X Uniwersyteckie Forum Związkowe Rokowania zbiorowe prowadzone przez NSZZ „Solidarność” stan obecny i przyszłość - wybrane aktualne zagadnienia dr Anna Reda - Ciszewska Prawo do rokowań zbiorowych Art. 59 ust. 2 Konstytucji „Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich organizacje mają prawo do rokowań, w szczególności w celu rozwiązywania sporów zbiorowych, oraz do zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień”. Art. 59 ust. 4 Konstytucji „Zakres wolności zrzeszania się w związkach zawodowych i organizacjach pracodawców oraz innych wolności związkowych może podlegać tylko takim ograniczeniom ustawowym, jakie są dopuszczalne przez wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe”. Konwencje MOP Konwencja nr 98 dotycząca stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych (Dz.U.58.29.126) Art. 4 W razie potrzeby należy zastosować środki odpowiadające warunkom krajowym, w celu zachęcania i popierania jak najszerszego rozwoju i wykorzystywania procedury dobrowolnych rokowań dla zawierania układów zbiorowych pomiędzy pracodawcami i organizacjami pracodawców z jednej strony a organizacjami pracowników z drugiej, w celu uregulowania w ten sposób warunków pracy. UKŁAD ZBIOROWY PRACY • Źródło prawa pracy autonomiczne (art. 9 k.p.) • Układy ponadzakładowe i zakładowe • Charakter prawny – porozumienia normatywne UKŁAD ZBIOROWY PRACY – ZAKRES PODMIOTOWY ART. 239 K.P. Układ zawiera się dla wszystkich pracowników zatrudnionych przez pracodawców objętych jego postanowieniami, chyba że strony w układzie postanowią inaczej. Układem mogą być objęte osoby świadczące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy; układem mogą być również objęci emeryci i renciści. Układu nie zawiera się dla: 1) członków korpusu służby cywilnej, 2) pracowników urzędów państwowych zatrudnionych na podstawie mianowania i powołania, 3) pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, mianowania i powołania w: a) urzędach marszałkowskich, b) starostwach powiatowych, c) urzędach gminy, d) biurach (ich odpowiednikach) związków jednostek samorządu terytorialnego, e) biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego, 4) sędziów i prokuratorów. Wniosek NSZZ „S” do TK Art. 239 § 3 pkt 1 k.p. jest niezgodny z art. 59 ust. 2 i 4 Konstytucji. Przepis wyłącza wszystkich członków korpusu służby cywilnej z zakresu regulacji układowej. Niezgodność m.in. z konwencją 151 MOP (pracownicy na wysokich stanowiskach, których czynności uważa się z reguły za związane z tworzeniem polityki lub za funkcje kierownicze, albo do pracownicy, których obowiązki mają w wysokim stopniu poufny charakter) Model reprezentacji pracowniczych w Polsce - związki zawodowe (ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych) - rady pracowników (ustawa z z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji) - przedstawicielstwa pracownicze ad hoc (m.in. W sprawie wydłużenia okresu rozliczeniowego czasu pracy wobec braku związków zawodowych w zakładzie pracy) Prawo koalicji dla osób zatrudnionych na innej podstawie niż stosunek pracy Art. 2 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych - prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych mają pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, jeżeli nie są pracodawcami. 2. Osobom wykonującym pracę nakładczą przysługuje prawo wstępowania do związków zawodowych działających w zakładzie pracy, z którym nawiązały umowę o pracę nakładczą. • • Skarga NSZZ S do MOP – zdaniem KWZ polska regulacja jest sprzeczna z art. 2 Konwencji 87 (pojęcie pracownika w rozumieniu konwencji jest obszerniejsze niż w rozumieniu polskiego k.p.) Wniosek OPZZ DO TK Prawo do strajku w sferze publicznej Wniosek NSZZ „S” do TK dotyczący art. 19 ust. 3 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych „Prawo do strajku nie przysługuje pracownikom zatrudnionym w organach władzy państwowej, administracji rządowej i samorządowej, sądach oraz prokuraturze”. - Zbyt daleko idące wyłączenie. Nowa formuła dialogu społecznego • wyjście strony związkowej z Trójstronnej Komisji ds. Społeczno- Gospodarczej • Postulaty: powołanie nowego forum dialogu społecznego i nowej instytucji: Rada i Rzecznik Dialogu Społecznego • • Niezależność nowego forum (Rada Dialogu Społecznego) Stanowcze kompetencje (wyodrębnienie obszaru kompetencji o charakterze stanowczym dla Rady Dialogu Społecznego)