Pojęcie i istota zarządzania
advertisement
Pojęcie i istota zarządzania WYKŁAD I Podstawowe zadania nauki o organizacji i zarządzaniu: •ustalenie zależności między zachowaniem się ludzi w pracy a jej wynikami (pracy); •formułowanie wskazówek (zaleceń) mających na celu zapewnić jak największą sprawność pracy indywidualnej i zbiorowej. Formy organizowania indywidualnej i zbiorowej aktywności ludzkiej: •zarządzanie (rządzenie) •administrowanie •przywództwo Podstawowe funkcje zarządzania: •planowanie i podejmowanie decyzji, •organizowanie, •przewodzenie (kierowanie ludźmi), •kontrolowanie. Czynności w procesie zarządzania Organizowanie Planowanie ustalenie wykonawców wybór sposobu działania zgromadzenie zasobów definiowanie celów ustalanie strategii opracowywanie planów cząstkowych Realizowanie ustalonych dążeń organizacji Kontrolowanie monitorowanie działań sprawdzanie zgodności z planami wprowadzanie korekt Kierowanie (przewodzenie) realizacja zadań motywowanie rozwiązywanie konfliktów Definicja I Zarządzanie jest to proces informacyjno-decyzyjny wspomagany procesami: organizowania, planowania, motywowania i kontroli, którego celem jest rozstrzyganie o kluczowych problemach działalności przedsiębiorstwa, jego przetrwaniu i rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływania warunków otoczenia i kluczowych czynników własnego potencjału wytwórczego. Definicja II Zarządzanie polega na podejmowaniu decyzji kierowniczych oraz działaniu zapewniającemu organizacji dostosowanie się i utrzymywanie korzystnych relacji z otoczeniem. Obejmuje sformułowanie misji i celów organizacji w kontekście otoczenia zewnętrznego oraz opracowanie strategii, jej wdrażanie i kontrolowanie. Pojęcie organizacji Organizacja jest to wyodrębniona dostatecznie z otoczenia całość ludzkiego działania skierowana na osiągnięcie jednego lub więcej celów. Cel lub cele są nieodłączną cechą każdej organizacji – tam gdzie nie ma celów nie ma działania zorganizowanego. Podstawowe cechy organizacji: • celowość, • sposób zorganizowania, • wyodrębnienie z otoczenia, • możliwość poddania kierowaniu. Organizacja może być rozpatrywana w następujących znaczeniach: •znaczenie rzeczowe •znaczenie czynnościowe •znaczenie atrybutowe System organizacji Otoczenie Otoczenie Podsystem celów i wartości Nakłady Efekty Podsystem zarządzania Podsystem techniczny Otoczenie Podsystem psychospołeczny Podsystem struktury Otoczenie Sprzężenia zwrotne między podsystemami organizacji • cele i ludzie, • cele i środki techniczne, • cele i struktura formalna, • ludzie oraz środki techniczne, • ludzie oraz struktura formalna, • środki techniczne oraz struktura formalna. Systemowe właściwości organizacji: • organizacja jest systemem otwartym. • organizacja jest w stanie równowagi ze środowiskiem (otoczeniem). • w kierowaniu organizacją należy zajmować się zarówno problemami „wewnętrznymi” jak i „zewnętrznymi”. • organizację należy rozpatrywać jako elementy społeczne i techniczne, Systemowe właściwości organizacji cd.: • organizacja jest celowym tworem ludzkim. • organizacja i jej części nie mają ścisłych granic, podsystemy przenikają się wzajemnie. • organizacja jest systemem hierarchicznym, co umożliwia jej budowanie i sterowanie nią. • w organizacji istnieją sprzężenia zwrotne. • każda organizacja ma zdolność rozwoju. Cykl życia organizacji (fazy cyklu organizacji) •I. Faza przedsiębiorczości. •II. Faza zespołowości. •III. Faza formalizacji. •IVa. Faza upadku. •IVb. Faza odnowy. Faza przedsiębiorczości • cel: przekroczenie progu przetrwania poprzez szybki wzrost i pozyskanie nowych zasobów • orientacja: na zewnątrz, na rynek, na klientów, na wolne zasoby w otoczeniu • cechy charakterystyczne: elastyczność działania, innowacyjność, kreatywność uczestników Faza zespołowości • cel: doskonalenie umiejętności pracy w zespole i współdziałania uczestników • orientacja: stopniowa reorientacja organizacji do wewnątrz • cechy charakterystyczne: wysokie morale uczestników, silne utożsamianie się ich z organizacją, wspólna realizacja misji i celów strategicznych Faza formalizacji • cel: stabilność i przewidywalność, sterowność i wydajność organizacji • orientacja: dominuje orientacja wewnętrzna • cechy charakterystyczne: pojawienie się wyspecjalizowanych i sformalizowanych struktur realizujących precyzyjnie określone zadania Faza odnowy • cel: przyspieszenie rozwoju poprzez zwiększenie zakresu ekspansji i dywersyfikację działalności • orientacja: reorientacja na zewnątrz • cechy charakterystyczne: przełamanie inercji i rutyny nabytej w fazie formalizacji, decentralizacja, rozluźnienie i spłaszczenie struktur organizacyjnych Cykl życia organizacji II (fazy cyklu organizacji) •I. Faza budowy. •II. Faza przetrwania (rozbudowy). •III. Faza ekspansji (konsolidacji). •IV. Faza dojrzałości •Va. Faza upadku. •Vb. Faza odnowy. Porównanie rozwijających się i starzejących organizacji Organizacje rozwijające się Organizacje starzejące się Sukces wynika z podejmowania ryzyka Sukces wynika z unikania ryzyka Oczekiwania przerastają rezultaty Rezultaty przerastają oczekiwania Małe rezerwy zasobowe Duże rezerwy zasobowe Treść ważniejsza niż forma Forma ważniejsza niż treść Dozwolone jest wszystko, co nie jest Zabronione jest wszystko, co nie jest wyraźnie zabronione wyraźnie dozwolone Dominują problemy: „co” i „dlaczego” Dominują problemy: „jak” i „kto” Problemy postrzegane są jako szanse Szanse postrzegane są jako problemy Linia prowadzi grę Sztab prowadzi grę Najważniejsze są działy marketingu i Najważniejsze są działy rachunkowości i sprzedaży finansów Porównanie rozwijających się i starzejących organizacji cd. Organizacje rozwijające się Organizacje starzejące się Możliwość działania przerasta władzę Władza formalna przerasta możliwości formalną działania Kierownictwo rządzi władzą formalną Władza formalna rządzi kierownictwem Kierownictwo przejawia inicjatywę Kierownictwo zachowuje się rutynowo i inercyjnie Ludzie zatrudniani są z powodu ich wkładu, Ludzi zatrudniani są z powodu ich pomimo ich osobowości osobowości, pomimo ich wkładu Potrzebni są konsultanci Potrzebny jest „wstrząs” Orientacja na sprzedaż Orientacja na zysk Celem jest wartość dodana Dominują walki polityczne i walki frakcyjne Dziękuję za uwagę
