Projekt „OPERACJA SUKCES – unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu (kursu) CHOROBY DZIECI 2. Numer kodowy kursu PED003C 3. Jednostka dydaktyczna KLINIKA ALERGOLOGII, GASTROENTEROLOGII I ŻYWIENIA DZIECI 4. Typ kursu OBOWIĄZKOWY 5. Poziom studiów według klasyfikacji bolońskiej 6. Rok studiów IV 7. Semestr 7/8 8. Liczba punktów ECTS 9. Koordynator kursu DR HAB.N.MED EWA TOPOROWSKA-KOWALSKA 10. Osoby prowadzące zajęcia Dr hab.n.med. Ewa Toporowska-Kowalska Dr.n.med. Jarosław Dynowski Dr n.med. Marzena Funkowicz Dr n.med. Beata Gębora-Kowalska Dr n.med. Małgorzata Modzelewska-Hołyńska Dr n.med. Joanna Kudzin Dr n.med. Marek Kurnatowski Dr hab.n.med. Aneta Krogulska Dr n.med. Anna Plocek 11. Efekty nauczania Wiedza Cele ogólne Celem nauczania jest wprowadzenie studentów w zagadnienia związane z chorobami przewodu pokarmowego i chorobami alergicznymi u dzieci. Jest to kontynuacja kursu propedeutyki pediatrii. Celem jest pokazanie wybranych zagadnień gastroenterologii i alergologii, które szczególnie często występują u dzieci, a także pokazanie odrębności między przebiegiem tych chorób u dzieci i dorosłych. Student musi znać zasady rozpoznawania chorób gastroenterologicznych i alergicznych, ich etiopatogenezę, epidemiologię. Student musi znać ogólne zasady ich leczenia. Celem jest pokazanie problemu szczególnie nieswoistych zapaleń jelit i alergii jako narastającego problemu epidemiologicznego, jako choroby cywilizacyjnej. Kurs jest częścią trwającego 4 lata procesu nauczania pediatrii i powinien pozwolić na wykorzystanie nabytej wiedzy w dalszym toku studiów Cele szczegółowe 1. Student zna patofizjologię i etiopatogenezę chorób gastroenterologicznych alergicznych wieku dziecięcego. Potrafi wymienić najczęstsze choroby alergiczne i gastroenterologiczne występujące u dzieci i porównać ich występowanie w stosunku do populacji dorosłych. Potrafi pokazać różnice w przebiegu klinicznym między tymi chorobami w zależności od wieku pacjenta. 2. Student zna podstawowe zagadnienia z gastroenterologii dziecięcej. Zna przyczyny zaburzeń stanu odżywienia, przewlekłej i ostrej biegunki (w tym celiakii, nieswoistych zapaleń jelit i mukowiscydozy), zaparć, żółtaczek okresu noworodkowego, niemowlęcego i dziecięcego, bólów brzucha u dzieci. Ponadto zna wybrane zagadnienia z patologii wątroby i trzustki. Potrafi wymienić laboratoryjne wskaźniki wydolności komórki wątrobowej, podać definicje ostrej niewydolności wątroby i cholestazy oraz czynniki etiologiczne z podziałem na grupy wiekowe. Zna najczęstsze przyczyny toksycznego uszkodzenia wątroby i podstawowe zasady postępowania w przypadku ich występowania. Potrafi podać definicje ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki oraz niewydolności trzustki. Potrafi wymienić kryteria diagnostyczne (laboratoryjne i obrazowe) ostrego i przewlekłego procesu zapalnego trzustki. Potrafi wyszczególnić czynniki etiologiczne w/w chorób z podziałem na grupy wiekowe. Zna zasady leczenia farmakologicznego oraz żywieniowego zapalenia trzustki (żywienie dojelitowe – EN i pozajelitowe - PN). Zna podstawowe powikłania ostrego zapalenia trzustki i zasady postępowania w przypadku ich wystąpienia. Zna zasady leczenia żywieniowego w pediatrii (enteralnego i paraenteralnego). Zna wybrane zagadnienia z mikologii lekarskiej: podział etiologiczny grzybic, czynniki ryzyka grzybicy uogólnionej, drogi zarażenia grzybami, podział, objawy, diagnostykę i leczenie grzybicy u dzieci. Zna wybrane zagadnienia z parazytologii: systematykę pasożytów, objawy, diagnostykę i leczenie - toksoplazmozy, lambliozy, pełzakowicy, owsicy, glistnicy, toksokarozy, włośnicy, włosogłówczycy, teniozy, cysticerkozy i świerzbu. Zna definicję zaparć (w zależności od wieku pacjenta), przyczyny zaparć, wykonywane w ich diagnostyce badania laboratoryjne, obrazowe oraz czynnościowe (manometria anorektalna). Zna schemat postępowania terapeutycznego w leczeniu zaparć. 3. Zna zasady rozpoznawania, klasyfikacji alergicznego nieżytu nos i spojówek. Zna ogólne zasady ich leczenia. Zna zasady rozpoznawania, klasyfikacji astmy oskrzelowej oraz ogólne zasady ich leczenia. Zna ogólne zasady immunoterapii chorób alergicznych. Zna zasady rozpoznawania i leczenia alergii pokarmowej i nietolerancji pokarmowej. Zna zasady rozpoznawania i leczenia atopowego zapalenia skóry. Zna różnicowanie chorób alergicznych z innymi schorzeniami o podobnym obrazie klinicznym. 4. Student zna metody diagnostyczne stosowane w alergologii: testy skórne sckin-prick test, testy płatkowe, interpretacje wyników cIgE i sIgE, interpretacji prób prowokacyjnych w alergii pokarmowej, ogólne zasady zlecania badań spirometrycznych, rinnometrycznych i pH-metrii Umiejętności praktyczne Cele ogólne Student zna epidemiologię chorób alergicznych i chorób układu pokarmowego u dzieci. Zna ich etiopatogenezę. Potrafi zaproponować diagnostykę tych schorzeń i zinterpretować wyniki badań. Zna zasady leczenia chorób alergicznych i układu pokarmowego u dzieci. Potrafi przygotować pacjenta i jego dokumentacje do konsultacji medycznej ze specjalistą. Cele szczegółowe 1. Student potrafi przeprowadzić badania podmiotowe i przedmiotowe pacjenta pediatrycznego. Zna objawy kliniczne chorób alergologicznych i układu pokarmowego. Potrafi zinterpretować ich znaczenie. Potrafi wymienić przyczyny kaszlu, przewlekłego kaszlu, przewlekłego nieżytu nosa, zapalenia spojówek, wysypek alergicznych w przebiegu pokrzywki ostrej i pokrzywek przewlekłych oraz azs. Potrafi podać przyczyny niedoboru i utraty masy ciała u dzieci. Zna przyczyny przewlekłych żółtaczek u dzieci, zaburzeń połykania, bólów brzucha, objawów dyspeptycznych, biegunek ostrych i przewlekłych, zaparć, krwawienia z przewodu pokarmowego. Potrafi wdrożyć postępowanie diagnostyczne i diagnostykę różnicową chorób przewodu pokarmowego i alergicznych i dzieci. 2. Potrafi zinterpretować podstawowe badania laboratoryjne (morfologię, jonogram, rkz, glikemię aspat, alat, gGTP, lipaza, amylaza, amoniak, mocznik, kreatyninę, bilirubinę, CRP, PCT, rtg płuc i j.brzusznej) 3. Zna badania skriningowe chorób układu pokarmowego (celikii IgAEma, IgGEma, transglutaminazę, mukowiscydozy – chlorki w pocie, nietolerancji pokarmowych – krzywe obciążeniowe). Zna badania skriningowe stosowane w alergologii (cIgE, sIgE, SPT, spirometria).Potrafi ocenić wyniki prób prowokacyjnych w alergii pokarmowej 4. Zna wskazania do badań obrazowych, także kontrastowych (rtg, CT, MMR płuc, zatok, przewodu pokarmowego, cholangio-NMR, endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej ECPW). Zna wskazania do badań usg j.brzusznej 5. Zna wskazania do badań endoskopowych górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego, do pH-metrii/impedancji i do manometrii. Potrafi przeprowadzić i zinterpretować test WTO 6. Umie posługiwać się terminologią medyczną 7. Student potrafi zastosować i zalecać zachowanie prozdrowotne Postawy etyczne i umiejętności ogólne Cele ogólne Celem jest wykształcenie świadomej postawy zdrowotnej studentów dotyczące zachowań mających na celu ograniczanie rozwoju chorób alergicznych. Wykształcenie świadomości konieczności szerzenia oświaty prozdrowotnej i zasad profilaktyki szczególnie w pediatrii. Rozumie zasady wczesnej profilaktyki chorób w okresie dziecięcym i i jej wpływ na zachorowalność w wieku dorosłym. Cele szczegółowe 1. Zna rolę lekarza pediatry. 2. Potrafi czynnie uczestniczyć w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. 3. Potrafi edukować rodziców dzieci z ciężkimi i przewlekłymi chorobami alergicznymi i przewodu pokarmowego. 4. Przestrzega zasad etycznych w interakcjach z pacjentami i rodzicami pacjentów. 5. Zna zasady bioetyczne w badaniach naukowych. 6. Ma umiejętność wdrażania nabytej wiedzy w przyszłych latach studiów. 7. Posiada umiejętność samodzielnego poszerzania wiedzy ze względu na stały rozwój nauk biomedycznych. 12. Sposób nauczania Prezentacje multimedialne, dyskusja interaktywna, omawianie przypadków 13. Liczba godzin zajęć 14 wykłady, 33 ćwiczenia, 22 seminaria 14. Wymagania wstępne i wymagania równoległe W nauczaniu gastroenterologii i alergologii wykorzystywana jest wiedza z podstawowych nauk biologicznych wykładanych w poprzednich latach studiów (farmakologia, anatomia, histologia, patofizjologia, biochemia, epidemiologia) 15. Zalecane kursy fakultatywne i zajęcia uzupełniające 16. Zawartość kursu 1. Patologia przełyku 2. Żółtaczki okresu niemowlęcego 3. Biegunki przewlekłe 4. Zaparcia 5. Bóle brzucha 6. Patologia wątroby 7. Ostre zapalenie trzustki 8. Nieswoiste zapalenia jelit u dzieci 9. Leczenie żywieniowe 10. Choroby grzybicze i pasożytnicze przewodu pokarmowego 11. Astma oskrzelowa u dzieci 12. Alergiczny nieżyt nosa i spojówek u dzieci. Immunoterapia. 13. Atopowe zapalenie skóry 14. Alergia pokarmowa 15. Zapalenia płuc u dzieci 17. Metody nauczania i uczenia się Zajęcia stacjonarne (wykłady i ćwiczenia) Nauka samodzielna 18. Zalecane źródła nauczania Pediatria K. Kubicka, W. Kawalec PZWL 2008 Alergia, choroby alergiczne, astma A. Fal Medycyna Praktyczna 2010 Gastroenterologia dziecieca. F. Iwanczak Borgis 2012 19. Zasady uzyskiwania zaliczeń Zaliczenie na ocenę (semestralne) 20. Zasady egzaminowania Wiedza: Oceniana jest wiedza z tematów seminariów Krótki test sprawdzający wyniesioną z zajęć wiedzę umiejętności praktyczne: umie rozpoznać, diagnozować i leczyć dzieci z podstawowymi problemami z zakresu alergologii i gastroenterologii oraz zalecić konsultacje specjalistyczna postawy etyczne i umiejętności ogólne: Student jest przygotowany do rozpoczęcia zajęć klinicznych z pacjentem pediatrycznym, rozmowy z rodzicami, reprezentuje postawę wyrażającą szacunek i zrozumienie dla pacjentów i ich rodzin, rozumie potrzebę ciągłego kształcenia ze względu na dynamiczny rozwój nauk medycznych 21. Język, w którym prowadzone są zajęcia Język polski 22. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem Klinika Alergologii, Gastroenterologii i Żywienia Dzieci. Łódź ul.Sporna 36/50, tel:42/ 61 77 730