Wstęp do ubezpieczeń - e
advertisement
Wstęp do ubezpieczeń Istota ryzyka Ryzyko jest związane z wszelkimi formami egzystencji i działalności człowieka. Elementy ryzyka pojawiają się zarówno w życiu prywatnym, rodzinnym, przy wykonywaniu codziennych obowiązków, jak i podczas działalności biznesowej. Ryzyko Ryzyko jako szansa nastąpienia straty Ryzyko jako możliwość nastąpienia straty Ryzyko jako stan, w którym istnieje możliwość straty Ryzyko jako prawdopodobieństwo wyniku innego niż oczekiwany Ryzyko jako niepewność Ryzyko jako niebezpieczeństwo Ryzyko jako przedmiot ubezpieczenia Zdarzenie losowe Zdarzenia losowe charakteryzują się: Niezależnością od woli jednostek nim objętych (nie będące skutkiem umyślnego działania lub zaniechania) Nadzwyczajnością (nie będące znaną z góry koniecznością dla danej jednostki lub dla tej jednostki nieuniknione, lecz nieznane co najmniej do czasu, w którym nastąpią) Losowością (brakiem możliwości wskazania konkretnych jednostek, które im ulegną) Zdarzenie ubezpieczeniowe 3 powyższe + Statystyczna prawidłowość Rodzaje zdarzeń losowych ■ pozytywne ■ negatywne (wypadki) Ich ocena dokonywana jest z punktu widzenia jednostki (subiektywizm). def. Klasyfikacja ryzyka Ryzyko czyste i spekulatywne Ryzyko statyczne i dynamiczne Opracowanie: prof. zw. dr hab. Wanda Sułkowska, Katedra Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń, UEK, Kraków 2016 Ryzyko systematyczne i specyficzne Ryzyko fundamentalne i partykularne Ryzyko osobowe i majątkowe Ryzyko finansowe i niefinansowe Ryzyko w nauce ubezpieczeń Faktory ryzyka Ryzyko jako proces nie przebiega w oderwaniu od innych czynników. O jego specyfice i dynamice decyduje wiele zjawisk i okoliczności tworzących jego osnowę. Całość tych warunków określa się mianem faktorów ryzyka. Zalicza się do nich: Niebezpieczeństwo Hazard Faktory ryzyka - niebezpieczeństwo Niebezpieczeństwo – przyczyna lub źródło straty Cechą charakterystyczną niebezpieczeństwa jest sekwencja czasowa. Realizuje się ono w uporządkowanych w czasie fazach Faktory ryzyka - hazard Hazard – ogół warunków i okoliczności, w których dane niebezpieczeństwo realizuje się. Hazard jest tym czynnikiem, od którego zależy intensywność aktu realizacji danego niebezpieczeństwa, a co za tym idzie rozmiary szkód. Z uwagi na różnorodność warunków określanych mianem hazardu wyróżnia się trzy podstawowe kategorie: Hazard fizyczny Hazard moralny Hazard duchowy Rodzaje ryzyka - Podział tradycyjny: ◦ Ryzyko rynkowe ◦ Ryzyko kredytowe ◦ Ryzyko płynności ◦ Ryzyko prawne ◦ Ryzyko operacyjne Zarządzanie ryzykiem Opracowanie: prof. zw. dr hab. Wanda Sułkowska, Katedra Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń, UEK, Kraków 2016 Zarządzanie ryzykiem (risk management) to działanie polegające na identyfikacji, selekcji i ocenie ryzyka, wyborze metod zarządzania tym ryzykiem oraz ocenie efektywności tego zarządzania Metody manipulacji ryzykiem Manipulacja ryzykiem jest jednym z elementów branych pod uwagę w pełnym procesie zarządzania ryzykiem. Odnosi się do metod kontrolowania ryzyka. 1) Unikanie ryzyka 2) Zatrzymanie ryzyka 3) Kontrola ryzyka 4) Transfer ryzyka Unikanie ryzyka – indywidualna i świadoma odmowa zaakceptowania nawet chwilowego ryzyka Zatrzymanie ryzyka: a) Aktywne – świadoma decyzja o zatrzymaniu ryzyka powodowana motywami finansowymi (chęć zaoszczędzenia na składce) bądź pozafinansowymi (niedostępność ubezpieczenia danego ryzyka) b) Pasywne – bezwiedne zatrzymanie ryzyka wskutek ignorancji, obojętności, lenistwa bądź arogancji Kontrola ryzyka – działania skierowane na obniżenie częstości występowania strat i ich następstw. Ogranicza się do dwóch aspektów: zapobiegania stratom i redukcji strat Transfer ryzyka – przeniesienie ryzyka na inny podmiot z wykorzystaniem mechanizmów prawnych oraz działań o charakterze organizacyjnym, w tym: Ubezpieczenie Wady metody ubezpieczeniowej Nieubezpieczalność niektórych rodzajów ryzyka Ograniczona pojemność finansowa ubezpieczyciela Zasada ograniczonej kompensacji Możliwość odmowy ochrony ubezpieczeniowej (brak pewności kompensacji) Zalety metody ubezpieczeniowej Nieograniczona podaż usług ubezpieczeniowych Powszechna dostępność ubezpieczenia dla wszystkich zainteresowanych Szybkość kompensacji Względna pewność kompensacji uwarunkowana potencjałem finansowym zakładów ubezpieczeń Bezkonfliktowy charakter procedur odszkodowawczych Względna taniość ubezpieczenia Opracowanie: prof. zw. dr hab. Wanda Sułkowska, Katedra Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń, UEK, Kraków 2016 Warunki ubezpieczalności ryzyka Odpowiednio duża liczba narażonych jednostek (ekonomiczne następstwa ryzyka) Strata spowodowana przez ryzyko musi być definitywna oraz mierzalna Następstwo ryzyka musi mieć charakter nadzwyczajny albo przypadkowy Strata powstała w wyniku ryzyka nie może mieć charakteru katastrofalnego Ubezpieczenie, jako: Przeniesienie (transfer ryzyka) Dzielenie ryzyka Zabezpieczenie Ubezpieczenie - definicje Ubezpieczenie jest urządzeniem umożliwiającym zastąpienie niepewnej, lecz wielkiej straty – niewielką, lecz pewną stratą - składką ubezpieczeniową. Ubezpieczenie jest urządzeniem gospodarczym zapewniającym pokrycie przyszłych potrzeb majątkowych wywołanych u poszczególnych jednostek przez odznaczające się pewną prawidłowością zdarzenia losowe, w drodze rozłożenia tego ciężaru na wiele jednostek, którym te zdarzenia zagrażają. Funkcje ubezpieczeń bezpośrednie – Ochrony ubezpieczeniowej – Prewencyjna – Finansowe pośrednie – Wychowawcza – Stymulująca Zasady ubezpieczeń 1. zasada realności ochrony ubezpieczeniowej 2. zasada pełności ochrony ubezpieczeniowej 3. zasada powszechności ochrony ubezpieczeniowej 4. zasada szybkości wypłaty odszkodowań i świadczeń Opracowanie: prof. zw. dr hab. Wanda Sułkowska, Katedra Zarządzania Ryzykiem i Ubezpieczeń, UEK, Kraków 2016
