funkcje-i-gwarancje-konstytucji

4
FUNKCJE I GWARANCJE KONSTYTUCJI W doktrynie prawa konstytucyjnego przyjmuje się, że
funkcja konstytucji oznacza zespół skutków społecznych, jakie w danej społeczności, w odniesieniu
do określonej sfery rzeczywistości wywoływane są istnieniem konstytucji. Innymi słowy chodzi tu o
rolę odgrywaną przez konstytucję w społeczno-politycznej rzeczywistości danego państwa. Badając
funkcje wypełniane przez konstytucję, można stwierdzić zakres, w jakim oddziaływuje ona na cały
system prawny i na różne elementy życia społeczeństwa. Funkcje wypełniane przez konstytucje
ulegały systematycznym zmianom w ciągu dwóch stuleci, które minęły od uchwalenia pierwszej z
nich. Powodem tych zmian były zmieniające się warunki cywilizacyjne, w jakich przyszło istnieć
kolejnym konstytucjom. Funkcja prawna polega na możliwości pełnienia przez konstytucję roli aktu
prawnego w zakresie stosunków politycznych, społecznych i gospodarczych, które są przez nią
regulowane. W ten sposób kształtuje otaczającą ją rzeczywistość zapobiegając chaosowi prawnemu.
Stwierdzenie o jurydyczności konstytucji sprowadza się zazwyczaj do uznania konsekwencji
wypływających z roli, jaką odgrywa w systemie źródeł prawa. Stąd wynika między innymi
założenie bezpośredniego obowiązywania jej norm, przyjęcie pozaparlamentarnego systemu
kontroli konstytucyjności ustaw oraz ustanowienie instytucjonalnych gwarancji zgodnego z
konstytucją funkcjonowania organów państwowych. Dla prawidłowego wypełniania tej funkcji
konstytucja nie musi wcale być aktem zawierającym normy szczegółowo regulujące określone
stosunki. Bardzo często zawiera normy ogólnikowe, co daje ustawodawcy oraz innym organom
stosującym szeroki zakres swobody, ograniczonej ramami konstytucji. Doktryna prawa
konstytucyjnego krajów demokratycznych szczególnie podkreśla znaczenie tej funkcji, co
bezpośrednio wiąże się z zasadą nazędności konstytucji w systemie źródeł prawa. Kolejna z
wymienionych w doktrynie funkcji konstytucji, funkcja stabilizująca (petryfikująca ) wynika z
zasady stabilności samej konstytucji i polega na tym, że zawiera podstawowe zasady całego systemu
prawa wyznaczające ramy i kierunek działalności prawotwórczej oraz determinuje sposób jego
tworzenia. Dzięki temu jest w stanie pełnić rolę gwaranta pokoju społecznego. Gwarancją tej
stabilizacji są specjalne procedury tworzenia, uchwalania i zmiany konstytucji. Jeśli konstytucja ma
właściwie wypełniać tę funkcję, to jej postanowienia dotyczące tych materii powinny być konkretne,
wystarczająco szczegółowe i jednoznaczne. Funkcja programowa (dynamiczna) wynika z tego, iż
konstytucja nie może ograniczyć się tylko do konserwacji pewnego wzorca państwa i systemu
prawa, ponieważ utraciłaby z czasem swoje znaczenie i nie mogła wypełniać nie tylko funkcji
stabilizacyjnej, ale i prawnej. Konstytucja musi więc być również zorientowana na przyszłość i
wyznaczać cele działalności organów państwowych i cele całego społeczeństwa. Dla wypełniania tej
funkcji dobrze jest, gdy konstytucja zawiera normy na tyle ogólne, że są one otwarte na nowe
zjawiska społeczne i służą przystosowaniu instytucji i rozwiązań konstytucyjnych do zmieniającej
się z czasem rzeczywistości. W tym aspekcie szczególne zadanie do spełnienia ma ustawodawca,
który powinien uwzględniać aktualne realia i poglądy, wartości akceptowane w danym czasie przez
społeczeństwo.
(…)
… z nich za nazędną. Mogłoby to prowadzić to deprecjacji pozostałych z nich. Z ugiej strony nie
oznacza to, że konstytucja realizuje wszystkie funkcje w równym stopniu. Eksponowanie takich czy
innych spośród nich zależy od kultury politycznej i prawnej, a także tradycji narodowych. Nie
wystarczy samo proklamowanie w konstytucji zasady jej nazędności. Aby stanowiła ona realną
podstawę całego systemu prawa i determinowała działalność prawotwórczą państwa musi powstać
mniej lub bardziej rozbudowany system zapewniający zgodność całego prawa z konstytucją.
Gwarancje zgodności prawa z konstytucją to ogół rozwiązań i instytucji ustrojowych służących
zapewnieniu realizacji norm konstytucyjnych. Do tych czynników i instytucji prawnych bezspornie
należy układ sił społeczno-politycznych, kultura polityczna i prawna…
…, bądź jako system jurysdykcyjny. System jurysdykcyjny obejmuje działalność organów
usytuowanych na zasadach niezawisłości i oębności organizacyjnej od legislatywy i egzekutywy.
Wyróżnić można dwa rodzaje tego podsystemu: system kontroli sprawowanej przez sądy
powszechne jak i system kontroli sprawowanej przez sądy konstytucyjne. System sądownictwa
konstytucyjnego polega na powierzeniu kontroli…
… konstytucyjnego pozostawał jednak nadal otwarty i ostatecznie zyskał rozwiązanie dopiero w
nowej konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku. Niemal równocześnie uchwalono też ustawę z 1 sierpnia
1997 roku o Trybunale Konstytucyjnym, dostosowaną do nowego stanu regulacji konstytucyjnej.
Istotną rolę w kształtowaniu się systemu kontroli konstytucyjnej odgrywają specjalne procedury jak
np. skarga konstytucyjna. Postulaty…
Prawo konstytucyjne - pytania
Problem Gwarancji Konstytucji
Przegląd sądownictwa konstytucyjnego
Funkcje TK
Sądownictwo powszechne a kontrola konstytucyjności prawa
Systemy sądowej kontroli konstytucyjności prawa
Reklama

Administracja publiczna






























.
Działalność gospodarcza
Kodeks postępowania administracyjnego