Zdrowie psychiczne

1. Definicja zdrowia
Zdrowie to pewna całość na którą składa się zdrowie fizyczne i zdrowie psychiczne. Dobrostan
fizyczny rozumiany jest jako prawidłowe funkcjonowanie wszystkich narządów i układów
organizmu, dobrostan psychiczny natomiast to zdolność do abstrakcyjnego i logicznego
myślenia oraz rozpoznawania i wyrażania emocji i uczuć, a także radzenia sobie ze stresem
i depresją.
O zdrowiu człowieka decydują cztery podstawowe elementy: styl życia, środowisko, czynniki
genetyczne, opieka zdrowotna. Gdy któryś z wymienionych czynników zostaje zaburzony, to
wówczas stan zdrowia się pogarsza i można mówić wówczas o zagrożeniu zdrowotnym.
Na samym początku było ono określane jako brak choroby lub kalectwa. następnie
traktowano je jako rodzaj zasobu, który umożliwiał osiąganie różnych celów życiowych.
współcześnie obowiązuje natomiast definicja zdrowia sformułowana przez Światową
Organizację Zdrowia WHO - zdrowie to stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i
społecznego, a nie tylko brak choroby lub kalectwa.
Styl życia i zachowania zdrowotne determinują w największym stopniu stan zdrowia
ludności.
2. Zdrowie psychiczne
Na zdrowie psychiczne danej jednostki składa się szereg różnego rodzaju czynników i
elementów. Zdrowie psychiczne to głównie nasza odporność na wszystkie trudne dla nas
sytuacje, wydarzenia, zjawiska. Mało kto z nas zdaje sobie sprawę, iż największą wartością
w naszym zdrowiu psychicznym jest odpowiednia dbałość o dobrą kondycję naszego układu
nerwowego oraz serca. Jeśli nie będziemy zabiegali o to by nasz układ odpornościowy oraz
nasze serce, nie były zbytnio obciążone, wówczas, narazimy siebie na poważne
niebezpieczeństwo utraty zdrowia oraz tak zwanej odporności psychicznej. Gdy utracimy i
osłabimy naszą odporność psychiczną, wówczas zmaleją również:
- Nasza wydajność w pracy
- Nasza ogólna kondycja zdrowia
- Nasza koncentracja.
- Zaburzeniu ulegnie także wiele podstawowych procesów myślowych i spostrzeżeniowych.
Człowiek zdrowy oraz stabilny psychicznie określany jest jako człowiek kreatywny, twórczy,
charakteryzujący się optymizmem, wiarą we własne siły i umiejętności, wysoką samooceną,
umiejętnościami radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, a przede wszystkim ?
odpowiedzialnością.
Przeciętny Polak przeważnie nie dba o swoje zdrowie a dodatkowo, żyjąc w ciągłym
pośpiechu i stresie, obciąża swój organizm i naraża się przy tym na dalsze pogorszenie
swojej ogólnej kondycji. Polacy żyją niezdrowo i nie mają ani warunków ani czasu aby
zadbać o swoją kondycję.
3. Choroby układu nerwowego
Choroby układu nerwowego są bardzo niebezpieczne, gdyż w bardzo szybkim tempie atakują
one i przenoszą się na pozostałe układy czy części organizmu zaburzając ich prawidłowe
działanie. Często dochodzi w chorobach tych do sytuacji, gdzie zaatakowany układ nerwowy
przenosi symptomy danej choroby, stopniowo na pozostałe układy aż w końcu zajmuje cały
organizm powodując jego poważne uszkodzenie a często nawet śmierć. Przykładem takiej
choroby może być miażdżyca. Choroba ta polega na stopniowym odkładaniu się twardej
płytki w naczyniach krwionośnych, zwężając tym samym światło naczyń. Jeśli dojdzie do
miażdżycy naczyń krwionośnych mózgu, może dojść w rezultacie do ostrego lub
przewlekłego niedotlenienia mózgu, które następnie prowadzi do utraty świadomości,
zdolności logicznego myślenia, utraty pamięci a w końcu do śmierci.
czylibrak rozpoznanej choroby psychicznej nie musi oznaczać zdrowia psychicznego. Dla
każdego człowieka oznacza to konieczność subiektywnego poczucia szczęścia, a nie tylko
braku choroby.
W ciągu naszego życia pojawiają się stany zmęczenia, smutku, senności, niepokoju czy lęku.
Odczucia te, jeśli pojawiają się w związku z konkretną, trudną sytuacją i nie są mocno
nasilone są naturalną reakcją naszego organizmu i nie powodują dezorganizacji naszego
życia. Nie należy jednak lekceważyć tych objawów, gdyż ich utrzymywanie się może
prowadzić do rozwinięcia się poważniejszych zaburzeń.
Wymogi cywilizacji: szybkie tempo życia, konieczność ciągłych wyborów, brak czasu,
wywiązywanie się z licznych obowiązków, nadążanie za nowinkami technologicznymi i
ciągłe bycie „na topie” obniża odporność psychiczną i niekorzystnie wpływa na nasz stan
fizyczny, powodując stan stresu. Nie jesteśmy wstanie całkowicie wyeliminować go z
naszego życia, jednak powinniśmy podjąć próby zaadoptowania się do warunków w jakich
musimy się z nim zmierzyć.
Szczególnie na skutki stresu narażone są dzieci i młodzież. W rękach dorosłych zarówno
rodziców jak i nauczycieli jest dbanie o zapewnienie prawidłowych warunków do rozwoju
psychicznego i fizycznego oraz przekazanie młodszym właściwych sposobów radzenia sobie
z trudnościami. Dorośli poprzez własne działania dają wzorzec zdrowego trybu życia.
4. Dbanie o zdrowie psychiczne.
Przyczyn obniżenia nastroju i mniejszej chęci do działania może być wiele. Istnieje jednak
kilka prostych sposobów, by zadbać o swoją kondycję psychiczną i poprawić samopoczucie:
 Jedz zdrowo - dbanie o prawidłowe odżywianie dostarcza organizmowi niezbędnych
substancji
odżywczych,
które
wpływają
korzystnie
na
nasze
codzienne
funkcjonowanie. Wspólny posiłek z najbliższymi może niekiedy być jedynym czasem
spędzonym w gronie najbliższych tego dnia, a przygotowanie go z dzieckiem
przyczyni się do budowania relacji rodzic-dziecko.
 Korzystaj ze światła słonecznego – reguluje ono nasz cykl dobowy i ma wpływ na
aktywność organizmu człowieka. Przy braku światła naturalnego wzrasta poziom
melatoniny w naszym organizmie, co może powodować senność, obniżenie
koncentracji uwagi, a także przyczyni się do powstawania chorób takich jak stany
depresyjne. Trzeba spacerować, porzucać się śnieżkami na dworze, pobiegać w lesie,
iść na spacer z rodziną i ukochanym zwierzakiem.
 Śmiej się - przysłowie powtarzane od lat mówi „śmiech to zdrowie” i w nim ukryta
jest prawda. Pozytywne nastawienie do rzeczywistości, do innych ludzi, dostrzeganie
rzeczy dobrych powoduje, że mózg zaczyna radzić sobie lepiej nawet z trudnymi
sytuacjami. Nauki takie jak psychologia i medycyna dostrzegają, że osoby myślące
pozytywnie rzadziej chorują oraz szybciej pokonują chorobę. Warto zatem przyjrzeć
się swoim myślom- czy są raczej pozytywne czy negatywne, na jakich emocjach
skupiamy się, takich które są dla nas przyjemne, czy może na tych które są męczące i
destrukcyjne dla naszego organizmu. Warto koncentrować się na pozytywnych
stronach naszego życia, dostrzegać uśmiech innej osoby i go odwzajemniać, mieć
poczucie humoru. Przywoływanie pozytywnych emocji i wspomnień oraz poranny
uśmiech przed lustrem przyczyni się do naszego lepszego samopoczucia i
pozytywnego myślenia, które jest kluczem do zdrowia.
 Ruszaj się - systematyczne uprawianie sportu w sposób znaczący wpływa na nasze
zdrowie, chroni przed wieloma chorobami np.: przed otyłością. Aktywność fizyczna
redukuje poziom stresu i sprawia, ze nasze samopoczucie jest znacznie lepsze,
cieszymy się każdym dniem. Ważne jest, aby uczuć własne dzieci aktywnego
spędzania czasu, dzięki czemu uczą się korzystnego jego wpływu na swoje życie.
 Odpoczywaj - nie należy zapominać, że po ciężkim dniu bądź tygodniu należy zadbać
o wypoczynek organizmu. Każdy z nas ma swój poziom wytrwałości i zmęczenia,
przekroczenie jego powoduje obciążenie organizmu i może wpływać na rozwój
chorób, np. związanych z układem krążenia, układem nerwowym. Należy zadbać o
sen, podczas którego nasz organizm regeneruje się, odpoczywa. Długotrwały brak
odpoczynku osłabia siły obronne organizmu, a skutkiem tego jest wyczerpanie i
zwiększenie ryzyka wystąpienia licznych chorób. Powinniśmy zapewniać sobie 7-8
godzin snu na dobę, należy także pamiętać o innych sposobach wypoczynku i relaksu,
co w sumie przyczyni się do równowagi psychicznej.
 Pomagaj - Pomoc jakiej udzielimy drugiemu człowiekowi nieważne czy to w
wymiarze materialnym czy też wsparcia duchowego może dla nas samych stanowić
źródło szczęścia. To czy komuś pomożemy, będzie w dużym stopniu zależało od tego
w jakiej rodzinie wychowaliśmy się sami, jakie wzorce zachowań nam przekazano.
Jeśli dziecko rozwija się w atmosferze bezpieczeństwa, miłości i wzajemnej pomocy
to w przyszłości zaowocuje to większą skłonnością do udzielenia wsparcia
potrzebujących. Każda pomoc jest bezcenna, warto więc rozejrzeć się i zacząć
pomaganie od jednej osoby, takiej która jest najbliżej nas.
 Powiedz nie - stosuj zachowania asertywne - stanowczo i uczciwie wyrażaj swoje
uczucia, postawy i pragnienia w sposób respektujący postawy, uczucia czy prawa
innych. Odmawiaj bez lęku i poczucia winy, jeśli jest to niezgodne z twoim systemem
wartości czy potrzebami, pozostawaj w zgodzie ze sobą. Nasza przymusowa,
wewnętrzna zgoda na coś będzie się długo za nami ciągnęła, zmuszać się do czegoś
nie czujemy się spokojnie i komfortowo.
 Rozwijaj swoje zainteresowania – posiadanie własnego hobby, rozwijanie pasji
pozwala oderwać się od rzeczywistości, poprawia nasze samopoczucie, a także
rozwija nas samych i daje poczucie satysfakcji.
 Sprawiaj sobie przyjemności - Stawianie wysoko na liście priorytetów tego, co jest
dla nas dobre, pomoże nam bez wątpienia być bardziej pogodnymi, energicznymi,
zadowolonymi ze swojego życia i pełnymi wiary we własne siły. Znajdować w swoim
rozkładzie zajęć miejsce na obdarowywanie siebie czymś miłym, nauczyć się skupiać
na sobie, na tym co jest dla nas ważne, pozwoli nam docenić siebie. Sprawianie sobie
przyjemności to nie jest nagroda za dobre zachowanie czy osiągnięcia, ale za to, że
jesteśmy. Możemy sprawiać sobie małe przyjemności ( krótka drzemka, długa kąpiel
), przyjemności średnie (wyjątkowy weekend spędzony wyłącznie z partnerem,
wyjście na koncert, lub do stylowej restauracji, masaż ) i wielkie ( wymarzona
podróż, nowy samochód, dłuższy urlop ), byle regularnie i bez wyrzutów sumienia
 Dbaj o relacje z innymi ludźmi – utrzymywanie pozytywnych relacji z drugim
człowiekiem jest jednym z ważniejszych warunków dla rozwoju zdrowia
psychicznego. Ważne jest rozwijanie umiejętności komunikacji, asertywności i
empatii.
Utrzymywanie
właściwych
relacji
z
bliskimi
przyczynia
się
do
rozładowywania negatywnych emocji, przedyskutowania ważnych problemów.
Rozmowa z drugim człowiekiem pozwala dostrzec też inne sposoby spojrzenia na
problemy. Posiadanie przyjaciół, osób życzliwych gwarantuje wsparcie, tak często
nam potrzebne w trudnych dla nas sytuacjach.
 Pamiętajmy, że człowiek optymistycznie nastawiony do życia jest bardziej szczęśliwy.
Optymista cieszy się życiem, dostrzega zalety, a nie wady. Przez to, że nie narzeka,
jest częściej uśmiechnięty, przyciąga do siebie innych ludzi, jest też bardziej lubiany.
Sami pomyślmy, czy nie jest nam łatwiej z naszymi problemami, gdy podzielimy się z nimi z
kimś bliskim, gdy ktoś nam coś doradzi, gdy zaczniemy się więcej śmiać, gdy zaczniemy
odpowiednio wysypiać i wypoczywać, gdy zaczniemy uprawiać sport lub mieć więcej ruchu
i to jeszcze na świeżym powietrzu, stosować sobie choć drobne przyjemności. Spróbujmy
sami, stosując te elementy zacząć dbać o nasze zdrowie fizyczne jak i psychiczne.