Mieszana elastyczność cenowa popytu

Mikroekonomia
- elastyczność popytu i podaży
zajęcia 3




D. Begg, Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2004, rozdz. 4
T. Zalega, Mikroekonomia, WWZ, Warszawa 2008, rozdz. 3
Samuelson P.A., Nordhaus W.D., Ekonomia t.1,PWN, Warszawa 2004, rozdz. 4
Bednarska H., Krakowińska E., Ryć K., Skrzypczak Z., Zborowska W., Mikroekonomia w
zarysie, WWZ, Warszawa 2010, rozdz. 3
1
Plan zajęć

Prosta elastyczność cenowa popytu
– Zmiana popytu na dane dobro wywołana zmianą ceny
danego dobra

Mieszana elastyczność popytu
– Zmiana popytu na dane dobro wywołana zmianą ceny
innego dobra

Elastyczność dochodowa popytu
– Zmiana popytu na dane dobro wywołana zmianą
dochodów konsumentów

Elastyczność cenowa podaży
2
Elastyczność cenowa popytu (1)

Elastyczność cenowa popytu

Mierzy, w jakim stopniu zmieni się ilość dobra, na którą
zgłaszany jest popyt, gdy zmieni się jego cena tzn. mierzy
to stosunek (procentowej)
zmiany wielkości zapotrzebowania na dane dobro do
względnej (procentowej) zmiany jego ceny.
wrażliwość dóbr na zmiany cen.

Jeżeli wzrost ceny o 1% powoduje zmniejszenie
zapotrzebowania o 2%, to elastyczność cenowa popytu
wynosi -2 (w praktyce pomijamy znak ‘minus’ stąd
elastyczność cenowa popytu wynosi 2).
3
Elastyczność cenowa popytu (2)


Popyt na dobro jest „elastyczny” tzn.
pożądana ilość dobra silnie reaguje na
zmiany ceny.
Popyt na dobro jest „nieelastyczny” tzn.
pożądana ilość dobra reaguje w niewielkim
stopniu na zmiany cen.
4
Elastyczność cenowa popytu (3)
procentowa zmiana wielkości popytu
ED =
procentowa zmiana ceny
ED > 1 popyt elastyczny
ED < 1 popyt nieelastyczny
ED = 1 popyt neutralny
ED = ∞ popyt doskonale elastyczny
ED = 0 popyt sztywny
5
Elastyczność cenowa popytu (4)
– metody obliczania

Ep
=

Ep
=
Metoda punktowa
Qd2 - Q d1
Qd1
:
początkowym
Qd2 – wielkość popytu w okresie
końcowym
p1 – cena w okresie początkowym
p2 – cena w okresie końcowym
p2 – p1
p1
Metoda łukowa
Qd2 – Qd1
1
2
(Qd2 + Qd1)
:
Qd1 – wielkość popytu w okresie
p2 – p1
1
2 (p2 + p1)
6
Elastyczność cenowa popytu (5)
- popyt doskonale elastyczny
P
Ep = ∞
Q
Popyt doskonale elastyczny – dla danej ceny ilość popytu może przybierać dowolne
wielkości
7
Elastyczność cenowa popytu (6)
- popyt sztywny
P
Ep = 0
Q
Popyt sztywny – ilość popytu pozostaje stała bez względu na zmiany ceny
8
Elastyczność cenowa popytu (7)
- determinanty
1.
2.
3.
4.
występowanie substytutów danego dobra
stopień, w jakim dane dobro zaspokaja
potrzeby podstawowe
charakter dobra (dobra luksusowe, dobra
podstawowe)
czas dostosowań (znalezienie substytutu
lub przyzwyczajenie się do nowych dóbr)*
* Źródło: Zalega T., Mikroekonomia, WWZ, Warszawa 2008
9
Elastyczność cenowa popytu (7)

Niska
– dobra pierwszej potrzeby (żywność, lekarstwa, obuwie
etc.)

Wysoka
– dobra luksusowe

Popyt sztywny
– dobra niezbędne np. sól, lekarstwa

popyt doskonale elastyczny
– dobra mające bliskie substytuty
10
Znaczenie elastyczności
cenowej popytu ?

dla producentów
wysoka
elastyczność
popytu na
dobro
obniżka
ceny
dobra
niska
elastyczność
popytu na
dobro
wzrost
ceny
dobra
neutralna
elastyczność
popytu na
dobro
wzrost lub
obniżenie
ceny
dobra
wzrost
popytu
konsumenci
raczej nie
rezygnują z
zakupu dobra
ilość popytu
zareaguje z taką
samą siłą
wzrost
przychodów
producenta
wzrost
przychodów
producenta
brak zmiany
przychodów
11
producenta
Mieszana elastyczność popytu


Mieszana elastyczność cenowa popytu na dane dobro
względem zmiany ceny innego dobra to relacja między
względną (procentową) zmianą zapotrzebowania na dane
dobre a względną (procentową) zmianą ceny innego
dobra.
Exy > 0 dodatnia – jeżeli wzrost ceny innego dobra
zwiększa zapotrzebowanie na dane dobro np. wzrost ceny kawy
spowoduje wzrost popytu na herbatę (dobra substytucyjne)

Exy < 0 ujemna –

Exy = 0 zmiana ceny danego dobra nie ma wpływu na
zmianę popytu na inne dobro (dobra obojętne)
np. wzrost ceny paliwa spowoduje spadek popytu na
samochody (dobra komplementarne)
12
Mieszana elastyczność cenowa
popytu – metody obliczania

Exy

Exy
Metoda punktowa
=
Qdx2 - Q dx1
Qdx1
:
w okresie początkowym
Qdx2 – wielkość popytu na dobro x w
okresie końcowym
py1 – cena dobra y w okresie
początkowym
py2 – cena dobra y w okresie
końcowym
py2 – py1
py1
Metoda łukowa
=
Qdx2 – Qdx1
1
2
(Qdx2 + Qdx1)
:
Qdx1 – wielkość popytu na dobro x
py2 – py1
1
2 (py2 + py1)
13
Mieszana elastyczność popytu

Exy>0 DOBRA SUBSTYTUCYJNE
Pherbaty
PKAWY
s1
s2
E1
P1
s
E1
E2
E2
P2
D1
D
Q1
Q2
D2
QKAWY
Q1
Q2
14
Qherbaty
Mieszana elastyczność popytu

Exy<0 DOBRA KOMPLEMENTARNE
PAUTA
PBENZYNY
s1
s
s2
E1
E1
E1
P1
P2
D
Q1
Q2
D1
QBENZYNY
Q1
Q2
D2
QAUTA
15
Dochodowa elastyczność popytu

Dochodowa elastyczność popytu – stosunek
względnej (procentowej) zmiany wielkości
zapotrzebowania na określone dobro do
względnej (procentowej) zmiany dochodu
dobra podstawowe
-∞
dobra luksusowe
0
dobra niższego rzędu
+∞
1
dobra normalne
16
* Źródło: Zalega T., Mikroekonomia, WWZ, Warszawa 2008
Dochodowa elastyczność popytu

EDP>0 wzrost (spadek) dochodu powoduje wzrost (spadek) popytu

EDP<0 wzrost (spadek) dochodu powoduje spadek (wzrost) popytu

EDP>1 popyt elastyczny względem dochodu

EDP<1 popyt nieelastyczny względem dochodu

EDP=0 popyt sztywny

EDP=1 popyt jednostkowy (proporcjonalny) względem dochody tzn.
popyt zmienia się w tym samym tempie co dochód
17
* Źródło: Zalega T., Mikroekonomia, WWZ, Warszawa 2008
Dochodowa elastyczność
popytu – metody obliczania

EDP

EDP
Metoda punktowa
=
Qdx2 - Q dx1
Qdx1
:
w okresie początkowym
Qdx2 – wielkość popytu na dobro x w
okresie końcowym
DP1 – dochody konsumenta w
okresie początkowym
DP2 – dochody konsumenta w
okresie końcowym
DP2 – DP1
DP1
Metoda łukowa
=
Qdx2 – Qdx1
1
2
(Qdx2 + Qdx1)
:
Qdx1 – wielkość popytu na dobro x
DP2 – DP1
1
2 (DP2 + DP1)
18
Dochodowa elastyczność
popytu
DOBRA
Pierwszej potrzeby
(E<1)
Niższego rzędu
(E<0)
Luksusowe (E>1)
Inne pierwszej
potrzeby (normalne)
(0<E<1)
19
Rodzaje dóbr






dobra normalne – popyt na nie wzrasta wraz ze wzrostem
dochodu
dobra niższego rzędu – popyt na nie maleje wraz ze
wzrostem dochodu
dobra luksusowe
dobra podstawowe
dobra substytucyjne – wzrost ceny dobra A powoduje
wzrost popytu na dobro B np. masło i margaryna
dobra komplementarne – wzrost ceny dobra A powoduje
spadek popytu na dobro B np. benzyna i auto
20
Cenowa elastyczność podaży
EPS=
procentowa zmiana oferowanej ilości
procentowa zmiana ceny
• zawsze dodatnia (ponieważ krzywa
podaży ma dodatnie nachylenie)
21
Cenowa elastyczność podaży
- determinanty
1.
2.
3.
4.
zachowanie się kosztów produkcji wraz ze
zmianą skali produkcji
technologia produkcji
czas, jakim dysponują producenci na
przystosowanie się do zmiennego poziomu
cen
podatność
danego
dobra
na
magazynowanie *
* Źródło: Zalega T., Mikroekonomia, WWZ, Warszawa 2008
22
Dziękuję za uwagę !
23