PROGRAM PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu: Prawo konstytucyjne - a Autor (tytuł/stopień naukowy, imię i nazwisko): dr Norbert Szczęch, dr Marta Kłopocka-Jasińska Kierunek: Prawo Specjalność: Poziom kształcenia: studia jednolite magisterskie Forma studiów: niestacjonarne Wymagania wstępne (przedmioty wprowadzające, znajomość zagadnień): posiadanie wiedzy z zakresu historii oraz wiedzy o państwie i społeczeństwie na poziomie szkolnictwa średniego Typ przedmiotu (obowiązkowy/wybieralny): obowiązkowy Tryb realizacji (tradycyjny/zdalny): tradycyjny Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje: rozpoznawanie ustrojów państw współczesnych oraz ich genezy, znajomość ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, wzajemnych relacji głównych organów państwa oraz praktyki ich działania, jak również ich roli w organizacji współczesnego państwa i społeczeństwa, wiedza w zakresie zasadniczych instytucjonalnych i materialnych gwarancji konstytucji oraz praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela, znajomość terminologii z zakresu prawa konstytucyjnego, orientacja w podstawowych zagadnieniach dotyczących sfery politycznej Kursy i ich charakterystyka: Wykład WS Kod Liczba godzin Forma zaliczenia PW Ćwiczenia CS PW PRR6003W PRR6003C 15 15 kolokwium Laboratorium LS PW Projekt PS PW Seminarium SS PW ECTS 4 kolokwium Warunki zaliczenia: uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium (w formie ustnej) Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie pozytywnej oceny z kolokwium końcowego (w formie testu). Treści kształcenia: Wykład Lp. Tematy (zagadnienia) 1. Pojęcie i przedmiot prawa konstytucyjnego, źródła prawa konstytucyjnego - pojęcie, geneza, treść i forma konstytucji, tryb zmiany i systematyka konstytucji, ustawa konstytucyjna, inne źródła prawa konstytucyjnego Liczba godzin ≤2 1 Rys historyczny – Marsyliusz z Padwy, „common law”, Wielka Karta Swobód, „Neminem captivabimus”, J. Locke, Monteskiusz, Konstytucja Stanów Zjednoczonych, Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, Konstytucja 3 Maja, konstytucje II RP, konstytucje PRL, Okrągły Stół i transformacja ustrojowa, Mała Konstytucja z 1992r. 2 3. Konstytucja z 1997r. – charakterystyka ogólna i systematyka ustawy zasadniczej. 2 4. Zasady naczelne Konstytucji . Inne zasady konstytucyjne 1 2. 5. Konstytucyjny status jednostki: ewolucja idei praw człowieka, podstawowe pojęcia, międzynarodowa ochrona praw człowieka, system praw i wolności człowieka i obywatela w obecnej ustawie zasadniczej 2 6. Konstytucyjny system źródeł prawa. Systemy organów państwowych w krajach demokratycznych. System organów państwowych w świetle konstytucji 2 7. Prawo wyborcze – pojęcia ogólne, funkcje prawa wyborczego, podstawowe zasady, organizacja wyborów. Referendum – instytucja, przedmiot, zasady i tryb, rodzaje referendum 1 8. Sejm i Senat – pozycja ustrojowa, struktura, kompetencje, tryb i zasady funkcjonowania. Status prawny posła i senatora. Organizacja wewnętrzna parlamentu. Obrady, dyskusja, głosowanie. 2 9. Funkcja ustawodawcza i funkcja kontrolna. 2 Praca własna studenta w ramach wykładu Lp. Tematy (zagadnienia) Liczba godzin 1. 2. 3. Ćwiczenia / Laboratorium / Projekt / Seminarium Lp. 1. 2. 3. 4. Tematy (zagadnienia) Źródła prawa według Konstytucji RP z 1997 r. Pojęcie aktu normatywnego. Rodzaje aktów normatywnych. Zasada konstytucjonalizmu. Konstytucja jako ustawa zasadnicza państwa i jej cechy szczególne. Normy konstytucyjne. Konstytucja a prawo międzynarodowe. Zasada nadrzędności Konstytucji - omówienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 11 maja 2005 r. (K 18/04). Ustawa jako źródło prawa. Pojęcie i jej cechy charakterystyczne. Stosunek ustawy do innych aktów normatywnych (akty prawa międzynarodowego, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia wykonawcze do ustawy, akty prawa miejscowego, akty o charakterze wewnętrznym). Procedura ustawodawcza w RP. Odrębności procedury legislacyjnej w odniesieniu do niektórych kategorii ustaw. Lobbing w Polsce. Naczelne zasady ustrojowe według Konstytucji RP z 1997 r. Zasada podziału władzy. Systemy rządów: prezydencki system rządów, system rządów parlamentarnych, system rządów zgromadzenia. Konstytucyjny system rządów RP. System organów państwowych w RP Władza ustawodawcza. Bikameralizm w Polsce. Mandat przedstawicielski. Prawa i obowiązki posła i senatora. Zasada incompatibilitas. Immunitet parlamentarny. Liczba godzin ≤2 2 2 2 2 5. Władza wykonawcza według Konstytucji RP. Sposób powoływania, kompetencje i odpowiedzialność Prezydenta oraz Rady Ministrów. Instytucja kontrasygnaty. Prerogatywy prezydenckie. Odpowiedzialność polityczna. Odpowiedzialność konstytucyjna. 2 6. Władza sądownicza w Polsce. Sądy i Trybunały. Wymiar sprawiedliwości w świetle zasad konstytucyjnych. Struktura sądownictwa w Polsce. Sądy powszechne, sądy administracyjne i sądy wojskowe. Pozycja ustrojowa i zadania Trybunałów. 2 7. 8. Kontrola Konstytucyjności prawa. Skoncentrowany i rozproszony model kontroli konstytucyjności. Kontrola prewencyjna i kontrola następcza. Legitymacja do wszczęcia kontroli konstytucyjności. Trybunał Konstytucyjny jako Strażnik Konstytucji. Postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym. Skutki orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. 2 Kolokwium 1 Praca własna studenta w ramach ćwiczeń / laboratorium / projektu / seminarium Lp. Liczba godzin Tematy (zagadnienia) 1. 2. 3. Literatura podstawowa: 1. Skrzydło W. (red.) „Polskie prawo konstytucyjne”, Lublin 2008. 2. „Prawo konstytucyjne. Wybór aktów prawnych”, Warszawa 2008 3. Garlicki L. „Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu”, Warszawa 2009 Literatura uzupełniająca: 1.Dudek D. (red.) „Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej”, Warszawa 2009 Legenda: WS – zajęcia wykładowe z udziałem nauczyciela akademickiego CS – zajęcia ćwiczeniowe z udziałem nauczyciela akademickiego LS – zajęcia laboratoryjne z udziałem nauczyciela akademickiego PS – zajęcia projektowe z udziałem nauczyciela akademickiego SS – zajęcia seminaryjne z udziałem nauczyciela akademickiego PW – praca własna studenta Legnica, 16 X 2010 dr Norbert Szczęch dr Marta Kłopocka-Jasińska (podpis autora)