Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus) Rok akademicki

Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)
Rok akademicki:
2016/2017
Grupa przedmiotów:
podstawowe
Nazwa przedmiotu1):
Klasyczne teorie socjologiczne – wykłady, ćwiczenia
Tłumaczenie nazwy na jęz. angielski3):
Classical Sociological Theory
Kierunek
studiów4):
ECTS 2)
6
socjologia
Koordynator przedmiotu5):
Prof. dr hab. Anna Landau-Czajka
Prowadzący zajęcia6):
dr T.Herudziński (ćw.)
prof. Anna Landau-Czajka (wykł.)
Jednostka realizująca7):
Katedra Socjologii
Wydział, dla którego przedmiot jest
realizowany8):
Wydział Nauk Społecznych
Status przedmiotu9):
a) przedmiot podstawowy
Cykl
Numer katalogowy:
dydaktyczny10):
Semestr letni
Założenia i cele przedmiotu12):
b) stopień I rok I
Jęz.
wykładowy11):
c) stacjonarne
polski
Wykłady z Klasycznych Teorii Socjologicznych 1. zapoznanie studentów z najbardziej znanymi i
podstawowymi teoriami socjologicznymi, na których w dużej mierze opiera się współczesna socjologia. 2.
Przedstawienie zarówno najwybitniejszych przedstawicieli klasycznych teorii socjologicznych, jak i
głównych wątków myślenia socjologicznego. 3. Studenci poznają zarówno poszczególne teorie, jaki i
wzajemne odniesienia i wpływy. 4. Wyrobienie w studentach umiejętności krytycznej analizy
poszczególnych teorii i odniesienia ich do rzeczywistości. 5. Wyrobienie umiejętności porównywania
różnorodnych podejść do zasadniczych kwestii w socjologii Kurs KTS ma być także podstawą do
zrozumienia współczesnej myśli socjologicznej.
Ćwiczenia z przedmiotu Klasyczne teorie socjologiczne służą przede wszystkim interpretacji i pogłębionej
analizie klasycznych tekstów socjologicznych. Podstawowym celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów
z poszczególnymi teoriami, kierunkami i ich przedstawicielami. Prowadzony przedmiot ma również za
zadanie wyrobienie w studentach umiejętności krytycznej analizy poszczególnych teorii i odniesienia ich do
rzeczywistości.
1.wykłady – 30 godzin
Formy dydaktyczne, liczba
godzin13):
Metody dydaktyczne14):
2. ćwiczenia – 30 godzin
Ćwiczenia:
analiza i interpretacja tekstów źródłowych
dyskusja na temat podstawowych założeń poszczególnych teorii
referaty studentów
Wykład multimedialny
Pełny opis przedmiotu15):
Klasyczne teorie socjologiczne jest przedmiotem podstawowym w strukturze kształcenia socjologicznego w
programie studiów socjologii w SGGW na Wydziale Nauk Społecznych . Klasyczne teorie socjologiczne są
kontynuacją Historii Myśli Społecznej z pierwszego semestru i stanowią wstęp do Współczesnych Teorii
Socjologicznych. Celem tego przedmiotu jest przekazanie studentom usystematyzowanej wiedzy z zakresu
kształtowania się następujących klasycznych teorii socjologicznych: materializm historyczny, pozytywizm,
socjologia ewolucjonistyczna, psychologizm, psychosocjologia, socjologizm, socjologia humanistyczna,
socjologia rozumiejąca.
W ramach wykładów studenci zapoznają się z podstawowymi kierunkami w socjologii klasycznej:
pozytywizmem, myślą marksowską, socjologią ewolucjonistyczną, psychologizmem, socjologizmem,
historyzmem, socjologią humanistyczną i rozumiejącą. W ramach tych tematów zostanie omówiony wpływ
epoki, wydarzeń i prądów intelektualnych na konkretne koncepcje, a następnie główni przedstawiciele
kierunku i ich teorie, oraz związki pomiędzy nimi, oraz wpływ klasycznych teorii socjologicznych na
dzisiejsze koncepcje socjologiczne.
W ramach ćwiczeń studenci uczą się rozumienia i interpretacji tekstów źródłowych oraz umiejscawiania ich
określonym kontekście historyczno-kulturowym. Zarówno ćwiczenia jak i wykłady mają na celu rozwój
umiejętności krytycznego studiowania literatury socjologicznej i rozbudzenie wyobraźni socjologicznej –
wyjścia poza samego siebie i dostrzeżenie istnienia społeczeństwa i jego problemów - poprzez odwołanie się
do wczesnych osiągnięć myśli socjologicznej.
Wymagania formalne (przedmioty
wprowadzające)16):
Historia myśli społecznej, historia na poziomie licealnym
Założenia wstępne17):
Realizacja przedmiotu zakłada znajomość historii na poziomie maturalnym oraz posiadanie wiedzy z zakresu
historii myśli społecznej.
Efekty kształcenia18):
K1_W01 zna i rozumie podstawowe terminy i pojęcia
K1_U02 potrafi posługiwać się podstawowymi
stosowane w socjologii oraz najważniejsze teorie
koncepcjami teoretycznymi, w tym koncepcjami
socjologiczne
K1_W10 ma ogólną wiedzę o klasycznych wypracowanymi w ramach subdyscyplin w socjologii,
koncepcjach
socjologicznych
podejmujących w celu analizowania przyczyn i implikacji konkretnych
zjawisk i procesów społecznych,
problematykę struktur i instytucji społecznych
Sposób weryfikacji efektów
kształcenia19):
Forma dokumentacji osiągniętych
efektów kształcenia 20):
K1_W17 posiada wiedzę niezbędną do przygotowania K1_U10 potrafi w oparciu o źródła przygotować
prostej analizy zjawiska lub procesu społecznego
wypowiedź ustną i pracę pisemną dotyczącą zagadnień
społecznych w języku polskim
K1_U13 potrafi znaleźć teoretyczne uzasadnienie
wniosków uzyskanych na podstawie badań
empirycznych
K1_K07 zwraca uwagę na możliwości zastosowania
różnych metod w badaniu i analizowaniu procesów i
zjawisk społecznych Ćwiczenia:
01- ocena wystąpień w dyskusji
02- ocena wygłoszonych referatów
03- obecność na zajęciach i aktywne uczestnictwo
04- ocena kolokwiów
05- krótki esej
Wykłady
01-kolokwium połówkowe 02- egzamin pisemny
Ocena
Kolokwium, referaty, esej , prace egzaminacyjne
do weryfikacji efektów kształcenia służy
Ćwiczenia::
1.referat– 05 stopnia + - do oceny końcowej
2. uczestnictwo w zajęciach -0,5 do oceny końcowej
Elementy i wagi mające wpływ na ocenę 3. esej -0,5 do oceny końcowej
4.kolokwia – ocena bazowa
końcową21):
do weryfikacji efektów kształcenia służy
Wykład: kolokwium połówkowe (ocena db – 0,5 stopnia+ do oceny końcowej, bdb – 1+ do oceny końcowej),
egzamin – odpowiedzi pisemne na dwa z trzech zagadnień do wyboru.
Ocena końcowa jest średnią z ocen z ćwiczeń i egzaminu
Miejsce realizacji zajęć22):
Sala dydaktyczna
Literatura podstawowa :
Szacki Jerzy: Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN 2002.
Lektura uzupełniająca:
Ritzer George, Klasyczna teoria socjologiczna, Zysk i S-ka, Poznań 2004
Ćwiczenia:





















Karol Marks, Fryderyk Engels, Ideologia niemiecka, [w:] Marks Karol, Pisma wybrane. Człowiek i socjalizm, Warszawa 1979, s. 229-280.
Karol Marks, Manifest komunistyczny
August Comte, Rozprawa o duchu filozofii pozytywnej, tłum. J.K. [Potocki], PWN Warszawa 1973, Warszawa 1973, s. 3-31, 45-49, 54-68 lub
P. Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa 2008, s. 3-27
August Comte, Metoda pozytywna w 16 wykładach, PWN, Warszawa 1961, s. 164-205 lub [w:] P. Śpiewak (red.), Klasyczne teorie
socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa 2008, s. 235- 256
John Stuart Mill – System logiki [w:], P. Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa 2008, s. 28-57
Herbert Spencer, Zasady socjologii, tłum. J. K. Potocki, Wydawnictwo „Głosu”, Warszawa 1889, s. 7-20, 42-46, t. II 104-117 lub [w:] P.
Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa 2008, s. 170-180, 257-270
Gustaw Le Bon, Psychologia tłumu, Warszawa 1994 (lub późniejsze wyd.)
Vilfredo Pareto, Umysł a społeczeństwo, w: Elementy teorii socjologicznych, Wł. Derczyński, J. Szacki, Warszawa 1975, s. 611-627
Ludwik Gumplowicz, System socjologii, fragmenty z J Szacki (red.) Sto lat socjologii polskiej. Od Supińskiego do Szczepańskiego Warszawa
1995, s. 145-170.
Emile Durkheim, Zasady metody socjologicznej, PWN, Warszawa 2003, s. 27-41, 126-150, 160-164 lub P. Śpiewak (red.), Klasyczne teorie
socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa, s. 61-83,
Emile Durkheim, O podziale pracy społecznej, PWN, Warszawa 1999, s. 135-141, 142-147, 164-168
lub P. Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa, s. s. 188-197
Maurice Halbwachs, Społeczne ramy pamięci, Warszawa 1969, Klasy społeczne i ich tradycje, s.324-398
Wilhelm Dilthey: Rozumienie, [w:] Z. Kuderowicz, Dilthey, Wiedza Powszechna, Warszawa 1967, s. 186-232 lub [w:] P. Śpiewak (red.),
Klasyczne teorie socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa, s. 97-123
Ferdinand Tönnies, Wspólnota i stowarzyszenia. Rozprawa o komunizmie i socjalizmie jako empirycznych formach kultury, PWN, Warszawa
1988, s. 21-23, 46-51, 67-70 lub [w:] P. Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa, s. 181-187
Georg Simmel, Socjologia, WN PWN, Warszawa 2005, s. 3-20, 32-44, 300-304 lub [w:] P. Śpiewak (red.), Klasyczne teorie socjologiczne,
Wybór tekstów, PWN, Warszawa, s.201-232
Georg, Simmel, Wymiana jako środek przezwyciężenia czysto subiektywnego znaczenia wartości przedmiotu, [w:] Filozofia pieniądza,
Poznań, Wyd. Humaniora lub [w:] Socjologia. Lektury, Znak 2005, s. 79-87
G. Simmel, Filozofia mody, Socjologia. Lektury, Znak 2005, s. 272-276
Warszawa 1985, s. 56-100 lub [w:] P. Śpiewak (red.) Klasyczne teorie socjologiczne, Wybór tekstów, PWN, Warszawa, s.124-161
Max Weber, Pojęcie działania społecznego [w:] Gospodarka i społeczeństwo, WN PWN, Warszawa 2002, s. 6-20 lub [w:] Socjologia,
Lektury, Znak 2005, s. 46-60
Max Weber, Typy panowania [w:], Gospodarka i społeczeństwo, WN PWN, Warszawa 2002 lub Socjologia. Lektury, Znak 2005, s. 470-492
Max Weber, Etyka protestancka a duch kapitalizmu, Test, Lublin 1994, s. 31-58 lub [w:] P. Śpiewak (red.) Klasyczne teorie socjologiczne,
Wybór tekstów, PWN, Warszawa s. 292-306
Bauman Zygmunt. 1999. Florian Znaniecki, nasz współczesny, w: Teoria socjologiczna Floriana Znanieckiego a wyzwania XXI
wieku (red. E. Hałas). Lublin: KUL, ss. 143-176
UWAGI24): sylabusy szczegółowe obejmujące treści kształcenia z planem i organizacją zajęć studenci otrzymują w wersji elektronicznej