Program zajęć artystycznych - teatralnych w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Stupsku I. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Zajęcia teatralne skupiają chętnych gimnazjalistów z klas pierwszych i drugich naszej szkoły. Stwarzają młodzieży możliwość twórczego rozwijania zainteresowań recytatorskich, aktorskich, teatralnych, plastycznych i innych. Wpływają na sferę emocjonalną, wyrabiając u uczniów postawę odpowiedzialności, rzetelności i sumienności oraz poszanowania pracy własnej i innych. Podstawowym założeniem działania jest kształtowanie osobowości uczniów, przygotowanie do odbioru sztuki, aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym oraz funkcjonowania w różnych rolach w przyszłym życiu rodzinnym i społecznym. Na początku uczestnicy zajęć zdobywają wiedzę ogólną i poznają historię teatru (w tym: greckiego, wnikają w istotę pracy aktora, reżysera, scenografa i innych osób pracujących podczas przygotowania przedstawienia teatralnego). Podstawą zajęć kreatywności teatralnej są zabawy integracyjne, różnego typu improwizacje i doskonalenie technik aktorskich. Programowi temu przyświeca zasada systematyczności i stopniowania trudności w rozwoju artystycznym młodzieży. Nie ma podziału na sekcje, aczkolwiek zajęcia są tak pomyślane, aby wydobyć różne predyspozycje uczniów i pokazać, że teatr jest syntezą wielu dziedzin sztuki. Spektakle, które przygotowuje zespół, będą prezentowane przed społecznością macierzystej szkoły. II. CELE ZAJĘĆ TEATRALNYCH Nadrzędnym celem zajęć teatralnych jest wszechstronne kształtowanie osobowości uczniów poprzez ukazywanie tajników ludzkich zachowań, motywów i konsekwencji ich działań, wzbogacenie wiedzy ogólnej, udział w życiu społeczno-kulturalnym lokalnej społeczności i przygotowanie do wyboru własnej drogi życia. CELE POZNAWCZE Uczeń: - Zapoznaje się z elementarnymi wiadomościami o dziejach teatru, sztuce interpretacji aktorskiej, współuczestnictwie widza w kreowaniu widowiska scenicznego. - Poznaje specyfikę różnych zawodów: aktora, reżysera, choreografa, inspicjenta i innych. - Poznaje i propaguje twórczość pisarzy oraz poetów polskich i europejskich. - Rozwija zainteresowania teatralne. - Poszerza wiedzę o człowieku (o złożoności jego psychiki, pragnieniach, emocjach, reakcjach) i o świecie – dawnym i współczesnym. CELE KSZTAŁCĄCE Uczeń: - Trenuje umiejętności identyfikowania się z bohaterami granych sztuk (empatii) i „wychodzenia” z roli po spektaklu. - Doskonali artykulację wyrazów, technikę głośnego czytania oraz recytacji z odpowiednim akcentem, tempem, rytmem i intonacją. - Rozwija indywidualne zdolności i wszechstronne umiejętności: np. literackie, plastyczne, taneczne, reżyserskie, scenograficzne, itp. - Rozwija umiejętność pracy w grupie, komunikowania się i współdziałania w zespole, skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach. CELE WYCHOWAWCZE Uczeń: - Rozwija wrażliwość estetyczną, świadomość teatralną /artyzm, przeżycie artystyczne/ oraz aktywność twórczą i wyobraźnię. - Kształtuje postawę etyczną poprzez analizowanie postępowania bohaterów granych sztuk. - Utrwala pozytywne cechy charakteru, takie jak np. tolerancja, życzliwość, otwartość, szacunek, koncentracja, pracowitość, rzetelność, pomysłowość, odpowiedzialność za siebie i innych, umiejętność radzenia sobie z napotykanymi trudnościami, asertywność, samokształcenie, umiejętność stałego rozwoju własnej osobowości, ocenianie własnego uczenia się. - Uczestniczy w życiu kulturalnym szkoły i środowiska lokalnego. - Integruje się z grupą teatralną. - Umacnia poczucie związku z polskością, historią, tradycją narodową. - Przygotowuje się do świadomego uczestnictwa w kulturze, bywaniu w teatrze i obcowania z prawdziwą sztuką. - Przygotowuje się do pełnienia różnych ról społecznych w przyszłym życiu zawodowym i rodzinnym. III. TREŚCI NAUCZANIA WIEDZA O TEATRZE • Składniki dzieła teatralnego, ich twórcy i znaczenie: scenografia, kostiumy, charakteryzacja, rekwizyty, muzyka, choreografia, oświetlenie, reżyseria. • Pojęcia dotyczące budowy tekstu dramatycznego, tworzyw teatralnych, różnych form i technik teatralnych (scena, akt, antrakt, odsłona, obraz). • Podstawowe elementy procesu teatralnego: przestrzeń, aktorzy (mim), widzowie, akcja i czas. • Elementy historii teatru: antyczny teatr grecki – komedia i tragedia, budowa teatru antycznego, aktor w teatrze antycznym.. • Warsztat pracy aktora i reżysera – etapy pracy nad tekstem i przygotowaniem przedstawienia (analiza tekstu, adaptacja, projekt scenariusza, dobieranie muzyki do określonych fragmentów przedstawienia, obsada aktorska, projektowanie i wykonywanie dekoracji i kostiumów, dobór rekwizytów, próby analityczne, sytuacyjne, techniczne, premiera;. • Elementy układu przestrzennego teatru: scena, kurtyna, widownia, garderoba, kulisy, reflektory, foyer, szatnia. • Zachowanie w teatrze: zachowanie przed sztuką (korzystanie z szatni), zachowanie na widowni (dzwonki w teatrze, cisza, oklaski), autograf, dedykacja, wyrażanie opinii na temat obejrzanej sztuki (ocena własnego przedstawienia po premierze, wyrażanie opinii na temat obejrzanych sztuk teatralnych). • Program, plakat i afisz teatralny: znaczenie, informacje w nich zawarte, wykonywanie programów, plakatów i afiszów. TWÓRCZE DZIAŁANIA UCZNIÓW • Przygotowanie scenariusza teatralnego na podstawie tekstu literackiego zgodnego z programem nauczania i zainteresowaniami uczniów. • Przygotowanie spektaklu na bazie opracowanego scenariusza. • Działania plastyczno-techniczno-muzyczne: afisze, plakaty, programy teatralne, podkłady muzyczne, projekty scenografii i kostiumów. • Dyskusje po obejrzanych spektaklach. DODATKOWE FORMY PRACY • Śledzenie ciekawych imprez kulturalnych w regionie. • Wizyta w profesjonalnym teatrze. • Akcentowanie Międzynarodowego Dnia Teatru (27 marca) • Gromadzenie materiałów, pamiątek, czasopism, afiszy, programów teatralnych itp. w formie portfolio teatralnego szkoły. IV. SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW 1. Pogadanki o teatrze. 2. Zajęcia multimedialne z wykorzystaniem zasobów portalu Scholaris oraz prezentacje. 2. Gry dramatyczne jako wprawki aktorskie. 3. Realizacja spektaklu na podstawie tekstów z klasyki literatury. 4. Prezentowanie przedstawień przed społecznością gimnazjum, rodzicami. 5. Przygotowywanie scenografii, kostiumów, rekwizytów oraz materiałów reklamujących przedstawienie (afisze programu teatralnego). 7. Wyjazd do teatru. V. ZAKŁADANE REZULTATY Uczeń: 1. Osiąga kompendium wiedzy o teatrze, dziejach sceny, przeobrażeniach sztuki aktorskiej na przestrzeni wieków. 2. Rozumie pojęcia związane z dramatem jako rodzajem literackim, umie nimi operować. 3. Potrafi zastosować zdobyte umiejętności w praktyce; pisze scenariusz, obmyśla scenografię, przygotowuje oprawę muzyczną, wykonuje rekwizyty itp. 4. Bierze udział w przygotowaniu spektaklu. VI. EWALUACJA PROGRAMU Ewaluacja obejmuje: - stopień realizacji założeń, celów i zadań; - jakość i ilość zmian wprowadzanych w czasie realizacji programu; - uwarunkowania wpływające na realizację programu; - dostosowanie programu w trakcie jego realizacji do możliwości i potrzeb uczniów; - obserwację uczniów w trakcie ćwiczeń, treningów, twórczej działalności; - efekty wspólnej pracy – inscenizacje, przedstawienia; - aktywność uczniów w innych przedsięwzięciach prowadzonych na terenie szkoły i poza nią; - relacje między członkami koła; - konsultacje z nauczycielami-wychowawcami uczniów uczestniczących w zajęciach koła. Metody ewaluacji: - obserwacja; - rozmowy; - ankiety. VII. UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU 1. Na wdrożenie programu teatralnego przewidziane są 2 godz. tygodniowo (przed premierą liczba godzin wzrasta). 2. Repertuar należy tak dobrać, aby był zarówno interesujący, jak i ambitny. 3. Wskazana jest pomoc Rady Rodziców w zakresie przekazania koniecznych środków finansowych na zakup materiałów do scenografii i kostiumów. Opracowanie: Bożena Borkowska