REFORMACJA NURTY REFORMACJI LUTERANIZM Marcin Luter (1483 – 1546) Katechizm wyd. w 1529 r. KALWINIZM Jan Kalwin (1509 – 1564) Wychowanie chrześcijańskie, wyd. w 1536 r. ANGLIKANIZM Król Henryk VIII Akt Supremacji 1534 r. DOKTRYNA RELIGIJNA ( IDEE) KULT ORGANIZACJA RELIGIJNA - 1517 r. – wystąpienie M. Lutra przeciw nadużyciom związanym z udzielaniem odpustów, - powrót do chrześcijaństwa pierwszych wieków, - głównym źródłem wiary jest Biblia, - zbawienie zależy od wiary, - znaczenie mają tylko chrzest i komunia, - wiara w przeznaczenie człowieka (nauka o predestynacji), Bóg „z góry” przeznaczył jednych ludzi na zbawienie, a innych na potępienie, - głównym źródłem wiary jest Biblia, - uznawali chrzest, komunię i małżeństwo, - rygoryzm etyczny – praca i jej skutki to „znaki” od Boga, - odrzucali kult Matki Boskiej, świętych i relikwii, odpusty, - odrzucali wiarę w czyściec, - opowiadali się za prostotą obrzędów, - język narodowy w liturgii, - byli przeciwnikami istnienia zakonów i celibatu, - odrzucali zwierzchnictwo papieża, - Kościół uznawali jako wspólnotę ludzi wiernych Chrystusowi. - odrzucali kult Marii i świętych, - nabożeństwa formą oddawania czci Bogu, odrzucanie mszy, - surowy wystrój świątyń kalwińskich, - język narodowy w liturgii, - odrzucali istnienie celibatu, zakonów i władzy wyższego duchowieństwa, organizacja kościoła bardziej demokratyczna od luteranizmu, - synod powoływał pastorów, z którymi wspólnie zarządzali gminą kalwińską świeccy seniorzy, - odłączenie kościoła anglikańskiego od Rzymu, - prymat Biblii nad tradycją, - uznawali dwa sakramenty: chrzest i komunię, - odrzucali kult świętych i odpusty, - komunia pod dwiema postaciami, - zachowali obrzędy Kościoła katolickiego, - król – głową Kościoła anglikańskiego, - likwidacja zakonów, - zachowanie organizacji i hierarchii kościelnej Kościoła katolickiego, KATOLICYZM DOKTRYNA RELIGIJNA KULT RELIGIJNY ORGANIZACJA KOSCIOŁA 1. ogłoszenie trydenckiego wyznania wiary w 1564r. (sobór w Trydencie 1545–1563) oraz katechizmu w 1566 r., 2. przyjęcie nowej syntezy doktryny katolickiej: - ustalenie kanonu Pisma Św., - uznawanie tradycji, tj. dogmatów kościelnych i ustaleń papieży oraz soborów jako równorzędne z Biblią, - uznanie 7 sakramentów, - utrzymano prawo Kościoła do interpretacji Biblii, - sama wiara nie wystarczy do zbawienia, trzeba również przestrzegać założeń Kościoła, - Trójca Św., wszystkie trzy osoby boskie uznawane za jednakowo ważne, - utrzymanie dogmatów: o grzechu pierworodnym, łasce, - prowadzenie Mszy Św. należy wyłącznie do księży, - językiem liturgicznym jest łacina, - rozwinięto kult świętych, - podtrzymano twierdzenie o możliwości skracania kar czyśćcowych przez modlitwy, ofiary, odpusty, - komunia dla wiernych tylko pod postacią opłatka (chleba), - prymat papieża nad soborem, - wprowadzenie obowiązku przebywania biskupów w diecezjach, odbywania przez nich wizytacji parafii, zakładania seminariów duchownych, składania sprawozdań ze stanu diecezji w kurii rzymskiej, - celibat księży, - nieomylność papieża (centralizm papieski), - zreformowano inkwizycję – instytucję powołaną do walki z herezją, a w dobie reformacji walki z protestantyzmem, - powołanie do życia zakonu jezuitów w 1540 r., bezwzględnie posłusznych władzy papieskiej, roli Kościoła w zbawieniu człowieka,