Teatr

Wpływ Teatru na rozwój i wychowanie Dzieci.
W podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli określono,
że celem wychowania przedszkolnego jest wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju dziecka
zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach
ze środowiskiem społeczno-kulturowym i przyrodniczym.
W okresie przedszkolnym naturalnym sposobem spędzania czasu przez dziecko jest zabawa.
Od zawsze dzieci bawiąc się wchodziły w rolę, tworzyły własne improwizowane spektakle.
Zadaniem nauczyciela jest wykorzystanie tej naturalnej aktywności, w różnych przemyślanych
formach edukacji teatralnej. Przy tej okazji dziecko może się uczyć i rozwijać twórczo.
Zaspokajane są jego naturalne potrzeby: potrzeba poznawcza, potrzeba zabawy, potrzeba
aktywności twórczej a także potrzeba fikcji. Małe dzieci często mają do czynienia ze światem fikcji
i baśni, tworząc sobie podobny świat w świecie realnym. Wymyślają role, mają potrzebę kreowania
fikcyjnego świata, sprawdzania swoich możliwości w innych rolach niż realne: dziecka,
przedszkolaka. Kontrolowane zaspokajanie tej potrzeby wpływa na prawidłowy rozwój dzieci.
Dzieciństwo jest okresem decydującym o rozwoju przyszłej osobowości człowieka. Świat teatru
zachwyca nie tylko dorosłych, ale i dzieci. Teatr ma duże znaczenie w procesie rozwoju społeczno moralnego dziecka, wyostrza zmysł obserwacji rzeczywistości, potęguje uczucia społeczne.
Przedstawienia w teatrze wpływają na intelekt dziecka, szczególnie, gdy chodzi o teatr
improwizowany. W czasie spektaklu widoczna jest cała gama barw, świateł i ruchu. To wszystko
stanowi magię żywego kontaktu z aktorem i ze sceną.
Teatr łączy w sobie różne dziedziny twórczości artystycznej: literaturę, plastykę, muzykę, taniec
i ruch sceniczny. Poprzez teatr można w dzieciach rozwijać ich sprawności intelektualne: percepcję,
uwagę, pamięć, wyobraźnię, myślenie, ale przede wszystkim bogacić dziecięcą wiedzę o świecie
i o człowieku, umożliwiając im odkrywanie piękna i brzydoty, czynów szlachetnych i złych. Zatem
przyswajane przez dzieci wartości poznawcze, estetyczne i moralne stają się czynnikami
kształtującymi ich rozwój umysłowy. Teatr wpływa na rozwoju psychiczny, umysłowy i moralny
dziecka. Te elementy dają możliwość kształtowania wielu pozytywnych cech charakteru:
wrażliwości estetycznej, moralnej, społecznej.
Zanim jednak kupimy bilety do teatru warto zapoznać się z repertuarem. Na dziecko w teatrze
„czyha” kilka niebezpieczeństw. Teatr dla dziecka ma swoją specyfikę. Dziecko zwraca uwagę
na sposób mówienia, poruszania się aktorów. Czasem marzenia dziecka spełniają się na scenie,
aktor grający
w teatrze wpływa na odbiór przekazywanej treści dla małego widza. Dziecko
wciela się w postacie z granej bajki i uczestniczy całym sobą w fabule spektaklu. Ponieważ
w teatrze gra się na żywo, na oczach dziecka, sceny i postacie ze spektaklu są przez nie na żywo
odczuwane i przeżywane. Zabierając dziecko do teatru na sztukę wystawianą na podstawie książki,
należy przygotować malca na to, co zobaczy, czytając wcześniej bajkę.
Dzieci najczęściej w sposób żywiołowy reagują na spektakl. Nie ma w tym nic złego. Wybuchy
śmiechu, czy głośne odpowiedzi dochodzące z widowni na pytania, jakie padają ze sceny, czasem
piski – to codzienność w teatrze dla dzieci i dowód, że przedstawienie jest naprawdę udane.
Nie można oczekiwać, że dziecko przesiedzi godzinę w zupełnej ciszy, należy mu pozwolić
na spontaniczne reakcje.
Dzieci dzięki przedstawieniom teatralnym zaczynają postrzegać ludzkie zachowania oraz ich
konsekwencje. Dowiadują się, jakie wartości są cenione, poprzez jednoznaczne pokazanie kogo
i za co spotyka nagroda lub kara. Dzieci poznają abstrakcyjne pojęcia, takie jak dobro, zło,
sprawiedliwość, miłość, przyjaźń i wiele innych. Uczą się wrażliwości, zachowań prospołecznych
oraz empatii dzięki przeżywaniu wydarzeń wraz z bohaterami. Dzięki bajkom także poznaje język
literacki, zapoznając się z jego bogactwem i nabywając umiejętność poprawnego wysławiania się.
Dziecko w świecie bajek może spotkać przyjaciół, przeżyć wspaniałe przygody a przede wszystkim
pozbyć się lęku. Bajka jest narzędziem służącym nadrzędnemu celowi, jakim jest edukacja. Może
pomóc we wprowadzeniu ważnych treści wśród śmiechu i zabawy, odgrywając tym samym istotną
rolę w wykreowaniu osobowości człowieka. Ma pozytywny wpływ na rozwijające się dziecko,
pomaga nabrać wiary w siebie i w swoje możliwości. Poprzez teatr następuje naturalna, samoistna
nauka postaw tolerancji, partnerstwa, współżycia w środowisku rówieśników. Silna, wrodzona
potrzeba fikcji i fantastycznego przekształcania rzeczywistości świata, tęsknota dziecka do tego,
by być kimś, aby czynnie uczestniczyć w wielkiej, fantastycznej przygodzie, stanowi wdzięczne
pole do kształtowania wielu pozytywnych cech charakteru: wrażliwości estetycznej, moralnej
i społecznej. Animizm i antropomorfizm, które cechują myślenie dziecka, powodują, że tak chętnie
ucieka ono w świat ożywionych przez siebie przedmiotów.
W teatralnych doświadczeniach i przygodach kształtuje się u dziecka specyficzne, głębokie
przeżycie artystyczne, będące podstawą wszelkiej, późniejszej recepcji teatru. Małe formy teatralne
i zabawy twórcze – to bogate źródło satysfakcji, początek prawdziwych przeżyć, które dokonują się
i realizują przy żywym, pełnym i autentycznym zaangażowaniu małego widza.
Obcowanie dziecka z realnym światem i ze sztuką wpływa także na powstawanie jego różnych
upodobań i oceny piękna.
Stosunek małego dziecka do piękna, do wartości estetycznych cechuje duży subiektywizm.
Upodobania i wzruszenia estetyczne dzieci są powiązane z ich osobistymi potrzebami, dążeniami,
pragnieniami. Podoba im się to, co przynosi radość, dobre samopoczucie, odprężenie lub nowe
wrażenia. Silnie odczuwają te elementy piękna, które się łączą z treścią ich zabaw z działaniem oraz
zaspokajają potrzebę uznania w oczach własnych i w oczach rówieśników. Dziecięce upodobania
artystyczne mają więc swoisty charakter. Dzieci pociąga jaskrawość, krzykliwość, bogaty wygląd
osób czy przedmiotów. Śmieszą je groteskowe kształty, deformacja, rubaszny sposób zachowania,
zamaszyste gesty itp. cieszą je również błahostki i podobają się im różne przedmioty codziennego
użytku. W ten sposób dziecko gromadzi w dzieciństwie zasób wzruszeń estetycznych, prostych
i zarazem osobistych, związanych z codziennym życiem.
Dziecko uczestnicząc w spektaklu teatralnym dowiaduje się, że za dobry czyn spotyka nagroda,
za zły – kara i właśnie na tym polega wychowawcza wartość nie tylko teatru ale i bajek, baśni.
Proponuję zatem wybierać sztuki teatralne urozmaicone piosenkami, ponieważ nie są to zwykłe
przedstawienia, ale musicale i inscenizacje muzyczno – słowne.
Kamila Subocz
Bibliografia:
 „Kurtyna w górę” A. Marianowicz, A. Świrszczyńska, W. Chotomska, E. Bryll i M. Goraj, L.
Konopiński, W. Scisłowski.
 „Zabawy w teatr” A. Wójcik.
Źródła internetowe:
 www.bp.ostroleka.pl