Dział I - EKOLOGIA Ekologia a ochrona środowiska: znam pochodzenie i znaczenie terminu ekologia; potrafię rozróżnić poziomy organizacji życia będące przedmiotem badań ekologicznych; znam miejsca, gdzie mogą być prowadzone badania ekologiczne; wiem jakie znaczenie mają badania ekologiczne; potrafię wskazać różnice między ekologią a ochroną środowiska. Organizmy i ich środowisko: znam rodzaje czynników wpływających na życie organizmu; potrafię podać przykłady czynników abiotycznych i biotycznych; potrafię porównać warunki życia w wodzie i na lądzie; znam przystosowania organizmów do życia na lądzie i w wodzie; wiem co to jest tolerancja ekologiczna i jej zakres; potrafię zinterpretować przebieg krzywych tolerancji; wiem jak rozmieszczone są organizmy na Ziemi i z czego to wynika; potrafię podać przykłady praktycznego wykorzystania wiedzy o tolerancji ekologicznej; potrafię ocenić stan czystości powietrza, korzystając ze skali porostowej; wiem co to jest nisza ekologiczna. Charakterystyka populacji: znam znaczenie terminu populacja; potrafię podać przykłady populacji; znam cechy charakterystyczne populacji i potrafię je scharakteryzować; potrafię określić strukturę wiekową populacji; potrafię podać przykłady gatunków o różnym rozmieszczeniu osobników w populacji; potrafię wymienić czynniki wpływające na liczebność i zagęszczenie; wiem jakie są konsekwencje konkurencji międzygatunkowej. Nieantagonistyczne oddziaływania międzygatunkowe: znam rodzaje nieantagonistycznych zależności międzygatunkowych; potrafię scharakteryzować i podać przykłady mutualizmu, komensalizmu i protokooperacji; znam przykłady występowania zależności dodatnich w przyrodzie. Antagonistyczne oddziaływania międzygatunkowe: znam rodzaje antagonistycznych zależności międzygatunkowych; potrafię scharakteryzować i podać przykłady drapieżnictwa, pasożytnictwa i konkurencji międzygatunkowej; znam przystosowania zwierząt do drapieżnictwa; znam przystosowania ofiar do obrony; potrafię wymienić rośliny drapieżne; znam mechanizmy obronne roślin. Zależności pokarmowe w ekosystemie: znam elementy ekosystemu: biotop i biocenozę; potrafię podać zależności między biocenozą a biotopem; znam strukturę pokarmową ekosystemu; wiem co to jest łańcuch pokarmowy; znam rolę poszczególnych ogniw w łańcuchu pokarmowym; potrafię tworzyć sieci pokarmowe z organizmów należących do jednej biocenozy. Funkcjonowanie ekosystemu: potrafię scharakteryzować posługując się piramidą ekologiczną, strukturę wybranego ekosystemu; wiem, co dzieje się z materią w ekosystemie; potrafię analizować obieg węgla w przyrodzie; wiem, co dzieje się z energią w ekosystemie; znam rolę producentów, konsumentów i destruentów w ekosystemie. Wpływ człowieka na funkcjonowanie ekosystemów: znam kryteria podziału zasobów naturalnych; potrafię określić skutki nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych odnawialnych oraz intensywnej gospodarki rolnej; wiem jakie są skutki eksploatacji zasobów nieodnawialnych; znam skutki zanieczyszczeń atmosfery: kwaśne opady, globalne ocieplenie, dziura ozonowa; znam mechanizm efektu cieplarnianego; potrafię wymienić sposoby ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Gospodarowanie energią: znam sposoby racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody; wiem co to jest zrównoważony rozwój; wiem jak wykorzystywana jest energia jądrowa; znam alternatywne źródła energii i ich wykorzystanie; potrafię opracować projekt oszczędzania energii w domu. Ochrona wód, powietrza i gleby: potrafię scharakteryzować metody oczyszczania ścieków; potrafię opisać, na czym polega segregacja odpadów; potrafię zaproponować działania ograniczające ilość odpadów w gospodarstwie domowym; potrafię uzasadnić, dlaczego należy oszczędnie gospodarować odnawialnymi zasobami przyrody (rośliny i zwierzęta).