz na kwartał oraz do rezygnacji z programu emerytalnego w OFE i przeniesienia swoich funduszy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Reforma OFE z 2013 Pod koniec 2013 roku zapadła decyzja dotycząca wprowadzenia zmian w dotychczas funkcjonującym systemie emerytalnym. Na początku 2014 roku zmiany weszły w życie i tym samym skarbowe papiery wartościowe będące w posiadaniu Otwartych Funduszy Emerytalnych, które stanowiły 51,5% udziału w aktywach OFE zostały przekazane do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych a następnie umorzone. Oprócz tego wprowadzono dobrowolność przekazywania przyszłych składek do OFE, obniżono także wysokość opłaty pobieranej przez Powszechne Towarzystwa Emerytalne za zarządzanie oraz wprowadzono tzw. suwak bezpieczeństwa. Suwak bezpieczeństwa polega na tym, że 10 lat przed momentem osiągnięcia przez obywatela ustawowego wieku emerytalnego, jego środki zgromadzone na indywidualnym koncie w Otwartym Funduszu Emerytalnym są stopniowo transferowane na subkonto ubezpieczonego w ZUS. Otwarte Fundusze Emerytalne w Polsce W Polsce funkcjonuje dwanaście Otwartych Funduszy Emerytalnych: Aegon OFE zarządzany przez Aegon PTE S.A., Aviva OFE Aviva BZ WBK zarządzany przez Aviva PTE Aviva BZ WBK S.A., AXA OFE zarządzany przez AXA PTE S.A., Generali OFE zarządzany przez Generali PTE S.A., MetLife OFE zarządzany przez MetLife PTE S.A., Nationale-Nederlanden OFE zarządzany przez Nationale-Nederlanden PTE S.A., Nordea OFE zarządzany przez Nordea PTE S.A., Pekao OFE zarządzany przez Pekao Pioneer PTE S.A., PKO BP Bankowy OFE zarządzany przez PKO BP Bankowy PTE S.A., OFE Pocztylion zarządzany przez Pocztylion-Arka PTE S.A., Allianz OFE zarządzany PTE Allianz Polska S.A., OFE PZU „Złota Jesień” zarządzany przez PTE PZU S.A. System informacyjny ubezpieczeń społecznych. Podstawowymi elementami systemu informacyjnego ubezpieczeń społecznych są konta ubezpieczonych i konta płatników składek oraz centralne rejestry prowadzone przez ZUS. Na koncie ubezpieczonego gromadzi się m.in informacje o zwaloryzowanej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne, z wyłączeniem składek podlegających odprowadzeniu do otwartego funduszu emerytalnego i zewidencjonowaniu na subkoncie , oraz informacje o przebiegu ubezpieczneia społecznego danego ubezpieczonego. Każde konto ubezpieczonego jest oznaczone numerem PESEL. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek zapewnić rzetelność i kompletność informacji gromadzonych na kontach ubezpieczonych i na kontach płatników składek. Do informacji zawartych na kontach ubezpieczonych i kontach płatników składek oraz danych żródłowych będących podstawą zapisów na tych kontach stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych. Wykorzystywanie danych osobowych i innych informacji zgromadzonych na kontach ubezpieczonych dopuszczalne jest jedynie w przypadkach określonych w ustawie. Informacje zawarte na koncie ubezpieczonego i koncie płatnika składek prowadzonym w formie elektronicznej, które przekazane zostały w postaci dokumentu pisemnego albo elektronicznego, są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych. Członkowie władz statutowych towarzystwa emerytalnego, osoby pozostające z towarzystwem w stosunku pracy, osoby pozostające z towarzystwem lub funduszem w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze, a także pracownicy podmiotów pozostających z towarzystwem lub funduszem w takich sytuacjach są obowiązani do zachowania tajemnicy zawodowej dotyczącej działalności funduszy emerytalnych. Osoba , w stosunku do której wygasł tytuł do ubezpieczeń społecznych, podlega wyrejestrowaniu. Podstawę prawną ochrony danych osobowych w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych stanowią przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r o ochronie danych osobowych wraz z przepisami wykonawczymi, a także przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczeni. Ubezpieczeni – osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia społeczne obejmują: ubezpieczenie emerytalne; ubezpieczenia rentowe; ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane dalej „ubezpieczeniem chorobowym”; ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane dalej „ubezpieczeniem wypadkowym” Art. 66 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych wyodrębnia podmioty podlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają: osoby pozostające w stosunku pracy, objęte ubezpieczeniem społecznym, rolnicy i ich domownicy, objęci ubezpieczeniem społecznym rolników, osoby prowadzące działalność pozarolniczą lub osoby z nimi współpracujące objęte ubezpieczeniem społecznym, tj. osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, twórca i artysta, osoba prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu, wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, osoba wykonująca pracę nakładczą, objęta ubezpieczeniem społecznym, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej bądź innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, obowiązek dotyczy również osób z nimi współpracujących, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych lub członkowie ich rodzin, członkowie rad nadzorczych pobierający z tego tytułu świadczenia pieniężne, sędziowie i prokuratorzy, posłowie i senatorowie pobierający uposażenie poselskie lub senatorskie. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych stoi na gruncie równego traktowania wszystkich ubezpieczonych bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, stan cywilny oraz stan rodzinny. Zasada równego traktowania dotyczy w szczególności: 1) warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych; 2) obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne; 3) obliczania wysokości świadczeń; 4) okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń. Wypłacalność świadczeń z ubezpieczeń społecznych gwarantowana jest przez państwo. Ubezpieczony ma prawo żądać od ZUS wydania decyzji w sprawach dotyczących między innymi: zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń, wymiaru składek i ich poboru, umorzenia należności z tytułu składek, ustalenia uprawnień do świadczeń, wymiaru świadczeń. Ubezpieczony ma także prawo do informacji o przetwarzaniu jego danych osobowych i o stanie jego konta. Do obowiązków ubezpieczonego zalicza się: przedstawienie stanów faktycznych mających wpływ na prawo lub wysokość świadczeń i informowanie o wszelkich zmianach w tym zakresie; przekładanie na żądanie środków dowodowych i osobistego stawiennictwa; jest zobowiązany do poddania się - w celu ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości badaniom lekarskim. Płatnicy składek. Przez "składki" należy w prawie ubezpieczeń społecznych rozumiec wpłaty na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych. Płatnik składek - podmiot opłacający comiesięcznie obliczane z uwzględnieniem przewidzianych prawem potrąceń składki na ubezpieczenie społeczne. Płatnicy składek na ubezpieczenia społeczne oraz osoby ubezpieczeniom podlegające mają obowiązki wobec ZUSu. Niedopełnienie ich grozi sankcjami zarówno finansowymi jak i prawnymi. Jako płatników składek możemy wymienić między innymi: pracodawca - w stosunku do pracowników i poborowych odbywających służbę zastępczą oraz jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniami społecznymi, w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym albo pobierania zasiłku macierzyńskiego, z wyłączeniem osób, którym zasiłek macierzyński wypłaca Zakład, jednostka wypłacająca świadczenia socjalne, zasiłki socjalne oraz wynagrodzenia przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie - w stosunku do osób pobierających świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu, osób pobierających zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia oraz osób pobierających wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, podmiot, na którego rzecz wykonywana jest odpłatnie praca w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania - w stosunku do osób, które ją wykonują, na podstawie skierowania do pracy, lub podlegają ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego, jeżeli zasiłek wypłaca ten podmiot, ubezpieczony zobowiązany do opłacenia składek na własne ubezpieczenia społeczne, Kancelaria Sejmu w stosunku do posłów i posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Kancelaria Senatu w stosunku do senatorów, duchowny niebędący członkiem zakonu albo przełożony domu zakonnego lub klasztoru w stosunku do członków swych zakonów lub, za zgodą Zakładu, inna zwierzchnia instytucja diecezjalna lub zakonna w stosunku do duchownych objętych tą zgodą, jednostka organizacyjna podległa Ministrowi Obrony Narodowej - w stosunku do żołnierzy niezawodowych pełniących służbę czynną, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę wojskową w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego oraz żołnierzy służby okresowej, ośrodek pomocy społecznej - w stosunku do osób rezygnujących z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, powiatowy urząd pracy - w stosunku do osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium, Zakład - w stosunku do osób podlegających ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, jeżeli zasiłki te wypłaca Zakład, podmiot wypłacający stypendium sportowe - w stosunku do osób pobierających te stypendia, minister właściwy do spraw finansów publicznych oraz dyrektor izby celnej - w stosunku do funkcjonariuszy celnych, Krajowa Szkoła Administracji Publicznej - w stosunku do słuchaczy pobierających stypendium, osoba prowadząca pozarolniczą działalność - w stosunku do osób współpracujących przy prowadzeniu tej działalności, Biuro Terenowe Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - w stosunku do osób, których świadczenia pracownicze finansowane są ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, jeżeli świadczenia te wypłacane są przez to Biuro, jednostka obsługi ekonomiczno-administracyjnej utworzona przez jednostkę samorządu terytorialnego - jeżeli rozlicza i opłaca składki za ubezpieczonych wykonujących pracę w podlegających jej szkołach, przedszkolach i innych jednostkach organizacyjnych systemu oświaty, podmiot, w którym jest pełniona służba - w odniesieniu do żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy oddelegowanych do pełnienia w nim służby, jeżeli podmiot ten wypłaca im uposażenie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta - w stosunku do osób otrzymujących świadczenie pielęgnacyjne, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, podmiot, który wypłaca świadczenie szkoleniowe po ustaniu zatrudnienia - w stosunku do osób, którym wypłaca to świadczenie, inne niż powiatowe urzędy pracy podmioty kierujące - w stosunku do osób pobierających stypendium w okresie szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego - którymi są: o jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne, z wyjątkiem wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy, o Ochotnicze Hufce Pracy, o agencje zatrudnienia, o instytucje szkoleniowe, o instytucje dialogu społecznego, o instytucje partnerstwa lokalnego, o organizacje pozarządowe działające na rzecz rozwoju zasobów ludzkich i przeciwdziałania bezrobociu, o jednostki naukowe, o organizacje pracodawców, o związki zawodowe, o ośrodki doradztwa rolniczego, o ośrodki poradnictwa zawodowego i psychologicznego, o korzystające z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz. U. Nr 116, poz. 1206, z późn. zm.) albo ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 140, poz. 984), Podstawowymi obowiązkami płatnika składek są: opłacać składki na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie; wypłacać świadzenia z ubezpieczeń społecznych i zasiłki finansowane z budżetu państwa; zgłaszać wymagane ustawą prawdziwe dane i udzielac prawdziwych wyjaśnień; nie utrudniać przeprowadzania kontroli; prowadzić dokumentację związaną z obliczeniem składek oraz z wypłatą świadczeń; przesyłać deklaracje rozliczeniowe i imnienne raporty miesięczne w przewidzianym terminie; przekazywać dokumenty związane z ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym. Płatnicy składek są zobowiązani nieodpłatnie dokonać czynności niezbędnych w związku z kontrolą przeprowadzaną przez ZUS.
