polityka bezpieczeństwa i obrony

Wydział Politologii UMCS
Zakład Stosunków Międzynarodowych
Dr Damian Szacawa
Konsultacje:
Wtorek:
Czwartek:
pok. 210
7.30-8.00
7.30-8.00
13.00-15.00
Kontakt: [email protected]
GEOGRAFIA POLITYCZNA
Bezpieczeństwo narodowe, stacjonarne, I st. I rok,
Wydział Politologii UMCS Lublin – rok akademicki 2014/2015
1. GEOGRAFIA POLITYCZNA – WPROWADZENIE DO PRZEDMIOTU
Miejsce geografii politycznej w systemie nauk; przedmiot zainteresowań; rozwój badań z zakresu geografii politycznej;
geografia polityczna w Polsce.
1.
2.
3.
Literatura obowiązkowa:
S. Otok, Geografia polityczna, Warszawa 2007, s. 7-9, 19-28.
J. Barbag, Geografia polityczna ogólna, Warszawa 1987, s. 7-10, 15-27.
Wprowadzenie do geografii politycznej i gospodarczej, red. nauk. S. Kornik, Wrocław 2006, część 1: rozdz. 1 i 3;
część 2: rozdz. 1.
2. WSPÓŁCZESNA MAPA POLITYCZNA ŚWIATA, CZ. 1: PAŃSTWA.
Klasyfikacja jednostek geopolitycznych; Państwo – pojęcie, atrybuty, pojęcie suwerenności, klasyfikacje państw, sposoby
powstawania państw, uznanie państwa, upadek państwa.
1.
2.
3.
Literatura obowiązkowa:
L. Antonowicz, Podręcznik prawa międzynarodowego, Warszawa 2008, rozdz. I § 1; rozdz. III, rozdz. V (s. 98-101)
M. Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Toruń 2006, rozdz. 1, 2, 3.5 – 3.9, 4.1.
Z. Długosz, Przemiany na mapie politycznej świata, Zamość 2000, s. 49–51, 82–84, 119–121, 177–179.
3. WSPÓŁCZESNA MAPA POLITYCZNA ŚWIATA, CZ. 2: TERYTORIA NIESUWERENNE.
Terytoria niesuwerennie – pojęcie charakterystyka; obszary podbiegunowe; terytoria zależne oraz inne jednostki
geopolityczne; terytoria specjalne państw członkowskich UE; quasi-państwa oraz państwa upadłe (Referat 1).
Na zajęcia proszę przygotować w grupach 2-3 osobowych plakaty konferencyjne (postery)
prezentujące wybrane przykłady niesuwerennych jednostek geopolitycznych
1.
Literatura obowiązkowa:
M. Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Toruń 2006, rozdz. 5, 6, 7.
4. TERYTORIUM PAŃSTWA
Terytorium państwowe – pojęcie, kategorie, części składowe terytorium, ukształtowanie, enklawa, półenklawa, eksklawa,
pojęcie zwierzchnictwa terytorialnego oraz formy jego ograniczenia (Referat 2), sposoby legalnego nabycia i utraty
terytorium, stolica państwa, wielkość i kształt terytorium - wady i zalety.
1.
2.
3.
Literatura obowiązkowa:
L. Antonowicz, Podręcznik prawa międzynarodowego, Warszawa 2008, rozdz. V § 1.
S. Otok, Geografia polityczna, Warszawa 2007, rozdz. 3.2, 3.5.
M. Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Toruń 2006, rozdz. 4.2, 4.3.
5. GRANICE PAŃSTWOWE
Granice państw – pojęcie proces ewolucji koncepcji granicy, istota i definicje granicy, klasyfikacje, proces ustalania
granicy, problem stabilności i zmienności granic, proces kształtowania granicy Polski po 1945 r., funkcje granic; miasta
podzielone granicami [np. Cieszyn/Czeski Cieszyn, Zgorzelec/Görlitz, Haparanda/Tornio, Berlin czy Nikozja].
1.
2.
3.
4.
Literatura obowiązkowa:
A. Moraczewska, Transformacja funkcji granic Polski, Lublin 2008, rozdz. 1.
J. Bohdanowicz, M. Dzięcielski, Zarys geografii historycznej i politycznej cywilizacji, Gdańsk 1998, rozdz. 5.
Z. Rykiel, Podstawy geografii politycznej, Warszawa 2006, rozdz. 4.1.
Analiza specyfiki miast podzielonych granicami na podstawie materiałów własnych: prasa, Internet
1
Wydział Politologii UMCS
Zakład Stosunków Międzynarodowych
Dr Damian Szacawa
Konsultacje:
Wtorek:
Czwartek:
pok. 210
7.30-8.00
7.30-8.00
13.00-15.00
Kontakt: [email protected]
6. PRZESTRZEŃ WEWNĘTRZNA PAŃSTWA
Podziały polityczne i administracyjne współczesnych państw. Region jako element wewnętrznej struktury państwa.
Regionalizm a regionalizacja.
1.
2.
Literatura obowiązkowa:
T. Kaczmarek, Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich, Poznań 2005, rozdział 5.
S. Otok, Geografia…, rozdz. 3.4.
7. KOLOKWIUM NR I + GEOGRAFICZNO-POLITYCZNE ASPEKTY OBSZARÓW WODNYCH
Międzynarodowe rzeki i kanały morskie – pojęcia, klasyfikacje, źródła prawa, przykłady. Obszary morskie – kategorie,
źródła międzynarodowego prawa morskiego; zasady korzystania z różnych kategorii wód morskich; zagrożenia
bezpieczeństwa na morzach i oceanach – piractwo oraz terroryzm (Referat 3).
1.
2.
3.
Literatura obowiązkowa:
D. R. Bugajski, Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 2009, rozdz. 2.1, 7.
L. Antonowicz, Podręcznik prawa międzynarodowego, Warszawa 2008, rozdz. VI § 1-4.
Mark Blacksell, Geografia polityczna, Warszawa 2008, rozdz. 10.
8. GEOGRAFIA POLITYCZNA PRZESTRZENI POWIETRZNEJ I KOSMICZNEJ
Pojęcie i rozgraniczenie przestrzeni powietrznej i kosmicznej. Orbita geostacjonarna.
1.
2.
3.
Literatura obowiązkowa:
L. Antonowicz, Podręcznik prawa międzynarodowego, Warszawa 2008, rozdz. VI § 6-7.
S. Otok, Geografia…, rozdz. 3.7.
L. Łukaszuk, Międzynarodowa współpraca kosmiczna? Aspekty prawne i polityczne, „Stosunki Międzynarodowe”
2000, t. 21, nr 1/2, s. 89–107.
9. KONCEPCJE GEOPOLITYCZNE
Pojęcie geopolityki – pochodzenie i znaczenie terminu, relacje z geografią polityczną i geostrategią; Geopolityka
niemiecka – koncepcje F. Ratzela, R. Kjellena, F. Naumanna, K. Haushofera; szkoła niemiecka, koncepcje Mitteleuropy
i Lebensraum; Koncepcje geostrategiczne – A. T. Mahana, H. J. Mackindera, N. J. Spykmana, de Seversky’ego, S. B.
Cohena, modele współczesnego globalnego układu sił
1.
2.
Literatura obowiązkowa:
Z. Lach, J. Skrzyp, Geopolityka i geostrategia, Warszawa 2007, rozdz. 1 i 2.
L. Moczulski, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 1999, rozdz. 1 (Rozwój myśli geopolitycznej),
s. 7–69.
10. SPRAWDZIAN ZNAJOMOŚCI PAŃSTW I ICH STOLIC.
Sprawdzenie znajomości państw i ich stolic na tzw. ślepej mapie (mapa konturowa).
11. WSPÓŁCZESNA MAPA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA ŚWIATA
Przestrzeń geoekonomiczna. Geoekonomia surowców energetycznych i pierwiastków ziem rzadkich (Referat 4),
Geoekonomia surowców rolnych (Referat 5), obszary bogactwa i zacofania: centra i peryferie, Północ-Południe.
1.
2.
Literatura obowiązkowa:
E. Haliżak, Pojęcie i istota przestrzeni geoekonomicznej, [w:] Geoekonomia, E. Haliżak (red.), Warszawa 2012, s.
30–42.
Z. Rykiel, Podstawy…, rozdz. 7.
12. REGIONALIZM MIĘDZYNARODOWY
definicja regionalizmu, regionalizacji i regionu; określenie czynników regionotwórczych, charakterystyka regionów świata.
1.
2.
Literatura obowiązkowa:
H. Dumała, Regiony międzynarodowe w teorii i w praktyce, [w:] Regiony w stosunkach międzynarodowych, I.
Topolski, H. Dumała, A. Dumała (red.), Lublin 2009, s. 13–30.
B. Bojarczyk i in., Region i regionalizm w stosunkach międzynarodowych, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne,
M. Pietraś (red.), Lublin 2006, s. 243–273.
2
Wydział Politologii UMCS
Zakład Stosunków Międzynarodowych
Dr Damian Szacawa
Konsultacje:
Wtorek:
Czwartek:
pok. 210
7.30-8.00
7.30-8.00
13.00-15.00
Kontakt: [email protected]
13. GEOGRAFIA KONFLIKTÓW MIĘDZYNARODOWYCH XX I XXI WIEKU
Pojęcie i cechy konfliktu zbrojnego, czynniki konfliktogenne, fazy i stadia rozwojowe konfliktów międzynarodowych,
rodzaje konfliktów, mapa współczesnych konfliktów wewnętrznych i międzynarodowych
1.
2.
3.
Literatura obowiązkowa:
K. Pawłowski, Spory i konflikty międzynarodowe, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, M. Pietraś (red.), Lublin
2006, s. 350–374.
H. Welzer, Wojny klimatyczne, Wydawnictwo Krytyki Politycznej: Warszawa 2010 (szczególnie rozdz. 9).
K. Pronińska, Konflikty surowcowe we współczesnych stosunkach międzynarodowych, „Sprawy Międzynarodowe”
2005, nr 3, s. 29–46.
14. PISEMNE ZALICZENIE KOŃCOWE (KOLOKWIUM NR II)
WARUNKI I ZASADY OCENIANIA
Zgodnie z „Regulaminem studiów na UMCS” (§ 12, § 23, § 25) warunki zaliczenia przedmiotu obejmują:
1.
udział w zajęciach na powszechnie przyjętych zasadach (dopuszczalna 1 nieobecność)
2.
uzyskanie zaliczenia ze znajomości mapy konturowej
3.
uzyskanie pozytywnej oceny wyznaczonej w oparciu o poniżej wskazane reguły:
Ocena końcowa z przedmiotu ustalana jest zgodnie z tabelą:
Liczba
punktów
Ocena
końcowa
5 i więcej
4,5
4
3,5
3
mniej niż 3
bdb
db +
db
dst +
dst
ndst
Punkty otrzymywane są za:
a. pisemne kolokwia: max. 2,5 punkta/kolokwium
b. aktywność podczas zajęć: 1 plus na jednych zajęciach, 3 plusy = + 1 punkt
c. referaty: od 1 do 3 plusów
NOTATKI
3