Wprowadzenie do tworzenia bazy danych. Powtórzenie 1. Co to są dane? 2. Co to jest plik danych? 3. Co to jest rekord, pole rekordu? 4. Co nazywamy relacją? 5. Wymień narzędzia do tworzenia i projektowania baz danych. 6. Na czym polega przetwarzanie danych? 7. Kto był twórcą koncepcji relacyjnych baz danych? 8. W jaki sposób są zorganizowane informacje w relacyjnych bazach danych? Ad.1 Dane – informacje, które zostały uporządkowane i pogrupowane pod kątem pewnej cechy. Ad.2 Plik danych - informacje, mające jakiś wspólny wyróżnik, decydujący o możliwości zaliczenia ich do jednej grupy, czy kategorii. Ad.3 Rekord – mający ustaloną strukturę zestaw danych określający pojedynczy obiekt, przechowywany w pliku danych ( wiersz tabeli). Pole rekordu – opatrzony nazwą element składowy rekordu służący do przechowywania danych o ustalonym typie (kolumna tabeli). Ad.4 Relacja wzajemne przyporządkowanie elementów zbiorów ( mat) w bazach danych – związki między kolumnami. Ad.5 MS FoxPro, MS Access, MySQL, SQL, Oracle, PostgreSQL, Sybase Ad.6 Przetwarzanie danych – uporządkowane wykonywanie operacji na danych wprowadzanie danych redagowanie sortowanie indeksowanie wyszukiwanie prezentacja Ad. 7 Twórcą pierwszego relacyjnego modelu baz danych był dr Codd. Co to jest baza danych? Baza danych – ( ang. datebase) – zbiór danych, czyli odpowiednio zorganizowanych informacji, który można przetwarzać za pomocą programów komputerowych. Co to jest system zarządzania bazą danych? ( SZBD) – oprogramowanie, które umożliwia utworzenie i utrzymywanie bazy danych oraz wykonywanie operacji związanych z przetwarzaniem i udostępnianiem danych. Cechy modelu relacyjnego bazy danych W modelu relacyjnym bazy danych: podstawową formą organizacji danych są tabele; tabela składa się z wierszy i kolumn; każda kolumna tabeli posiada nazwę- niepowtarzalną( unikalną ) w ramach tabeli. Pojęcie rekordu i pola Rekord w tabeli danych to wiersz, a pole to kolumna. Wiersz ( rekord) jest opisem danego obiektu, a kolumny ( pola) zawierają wartości. Atrybutów tego obiektu wyrażone za pomocą danych. Nazwy kolumn wierszy to interpretacja danych zawartych w tabeli. Oprócz modeli relacyjnych stosowane są modele : hierarchiczne i sieciowe. ( na czym polegają?) Ćwiczenie 1 Otwórz plik SOS4. Omów na jego podstawie sposób organizacji danych w bazie oraz cechy modelu relacyjnego bazy danych, przypominając podstawowe pojęcia: rekord, pole, relacja. Z jakich pól składa się rekord każdej tabeli? Jak przygotować prostą relacyjną bazę danych? Należy określić cel, któremu ma służyć baza danych. Trzeba zaplanować , jakie dane będziemy gromadzić w bazie, w jakiś sposób je przechowywać i co chcemy otrzymać w wyniku ich przetwarzania. Określenie wymagań bazy danych Wstępne projektowanie raportów i formularzy Ustalenie zbiorów informacji Przygotowanie tabel Planowanie pól Podział pól na kategorie tematyczne Określenie relacji Tworzenie formularza Przygotowanie zestawień Schemat przygotowania prostej relacyjnej bazy danych Przygotowanie tabel Tabele służą do przechowywania danych, a pozostałe obiekty ( formularze, raporty) do wykonywania różnych operacji na tych danych, m.in. ich wprowadzania, przeglądania i prezentacji. Na podstawie wymagań systemu i wstępnych projektów formularzy i raportów planujemy pola, które są potrzebne do przechowywania informacji. Dla poszczególnych pól określamy typy danych i ich właściwości. Pola łączymy w grupy tematyczne. Każda grupa będzie stanowiła oddzielną tabelę. Zasady planowania pól i tworzenia tabel Każda tabela powinna zawierać informacje tylko na jeden temat. W każdej kolumnie tabeli powinna być umieszczona pojedyncza informacja. Zaleca się przyjęcie jednoznacznej konwencji nazewnictwa. Dotyczy to pól i tabel. Należy unikać powtarzania tych samych informacji w kilku tabelach. W jednym polu nie należy przechowywać listy danych. Ćwiczenie 2 Otwórz bazę danych Hurtownia i określ, które z zasad tworzenia tabel uwzględniono w zawartych w tej bazie tabelach. Określanie relacji – wyjaśnienie pojęcia klucza i indeksu. IdKlienta Nazwisko 1 2 3 4 5 6 Nowak Zieliński Adamska Kowalski Pietrzykowska Lewicki Imie Adam Piotr Marta Wacław Alicja Robert Tabela Klienci IdZamowienia IdKlient NazwaOwocu a 1 2 3 4 5 6 1 4 1 6 4 4 jabłka jabłka gruszki czeresnie śliwki jablka Cena Liczbakg 2,50 2,50 3,20 3,80 4,10 2,50 Tabela Zamowienia Jakie zamówienie składał Kowalski? W teorii baz danych – klucz to wybrane pole lub złożenie pól rekordu tabeli, na podstawie którego ustala się porządek rekordów. Jeśli klucz jednoznacznie identyfikuje rekord, jest kluczem unikalnym. Klucz stanowi podstawę do utworzenia indeksu. Indeks zawiera odsyłacze do rekordów tabeli. Kojarzy wartość klucza z fizycznym położeniem rekordu w tej tabeli i ułatwia jego odnajdywanie. Indeks ustala wirtualną kolejność rekordów, z porządkiem zadanego klucza. 70 50 20 45 30 60 Typy relacji Wyróżniamy następujące typy relacji: jeden do wielu jeden do jednego wielu do wielu Wyjaśnij znaczenie relacji i podaj przykłady. Ćwiczenie 3 Otwórz plik Hurtownia i sprawdź, jakimi relacjami są połączone tabele tej bazy. Ćwiczenie 4 Otwórz plik SOS4 i przejrzyj wykonane w nim formularze. Zapytanie ( ang. Query ) – pobiera dane z bazy, a raport prezentuje je w przejrzystej formie. W programie Access zapytania nazywane są kwerendami. Ćwiczenie 5 Otwórz plik Hurtownia. Jedno z zapytań umożliwia wybranie z bazy tych klientów, dla których wartość kupionych artykułów w danym miesiącu przekroczyła 500 zł. Zobacz zapytanie w widoku projektu oraz wyświetl wynik zapytania. Na podstawie ilu i jakich tabel zostało przygotowane to zapytanie? Jakie określono kryterium wyszukiwania i dla jakich pól? Raporty służą do przedstawiania danych zawartych w tabelach i kwerendach – nie wprowadza się ich za pomocą danych. Ćwiczenie 6. Otwórz plik Hurtownia i omów, jakie utworzono w nim raporty? Zadanie domowe Najczęściej używane model baz danych to ( chronologicznie):hierarchiczny, sieciowy, i relacyjny. Poszukaj w literaturze , Internecie informacji na temat modelu sieciowego i hierarchicznego. W latach 70,80 dominowały scentralizowane systemy baz danych, w których wszystkimi danymi zarządzał jeden komputer. Wraz z rozwojem sieci komputerowych zaczeły powstawać systemy rozproszonych baz danych. Na czym polegają? Opracowanie – na podstawie Informatyki cz.2 – Grażyny Koby MIGRA2004