Układy zbiorowe w szkolnictwie wyższym

PAWEŁ SOBOTKO
Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy
w szkolnictwie wyższym.
Ewolucja regulacji prawnej
Kodeks pracy
o układach zbiorowych
Art. 240
§ 1. Układ określa:
1) warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku
pracy, z zastrzeżeniem § 3,
2) wzajemne zobowiązania stron układu, w tym
dotyczące stosowania układu i przestrzegania jego
postanowień.
§ 2. Układ może określać inne sprawy poza
wymienionymi w § 1, nie uregulowane w przepisach
prawa pracy w sposób bezwzględnie obowiązujący.
§ 3. Układ nie może naruszać praw osób trzecich.
Prawo o szkolnictwie wyższym
Stan prawny do 30 września 2014 r.
Art. 152.
1. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy dla
cywilnych pracowników uczelni publicznych ze
strony pracodawców zawiera minister właściwy
do spraw szkolnictwa wyższego, a uczelni
wojskowych, służb państwowych,
artystycznych, medycznych oraz morskich właściwy minister wskazany w art. 33 ust. 2.
Prawo o szkolnictwie wyższym
Stan prawny do 30 września 2014 r.
Art. 152.
2. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy określa
sprawy, o których mowa w art. 151 ust. 1.
3. Z dniem wejścia w życie układu zbiorowego
pracy lub regulaminu wynagradzania do
pracowników objętych układem lub
regulaminem wynagradzania przestają mieć
zastosowanie przepisy wydane na podstawie
art. 151 ust. 1.
Prawo o szkolnictwie wyższym
Stan prawny od 1 października 2014 r.
Art. 152.
1. (uchylony).
2. (uchylony).
3. Z dniem wejścia w życie układu zbiorowego
pracy lub regulaminu wynagradzania do
pracowników objętych układem lub
regulaminem wynagradzania przestają mieć
zastosowanie przepisy wydane na podstawie
art. 151 ust. 1.
Propozycja regulacji
– wniosek de lege ferenda
Art. 152.
1. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy dla cywilnych
pracowników uczelni publicznych ze strony
pracodawców zawierają właściwe organizacje
pracodawców, działające na podstawie ustawy z dnia
23 maja 1991 r. o organizacjach pracodawców (Dz. U.
Nr 55, poz. 235 z późn. zm.), gdy zaś ich nie ma –
minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, a w
przypadku uczelni wojskowych, służb państwowych,
artystycznych, medycznych oraz morskich – właściwy
minister wskazany w art. 33 ust. 2.
Propozycja regulacji
– wniosek de lege ferenda
Art. 152.
2. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy określa sprawy,
o których mowa w art. 151 ust. 1. Do tego układu mają
także zastosowanie przepisy art. 240 § 1 - 3 ustawy
z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst
jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.).
3. Z dniem wejścia w życie układu zbiorowego pracy lub
regulaminu wynagradzania do pracowników objętych
układem lub regulaminem wynagradzania przestają
mieć zastosowanie przepisy wydane na podstawie art.
151 ust. 1.
Naruszenie Konstytucji RP
Uchylenie art. 152 ust. 1 i 2 P.s.w. narusza przepisy
art. 59 ust. 2 i art. 2 Konstytucji RP:
Art. 59
2. Związki zawodowe oraz pracodawcy i ich
organizacje mają prawo do rokowań,
w szczególności w celu rozwiązywania sporów
zbiorowych, oraz do zawierania układów
zbiorowych pracy i innych porozumień.
Naruszenie umów
międzynarodowych
Uchylenie art. 152 ust. 1 i 2 P.s.w. narusza przepisy
ratyfikowanych przez Polskę umów
międzynarodowych:
1) art. 8 ust. 2 konwencji Nr 87 MOP dotyczącej
wolności związkowej i ochrony praw
związkowych, przyjętej w San Francisco dnia 9
lipca 1948 r. (Dz. U. z 1958 r. Nr 29, poz. 125);
2) art. 4 konwencji Nr 98 MOP dotyczącej zasad
prawa organizowania się i rokowań zbiorowych,
przyjętej w Genewie dnia 1 lipca 1949 r. (Dz. U. z
1958 r. Nr 29, poz. 126),
Naruszenie umów
międzynarodowych
Uchylenie art. 152 ust. 1 i 2 P.s.w. narusza przepisy
art. 59 ust. 2 i art. 2 Konstytucji RP oraz przepisy
ratyfikowanych przez Polskę umów
międzynarodowych:
3) art. 5 i art. 6 § 2 Europejskiej Karty Społecznej,
sporządzonej w Turynie dnia 18 października 1961
r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.);
4) art. 28 Karty Praw Podstawowych Unii
Europejskiej (Dz. Urz. UE z 2010 r., C 83, s. 389).
Naruszenie umów
międzynarodowych
Art. 8 ust. 2 konwencji Nr 87 MOP dotyczącej
wolności związkowej i ochrony praw
związkowych, przyjętej w San Francisco
dnia 9 lipca 1948 r.:
Ustawodawstwo krajowe nie powinno naruszać gwarancji
przewidzianych w tej konwencji ani być tak
stosowane, aby naruszało te gwarancje.
Naruszenie umów
międzynarodowych
Art. 4 konwencji Nr 98 MOP dotyczącej zasad prawa
organizowania się i rokowań zbiorowych,
przyjętej w Genewie dnia 1 lipca 1949 r.:
W razie potrzeby należy zastosować środki odpowiadające
warunkom krajowym, w celu zachęcania i popierania jak
najszerszego rozwoju i wykorzystywania procedury dobrowolnych
rokowań dla zawierania układów zbiorowych pomiędzy
pracodawcami i organizacjami pracodawców z jednej strony
a organizacjami pracowników z drugiej, w celu uregulowania
w ten sposób warunków pracy.
Naruszenie umów
międzynarodowych
Art. 5 i art. 6 § 2 Europejskiej Karty Społecznej,
sporządzonej w Turynie dnia 18 października 1961 r.
W celu zapewnienia skutecznego wykonywania prawa do rokowań
zbiorowych, Umawiające się Strony zobowiązują się:
(…)
2 popierać, kiedykolwiek będzie to konieczne i właściwe,
mechanizm dobrowolnych negocjacji między pracodawcami lub
organizacjami pracodawców z jednej strony a organizacjami
pracowników z drugiej strony, dla uregulowania, w drodze
układów zbiorowych pracy, warunków zatrudnienia;
Naruszenie umów
międzynarodowych
Art. 28 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej
Pracownicy i pracodawcy, lub ich odpowiednie
organizacje, mają, zgodnie z prawem Unii oraz
ustawodawstwami i praktykami krajowymi, prawo do
negocjowania i zawierania układów zbiorowych pracy
na odpowiednich poziomach oraz do podejmowania,
w przypadkach konfliktu interesów, działań zbiorowych,
w tym strajku, w obronie swoich interesów
Kierunek działań
1.
2.
3.
Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego
Skarga na Polskę do Międzynarodowej Organizacji
Pracy
Skarga zbiorowa na Polskę do Europejskiego
Komitetu Praw Społecznych
Dziękuję za uwagę