Hitleryzm w Niemczech
advertisement
NIEMCY W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM Hitleryzm-doktryna społeczno- polityczna partii hitlerowskiej, niemiecka odmiana faszyzmu, wyróżniająca się m.in. bezwzględnym terrorem, rasizmem i polityką zmierzającą do zbrojnego podboju świata: doprowadziła w okresie II wojny światowej do zbrodni ludobójstwa. Nazizm- ideologia i ruch niemieckich faszystów: jako kierunek światopoglądowy był zlepkiem koncepcji elitarnych i rasistowskich, usiłujących uzasadnić prawa Niemiec do podbijania innych narodów i do panowania nad światem. NIEMCY: WŁADZA WOJSKA 30 czerwca 1918 roku Niemieckie naczelne dowództwo wojskowe stało się właściwym rządem Rzeszy. Kanclerz Rzeszy baron Georg von Hertling nie mógł przeforsować niczego, co było by sprzeczne z życzeniem wojskowym. Szef sztabu 18 generalnego armii, Paul von Beneckendorf und Hindenburg, a także Erich Ludendorff doprowadzili w maju do zmniejszenia racji żywnościowych do 150g chleba dziennie; udzielali oni również 1 wskazówek i rad dotyczących pracy rządu. 12 maja wezwali oni naczelnego dowódcę armii austro- węgierskiej barona Arthura Arz von Straussenburga do Spa i przeforsowali podporządkowanie wojsk austriackich armii niemieckiej, aby zapobiec samodzielnym działaniom Austrii na rzecz zawarcia separatystycznego pokoju z aliantami. Cesarz Wilhelm II nie wzywał już dowództwa wojskowego do raportu do Berlina, lecz sam udał się do jego siedziby w Spa. Kanclerz tłumaczył się przed dowódcami z wątpliwości ministra spraw zagranicznych na temat wpływu ofensywy na skłonność aliantów do zawarcia pokoju. Wojskowi przeforsowali zwolnienie ministra spraw zagranicznych Richarda von Kuhlmanna i zaproponowali na jego miejsce kontradmirała Paula von Hintze. Kanclerzem Rzeszy wyraził zgodę. PIERWSZY PREZYSENT REPUBLIKI NIEMIECKIEJ 6 lutego 1919 Rząd Rzeszy zwołał w Weimarze sesję Zgromadzenia Narodowego. Był to sposób na ucieczkę od berlińskich kłopotów i zarazem manifestacja zdystansowania się Republiki od ducha militaryzmu na rzecz Niemiec klasycznych. Dlatego właśnie wybrano miasto Goethego i Schillera. 11 lutego parlament wybrał Friedricha Ebertana tymczasowego prezydenta Republiki. Dwa dni później wybrano na kanclerza Phippa Scheidemana, stojącego na czele koalicji partii socjalistycznej (SPD) centrum i partii demokratycznej (DDP) 48-letni prezydent był jednocześnie przewodniczącym SPD. HITLER PRZEDSTAWOŁ PROGRAM DAP 24 lutego 1920. Adolf Hitler ogłosił w Monachium 25-punktowy program Niemieckiej Partii Robotników (DAP). Partia ta została utworzona w styczniu 1919r. przez Antona Dexlera i Karla Harrera. Hitler przystąpił do niej we wrześniu 1919r. Odpowiedzialny od stycznia za propagandę partyjną, zdołał nakłonić 2 tys. Osób z monachijskiego Hofbrauhausu do wstąpienia w szeregi partii, niezbyt wtedy licznej. Program opracowany przez A.Drezlera i A. Hitlera miał charakter nacjonalistyczny i silnie antysemicki. Rozprawiał się też z kapitalistami i właścicielami ziemskimi. NIEUDANY PUCZ KAPPA W BERLINIE 12 marca 1920r. W Berlinie armia Rzeszy i korpus ochotników usiłowały dokonać przewrotu. Próbę tę tłumaczono dwojako: jako posunięcie skrajnej prawicy, która od wielu miesięcy rosła w siłę, jako odzwierciedlenie odczuć nacjonalistów i wojskowych. Armia otoczyła budynki rządowe a Wolfgang Kapp wysoki funkcjonariusz Prus Wschodnich, ogłosił się kanclerzem Rzeszy. Rząd uciekł do Drezna, a stamtąd do Stuttgartu. Kapp wspierany był przez generała Lu”ttwitza , mającego za sobą korpusy ochotników, które nie chciały swego rozwiązania. Przygotowania do puczu trwały już od dłuższego czasu. 11 marca minister obrony Rzeszy Gustaw Noske zwolnił Lu”ttwitza z armii i wydał rozkaz aresztowania Kappa. To przyspieszyło działania spiskowców. Odział wojskowy zmuszony do wcześniejszej interwencji, niż to przewidziano, nie zdołał jednak przejąć władzy. 17 marca pucz załamał się. Kapp wraz z Lu”ttwitzem uciekli z Berlina i udali się do Szwecji. Większy sukces odnieśli wojskowi w Monachium, gdzie generał Arnold von Meohl szantażując rząd bawarski uzyskał pełnomocnictwo Bawarii i utworzył na miejsce rządu socjaldemokratycznego rząd prawicy, na czele, którego stanął Gustaw von Kahr. UKŁAD POMIĘDZY NIEMCAMI I ROSJĄ RADZIECKĄ 6 maja 1921. Niemcy i Rosja radziecka podpisały umowę handlową i uzgodniły wymianę oficjalnych reprezentantów obu krajów. W ten sposób Rosja Radziecka została uznana przez 2 Niemców. Tłem nawiązania kontaktów, które podjęte zostały już w listopadzie poprzedniego roku było dążenie do napędzenia koniunktury na eksport stali. Także interesy militarne odgrywały dla niemieckich polityków pewną rolę. W toku rozmów uzgodniono również kwestię produkcji broni dla Niemiec w Rosji Radzieckiej. Traktat wersalski zakazał Rzeszy wytwarzania własnych materiałów wojennych. PIERWSZY KONGRES NSDAP 27-29 stycznia 1923r. Partia narodowych socjalistów, która do tej pory zwoływała tylko zebrania członków, zorganizowała pierwszy kongres w Monachium. Defilowały odziały S.A. a Adolf Hitler urządził uroczyste obchody. Defilada w warunkach stanu wyjątkowego nie była by możliwa gdyby na dobre stosunki łączące Franza von Eppa i kapitana Ernsta Ro”hma z policją monachijską i generałem Otto von Lossowem. Hitler zażądał z trybuny kongresu anulowania traktatu pokojowego. HITLER SZUKA NOWCYCH SOJUSZNIKÓW Kwiecień 1923r Adolf Hitler prawie codziennie składał w Monachium wizyty generałowi Ottonowi von Lossow, aby pozyskać go do idei wojny domowej i marszu na Berlin, jednakże bez skutku. Również w publicznych przemówieniach głosił on nienawiść do Republiki Weimarskiej. 10 kwietnia mówił w jednym z przemówień: „ Do wyzwolenia należy coś więcej niż polityka gospodarcza, coś więcej niż praca, aby stać się wolnym należy mieć dumę, wolę upór oraz nienawiść i jeszcze raz nienawiść”. UPADEK GOSPODARKI NIEMIECKIEJ Kwiecień 1923r. Prezes Banku Rzeszy, Rudolf Havenstein, przyznał, że sytuacji marki była absolutnie rozpaczliwa. Konflikt wokół Zagłębia Ruhry przyniósł olbrzymie straty gdyż w jego wyniku miliony osób potrzebowały pomocy trzeba było też kupować węgiel dla Niemiec, kiedy przestały dostarczać go kopalnie Zagłębia Ruhry. Stale dodrukowywano pieniądze na pokrycie rosnących potrzeb państwa. Żeby mieć pojęcie o kolosalnym spadku marki wystarczy przypomnieć ze za jednego dolara można było otrzymać pierwszego dnia miesiaca 74,5 tys. Marek a 22 już 136 tys. NIEMCY PRZECIWKO NIEMCOM 27 października 1923 r. Niemcom zagrażało rozdarcie z powodu ciągłych walk wewnętrznych rozgrywek politycznych, ruchów separatystycznych oraz rzekomych zamachów na rząd berliński. Szczególnie ponuro wyglądała sytuacja w rejonie Nadrenii będącej pod kontrolą rządu socjalistyczno- komunistycznego. W Hamburgu natomiast doszło do powstania komunistów. Bawaria się znajdująca pod rządami sił prawicowych podążała swoja niezależna drogą. Pomiędzy Saksonią a Bawarią wprowadzono coś w rodzaju linii granicznej. Francuskie odziały, okupujące Wiesbaden i Bonn, znalazły się w stanie niewypowiedzianej wojny z Nadrenią. Wprowadziły one faktyczną blokadę ekonomiczną tego obszaru w odezwie za niewywiązywanie się Niemców z wcześniejszych umów reparacyjnych(min. dostaw drewna).Posunięcie Francuzów pogłębiło kryzys i tak już chorej gospodarki Niemiec. Gustav Stresemann, powołany dwa tygodnie wcześniej na pierwszego konstytucyjnego dyrektora skierował ultimatum wzywające rząd komunistyczny Saksonii do ustąpienia. W wypadku odmowy oddziały rządowe gotowe były do zajęcia rejonu. 3 SZALENSTWA MARKI 16 października 1923.W oparciu o ustawę na temat pełnomocnictw przyjętą w październiku rząd niemiecki zdecydował założyć Rentenbank. Bank ten wypuścił w listopadzie tymczasowy pieniądz o nazwę retenmark, który będzie w obiegu dopóki nie nastąpi stabilizacja marki. To rozwiązanie stanowiło rodzaj kompromisu między koncepcjami ministra finansów, socjaldemokraty Rudolfa Hilferdinga, a propozycjami wysuniętymi przez Karla Helffericha z Niemieckonarodowej Partii Ludowej. Gwarancją rentenmarki, nie mającej pokrycia w złocie, była hipoteka na posiadłości ziemskie, przedsiębiorstwa handlowe i przemysłowe oraz banki do sumy 3,2 mld marek. Rentenbank został upoważniony do emisji jedynie 2,4 mld rentenmarek w banknotach. Wszystkie te posunięcia miły na celu niedopuszczenie do powtórzenia się historii marki, której kurs tak drastycznie spadła Marka pozostała jednak nadal oficjalnym środkiem płatniczym. W razie wzrostu zapotrzebowania na gwarantowane papiery wartościowe rząd zamierzał zezwolić niektórym przedsiębiorstwom na wypuszczenie własnych akcji. MONACHIUM:NIEUDANY PUCZ ADOLFA HITLERA 8 listopada 1923r. Monachium. W Bawarii nie doszło do puczu komisarza generalnego Gustava von Kahra i generała Otto von Lossowa. W liście do Gustava von Kahra Hans von Seeckt, naczelny dowódca Reichswehry dał do zrozumienia ze cele jego są podobne, ale ze wszelka próba puczu może spotkać się ze sprzeciwem pozostałej część Reichswehry. Tymczasem dwa dni wcześniej Adolf Hitler w asyście swojej milicji – oddziałów S.A. – zdecydował się na wykorzystanie pierwszej okazji nawet bez pomocy von Kahra czy von Lossowa. 8 listopada, podczas gdy Kahr składał oświadczenie w jednej z piwiarni w Monachium na zebraniu członków swojej partii, (wśród których znajdował się szef policji Bawarii Hans von Seisser), Hitler wraz ze swoimi zwolennikami wtargnął do sali i strzeliwszy z pistoletu w sufit ogłosił obalenie rządu Bawarii i rządu Rzeszy, a następnie próbował namówić do przyłączenia się do puczu Kahra i Lossowa, przebywających w sąsiedniej sali. Posłał również po generała Ericha Ludendorffa, który zgodził się jednak z własnej woli oddać „ służbę rządowi narodowemu ”Wówczas do tego pospiesznego przedsięwzięcia przystąpili von Kahr, von Lossow i Seisser. Ich stanowisko zmieniło się jednak tuż po opuszczeniu piwiarni: nazajutrz obok proklamacji Hitlera opublikowane zostało oświadczenie Kahra, w którym stwierdził, że poprzednie deklaracje „zostały z niego wyrwane zeszłej nocy siłą” Zaalarmowana została policja i kiedy już wiadomo było, że pucz się nie udał i Hitler i Ludendorff wykorzystując ostatnią szansę zorganizowali 9 listopada w mieście demonstrację. Pochód udał się aż do mauzoleum wodzów, gdzie policja rozpędziła demonstrantów. Ludendorff został aresztowany na miejscu,Hitler, któremu udało się zbiec – dwa dni później. W wyniku tej „rewolucji narodowej” śmierć poniosło 16 osób. Sytuacja w Niemczech była mocno skomplikowana: siły prawicy wywoływały coraz to większe niepokoje, aby pozostawały podzielone, podczas gdy w Bawarii oddziały Hitlera stawały się z każdym dniem silniejsze. HITLER SKAZANY NA PIĘĆ LAT FORTECY. 1 kwietnia 1924 r. Trybunał w Monachium skazał Adolfa Hitlera na 5 lat fortecy, w Landsbergu oraz grzywnę w wysokości 200 marek w złocie. Wyrok ten uważany był za wyjątkowo łagodny, albowiem była to najlżejsza kara w przypadku zdrady stanu. Możliwość zawieszenia kary po odsiedzeniu sześciu miesięcy pozwalała mówić o triumfie politycznym. Proces, który rozpoczął się 26 lutego i którym pasjonowała się opinia publiczna był codziennie relacjonowany przez blisko 60 dziennikarzy. Zainspirowany marszem Benito Mussoliniego na Rzym Adolf Hitler chciał skorzystać z gniewu wywołanego w Niemczech okupacją Zagłębia Ruhry i rosnąca inflacją. 8 listopada 1923 roku podjął próbę obalenia rządu 4 bawarskiego, ale po krótkiej strzelaninie, do której doszło następnego dnia na ulicach Monachium, operacja ta nie powiodła się. Generał Erich von Ludendorff, który udzielił swego poparcia partii narodowo- socjalistycznej, został uniewinniony mimo ciążących na nim oskarżeń. ADOLF HITLER ZWIĄZIONY Z WIĘZIENIA 20 grudnia 1925r. Adolf Hitler i Hermann Kriebel główni autorzy nieudanego puczu w listopadzie 1923r. w Monachium zostali warunkowo zwolnieni z więzienia na polecenie niemieckiego ministra sprawiedliwości. Proces przeciwko nim trwał od lutego do kwietnia tego roku i za próbę puczu skazani zostali przez trybunał w Monachium na najmniejszą z przewidzianych w takim wypadku kar,tzn. na pięć lat więzienia z możliwością ułaskawienia. NSDAP ZOSTAŁA REAKTYWOWANA 27 lutego 1925 r. na zebraniu w jednej z monachijskich piwiarni ponownie została utworzona NSDAP. W ciągu kilku tygodniu po zwolnieniu z więzienia Hitlerowi udało się doprowadzić do zniesienia zakazu działalności NSDAP w Bawarii. Poprzedniego dnia 26 lutego ukazał się ponownie: Vo”lkischer Beobachter” z artykułem wstępnym A.Hitlera zatytułowanym „Nowy początek”. Hitler oświadczył, że jego partia będzie prowadziła teraz zupełnie legalną politykę, będzie starała się zdobyć władzę polityczną w ramach przewidzianych konstytucją. Już w czasie pierwszego zebr4ania Adolf Hitler dał odczuć swoje bezkompromisowe dążenie do przywództwa. Gregor Strasser, Erich Ludendorff i Alfred Rosenberg, którzy w okresie uwięzienia należeli do głównych działaczy ruchu narodowosocjalistycznego,nie brali udziału w zebraniu założycielskim. NIMECY WSZCZĘŁY WOJNĘ GOSPODARCZĄ Z POLSKĄ 15 czerwca 1925r. Polska znalazła się w niekorzystnej sytuacji, kiedy upłynął termin, do którego Niemcy zobowiązały się importować bez cła wyznaczone ilości produktów przemysłu z polskiej części Górnego Śląska. Władze niemieckie natychmiast zakazały importu polskiego węgla do czasu podpisania traktatu handlowego. Pertraktacje w tej spawie były już od dawna przewlekane przez stronę niemiecką, która prowadziła własną grę polityczną. Rok wcześniej minister spraw zagranicznych Gustav Stresemann wygrał stosowane tajne instrukcje dla własnych placówek dyplomatycznych. Narzucone Polsce kłopoty gospodarcze miały złagodzić jej opór w kwestii rewizji granic będącej motywem przewodnim G. Stresemanna. W czasie rokowań handlowych postawiono na razie warunki polityczne mniejszego kalibru. Zażądano mianowicie by Polska wstrzymała – prowadzone całkiem legalne- wydalanie tych mieszkańców ziem przyznanych Polsce, którzy wybrali obywatelstwo niemieckie i zawiesiła likwidację majątków niemieckich. Rząd polski zajmował jednak konsekwentnie i twarde stanowisko., nie pozwalając na taki dyktat polityczny. Bezpośrednią reakcją Polski na zakaz importu węgla było embargo na towary z krajów, które wprowadziły takie restrykcje, czyli praktycznie z Niemiec. W tej sposób rozpoczęła się polsko- niemiecka wojna gospodarcza. tzw. wojna celna. Byłą ona ekonomicznie nieopłacalna dla obu stron, ale dotkliwsze konsekwencję groziły Polsce jako słabszej gospodarczo. Nie trzeba było na nie długo czekać: spadek eksportu do Niemiec spowodował już w lecie znaczne pogorszenie polskiego bilansu handlowego. ADOLF HITLER OPUBLIKOWAŁ „MEIM KAMPF” 1 lipca 1925r. Podczas ośmiomiesięcznego odbywania kary w więzieniu w fortecy Landsberg (Bawaria) ukazała się drukiem książka „M Kampf”, którą Adolf Hitler drukował swojemu sekretarzowi Rudolfowi Hessowi. Na czterystu stronach autor rozwinął swój program 5 odrodzenia narodowego i koncepcję państwa narodowo- socjalistycznego. Książka napisana jest w duchu walki z komunizmem i wiary w hegemonię germańską, sławi w człowieku wojowniczość i „zwierzę walczące o przetrwanie”. Swój upór Adolf Hitler zadedykował dwudziestu poległym towarzyszom. Dokońca roku sprzedano prawie 9,5 tys. egzemplarzy tej „ biblii nazizmu”. KONGRES NSDAP ZDOMINOWANY PRZEZ ADOLFA HITLERA 4 lipca 1923r. W Weimarze (Turyngia), jednym z niewielu landów, gdzie nie zabroniono mu publicznych przemówień, Adolf Hitler zwołał pierwszy od jej odtworzenia Kongres Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP). W końcu poprzedniego roku ruch ten jednoczył 27tys. zwolenników, co wydawało się słabym wskaźnikiem. Mówiło się agitator, pomimo publikacji swej książki „Mein Kampf” pozostawał sceptyczny wobec przyszłości ruchu i głoszonych przez siebie idei. Przyjmując z okazji kongresu defiladę pięciu tysięcy ludzi, Hitler pierwszy raz wyciągnął ramię w geście pozdrowienia. Był to zarazem gest dominacji nad swoją organizacją. Potrafił on zatriumfować nad swymi starymi przyjaciółmi, braćmi Georgem i Otto Strasserami, cieszącymi się wpływami w Nadrenii, zwolennikami wywłaszczenia książąt. Hitler, do którego przyłączył się młody absolwent filozofii, Joseph Goebbels, był przeciwnego zdania: otrzymywał on 1500 marek miesięcznie od księżnej Sachsen- Anhalt. NIEMCY W LIDZE NARODÓW 8 wrzesień 1926r. Niemiecki mister spraw zagranicznych Stresemann dowiedział się z telegramu, że zgromadzenie Ligi Narodów przyznało jednogłośnie stałe miejsce w Radzie jego krajowi. Aristide Briand przewodniczący pracom Rady, cieszył się sukcesem swojej polityki pojednania i wołał „ Precz z karabinami, armatami i ceakaenami! Precz z żałobnymi welonami: miejsce dla bezpieczeństwa, arbitrażu międzynarodowego i dla pokoju!”. Szef francuskiego ministerstwa spraw zagranicznych zasłużył bardziej niż kiedykolwiek na swój przydomek „ pielgrzyma pokoju”. RZESZA BĘDZIE PŁACIĆ ODZKODOWANIA WOJENNE 7 czerwca 1929r. W Paryżu konferencja ekspertów ustalająca wysokość niemieckich odszkodowań wojennych doprowadziła do podpisania tzw. planu Younga. Plan tez zrewidował na korzyść Niemiec warunki przyjęte w planie Dawesa. Zaakceptowano w ten sposób propozycje amerykańskiego prawnika i eksperta ekonomicznego Owena D. Younga. Długotrwałe negocjacje nie były łatwe i zanosiło się wręcz na ich zerwanie. Na mocy plany Younga Rzesza miała w ciągu 59 lat spłacić reparacje na sumę 115 447 mln marek w złocie. Oznaczało to obniżenie o 17% sumy, którą Niemcy musieliby zapłacić, gdyby zaczął obowiązywać plan Dawesa. Rzesza miała płacić należności do utworzonego w tym celu Banku Reparacyjnego w Bazylei, który zajmował się następnie ich rozdzieleniem. Nastąpiło zniesienie obecnej kontroli nad gospodarką Niemiec i rozwiązanie komisji do spraw reparacji. W razie niekorzystnej koniunktury gospodarczej Niemcy mogły częściowo zawiesić spłaty. Rzesza zrzekła się wszelkich roszczeń finansowych wynikłych z wojny, a państwa sprzymierzone miały nie likwidować majątku obywateli niemieckich w swoich krajach. Ten ostatni punkt otworzył drogę do zaniechania wzajemnych roszczeń na tym tle Polski i Niemiec.. Po podaniu do publicznej wiadomości szczegółów planu, różne nacjonalistyczne ugrupowania niemieckie, jak narodowi socjaliści czy militarystyczny Stahlhelm, zorganizowały manifestacje żądając odrzucenia palny Younga. Ich hasła trafiły na podatny grunt, ponieważ perspektywa niemałych spłat aż do 1988r przerażała przeciętnych Niemców, skłonnych dać wiarę w istnienie międzynarodowej zmowy w celu zrujnowania Rzeszy. W rzeczywistości plan pozostał praktycznie na papierze, spłaty zostały przerwane przez 6 moratorium Hoovera. Ogółem spłaty z tytułu odszkodowań dokonane przez Niemcy w latach 1919-1931 sięgnęły sumy 21 205 mln marek w złocie, czyli 16% ustalonej pierwotnie, w maju 1921 r., kwoty 132 mld marek. 5-DNIOWY TYDZIEŃ PRACY W PRZEMYŚLE NIEMIECKIM 3 marca 1931r. W Niemczech liczba bezrobotnych osiągnęła, 4 991 tys. Aby zwalczyć klęskę bezrobocia fabryki tytoniu skróciły tydzień pracy z 48 na 42 godz. i pół. Dotyczyło to już 28tys. osób. REWIZJA NIEMIECKICH DŁUGÓW 20 lipca 1931r. Na zaproszenie Wielkiej Brytanii zebrała się w Londynie konferencja siedmiu państw, tj. USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch, Japonii, Belgii i Niemiec. Jej jedynym tematem była gospodarcza sytuacja Niemiec. Ostatecznie ustalono kompromis: międzynarodowy bank kompensacyjny i jedenastu głównych wierzycieli Niemiec udzieli im moratorium zagranicznego zadłużenia. Kredyt 100mln dolarów, uzyskany w ubiegłym miesiącu przez Reichsbank, został przedłużony o 3 miesiące. Międzynarodowy Komitet „Laytona” miał ustalić dokładnie wielkość i rodzaj długów niemieckich. W Niemczech rząd powinien w tym czasie podjąć plan działania, by ustabilizować walutę tak, aby płatności mogły być normalnie dokonywane. Między innymi zalecono podwyższenie stopy procentowej. Dzień wcześniej zezwolono na wprowadzenie do obiegu monet 5 markowych na sumę 100mln marek. Do ważnego porozumienia doszło na koniec miesiąca w trakcie wizyty w Berlinie premiera brytyjskiego, Jamesa Rasmsaya MacDonalda i ministra spraw zagranicznych Arthura Hendersona. Banki brytyjskie i amerykańskie udzieliły Niemcom moratorium. Zawieszono spłatę kredytów krótkoterminowych, co spławiło ulgę dla gospodarki niemieckiej. Decyzje te zostały podjęte, kiedy Europa przeżywała kryzys finansowy bez precedensu. Moratorium H. Hoovera powinno przyczynić się do rozwinięcia kryzysu. WSPÓLNY FRONT HITLEROWCÓW I NACJONALISTÓW NIEMIECKICH 11 października 1931r. Niemiecka opozycja prawicowa pragnęła wykorzystać trudności rządu. Debata w Reichstagu, z kolejnymi odmowami zaufania do rządu Heinricha Bru”ninga prowadziła kraj do ery „gabinetów prezydenckich”. Kanclerz i ministrowie stali się wykonawcami poleceń prezydenta Rzeszy. Wycofanie się, 3 października, Juliusa Curtiusa ministra spraw zagranicznych, pociągnęło upadek całego gabinetu H. Bru”ninga, co zmusiło prezydenta Hindenburga do tworzenia nowego rządu, poza partyjnego. H. Brauning sformował się gabinet „a-polityczny”, obejmując też tekę ministra spaw zagranicznych, zaś minister armii Wilhelm Groener przyjął również tekę spraw wewnętrznych. Osobowości spoza świata politycznego nadały rządowi charakter „gabinetu robotniczego”, popieranego przez silną frakcję SPD w Zgromadzeniu Prawica nacjonalistyczna zebrała się w Bad Harzburgu i wyraziła intencję rychłego obalenia reżimu demokratycznego w kraju. Razem z Adolfem Hitlerem i partią narodowo- socjalistyczną główne partie prawicowe i organizacje „Stalowych Hełmów” ustaliły tzw. program „ frontu z Harzburgu” w obecności ważnych osobistości przemysłu i finansjery szczególnie byłego prezesa „Reichsbanku”, H. Schachta. „Narodowa opozycja” utworzona z poparciem P. von Hindenburga, wezwała do dymisji rząd H. Bru”ninga. HITLER OŚWIADCZYŁ PRASIE: „JESTEM DEMOKRATĄ” 12 grudnia 1931 r. Po rozkazie wydanym dla SA 2 grudnia „nie dajcie się wzruszyć i zachowajcie kontrolę do ostatniej godziny – władza sama nam nie wpadnie w ręce”, Adolf Hitler wziął udział w konferencji prasowej dla przedstawicieli prasy anglo- amerykańskiej. 7 Wystąpił ugodowo. Według niego nie było mowy o wyrzuceniu za burtę demokratycznego fundamentu praworządności. Wbrew twierdzeniu włoskiego dziennikarza „ Corriere della Sera”, zaprzeczyłby jego partia miała zamiar uderzyć w dwie główne religie i że przez pośredników podpisała tajne układy z zagranicą. Potem zadeklarował się jako demokrata, odpowiadając na przemówienie kanclerza Heinricha Bru”ninga, jakie ukazało się w „Vo”lkischen Beobachter” („ Ludowym Obserwatorze”). Oburzył się faktem, że można uważać jego ruch za bandę nacjonalistycznych bandytów i stwierdził, że ruch nazistowski po prostu lepiej rozumie ducha konstytucji niż obecny rząd. Demokracja niemiecka była zagrożona: radykalizacja kłótni politycznych, ożywiona wielkimi trudnościami gospodarczymi (5349 tys. bezrobotnych w grudniu) prowadziła do gwałtownych zajść ulicznych pomiędzy działaczami „Stalowego Frontu” (młodzi socjaldemokraci)i hitlerowcami. Konflikty osłabiły się i tak nie mający dostatecznego poparcia w Reichstagu, rząd kanclerza Bru”ninga. Sytuacja stawała się na tyle trudna, że Heinrich Bru”ning zagroził, w przemówieniu radiowym, wprowadzeniem stanu wyjątkowego. NIEMIECKIE WYBORY PREZYDENCKIE 10 kwietnia 1932r. Rozjaśnienie niemieckiej sceny politycznej, jakie miały wnieść ostatnie wybory, było tylko częściowe. Paul von Hindenburg uzyskał większość 53% w drugiej turze, lecz wybory dwa tygodnie potem, do pięciu sejmów krajowych (Landtagów) przyniosły kolejną blokadę parlamentu. W drugiej turze wyborów prezydenckich inni kandydaci otrzymali: Ernst Tha”lmann 10,2%, o 3% mniej niż w pierwszej turze, a Adolf Hitler poprawił swój wynik uzyskując 36,8% głosów. Wybory regionalne, jakie odbyły się w Prusach, Berlinie, Wirtembergii i Hamburgu, wykazały- poza Hamburgiem- wyraźny sukces narodowego socjalizmu. Ale ani partie prawicy, ani partie lewicy nie były w stanie utworzyć rządowej większości. W Hamburgu SPD zanotowała postęp. Natomiast wielce znamienny był duży wzrost popularności NSDAP w Prusach, gdzie partia nazistowska z 2,9% doszła do 36,3% głosów i dysponowała odtąd 162 mandatami w parlamencie krajowym. W poprzednim miała ich tylko 9. Wyborcze sukcesy nazistów rodziły wzrost brutalizmu na ulicach, a rząd usiłował powstrzymywać bojówki SA i SS wydając dekrety o nadzwyczajnych środkach. Krwawe potyczki pociągnęły za sobą wiele ofiar; także prezes Banku Rzeszy, Hans Luther, został ranny. 13 kwietnia rząd rozwiązał bojówki nazistowskie. Adolf Hitler rozkazał swoim 400 tys. członkom SA i 100tys SS poddać się decyzji rządowej i dołączyć do szeregów partii. Jednocześnie partia narodowosocjalistyczna żądała, by rząd podjął restrykcyjne kroki przeciwko socjaldemokratom. PARTIA NAZISTOWSKA PIERWSZĄ SIŁĄ POLITYCZNĄ W NIEMCZECH 31 lipca 1932r. Wewnętrzne skutki polityczne kampanii wyborczej, jaka odbyła się w lipcu, kończąc się wyborami do Reichstagu VI kadencji będą długo odczuwalne w Niemczech. Partia narodowosocjalistyczna odniosła olbrzymie zwycięstwo i stała się pierwszą siłą polityczną Niemiec, zdobywając 37,4% głosów i 2300 mandatów. Wśród pozostałych partii tylko SPD z 21,6%i 133 mandatami, KPD z 14,5% i 89 mandatami, Centrum z 12,5% i 75 mandatami, DNVP (prawica nacjonalistyczna)z 5,9% i 37 mandatami oraz Ludowa Partia Bawarska (3,2% i 22 mandaty) miały jeszcze pewne znaczenie. Inne partie zniknęły tracąc mandaty lub zachowują tylko po jednym mandacie. W dniu wyborów krwawe zajścia między bojówkami hitlerowskimi a zwolennikami socjalistów i komunistów osiągnęły szczyt w Altonie (Hamburg), „w krwawą niedzielę Altony”. Działacze komunistyczni zaatakowali z użyciem broni palnej manifestację 8 narodowo- socjalistyczną wywołując rozlew krwi. Pomimo zakazu działania SA, starcia bojówek różnych partii przekształciły się w Niemczech w prawdziwe bitwy. HITLER KANCLERZEM RZESZY NIEMIECKIEJ. 30 stycznia 1933 r. Po miesiącu negocjacji, rozmów i intryg, Hitler osiągnął swój cel: Paul von Hindenburg mianował go kanclerzem i powierzył mu tworzenie nowego rządu. Rozwój sytuacji został ułatwiony przez Franza von Papen, który po złożeniu dymisji poczuł sympatię do narodowego socjalizmu rozpoczął rokowania z Hitlerem,. Za pośrednictwem barona Kurta von Schro”dera, bankiera z Kolonii i przewodniczącego klubu osobistości tego miasta, doszło do spotkania obu polityków, którzy rozważali dojście nazistów do władzy. Urzędujący kanclerz Kurt von Schleicher nic nie wiedział w rokowaniach, a prezydent został poinformowany o nich dopiero kilka dni później. Niemniej Franz von Papen uzyskał zgodne Hindenburga na nawiązanie osobistych kontaktów, do których doszło w mieszkaniu nazistowskiego funkcjonariusza Joachima von Ribbentropa. 17 stycznia Hitler spotkał Alfreda Hugenberga i dyskutował z nim o udziale nacjonalistów w gabinecie Hitlera. Decydujące spotkanie odbyło się u Ribbentropa, w obecności Adolfa Hitlera, Franza von Papena, Wilhelma Fricka, Hermana Go”ringa ze strony nazistów oraz syna Hindenburga, Oskara i sekretarza stanu przy prezydencie, Otto Meissnera. Paul von Hindenburg dał się przekonać o konieczności nominacji Hitlera na urząd kanclerza. Kurt von Schleicher nie myślał o rozwiązaniu Zgromadzenia Narodowego, a raczej o uzdrowieniu sytuacji, o zakazie działalności ekstremy nazistowskiej i komunistycznej. Prezydent Hindenburg, który odrzucił zamach stanu pragnąłby kraj był rządzony konstytucyjnie, dał się przekonać, Meissnerowi, że naziści uszanują jego prawa prezydenckie i najwyższego dowódcy armii.28 stycznia przyjął dymisję von Schleichera i powierzył Adolfowi Hitlerowi utworzenie nowego rządu "jedności narodowej”. Został też przekonany przez Franza von Papena, że naziści będą kontrolowani przy pomocy armii oraz przez siły chrześcijańskie i konserwatywne. Oprócz Hitlera na kluczowych stanowiskach na nowym rządzie należeli się jeszcze dwaj narodowi socjaliści: Wilhelm Frick –sprawy wewnętrzne Rzeszy i Herman Go”ring, który został komisarzem spraw wewnętrznych Prus. REAKCJE NA PRZESLADOWANIA ŻYDÓ NIEMIECKICH 28 marca 1733r. Antysemityzm był fundamentem politycznej mistyfikacji, za pomocą, której Hitler chciał odbudował Niemcy. Od czasów wyboru 5 marca naziści rozpętali akcje przeciw tym, których nazywali „ przeciwnikami narodowego socjalizmu”. W Niemczech rozmnożyły się zamachy, aresztowania i akty prześladowania Żydów. Żydowska diaspora była oburzona. W Rumunii, w Wielkiej Brytanii, w stanach Zjednoczonych i w Polsce wystosowała apel wzywający do bojkotu niemieckich produktów. W Ameryce żydowskie wspólnoty żądały od rządu federalnego, by zaprotestował wobec przywódców nazistowskich przeciw „średniowiecznemu barbarzyństwu”, którego ofiarami stali się ich współwyznawcy. KOMUNIŚCI ZAPROPONOWALI SOJUSZ PARTIOM SOCJALISTYCZNYM 6marca 1933r. Ze względu na zwycięstwo partii hitlerowskiej w Niemczech i objęcie rządów przez Adolfa Hitlera Komitet Wykonawczy Międzynarodówki Komunistycznej polecił wszystkim swym sekcją tzn. partiom komunistycznym poszczególnych krajów, zawieranie porozumień z partiami socjalistycznymi w celu powstrzymania rozwoju ruchu faszystowskiego w Europie. Do tej pory komuniści wrogo odnosili się do partii socjalistycznych, oskarżając je o zdradę interesów robotniczych, co niewątpliwie ułatwiło zwycięstwo wyborcze Adolfa Hitlera w Niemczech. 9 GLEICHSCHALTUNG –„UJEDNOLICANIE” NIEMIEC 7 kwietnia 1933 r. Proces zrównywania i ujednolicania oraz równolegle z tym stabilizacji NSDAP jako jedynego czynnika władzy w Rzeszy uległ przyspieszeniu. Druga ustawa o ujednolicaniu usunęła ostano opartą na federacyjnej konstytucji szeroką autonomie krajów – landów. Komisarycznych szefów rządów krajowych zamienili namiestnicy Rzeszy, których pro forma mianował jeszcze prezydent, zaś faktycznie wyznaczał kanclerz Hitler. Gauleiterzy partii (kierownicy regionalnych organizacji NSDAP) mianowani zostali namiestnikami Rzeszy. Było ich razem 18. W ten sposób wierni poplecznicy ruchu nazistowskiego zdobywali pozycje władzy państwowej jak np. generał Franz Xaver von Epp, który 12 kwietnia jako pierwszy namiestnik Rzeszy mianowany został władcą Bawarii. Dla Prus wymyślił Hitler coś szczególnego. W kraju tym wykluczył on stanowisko namiestnika Rzeszy i po ustąpieniu Franza von Papena ze stanowiska komisarza rządu Prus,mianował na jego miejsce Hermana Go”ringa, ale już jako premiera Prus. Krok za krokiem kontynuowana była w kwietniu centralizacja życia publicznego. Organizacje różnych partii, związki zawodowe zorganizowane grupy interesów podporządkowały się NSDAP lub przyrzekły wierność Adolfowi Hitlerowi. Z poparciem wystąpiła także część duchowieństwa Kościoła ewangelickiego. DYSKRYMINACJA ŻYDÓW W NIEMCZECH. 1 kwietnia 1933r.W Prusach przystąpiło do działań mających na celu usunięcie Żydów ze stanowisk. Dotyczyło to głównie urzędników, pracowników etatowych, profesorów, prawników,lekarzy a także artystów. Zalecano im, by sami „uwalniali zajmowane stanowiska”. Pod koniec miesiąca miały wejść w życie kolejne zakazy w stosunku do „niearyjskich” pracowników uniwersyteckich i twórców. Powodowało to emigrację wielu uczonych i artystów. HITLER ZLIKWIDOWAŁ ZWIĄZKI ZAWODOWE 2 maja 1933r. W Niemczech zlikwidowane zostały związki zawodowe. W dzień po 1 maja,a więc po „narodowym święcie pracy” po oficjalnych i potężnych manifestacjach, S.A. i policja wkroczyły do lokali związkowych sekwestrując dobra robotniczych organizacji i aresztując wielu działaczy w interesie nazistowskiego „ moralnego ładu”. Większość nieruchomości związkowych przekazano nowej organizacji Niemieckiemu Frontowi Pracy (DAF). Pod kierownictwem Adolfa Hitlera ten „ersatz” związków zawodowych miał zrzeszać wszystkich pracowników niemieckich. 10 maja odbył się pierwszy oficjalny zjazd „zunifikowanego” związku. W tym samym miesiącu spadły ciosy na SPD,policja zajęła jej wszystkie pomieszczenia biurowe, skonfiskowała gazety i wydawnictwa. W NIEMCZECH TYLKO JEDNA LEGALNA PARTIA 21 czerwca 1933r. Narodowcy (DNVP)- to ostatnia partia niemiecka, którą zlikwidował rząd hitlerowski. Jej szef, Alfred Hugenberg, wycofał się z rządu. Naziści przejęli pełnie władzy,a Hitler przygotowywał się do wydania ustawy zakazującej odbudowy innych partii. Od czasów wyborów w dniu 5 marca, kiedy mimo klimatu terroru, partia narodowosocjalistyczna uzyskała tylko 44% głosów a lewica –30%, Hitler działał umiejętnie w celu wyeliminowania przeciwników politycznych. Równocześnie rozpoczął falę prześladowania Żydów i komunistów. 23marca uzyskał odpowiednie pełnomocnictwa i dekretem zdelegalizował partię komunistyczną. Następnie rozpoczął „czystkę” polityczną rozwiązując kolejne partie, usuwając także potencjalnych rywali na łonie partii nazistowskiej. Autonomia landów została ograniczona, a zebrania publiczne surowo zakazane. Związkom zawodowym odebrano prasę i mienie uniemożliwiając im wszelką działalność. Nazyfikacja administracji postępowała 10 szybko. 20 marca uruchomiono w Dachau obóz koncentracyjny ( pierwszy obóz taki stworzony przez nazistów), do którego wysyłani byli wszyscy przeciwnicy reżimu. Tylko Kościół i armia nie zostały podporządkowane władzy hitlerowskiej. Hasło stale powtarzane przez nazistów to” Jeden Naród, jedna Rzesza, jeden Wódz” OCZYSZCZANIE RASY NIEMIECKIEJ- DĄŻENIEM RZESZY 26 lipca 1933r. Rząd Rzeszy Niemieckiej przyjął ustawę o sterylizacji. Na podstawie tej ustawy zostały poddane sterylizacji wszystkie osoby dotknięte idiotyzmem, schizofrenią, manią depresyjną, epilepsją, ślepotą, głuchota i innymi kalectwami, jeżeli są poważne lub dziedziczne. Ustawa przewidywała, że „ ktokolwiek jej podlega, może zwrócić się prośbą” Władze liczyły na samorzutne zgłoszenie się wielu osób, jeżeli tylko odpowiadałyby kategoriom przewidzianym przez tę ustawę. Niepełnoletni mogli być sterylizowani na prośbę opiekunów,nawet wbrew własnej woli. Agencja Conti odnosiła, że ustawa ta była jedną z najważniejszych decyzji podjętych przez rząd narodowosocjalistyczny. Niemcy wykazały świadomą wolę fizycznego „ulepszenia” jakości rasy. Ustawa oznaczała kres liberalnej polityki ludnościowej w sferze przyrostu naturalnego. NIEMCY ODCHODZĄ Z LIGI NARODÓW 14 października 1933r. Po umocnieniu swojej władzy w Niemczech narodowi socjaliści poczuli się na tyle silni,by pozbyć się więzi, które ograniczyły im swobodę manewrów w międzynarodowych negocjacjach. Niemiecki minister spraw zagranicznych, Konstantin von Neurath ogłosił w Genewie decyzję o wycofaniu się jego kraju z konferencji rozbrojeniowej i nie podejmowaniu negocjacji na ten temat. W przemówieniu radiowym Hitler wyjaśnił, że konferencja genewska nie chciała uznać równości praw Niemiec, te zaś nie mogły zgodzić się na taka dyskryminację. Ponadto zakwestionował prace konferencji, które jego zdaniem mogły służyć jedynie do kontrolowania Niemiec, zmuszonych do klęczenia przed wielkimi mocarstwami światowymi. Po raz pierwszy od zmiany rządów w Niemczech wola zbrojenia się została tak wyraźnie wyrażona, chociaż na razie była mowa tylko o broni używanej w celu samoobrony. Jeszcze tego samego dnia Niemcy ogłosiły swoje wystąpienie z Ligi Narodów. Adolf Hitler pragnął, aby jego poczynania na arenie międzynarodowej zyskały poparcie narodu. Prezydent Paul von Hindenburg rozwiązał parlament (Reichstag) i na dzień 12 listopada rozpisał nowe wybory. Właśnie podczas tych wyborów miało odbyć się referendum w sprawie stosunku do problemu rozbrojenia.Na kartkach wyborczych figurowała tylko jedna partia, NSDAP –Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników, ponieważ inne partie były zdelegalizowane. SUKCES WYBORCZY NAZISTÓW 12 listopada 1933r. Pierwsze wybory niemieckie pod całkowita kontrolą nazistów umacniały proces „normalizacji” w kraju. Wstępem do wyborów było nadane 10 listopada przemówienie radiowe Hitlera, w którym rozwiał wszelkie nadzieję na demokrację. Fu”hrer przemawiał w fabryce Siemensa „Dynamo Werke” w Berlinie. W całym kraju w tym czasie zarządzono przerwę w pracy. Na początku jego przemówienia wstrzymywano nawet ruch samochodowy\. W takim przygotowaniu 43 mln 453 tys., tj. 95,3% uprawnionych Niemców udało się do urn wyborczych. Głosowanie na nazistowską politykę zagraniczną dało wynik: 95% poparcia a tylko 4,8% głosów sprzeciwu oraz niewiele głosów nieważnych. Na listę narodowosocjalistyczną do parlamentu padło 92,1% głosów, 7,9% zakwalifikowano jako głosy nieważne.. Po wyborach ostatnie dzieciny życia publicznego weszły w obszar „stałej budowy” systemu. 15 listopada życie intelektualne kraju zostało powierzone opiece ministra 11 propagandy, Josepha Goebbelsa, który został mianowany szefem Izby Kultury Rzeszy.Interesowała się ona wszystkimi dziedzinami sztuk: literatura, muzyką malarstwem, kinem i delegowała prezesów dla każdej z tych działań. W muzyce pojawiły się nazwiska: Ryszarda Straussa. A potem Wilhelma Furtwa”nglera, (który popadł w niełaskę w grudniu 1934r). Oni nadawali nowy ton, wiodąc teraz prym w niemieckim świecie muzycznym. 20 listopada Izba Kultury Rzeszy została włączona do DAF czyli Niemieckiego Frontu Pracy, który wzmagał „siłę przez radość”. ZLOT NAZISTÓW 8 kwietnia 1934r. Skandując okrzyki „Heil Hitler” jego zwolennicy starli się z przeciwnikami w czasie i po zlocie w Nowym Jorku, zorganizowanym przez popleczników Adolfa Hitlera. Pronazistowski zlot na stadionie Queens przyciągnął ponad dziewięciotysięczny tłum. Większość uczestników była tam, żeby zaprotestować przeciwko bojkotowi niemieckich towarów przez Stany Zjednoczone. Policja oszacowało ze miało miejsce 18 strać na stadionie i dookoła niego pomiędzy nazistami a przeciwnikami niemieckiego reżimu. Wśród tych os tanich było około 200 komunistów. Aresztowano 12 osób. Już po wycofaniu się policji walki wybuchły ponownie, kiedy 50 nazistów uzbrojonych w małe gumowe pałki przedarło się przez zgromadzony poza stadionem tłum. Na stadionie uchwalono rezolucję żądającą od prezydenta F.D. Roosvelta odstąpienia od bojkotu niemieckich towarów. „NOC DŁUGICH NOŻE”: ADOLF HITLER ZLIKWIDOWAŁ KIEROWNICTWO S.A. 30 czerwca 1934. Dzień przed nakazanym przez Adolfa Hitlera miesięcznym zawieszeniem działalności S.A. gwałtowanie zaostrzyły się w Niemczech rozgrywki o władzę. Jak oświadczono w prasie i radio, Hitler osobista inteligencją zapobiegł próbie przewrotu, planowanego przez szefa sztabu S.A. i ministra Rzeszy, Ernsta Ro”hma. Gregor Strasser i generał Kurt von Schleicher, poprzedni kanclerz był również oskarżeni o udział w zamachu. 21 czerwca Hitler otrzymał ultimatum od armii, która zagroziła wprowadzaniem stanu wyjątkowego, jeśli S.A. nie zostanie poskromiona. Szef sztabu armii, baron Werner von Frisch postawił armię w stan pogotowia. 25 czerwca spotkanie S.A., Przewidziane na 30 czerwca w Bad Wiessee, stworzyło Hitlerowi oczekiwana okazję do działania.. Ro”hm zapowiedział już „druga rewolucję”. Tego dnia SS i wojsko zajęły siedzibę dowództwa S.A., aresztowały E. Ro”hma i jego sztab, rzekomo w dwuznacznej sytuacji ( wiadomo, że Ro”hm był homoseksualistą). Doprowadzony do więzienia w Monachium szef SA Ernst Ro”hm odmówił popełnienia samobójstwa i został zabity. W Prusach Kurt von Schleicher i jego żona oraz generał von Bredow i Gregor Strasser zostali zamordowani przez Gestapo. ŚMIERĆ PREZYDENTA PAULA VON HINDENBURGA: ADOLF HITLER ABSOLUTNYM WLADCĄ RZESZY. 2 sierpnia 1934r Prezydent Rzeszy, Paul von Hindenburg zmarł w wieku 86 lat w swojej posiadłości w Neudeck. Był prezydentem Republiki Weimarskiej od 1925r. Został oficerem w 1866r, a przeszedł na emeryturę w 1911r. Powołany ponownie do służby w 1914r został dowódcą frontu na Wschodzie. Był zastępcą naczelnego dowódcy Reichswehry pod koniec wojny. Po upadku Niemiec osiadł w Hanowerze. W przeddzień śmierci Paula von Hindenburga reżim nazistowski ustawowo połączył dwie największe w państwie funkcjeprezydenta i kanclerza w osobie Adolfa Hitlera. WIĘKSZOŚĆ NIEMCÓW OPOWIEDZIAŁA SIĘ ZA HITLEREM. 19 sierpnia 1934. Dwa tygodnie po śmierci prezydenta Paula von Hindenburga Hitler zdecydował się na potwierdzenie głosowaniem ludowym swoich nowych prerogatyw „wodza i kanclerza Rzeszy”, chociaż miał je już de Facto. Tytuł „Fu”hrera i Kanclerza Rzeszy” 12 należało odtąd konsekwentnie stosować we wszystkich okolicznościach życia publicznego. Nastąpiła zmiana w przysiędze składanej przez wszystkich żołnierzy niemieckich: zamiast przysięgać wierność narodowi i ojczyźnie musieli przysięgać wierność samemu Adolfowi Hitlerowi. Referendum ludowe było intensywnie przygotowywane przez propagandę. W wielkich manifestacjach, jakie odbyły się w całych Niemczech, ministrowie Hermann Go”ring, Joseph Goebbels, Rudolf Hess i Hans Kerrl agitowali tłumy. Testament polityczny Paula von Hindenburga opublikowany przez von Papena, stwarzał okazję do wyreżyserowania wielkiego święta ludowego: Hitler i jego ruch miały zgotować lepszą przyszłość dla Niemiec. Sam Hitler zabrał głos 17 sierpnia. W przemówieniu radiowym nawoływał naród, by mu zaufał. W dniu głosowania do urn udało się 95,71% uprawnionych. 38milionów Niemców głosowało za Hitlerem( 89,93%). 4,3 mln nie miało do niego zaufania i odpowiedziało „nie” a 874tys kartek uznano za nieważne Hitler mógł, więc sprawować w Niemczech władzę absolutną. SAARA PRZYŁĄCZONA DO NIEMIEC 13 stycznia 1935r. Zorganizowane w Zagłębiu Saary referendum poświęcone przyszłości tej prowincji zapewniło Adolfowi Hitlerowi sukces:spośród ogólnej liczby 539 541 uprawnionych do głosowania,do urn wyborczych przyszło 528 005 w tym, 477 119 czyli 90,8% wyborców opowiedziało się za przyłączeniem do Niemiec. Inne dane: 46 513 wybierających opowiada się za utrzymaniem status quo a tylko 2124chciałoby przyłączenia do Francji. Biskupi Spiry i Trewiru, biskupi diecezji Północnych Niemiec, kardynał Adolf Bertram z Wrocławia, kardynał Monachium Michael von faulhaber, a także biskup Kościoła ewangelickiego Rzeszy Niemieckiej Ludwig Mu”ller, stanęli po stronie zwolenników przyłączeni Saary. Wynik wyborów nie był kwestionowany ani przez stronę francuską ani przez Ligę Narodów –oficjalne przyłączenie Saary do Niemiec wyznaczono na 1 marca. Przewidywało się, że w ciągu dwóch tygodni do końca stycznia granicę francuską przekroczy 2600 osób, w tym 1913 mieszkańców Saary 85 obywateli francuskich i 440 innych narodowości. Socjaldemokratyczna Partia Saary wyznaczyła już termin swego rozwiązania, na dzień 30 stycznia. Karl Severing, który długo pełnił funkcję socjaldemokratycznego ministra spraw wewnętrznych w Prusach w grudniu ubiegłego roku wyraził na łamach „Dziennika Kolońskiego” życzenie przyłączenia Saary do Rzeszy Niemieckiej. Wprowadzono i upowszechniono we wszystkich szkoła Saary pozdrowienie niemiecki. LIGA NARODÓW POTĘPIŁA ZBROJENIA NIEMIECKIE 14 kwietnia 1935r.Niemcy zostały przyjęte do Ligi Narodów w 1926r. W grudniu 1932 na konferencji rozbrojeniowej 13 w Genewie proklamowały wolę pokoju i domagały się równości praw. Francja, Wielka Brytania , Włochy i stany Zjednoczone łamiąc Traktat Wersalski, który ograniczał uzbrojenie i liczebność sił zbrojnych armii niemieckiej, przyznały tym samym Niemcom równość popartą zaufaniem. I oto teraz Niemcy zawiedli to zaufanie ,zbrojąc się w wielkim stopniu. Ich ogromne fabryki produkowały amunicję dzień i noc. Niemcy wyposażyły też armię , która w swojej liczebności i przygotowaniu w niczym nie przypominała tej deklarowanej w Traktacie Wersalskim. Liga Narodów potępiła zbrojenie Niemiec, definiując je jako niebezpieczne i niezgodne z zobowiązaniami podjętymi w Genewie. Hitler domagał się natychmiastowego wejścia w życie równych praw. Francja zaś ostro sprzeciwiła się temu i nawet opublikowała w tym dniu notę, według której „uroczyście protestuje przeciw zalegalizowaniu zbrojeń niemieckich”. Niemcy rozbudowywały wszystkie rodzaje wojsk, wprowadzały nowe uzbrojenie. 13 NIEMCY: NAZISTOWSKIE REPRESJE WOBEC ŻYDÓW. 14 listopada 1935r. W Niemczech weszły w życie liczne dekrety stanowiące o prawach rasistowskich ( ustawy norymberskie- wrzesień 1935, w których Hitler przedłożył dwie ustawy, które miały wykluczać Żydów z wszelkiego uczestnictwa w życiu politycznym Niemiec)Obywatelom niemieckim pochodzenia żydowskiego odebrane były podstawowe prawa ludzkie. Przede wszystkim reżim nazistowski ustalił że nikt pochodzenia żydowskiego nie może być obywatelem niemieckim. W myśl tej zasady odebrane zostały Żydom wszystkie prawa wyborcze: zabroniono im zajmowania stanowisk publicznych. Żołnierze i funkcjonariusze państwowi pochodzenia żydowskiego zostali zwolnieni ze swych stanowisk bez wyjaśnień. Renty wojskowe były wypłacane jedynie tym, którzy \zostali powołani przez 1 sierpnia 1914. Nowe rozporządzenia prezentowały definicję rasy „niemieckiej”, „żydowskiej” oraz „mieszanej” HITLER ZAJĄŁ NADRENIĘ 7 marca 1936. Podczas gdy Liga Narodów kontynuowała negocjacje dotyczące zlikwidowania konfliktu w Etiopii, Hitler po raz kolejny zerwał międzynarodowej traktat podpisany przez Niemcy, podobnie jak to uczynił wcześniej, przywracając obowiązkową służbę wojskową. Rzesza Niemiecka wystosowała do sygnariuszy paktu z Locarno memorandum, które potwierdziło unieważnienie przez Niemcy tego paktu. Natychmiast potem odziały Wehrmachtu wkroczyły do zdemilitaryzowanej Nadrenii. Berlin poinformował o tej operacji jako o zwykłym przywróceniu suwerenności niemieckiej na tym terytorium, przede wszystkim na mocy Traktatu Wersalskiego i układów lokarneńskich. Natomiast w oczach mocarstw zachodnich było to pogwałcenie prawa międzynarodowego. Reakcje sygnatariuszy paktu nie wyszły jednakże poza intensywną wymianę not dyplomatycznych oraz całą serię organizowanych konferencji. Mimo to wszystkie strony nie wyłączając Niemców, podkreśliły swoją wolę zachowania pokoju.19 marca Rada Ligi Narodów wysłuchała przemówienia niemieckiego ministra spraw zagranicznych Konstantin von Neurath i uznała Niemcy winnymi zerwania układu wersalskiego. Decyzję te z satysfakcja przyjęły Belka, Wielka Brytania, Francja oraz Włochy. Polska zachowała się powściągliwie ,przekonana ze Francja nie zareaguje czynnie. Tymczasem ludność niemiecka wzywana była do poparcia polityki hitlerowskiej. Parlament niemiecki został rozwiązany, ogłoszono nowe wybory. Wyborcy przez referendum mieli wybrać siedmiuset deputowanych i ocenić politykę nazistowską . Propaganda zrobiła swoje. Partia nazistowska odniosła błyskotliwe zwycięstwo w wyborach: 44412000 Niemców na ogólną liczbę głosujących 44 955 000 wyraziło aprobatę dla remilitaryzacji Nadrenii, zapewniając tym samym Hitlerowi totalną dominację nad Reichstagiem. PAPIEŻ POTEPIA NAZIZM. 14 marca 1937r. Z Watykanu nadeszły niedobre dla nazistów wiadomości. Wyczytali w buli papieskiej słowa potępienia całokształtu ich działań w kwestii religii i praw człowieka. Pius XI potępił w buli” Mit brennender Sorge” powtarzające się akty gwałcenia podpisanego z nazistami konkordatu oraz represje którym poddawani byli katolicy Rzeszy. Papież potwierdził wolę Kościoła prowadzenia energicznych działań przeciwko wszelkim przejawom gwałcenia fundamentalnych praw oraz ostro potępiał ideologię nazistowską: porównywał on doktrynę rasy, państwa i narodu do pogańskich bożków, obrażających swym istnieniem porządek boski. Rozpowszechnienie buli papieskiej było w Niemczech zakazane ,a jej poszczególne egzemplarze niszczyło gestapo. 14 W NIEMCZECH NAZIŚCI POTEPIAJĄ „SZTUKĘ ZDEGENEROWANĄ” 19 lipca 1937r. W Niemczech władze nazistowskie rozpoczęły oczyszczanie niemieckiego pejzażu kulturalnego z tego co nazywano dziełami artystów „zwyrodniałych”. Wędrująca wystawa która wyjechała z Monachium, miała za zadanie pokazać ludności przykłady kultury niemniej, dzieła „ typowe dla epoki dekadenckiej”. Malarze i rzeźbiarze niemieccy, spośród tych najbardziej sławnych, których dzieła nie odpowiadały kryteriom ideologicznym, zdefiniowanym przez władzę zostali publicznie potępieni. W grupie tej znaleźli się Paul Klee, Emil Nolde, Oskar Kokoschka, Max Backmann Wassily Kandinsky. Na zakończenie wystawy dzieła „ sztuki zdegenerowanej” zostały zabrane i spalone w miejscu publicznym lub też sprzedane na licytacjach za granicą. Artyści , którzy zostali dotknięci tymi nadzwyczajnymi środkami otrzymali jednocześnie „zakaz tworzenia” i w rezultacie znaleźli się bez środków do życia. Niektórzy wyemigrowali, innych aresztowano. Część twórców dostosowała się do wymogów nowej rzeczywistości ,inni zaś przestali tworzyć. ZMIANY W DOWÓDZTWIE WOJSK iii RZESZY NIEMIECKIEJ 4 lutego 1938r. Minister wojny, feldmarszałek Werner von Blomberg i naczelny dowódca sił lądowych gereał Werner von Fritsch, zrezygnowali ze swoich funkcji z powodów zdrowotnych. A. Hitler osobiście przejął kierownictwo nad armią: Herman Go”ring został mianowany marszałkiem a generał Walther von Brauchtsch naczelnym dowódcą sił lądowych. Rezygnacja feldmarszałka Wernera von Blomberga została wymuszona po odkryciu przez Hitlera że żona generała Erna Gruhn, którą poślubił 12 stycznia – za światków mając Hitlera i Go”ringa- była prostytutką. Werner von Fritsch natomiast został niesłusznie oskarżony o homoseksualizm. Jego honor został oczyszczony przez trybunał wojskowy. WOJNA WKROCZYŁA DO AUSTRII 1938R. Zaledwie miesiąc po negocjacjach w Berchtesgaden, kanclerz Kurt von Schusnigg musiał ustąpić przed polityka agresji Hitlera. Austria została zajęta przez wojska niemieckie i „przyłączona” do Rzeszy. Wydarzyły potoczyły się szybciej od 9 marca kiedy Schusnigg ogłosił na 13 marca referendum w którym naród austyjacki miał wypowiedzieć się na temat swojej przyszłości. Po otrzymaniu tej wiadomości Berlin skontaktował się z Arthurem SeyssInguartem mianowanym w lutym na żądanie Hitlera ministrem praw wewnętrznych i postawił Schuschniggowi ultimatum, w którym domagał się przełożenia referendum. Kanclerz początkowo odmówił , podał jednak do wiadomości ,że wojska niemieckie zbliżają się do granic austyjackich W drugim ultimatów Berlin zażądał dymisji kanclerza Schuschnigga ,ogłosił ją przez radio o godzinie 19,15 wyjaśniając że robi to pod przymusem. Nowym kanclerzem mianowanym przez prezydenta Wilhelma Miklasa został Arthur Seyss- Inguart. O godzinie 20,18 zaapelował on do ludności austryjackiej o zachowanie spokoju , jendocześnie wysyłając telegram do Hitlera z prośbą o pomoc wojskową. O godzinie 20,45 Hitler podpisał rozkaz interwencji. O godzinie pierwszej w nocy 12 marca zaczęła się inwazja niemiecka. O 1,30 z balkonu kancelarii parlamentu ogłoszono utworzenie rządu nazistowskiego. Armia niemiecka wkraczając do Austrii nie napotkała żadnego oporu, wprost przeciwnie., przyjęto ją radośnie. Adolf Hitler przyjechał tego dnia do Wiednia, przekroczywszy granicę w swoim rodzinnym mieście Braunau- am- Inn. Powitał go nowy kanclerz A. Seyss- Inguart, wyrażając życzenie „przywrócenia” Austrii ojczyźnie- Rzeszy niemieckiej. PONAD 99% AURTRYJAKÓW POPARŁO „ANSCHLUSS” 10 kwietnia 1938r. 4 tygodnie po „połączenie” Austrii z Rzeszą Niemiecką, nazywanym „anschlussem”, ludność „Wielkiej Rzeszy” zaproszona została do wyrażenia opinii na ten temat. Kartka wyborcza używana podczas referendum zawierała dwa pytania: jedno odnośnie polityki hitlerowskiej w ogóle, a drugie na temat „Anschlussu”. „Czy zgadzasz się z 15 przyłączeniem Rzeszy Niemieckiej z Austrią, które miało miejsce 13 marca? Czy zgadzasz się ponadto z listą przedstawioną przez naszego fu”hrera Adolfa Hitlera?”. Drugie pytanie dotyczyło listy nazistowskich kandydatów do nowego parlamentu (Reichstagu) w skład którego mieli wejść także posłowie austryjaccy. Jedna z najbardziej cenionych osobistości austyjackich Otto Habsburg nie mógł uczestniczyć w głosowaniu, ponieważ wisiał nad nim nakaz aresztowania z oskarżeniem o zdradę stanu, podpisany przez trybunał wiedeński. Potomek cesarzy Austrii, zwrócił się z apelem do całego świata wzywając wielkie mocarstwa do akcji przeciw agresorowi niemieckiemu. Narodowi socjaliści twierdzili że „zniesławił niemiecki ród Habsburgów”. Rezultaty referendum: 99,7% głosów „tak” w Austrii, 99% w Niemczech. 2 kwietnia „Wielka Rzesza” została uznana m.in. przez Wielka Brytanię i Francję. ADOLF HITLER DOKONUJE ANEKSCJI SUDETÓW. 1 października 1938r. Wojska niemiecki wtargnęły na teren Sudetów . Hitler utworzył „Sudetland”. 5 września prezydent Edwart Benesz zgodził się złożyć dymisję. Słowacy żądają niezależności, zagwarantowanej im przez rząd pruski. Czechosłowacja musi odstąpić wiele innych regionów Polsce i Węgrom. Podział Czechosłowacji doprowadza do zmniejszenia kraju. Praga na razie zarządza tym, co pozostało. „KRYSZTAŁOWA NOC”- POGROM ŻYDÓW W NIEMCZECH. 9 listopada1938r. Wystawieni już na najokropniejsze niesprawiedliwości i represje ze strony reżimu nazistowskiego i dużej części społeczeństwa, Żydzi niemieccy nie przeżyli jeszcze najgorszego, które miało dopiero nadejść. Podczas pierwszych 10 miesięcy 1938r były kontynuowane oraz intensyfikowane specjalne działania, mające na celu wykluczenie Żydów niemieckich z życia publicznego. Aneksja Austrii na Rzeszę Niemiecką wywołała także w tym kraju wybuch nienawiści rasowej przeciwko ludności żydowskiej, przypominający czasem prześladowania ,które były dziełem SS i S.A. w „starej Rzeszy”. Rozpaczliwy akt 17nasto letniego Żyda dał okazję do wybuchu. Młody Żyd Herchel Gru”nspan zabił 7 listopada w ambasadzie niemieckiej w Paryżu Ernsta von Ratha, sekretarza, myśląc iż ma przed sobą ambasadora. Wyznał on we francuskim sądzie policyjny że chciał pomścić zniewagi jakich dopuszczono się wobec jego krewnych w Niemczech. Wiadomość o zamachu została szybko przekazana i wykorzystana przez propagandę nazistowską. Sygnał do pogromu dano dopiero dwa dni później, gdy A. Hitler wspominając 9 listopada marsz nazistów z 1923r na Feldherrnhalle, wygłosił kolejną przemowę przeciwko Żydom. W całych Niemczech grupy terrorystów złożone głównie z oddziałów SA rzuciły się do ataku na żydowskie domy handlowe i synagogi, niszcząc, paląc i mordując. Najwyższy rząd partii nazistowskiej przedstawił następujący bilans : 91 osób, głównie handlarzy żydowskich-zabitych , 29 magazynów, 171 mieszkań i 101 miejsc kultu żydowskiego- zniszczonych i spalonych, 7500 zdewastowanych magazynów. S.A. nie zadowoliła się tylko wybuchem nienawiści na ulicach, na rozkaz Hitlera także nocy zgromadzona grupa 35tys Żydów została siłą zesłana do obozów koncentracyjnych, oficjalnie po to, aby przyśpieszyć ich emigrację z Niemiec. Tylko obozy w Buchenwaldzie, Dachau i Sachsenhausen przyjęły w listopadzie 10 tys więźniów. Chcącym uniknąć tragicznego losy, Hermann Go”ring ofiarował możliwość wykupienia wolności za niezwykle wysokie sumy. H. Go”ring wyciągnął korzyści z pogromu w sposób jeszcze bardziej skandaliczny ,żądając od wspólnoty żydowskiej odszkodowań i procentów, utrzymując że większość sklepów nazistów była tylko wynajmowana i zarządzana przez Żydów. 16 OSTATNIE PRZYGOTOWANIA ODZIAŁÓW NIEMIECKICH 21 sierpnia 1939r. Niemieckie przygotowania wojskowe przybierały na sile. Bez uprzedniej proklamacji, Rzesza Niemiecka była w stanie powszechnej mobilizacji. W Niemczech znajdowało się 1500 tys ludzi gotowych do rozpoczęcia działań wojennych. Armia lądowa, flota morska, lotnictwo, przemysł zbrojeniowy i propaganda podporządkowane zostały bezpośrednio rozkazom Fu”hrera. Połowa z ogólnej liczby 105 dywizji mogła być zaangażowana natychmiast do wojny ofensywnej. Gotowych było sześć dywizji pancernych w sile 3200 pojazdów. Każda jednostka pancerna dysponowała swoją własną artylerią i własnym lotnictwem. Luftwaffe liczyła 2500 samolotów Pomijając jednostki pancerne i flotę podwodną , dowództwo niemieckie nie było zadowolone zarówno z ilości nowoczesnego sprzętu dla armii jak i jej przygotowani do podjęcia działań. „Swoista strategia, oparta na działaniu z zaskoczenia, zrekompensowałaby te słabość” –spekulowano w „wyższych sferach niemieckich” NAJAZD NIEMIECKI NA POLSKĘ: POCZĄTEK II WOJNY ŚWIATOWEJ 1 września 1939 roku. 17 x60 18
