PRZYKŁADOWY SPRAWDZIAN WIADOMOŚCI – ŚRODOWISKO POLSKI – klasa III 1. Podkreśl województwa sąsiadujące z województwem lubuskim pomorskie, wielkopolskie, dolnośląskie, mazowieckie, śląskie, zachodniopomorskie 2. Uszereguj ery od najstarszej do najmłodszej: kenozoiczna, archaiczna, proterozoiczna, mezozoiczna, 3. Podaj trzy przyczyny słabego zasolenia wód Bałtyku: 4. Uszereguj wydarzenia od najstarszego do najmłodszego: zlodowacenia, fałdowanie alpejskie, fałdowanie kaledońskie, hercyńskie, pojawienie się dinozaurów, powstanie życia na Ziemi paleozoiczna fałdowanie 5. Podkreśl cechy powietrza morskiego: Napływa do Polski z zachodu, napływa do Polski ze wschodu, jest wilgotne, jest suche, powoduje zimą siarczyste mrozy, zimą przynosi odwilż, duże roczne amplitudy temperatury, małe roczne amplitudy temperatury, przynosi opady, powoduje suszę 6. Uzupełnij tabelę wyrazami podanymi w nawiasie (wzgórza moreny czołowej, misy jeziorne, sandry, rynny, głazy narzutowe, pradoliny) Formy utworzone przez wody z topniejącego Formy bezpośredniej działalności lodowca lodowca erozyjne akumulacyjne erozyjne akumulacyjne 7. Podaj dwie cechy rzek Polski: ............................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................... .... 8. Uzupełnij zdania : Polska leży w strefie klimatów ........................................., typ klimatu................................... Izotermy w styczniu mają układ................................, a w lipcu ............................, największe roczne sumy opadów występują …………………….. i ………………………… . 9. Rozpoznaj typ gleby: Skała macierzysta Piasek Wapień Less Glina Osady rzeczne Typowa roślinność Las iglasty Stepy Lasy liściasty Łąki Nazwa gleby 10. Podane poniżej nazwy parków narodowych i krain geograficznych połącz w pary: KAMPINOSKI SUDETY KARKONOSKI KARPATY TATRZAŃSKI NIZINA PODLASKA WIGIERSKI NIZINA MAZOWIECKA BIAŁOWIESKI POJEZIERZE MAZURSKIE 11. Podkreśl cechy M. Bałtyckiego: płytkie, głębokie, chłodne, ciepłe, bardzo zasolone, słabo zasolone, szelfowe 12. Uszereguj pojęcia tak, aby we właściwej kolejności opisywały drogę wody pochodzącej z topniejącego lodowca: sandr, rynna podlodowcowa, szczelina lodowcowa, pradolina 13. Podkreśl cechy południków: mają jednakową długość, mają różną długość, łączą się na biegunach, są okręgami, są łukami, określają długość geograficzną, określają szerokość geograficzną, wskazują kierunki N-S, wskazują kierunki W-E, są do siebie równoległe, 14. Ruch Ziemi wokół Słońca nazywamy ruchem .................., trwa on ..................... Ruch Ziemi wokół własnej osi nazywamy ruchem ......................., trwa on ......................... . 15. Uzupełnij tabelę: Typ jeziora Nazwa jeziora Śniardwy Położenie Tatry Przybrzeżne Jamno Gopło Sztuczne 16. Numery podanych poniżej wyrażeń wpisz we właściwych miejscach tabeli: 1. zmiana czasu, 2. pory roku, 3. dni i noce polarne, 4. następstwo dnia i nocy, 5. widoma wędrówka Słońca i ciał niebieskich po sferze niebieskiej, 6. zmiana długości trwania dni i nocy na Ziemi. Ruch obrotowy Ruch obiegowy 17. Najbardziej zasolonym obszarem wodnym jest (podkreśl wybrany obszar): Zatoka Botnicka Zatoka Gdańska Wielki Bełt Skagerrak Zatoka Fińska 18. Obok podanych poniżej stwierdzeń wpisz właściwe nazwy form polodowcowych (sandry - morena denna - głazy narzutowe – plejstocen - morena czołowa - pradolina - jezioro rynnowe jezioro morenowe – glacjał – interglacjał) a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. ………………………..rynna polodowcowa wypełniona wodą. …………………rozległe doliny uformowane przez wody polodowcowe płynące równolegle do czoła lądolodu. ………………………powstaje w trakcie postoju lądolodu i tworzy równoległe do czoła lodowca pasy wzniesień ……………powstaje pod lodowcem, pozostawia po sobie falistą równinę zbudowaną z glin, piasków i żwirów. ………………………….. piaszczysto-żwirowe stożki napływowe tworzące rozległe równiny. ………………………….. zagłębienia międzymorenowe wypełnione wodą. ……………………………. duże skały naniesione przez lodowiec. ……………………………. ochłodzenie klimatu. ……………………………. okres między zlodowaceniami. ………………………epoka lodowcowa. 19. Przekształć zamieszczone w tabeli skale tak, aby każda z nich została zapisana w trzech postaciach. Skala liczbowa Skala mianowana Podziałka liniowa 1:300 000 1cm –80 cm 20. Oblicz, jakiej temperatury powietrza należy spodziewać się na wysokości 1500 m n.p.m., jeżeli na wysokości 500 m n.p.m. wynosi ona 17°C. Obliczenia: ……………………………………………………………………………………………….…… Odpowiedź: …………………………………………………………………………………………………… 21. Na mapie sporządzonej w skali 1:5 000 000 odległość w linii prostej między Warszawą a Gdańskiem wynosi 5,7 cm. Oblicz odległość rzeczywistą pomiędzy tymi dwoma miastami. Obliczenia: ……………………………………………………………………………………………….…… Odpowiedź: …………………………………………………………………………………………………… 22. Uzupełnij poniższe schematy, wpisując brakujące wartości południków oraz odpowiedni czas słoneczny. 23. Wykonaj polecenia na mapie: wpisz nazwy rzek: WISŁA, ODRA, WARTA, BUG, NOTEĆ, NAREW, SAN, PILICA, WIEPRZ, DRAWA, BZURA. wpisz nazwy krain : Żuławy Wiślane, Pojezierze Mazurskie, Pojezierze Pomorskie, Nizina Mazowiecka, Nizina Wielkopolska, nizina Podlaska, Nizina Śląska, Wyżyna Lubelska, Sudety, Karpaty, zakreskuj obszar o najkrótszym okresie wegetacyjnym.