i 1 WSTRZĄS kpt. lek. Tomasz WIŚNIEWSKI Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 2 WSTRZĄS DEFINICJA PODZIAŁ ROZPOZNANIE POSTĘPOWANIE Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 3 WSTRZĄS • DEFINICJA : • Zespół objawów klinicznych wynikających z braku tlenu na poziomie komórki • Wstrząs nie jest samodzielną jednostką chorobową Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 4 WSTRZĄS • UKŁAD KRĄŻENIA • UKŁAD KRĄŻENIA ZALEŻY OD: • Stanu serca, • Stanu naczyń krwionośnych, • Ilości i i jakości krwi(hemoglobina); Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 5 WSTRZĄS UKŁAD KRĄŻENIA - krew rozprowadza tlen do wszystkich komórek organizmu - pobiera CO2 z komórki - w płucach wymiana CO2 na O2 OBJĘTOŚĆ KRWI KRĄŻĄCEJ – ok. 66 ml/kg/mc Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 6 • WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNY - krwotok - odwodnienie - utrata płynów do przestrzeni trzeciej KARDIOGENNY - zawał mięśnia sercowego - zaburzenia rytmu i przewodnictwa DYSTRYBUCYJNY - neurogenny - anafilaktyczny - septyczny Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi OBTURACYJNY - zator tętnicy płucnej - tamponada serca 7 OBJAWY - zaburzenia świadomości (pobudzenie niepokój przytomności) - skóra – blada (sinica), wilgotna, chłodna - układ oddechowy- szybki, spłycony oddech następnie wolny i ostatecznie bezdech , - układ krążenia – szybkie słabo napięte tętno wydłużony nawrót kapilarny; Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi utrata 8 WSTRZĄS NAWRÓT KAPILARNY (Capillary Refill Time - CRT ) - test dodatni pow. 2 sekund - nieadekwatny we wczesnym etapie wstrząsu i u osób w hipotermii - nieprzydatny u ludzi starych - ujemny we wstrząsie neurogennym Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 9 WSTRZĄS WSTRZĄS KRWOTOCZNY Utrata krwi pełnej (elementy morfotyczne i osocze) STOPNIE CIĘŻKOŚCI WSTRZĄSU stopie ń utrata krwi objawy I do 15 % samoistna kompensacja, mało widoczne objawy II do 30 % kompensacja częściowa – tachykardia 100-120, przyśpieszony oddech, zimna skóra, wydłużony CTR, pobudzenie, centralizacja krążenia III do 40 % częściowa dekompensacja, tętno 120-140, oddech do 30/min, silne pragnienie, nasilone zaburzenia świadomości, MAP- 50-60 mmHg IV pow. 40 % całkowita dekompensacja – tętno pow. 140 nitkowate, MAP – pon. 50 mmHg, utrata przytomności Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 10 WSTRZĄS WSTRZĄS ANAFILAKTYCZNY Uogólniona reakcja organizmu na antygen z zajęciem układu krążenia PRZYCZYNY - Leki - Pokarmy - Ukąszenia i ukłucia owadów - Lateks - Preparaty krwi Wojskowe Centrum Kształcenia - Szczepionki Medycznego w Łodzi 11 WSTRZĄS OBJAWY ANAFILAKSJI - Świąd Łzawienie Obrzęk Pokrzywka Duszność Niepokój Pobudzenie Drgawki Nudności, wymioty Biegunka Tachykardia Wydłużony CTR Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 12 WSTRZĄS POSTĘPOWANIE WE WSTRZĄSIE - Zatrzymać krwawienie (w. krwotoczny) - Usunąć antygen (w. anafilaktyczny) - Tlenoterapia (bierna – czynna) - Komfort cieplny - Wsparcie psychiczne - Pozycja przeciwwstrząsowa Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 13 WSTRZĄS PAMIĘTAJ Chory w stanie wstrząsu należy do grupy najwyższego ryzyka zatrzymania krążenia Chory we wstrząsie wymaga ciągłej opieki Po rozpoznaniu wstrząsu pilnie wezwij pomoc – wydłużając czas dotarcia do szpitala zmniejszasz szansę na przeżycie Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 14 WSTRZĄS ZŁOTA GODZINA rozumiana jako czas graniczny od urazu do wprowadzenia interwencji ratujących życie (zaopatrzenie poszkodowanego na bloku operacyjnym) PLATYNOWE MINUTY 3-4 minuty od momentu wystąpienia zdarzenia do chwili udzielenia pierwszej pomocy Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi 15