Nazwa przedmiotu: Socjologia polityki

Nazwa przedmiotu: Społeczne funkcje sztuki
__________________________________________________________________________________
Kierunek: socjologia 5-letnie stacjonarne studia magisterskie, rok IV
__________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wykład 30g
__________________________________________________________________________________
Forma zakończenia przedmiotu : zaliczenie z oceną
__________________________________________________________________________________
Liczba punktów ECTS: 3 pkt
__________________________________________________________________________________
Prowadzący: Teresa Pękala, dr hab. prof. UMCS
Rok akad.: 2009/2010/ Semestr zimowy
__________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie się z funkcjami dzieła sztuki jako przedmiotu społeczno-kulturowego na przestrzeni dziejów sztuki.
Rozważenie relacji pomiędzy artystyczną wartością dzieła a jego rolą kulturotwórczą. Przedstawienie dylematów sztuki
po awangardzie w kontekście przemian w kulturze współczesnej.
Treści przedmiotu:
Analiza pojęcia sztuki, dzieje kategorii estetycznych, podejścia badawcze. Socjologiczny a estetyczny zakres badań
twórczości artystycznej. Społeczny status artysty. Instytucjonalna teoria sztuki. Mimesis czy kreacja? Katharsis w sztuce
dawnej i najnowszej – kompensacyjna i modelująca rola twórczości artystycznej. Czy o gustach się dyskutuje –
subiektywizacja i relatywizacja ocen estetycznych a zagadnienie wartości dzieła sztuki. Od Listów o estetycznym
wychowaniu człowieka – do idei „końca sztuki”. Współczesne dyskusje na temat relacji między sztuką a moralnością,
sacrum, techniką, naturą. Gra, symbol i święto – hermeneutyczne warunki żywotności sztuki i jej społecznej funkcji.
Sztuka elitarna i popularna. Sztuka wobec kultury wizualnej i społeczeństwa informatycznego. Wielka utopia awangardy
i postmodernistyczna „gra resztkami”. Sztuka w przestrzeni publicznej.
__________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład i prezentacje multimedialne
__________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa (do 10 pozycji) i uzupełniająca (do 5 pozycji):
Teksty źródłowe: J.Baudrillard, Symulakry i symulacja, wyd. Sic!, Warszawa 2005; H.G.Gadamer, Aktualność piękna.
Sztuka jako gra, symbol i święto, Warszawa 1993; P. Bürger, Teoria awangardy, Kraków 2006; F.Schiller, Listy o
estetycznym wychowaniu człowieka i inne rozprawy, Warszawa 1972; Sztuka na rozdrożu, „Ethos” r.10/1997 nr 4(40)
(wybór tekstów).
Opracowania: M.Golka, Socjologiczny obraz sztuki, Poznań 1996; S.Ossowski, U podstaw estetyki, Warszawa 1966;
K.Rudzińska, Między awangardą a kultura masową, M.Gołaszewska, Estetyka współczesności, Kraków 2001; Melosik
Z., Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji, Toruń – Poznań 1995.
Literatura uzupełniająca: B. Dziemidok B., Sztuka – emocje – wartości, Warszawa 1992; Nowe media w komunikacji
społecznej w XX wieku. Antologia pod red. M.Hopfinger, Warszawa 2005; Przestrzeń sztuki: obrazy – słowa –
komentarze, red. M.Popczyk, Katowice 2005.
__________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: kolokwium
Nazwa przedmiotu: „Czysty biznes”: wprowadzenie do etyki biznesu
Typ: przedmiot do wyboru
Semestr: zimowy
Liczba godzin: 30
Liczba punktów ECTS: 3
Rok studiów: IV rok socjologii, st. stacjonarne jednolite magisterskie
Wymagania wstępne: bez wymagań
Metody nauczania: wykład
Metody oceny: zaliczenie w formie pisemnej – sprawdzian
Język wykładowy: polski
Wykładowca: dr hab. Lech Zdybel
Treści kształcenia: a) rekonstrukcja oraz interpretacja opisowych i normatywnych stanowisk etycznych
wypracowanych w toku wielowiekowej refleksji nad życiem gospodarczym: od Arystotelesa „sztuki
gospodarowania”, przez „ducha kapitalizmu” M. Webera, po just business E. Sternberg, „zasadę trzech E” oraz
Corporate Social Responsibility (jej formy – CCI, SRI, idea „zysku bez wyzysku” itp.); b) analiza
socjologicznych i filozoficznych aspektów historycznie zaistniałych i najnowszych tendencji w business ethics;
c) teoria, strategia i praktyka etyczna w biznesie dzisiaj (w obliczu gospodarki globalnej, afer finansowych,
kryzysów ekonomicznych, biedy itp.).
Efekty kształcenia: a) zdobycie kompetencji w zakresie rozpoznawania problemów socjologicznych i
filozoficznych tkwiących u podłoża teoretycznych (ekonomicznych, politycznych) założeń dotyczących zasad
życia gospodarczego; b) wyrobienie umiejętności (połączonej ze świadomością konieczności) wnoszenia
etycznego krytycyzmu w obszar namysłu nad ideą wolnego i globalnego rynku, przedsiębiorczością, handlem,
bogaceniem się itp.
Literatura:
1. J. Filek, Wprowadzenie do etyki biznesu, Wyd. Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2001.
2. W. Gasparski, Wykłady z etyki biznesu, Wyd. WSPiZ im. L. Koźmińskiego, Warszawa 2003.
3. M. Rybak, Etyka menedżera – społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2004.
4. E. Sternberg, Czysty biznes. Etyka biznesu w działaniu, przeł. P. Łuków, PWN, Warszawa 1998.
5. Etyka biznesu „po Enronie”, pod red. J. Sójki, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań 2005.
Nazwa przedmiotu: Socjologia polityki
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: (Wy-30+15 CA) Forma zakończenia przedmiotu (zal. z oc.)
Liczba punktów ECTS: .... p.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Mariusz Gwozda
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu:
Zapoznanie się ze społecznymi uwarunkowaniami polityki. Wprowadzenie problematykę teorii polityki, klasycznych
koncepcji socjologicznych dotyczących tej sfery życia publicznego. Analiza współczesnego społeczeństwa polskiego w
kontekście zachodzących w nim procesów społecznych i politycznych. Prezentacja teorii oraz modeli analitycznych
wyjaśniających procesy polityczne zachodzące we współczesnych społeczeństwach.
Treści przedmiotu:
Socjologia polityki. Przedmiot, zakres, podejścia badawcze i historia dyscypliny.
Twórcy myśli politycznej w historii myśli społecznej.
Polityczna organizacja społeczeństwa.
Władza jako zjawisko społeczne.
Współczesna myśl polityczna. Ideologie, filozofie polityczne, programy.
Kultura a polityka
Działanie polityczne w perspektywie socjologicznej.
Partie polityczne jako reprezentacje politycznych interesów obywateli.
Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego w III RP.
Marketing polityczny. Zarys problematyki.
Elity polityczne jako funkcjonalny element systemu politycznego.
Opinia publiczna w ugruntowanych demokracjach.
Społeczeństwo obywatelskie. Społeczna odpowiedzialność w życiu publicznym.
Państwo, społeczeństwo, polityka w świetle badań opinii publicznej.
Treści przedmiotu- ćwiczenia
Rola polityki w życiu społecznym
Polityka jako zawód i powołanie
III i IV RP. Współczesne spory polityczne
Etyka polityczna
Komunikacja polityczna
Polityczny bilans 20 lat transformacji
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia:
Wykład połączony z prezentacją multimedialną
___________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa:
J. J. Wiatr, Socjologia polityki, Warszawa 2002
J. J. Wiatr, Socjologia stosunków politycznych, Warszawa 1977
K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Warszawa 2003
V. Van Dyke, Wprowadzenie do polityki, Poznań 2000
Literatura uzupełniająca:
J. Szczupaczyński (red.), Władza i społeczeństwo: antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, t. 1 i 2, Warszawa
1995
P. Śpiewak, Ideologie i obywatele, Warszawa 1991
J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2002
G. Tinder, Myślenie polityczne, Warszawa 1995
J. Tarkowski, Socjologia świata polityki, t 1 i 2, Warszawa 1994
Teksty źródłowe:
Max Weber, Polityka jako zawód i powołanie, Kraków 1998
Seymour Martin Lipset, Homo politicus. Społeczne podstawy polityki, Warszawa 1998
R. D. Putnam, Demokracja w działaniu, Kraków 1995
B. Szlachta (red.), Historia myśli politycznej. Antologia tekstów, Kraków 2000
Opracowania:
„Studia Socjologiczne”
„Studia Socjologiczno – Polityczne”
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Egzamin pisemny (test)
Nazwa przedmiotu: SOCJOLOGIA POLITYKI
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: SOCJOLOGIA
_____________________________________________________________________________ _______
Liczba godzin: Wy - 30, Ca - 15
Forma zakończenia przedmiotu: zal z oc.
Liczba punktów ECTS:
______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Jarosław Chodak, Ewa Lecka
_______________________________________________________________________________________
Rok akad.: 2009/2010/Semestr II
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie się z podstawowymi koncepcjami z zakresu socjologii polityki. Poznanie pojęć przydatnych w
konceptualizacji zjawisk sfery polityki. Analiza mechanizmów kształtujących życie polityczne.
Treści przedmiotu:
I. Wykłady
1.
Systemy polityczne
2.
3.
Teorie demokracji
Powstanie i funkcjonowanie zachodniej demokracji
4.
5.
Legitymizacja systemów politycznych;
Państwo i jego instytucje. Rola elit w kształtowaniu polityki państwa
6.
Demokratyzacja. Strategie promocji demokracji
7.
8.
Władza i panowanie
Teorie elekcji
9. Determinanty zachowań politycznych
10. Społeczeństwo obywatelskie
11. Kultura polityczna
12. Partycypacja polityczna w społeczeństwie informacyjnym
II. Ćwiczenia
1.
Ruchy polityczne
2.
Mechanizmy formowania się elit politycznych w państwach postkomunistycznych
3.
Systemy partyjne; Dynamika rozwoju systemu partyjnego w Polsce po 1989 roku.
4.
Wymiary podziałów politycznych współczesnego społeczeństwa polskiego
5. Zachowania wyborcze Polaków
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, dyskusja z elementami wykładu, prezentacja multimedialna
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa
Faulks, Keith. 1999. Political Sociology. A Critical Introduction, Edinburgh University Press.
Huntington, Samuel. 1993. Trzecia fala demokratyzacji, Warszawa 1993.
Krasnodębski, Zdzisław. 2003. Demokracja peryferii, Warszawa: Wydawnictwo Słowo Obraz Terytoria.
Nash, Kate. 2000. Contemporary Political Sociology, Blackwell Publishers,
Orum, Anthony M. 1978. Introduction to Political Sociology: the Social Anatomy of the Body Politic: Prentice
Hall.
Sartori Giovanni. 1994. Teoria demokracji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Waśko, Andrzej. 2009. Demokracja bez korzeni, Kraków: Wydawnictwo Arcana.
Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, red. J. Szczupaczyński, t.1, Wydawnictwo Naukowe
SCHOLAR, Warszawa 1995
Władza i społeczeństwo. Antologia tekstów z zakresu socjologii polityki, red. J. Szczupaczyński, t.2, Wydawnictwo Naukowe
SCHOLAR, Warszawa 1998.
Wnuk-Lipiński, Edmund. 2005, Socjologia życia publicznego, Warszawa: Wyd. Naukowe SCHOLAR.
Literatura uzupełniająca:
Lipset, Seymour M. 1995. Homo politicus: społeczne podstawy polityki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Linz, Juan J., Alfred Stepan. 1996. Problems of Democratic Transition and Consolidation. John Hopkins
University Press, Baltimore and London.
Lucas, Edward. 2008. Nowa zimna wojna: jak Kremml zagraża Rosji i Zachodowi, Poznań: Dom Wydawniczy
Rebis.
McFaul, Michael. 2004/5. “Democracy Promotion as a World Value.” The Washington Quarterly, 28: 1 (Winter): 147-163.
McFaul, Michael. 2005. “Transitions from Postcommunism” Journal of Democracy, 16, no. 3: 5-19.
____________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: test pisemny, kolokwium (ćwiczenia)
Nazwa przedmiotu: Socjologia ciała
_________________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia
_________________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Anna Biała
________________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie studentów z problematyką obecności ciała ludzkiego w społeczeństwie;
Student powinien umieć:
- przedstawić argumenty na rzecz postrzegania ciała ludzkiego w aspekcie: biologicznym, społecznym i
kulturowym;
- rozpoznawać stereotypy kulturowe odnoszące się do ciała ludzkiego i cielesności oraz wskazać argumenty na
rzecz ich dekonstrukcji.
Student powinien mieć świadomość przyczyn występowania różnorodnych postaw wobec ciała ludzkiego i
potrafić wskazać przykłady np. przeciwstawnych postaw i wyjaśnić ich źródła.
Student powinien dostrzegać związek między percepcją oraz modyfikacjami ciała ludzkiego i rozwojem
technologicznym.
Student powinien określić różnego rodzaju zagrożenia wynikające z charakterystycznego dla kultury
współczesnej kultu ciała.
_________________________________________________________________________________________
Treści przedmiotu:
- refleksje na temat ciała w mitologii, nauce, sztuce, religii…
- cielesność w stereotypach kulturowych
- socjologia ciała jako dyscyplina naukowa
- sposoby modelowania ciała w kulturze
- metamorfozy ludzkiego ciała – inspiracje i zwiększające się możliwości
- kanony urody ciała ludzkiego a kwestia zdrowia
- zasady i problemy ergonomii
- płeć kulturowa i płeć biologiczna
- seksualność człowieka i formy jej eksponowania
- przemiany intymności, pojęcie tabu
- pojęcie wstydu – przemiany, wyznaczanie granic
- ciało w komunikacji społecznej
- kondycja ciała ponowoczesnego
Treści przedmiotu:ćwiczenia
- cielesność w stereotypach kulturowych
- sposoby modelowania ciała w kulturze
- metamorfozy ludzkiego ciała – inspiracje i możliwości
- kanony urody ciała ludzkiego a kwestia zdrowia
- seksualność człowieka i formy jej eksponowania
- przemiany intymności, pojęcie tabu
- pojęcie wstydu – przemiany, wyznaczanie granic
- ciało w komunikacji społecznej
Metody kształcenia:
metody podające: wykład informacyjny
metody problemowe: wykład problemowy
dyskusja dydaktyczna: związana z wykładem,
metody eksponujące: film
_________________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa: Teksty źródłowe: Opracowania:
Z. Bauman, Ciało i przemoc w obliczu ponowoczesności, Warszawa 1995.
A. Buczkowski, Społeczne tworzenie ciała. Płeć kulturowa i płeć biologiczna, Kraków 2005.
A. Biała, Ciało człowieka w XXI wieku – obszar oddziaływania nowych technologii, [w:] U. Kusio, (red.),
Kulturowe wyzwania XXI wieku. Szkice z socjologii, antropologii i psychologii społecznej, Lublin 2005.
M. Foucault, Historia seksualności, Warszawa 1995.
A. Gehlen, W kręgu antropologii i psychologii społecznej. Studia, Warszawa 2001.
A. Giddens, Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach,
Warszawa 2006.
A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2001.
A. Gwóźdź, (red.) Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, Kraków 2001.
J. M. Kurczewski (red.), Praktyki cielesne, Warszawa 2006.
Z. Melosik, Tożsamość, ciało i władza, Poznań-Toruń 1996
_________________________________________________________________________________________
_______
Literatura uzupełniająca:
J. Kopania, Etyczny wymiar cielesności, Kraków, Universitas,. 2005.
E. H. Oleksy i E. Ostrowska (red.), Gender - film – media, Kraków, 2001.
B. Pawlica, M.S. Szczepański, A. Zarębska-Mazan, Pokusy piękna i urody. Rynek chirurgii plastycznej w
oglądzie socjologicznym, Tychy 2007.
J. Ryczek, Piękno w kulturze ponowoczesnej, Kraków 2006.
Raporty z badań TNS OBOP, CBOS adekwatne do problematyki poruszanej na zajęciach.
_________________________________________________________________________________________
Nazwa przedmiotu: Pomoc rodzinie w kryzysie
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: 30 WY+15 CA
Forma zakończenia przedmiotu egzamin/zaliczenie z oceną
Liczba punktów ECTS:5/4 p.
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Stanisław Lachowski
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
- Poznanie mechanizmów powstania kryzysu w rodzinie i zjawisk wywołujących kryzys
- Zapoznanie się z działalnością najważniejszych instytucji wspierających rodzinę w kryzysie
- Poznanie strategii pomocy rodzinie w kryzysie
- Opanowanie umiejętności diagnozowania sytuacji kryzysowych w rodzinie i doboru metod wspierania rodzin
będących w kryzysie
Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia):
- Charakterystyka zjawisk wywołujących kryzys w rodzinie (bezrobocie, przemoc, uzależnienia i inne choroby,
niewydolność wychowawcza, rozpad)
- Unormowania prawne wspierające rodzinę w kryzysie (wybrane zapisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Karta
Praw Rodziny,
- Polityka społeczna państwa na rzecz rodziny w ostatnich dziesięcioleciach
- Strategie wspierania rodziny w kryzysie
- Instytucje państwowe wspierające rodzinę
- Instytucje samorządowe wspierające rodzinę
- Organizacje pozarządowe wspierające rodzinę
- Działania Kościoła i grup wyznaniowych na rzecz rodziny
- Poradnictwo rodzinne
- Rodziny zastępcze
- Rodziny adopcyjne
- Rodzinne Domy Dziecka
- Separacja jako forma rozwiązania kryzysu w rodzinie
- Stwierdzenie nieważności małżeństwa jako forma rozwiązania kryzysu w rodzinie
- Rozwód jako forma rozwiązania kryzysu w rodzinie
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia:
- Wykład z zastosowaniem środków audiowizualnych (prezentacje multimedialne)
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa:
- Zagrożenia życia rodzinnego. Red. Grażyna Poraj, Jan Rostowski. UŁ. Łódź 2003.
- B. Balcerzak-Paradowska. Rodzina i polityka rodzinna na przełomie wieków. IPiSS. Warszawa 2004
- Pomoc rodzinie dysfunkcyjnej. Red. Barbara Kałdon. Sandomierz-Stalowa Wola 2006.
- Lachowska B. Dzieci osób owdowiałych. RW KUL. Lublin 1998.
- Lipkowska-Teutsch A. Rodzina a przemoc. PARPA. Warszaw 1998.
- Henryk Cudak. Funkcjonowanie dzieci z małżeństw rozwiedzionych. Wyd. Adam Marszałek. Toruń 2003.
- Zagrożenie życia rodzinnego. Red. Grażyna Poraj, Jan Rostowski. UŁ. Łódź 2003.
- Izdebska Jadwiga. Dziecko osamotnione w rodzinie. Trans Humana. Białystok 2004.
- Kawula Stanisław. Pedagogika rodziny: obszary i panorama problematyki. Wyd. Adam Marszałek. Toruń 1998.
- Seweryńska Anna Maria. Uczeń z rodziny dysfunkcjonalnej: przewodnik dla wychowawców i nauczycieli
Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 2004
Literatura uzupełniająca:
- Cudak Henryk. Funkcjonowanie rodziny a nieprzystosowanie dzieci i młodzieży. WSP. Kielce 1998
- Andrzejewski Marek. Ochrona praw dziecka w rodzinie dysfunkcjonalnej. „Zakamycze” Kraków 2003.
- Pospiszyl I. Przemoc w rodzinie. WSiP. Warszawa 1994.
- Kawczyńska-Butrym Z. Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość. Wydawnictwo Makmed.
Lublin 2008.
- Lesiewicz J. Sieć i natężenie wsparcia społecznego rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym UMCS Lublin 2003 (praca
dr)______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: Praca pisemna na wskazany temat lub kolokwium pisemne
Nazwa przedmiotu: Doradztwo personalne
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia,
_____________________________________________________________________________ _______
Prowadzący: dr Zofia Szymanek
_______________________________________________________________________________________
_____________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie studentów z podstawami koncepcji zarządzania personelem jako częścią szerszego procesu zarządzania
przedsiębiorstwem i jego uwarunkowaniami.
Zapoznanie z podstawowymi funkcjami personalnymi.
Rozwijanie umiejętności praktycznego ich zastosowania w zarządzaniu organizacją.
Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia):
Transformacja pracy i funkcji personalnej. Kompetencje menadżerów i specjalistów personalnych.
Podstawy koncepcji zarządzania personelem: istota, ujęcie modelowe.
Doradztwo personalne a misja, cele i strategia przedsiębiorstwa.
Doradztwo personalne w małych, średnich i dużych firmach a oczekiwania właścicieli, kadry menadżerskiej oraz
pozostałych pracowników i ich reprezentacji.
Analiza pracy i planowanie personelu: istota i rodzaje analizy pracy; opis stanowiska pracy i jego wykorzystanie; istota i
metody planowania, rodzaje planów.
Alokacja personelu: istota i uwarunkowania; pozyskiwanie pracowników: rekrutacja, selekcja, adaptacja.
Procedura selekcji kandydatów: etapy, techniki, narzędzia.
Motywacja i motywowanie: pojęcie, instrumenty, kierunek przeobrażeń, warunki i zasady skutecznego motywowania.
Podstawowe teorie motywacji.
Projektowanie systemu motywacyjnego: wdrożenie, realizowanie i modyfikowanie.
Ocenianie pracowników: istota, rodzaje, cele, kryteria, metody.
Konstruowanie systemu ocen pracowników: wdrażanie, wykorzystanie.
Szkolenie i rozwój zawodowy pracowników: istota, metody i techniki, rodzaje i formy, planowanie, organizowanie,
ewaluacja.
Projektowanie systemu szkolenia i rozwoju zawodowego personelu: istota, diagnoza potrzeb szkoleniowych.
Derekrutacja pracowników według standardów europejskich.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia:
Wykład, case study, dyskusja, ćwiczenia.
______________________________________________________________________________
Literatura podstawowa (do 10 pozycji) i uzupełniająca (do 5 pozycji):
Literatura podstawowa:
 Zarządzanie zasobami ludzkimi, (red.) H. Król, A. Ludwiczyński, Warszawa 2007.
 Z problematyki doradztwa personalnego, (red.) T.Rzepa, Szczecin 2001, cz. 1 i 2002, cz. 2.
 J. Marciniak, Rekrutacja i zatrudnienie według standardów europejskich, Ostrołęka 2004.
 Strategia personalna firmy, (red.) M. Juchnowicz, Warszawa 2002.
 M. Sidor-Rządkowska, Kształtowanie nowoczesnych systemów ocen pracowników, Kraków 2000.
 Nowoczesne metody doboru i oceny personelu, (red.), T. Witkowski, Kraków 2001.
 M. Dale, Skuteczna rekrutacja i selekcja pracowników, Kraków 2004.
 Zarządzanie zasobami ludzkimi, (red.), W. Golnau, M. Kalinowski, J. Litwin, Warszawa 2004.
 K. Doktór, Dobór i kariery menedżerów personalnych, Warszawa 2005.
 M. Armstrong, Zarządzanie zasobami ludzkimi, Kraków 2001.
 L. Rae, Planowanie i projektowanie szkoleń, Kraków 1999.
Literatura uzupełniająca:
 Zarządzanie zasobami ludzkimi. Materiały do ćwiczeń, H. Król, A. Ludwiczyński, red., Warszawa 2006.
 K. Konecki. Łowcy głów. Headhunting, Warszawa 1998.
 Pocztowski, Najlepsze praktyki zarządzania zasobami ludzkimi w Polsce, II zestaw studiów przypadków, Kraków
2003.
 Jamka, Dobór zewnętrzny i wewnętrzny pracowników. Teoria i praktyka, Warszawa 2001.
 M. Sloman, Strategia szkolenia pracowników, Warszawa 1997.
Nazwa przedmiotu: Doradztwo zawodowe
Kierunek: Socjologia
Prowadzący: dr Zofia Szymanek
Cele przedmiotu:
Zapoznanie z historycznym i współczesnym kontekstem rozwoju poradnictwa zawodowego ze
szczególnym uwzględnieniem genezy, uwarunkowań, poglądów i teorii.
Rozwijanie umiejętności przydatnych w praktyce indywidualnego i grupowego doradztwa
zawodowego.
Rozwijanie umiejętności konstruowania narzędzi oraz praktycznego stosowania metod i technik
diagnostycznych do sporządzania ekspertyz doradczych.
Treści przedmiotu:
Praca, zawód i bezrobocie jako źródła kryzysów a zapotrzebowanie na
profesjonalne
Doradztwo zawodowe w Polsce i w wiodących krajach Unii Europejskiej perspektywa
psychologiczna i socjologiczna - pojęcie, rodzaje, cele i zadania.
Kontekst historyczny i współczesny doradztwa zawodowego: kierunki badań, instytucjonalizacja i
profesjonalizacja; zasady współpracy międzyresortowej; działania PUP w zakresie łagodzenia skutków
bezrobocia; zadania realizowane przez samorząd województwa lubelskiego w zakresie polityki rynku
pracy.
Teorie rozwoju zawodowego.
Koncepcje psychologiczne człowieka.
Modele doradztwa i doradcy zawodu.
Metodyka doradztwa indywidualnego.
Metodyka doradztwa grupowego.
Outplacement jako forma pomocy zwalnianym.
Rozmowa doradcza jako metoda o podstawowym znaczeniu.
Prawne i etyczne podstawy doradztwa zawodowego.
Marketing w procesie poszukiwania pracy. Jak aktywnie szukać pracy (bilans umiejętności i mocnych
stron, dokumenty aplikacyjne).
Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?
Monitoring rynku pracy – cechy regionalnego i lokalnego rynku pracy.
Wybrane metody doboru pracowników: interview, Thomas International, Assessment Centre.
Treści przedmiotu:ćwiczenia
Współczesny rynek pracy - szanse i zagrożenia.
Monitoring lokalnego rynku pracy (zawodów deficytowych i nadwyżkowych).
Marketing w procesie szukania pracy.
Dokumenty aplikacyjne
Budowanie sieci kontaktów.
Kreatywny plan poszukiwania pracy. Bilans umiejętności i mocnych stron - istota i wykorzystanie w
procesie szukania pracy
Praktyka doradztwa zawodowego. Możliwości i ograniczenia w konstruowaniu prognoz zawodowych.
Metody kształcenia
Wykład, pogadanka
Literatura podstawowa:
 Doradca – profesja, pasja, powołanie?, B. Wojtasik, A. Kargulowa (red.), Warszawa 2003.
 Podejmowanie decyzji zawodowych przez młodzież i osoby dorosłe w nowej rzeczywistości
społeczno-politycznej, B. Wojtasik (red.), Wrocław 2001.
 Psychologiczna problematyka doradztwa zawodowego (red.) H. Skłodowski, t. 1 i 2, Łódź 1999.
 J. Guichard, M. Huteau, Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego, Kraków 2005.
 E. Herr, S. Cramer, Planowanie kariery zawodowej, Warszawa 2001.
 B. Wojtasik, Warsztat doradcy zawodu, Warszawa 1997.
A. Bańka, Zawodoznawstwo. Doradztwo zawodowe. Pośrednictwo pracy, Poznań 1995.
W. Rabczuk, Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów
członkowskich, Warszawa 1995.
 J.Taylor, Jak efektywnie poszukiwac pracy, Kraków 2006.
 A. Kargulowa, Poradnictwo w teorii i praktyce, Wrocław 2005 .
Literatura uzupełniająca:
 A. Kargulowa, Przeciw bezradności. Nurty–opcje--kontrowersje w poradnictwie i poradoznawstwie,
Wrocław 1996.
 P. Hackett, Interview, czyli rozmowa kwalifikacyjna, Warszawa 2001.
 Z. Uniszewski, Jak rozmawiac szukając pracy, Warszawa 2000.
 D. Schultz, S. Schultz, Psychologia a wyzwania pracz dzisiejszej, Warszawa 2002.


Nazwa przedmiotu: Procesy marginalizacji, wykluczenia i reintegracji społecznej.
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: Dr Marta Komorska, doktor, adiunkt i mgr M. Nowakowski
_______________________________________________________________________________________
Semestr letni
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Program kursu zawiera prezentację podstawowych pojęć związanych z procesem marginalizacji, wykluczenia i
reintegracji społecznej. W trakcie zajęć omówiona zostanie specyfika procesu wykluczenia społecznego, mechanizmy
blokowania tych procesów oraz efektywność programów socjalnych służących społecznej reintegracji.
Ubóstwo, niepełnosprawność, bezrobocie są podstawowymi zjawiskami przyczyniającymi się do powstania
wykluczenia społecznego, a samo wykluczenie przyjmuje skomplikowane i wielowymiarowe formy, które wymagają
kompleksowego podejścia, łączącego szeroką gamę programów działania w obszarach takich jak: ubezpieczenia
społeczne, pomoc społeczna, edukacja, zatrudnienie, ochrona zdrowia, mieszkania.
Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia):
Wykład:
Pojęcie marginalizacji i wykluczenia społecznego w Polsce, próby definiowania.
2. Diagnozowanie wykluczenia społecznego, operacjonalizacja i pomiar (wskaźniki i miary).
3. Przyczyny procesu marginalizacji (bezrobocie, ubóstwo, niepełnosprawność, środowisko, miejsce zamieszkania,
uzależnienia, patologie życia rodzinnego itp.)
4.Okres transformacji w Polsce a procesy marginalizacji.
- tło ekonomiczne,
- tło społeczne
5. Problematyka wykluczenia społecznego w polityce społecznej.
6. Opracowanie polskiej strategii do walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.
7. Reintegracja społeczna grup dotkniętych marginalizacją.
8. Instytucjonalne formy reintegracji społecznej: program zatrudnienia socjalnego, usługi socjalne, programy
wyrównujące szanse edukacyjne, usługi profilaktyki zdrowotnej.
9. Procesy marginalizacji społecznej i reintegracji w świetle polityki społecznej UE.
Ćwiczenia:
1. Podstawy prawne w ramach walki z procesem marginalizacji i wykluczenia społecznego
2. Prawa obywatelskie a wykluczenie społeczne
3. Zadania Rządowego Zespołu ds. Marginalizacji i Reintegracji Społecznej
4. Instytucje i organizacje odpowiedzialne za prowadzenie działań w obszarze walki z procesem marginalizacji i
wykluczenia społecznego
5. Badania nad marginalizacją i wykluczeniem społecznym (narzędzia, wskaźniki)
6. Polityka społeczna a procesy marginalizacji – rekomendacje.
Podsumowanie zajęć.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia:
Wykład z wykorzystaniem foliogramów, nierzadko prowadzony w formie konwersatoryjnej, wzbogacony
przedstawieniem kserokopii ważnych artykułów i prezentacją niektórych pozycji piśmiennictwa.
______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa:
1. P.Błędowski (red.): Między transformacją a integracją. Polityka społeczna wobec problemów współczesności.
SGH, Warszawa 2005.
2. K. Marzec-Holka (red.): Marginalizacja w problematyce pedagogiki społecznej i praktyce pracy socjalnej. Wyd.
U.K.W. Bydgoszcz 2005.
3. L. Frąckiewicz (red.): Wykluczenie społeczne. Wyd. AE, Katowice 2005.
4. A.Titkow (red.): Szklany sufit. ISP, Warszawa 2003.
5. T.Kazimierczak, M. Rymsza (red.): W stronę aktywnej polityki społecznej, ISP, Warszawa 2003.
6. K.W. Frieske (red.): Ofiary sukcesu. Zjawiska marginalizacji społecznej w Polsce. IS UW, Warszawa 1997.
7. K.W.Frieske, W. Morawski (red.): W biegu czy zawieszeniu. Ludzie i instytucje w procesie zmian. IS UW,
Warszawa 1994.
8. H. Domański: Hierarchie i bariery społeczne w latach dziewięćdziesiątych. ISP, Warszawa 2000.
Literatura uzupełniająca:
9. Ostrowska A., Sikorska: Syndrom niepełnosprawności w Polsce. Marginalizacja wersus integracja. Warszawa
1996, IFiS PAN.
10. S. Golinowska (red.): Polska bieda II. Kryteria. Ocena. Przeciwdziałanie. IPiSS, Warszawa 1997.
11. Malikowski M. (red.): Społeczne aspekty transformacji systemowej. WSP, Rzeszów 1997.
12. Borowicz R., Łapińska-Tyszka K. (red.): Syndrom bezrobocia. IRWiR PAN, Warszawa 1993.
13. Warzywoda-Kruszyńska W., Grotowska-Leder J.: Wielkomiejska bieda w okresie transformacji. Instytut
Socjologii UŁ, Łódź 1996.
_______________________________________________________________________________________
Nazwa przedmiotu: Socjologia religii
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: socjologia st. Stacjonarne II stopnia I rok
_______________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy-30 lub 20 zaoczne
Forma zakończenia przedmiotu: egzamin
_______________________________________________________________________________________
Prowadzacy: dr Ewa Miszczak
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie sie z problematyka subdyscypliny socjologii: teoria, współczesnymi kierunkami badan,
metodologia i głównymi zagadnieniami.
Tresci przedmiotu:
1.sfera zainteresowan socjologii religii,
2.religia a religijnosc,
3. teorie religijnosci i specyfika badan,
4. religijnosc człowieka współczesnego,
5. religijnosc tradycyjna a postmodernistyczna,
6. sekularyzacja a poszukiwanie swietosci,
7. przemiany katolicyzmu polskiego
8. nowe ruchy i wspólnoty religijne (orientalne, okcydentalne, pierwotne, mistycyzujace itd),
9. sekta - kult - denominacja - Kosciół - problemy definicyjne,
10.współczesny renesans magii, okultyzmu, astrologii, kultów pierwotnych,
11.funkcjonowanie swieckich w Kosciele,
12.rola rytuałów i obrzedów religijnych,
13.konwersja religijna i konwertyci.
14.współczesny obraz ksiedza
15. perspektywy socjologii religii
_______________________________________________________________________________________
Literatura:
Piwowarski W., Socjologia religii, NOMOS, Kraków 1997
Marianski J., Religia i Kosciół miedzy tradycja i ponowoczesnoscia,, NOMOS, Kraków 1997
Doktór T., Ruchy pogranicza religii i nauki jako zjawisko socjopsychologiczne, Wyd. UW, Warszawa
1996
Borowik I., Zdaniewicz W., Od Koscioła ludu do Koscioła wyboru, NOMOS, Kraków 1996
Kehrer G. Wprowadzenie do socjologii religii, NOMOS, Kraków 1997
Hałas E., Konwersja. Perspektywa socjologiczna, Norbertinum, Lublin 1992
Piwowarski W., Socjologia religii, antologia tekstów, NOMOS, Kraków 1998
Libiszowska- ółtkowska M., Nowe ruchy religijne w zwierciadle socjologii, Wyd. UMCS, Lublin
Libiszowska- ółtkowska M., Koscioły i zwiazki wyznaniowe w Polsce, mały słownik, Verbinum,
Warszawa 2001
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: egzamin
Nazwa przedmiotu: Socjologia rodziny
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Prowadzacy: dr Stanisław Lachowski
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
- Zapoznanie z przedmiotem, metodami i podstawowymi pojeciami socjologii rodziny
- Poznanie teorii dotyczacych powstania i funkcjonowania rodziny oraz charakterystyki rodziny
w ró_nych kulturach
- Poznanie struktury i funkcji rodziny oraz procesów jej przemian
- Zapoznanie sie i z aktualna sytuacja rodzin w Polsce na tle sytuacji rodzin w innych krajach
Tresci przedmiotu:
- Powstanie i rozwój socjologii rodziny
- Przedmiot i metody
- Rozwój badan socjologicznych nad rodzina
- Socjologiczne ujecie istoty rodziny
- Mał_enstwo i rodzina w ró_nych kulturach
- Teorie rodzin
- Typologie rodzin
- Struktura i funkcje rodziny
- Etapy cyklu _ycia rodzinnego
- Systemowa analiza rodziny
- Społeczne uwarunkowania przemian w strukturze i funkcjach rodziny
- Sytuacja rodzin w Polsce – sytuacja i przeobra_enia
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia:
- Wykład z zastosowaniem srodków audiowizualnych (prezentacje multimedialne)
____________________________________________________________________________________
literatura podstawowa:
- Adamski F. Rodzina. Wymiar społeczo-kulturowy. UW. Kraków 2002.
- Adamski F. Socjologia mał_enstwa i rodziny. PWN. Warszawa 1982.
- Dyczewski L. Rodzina. Społeczenstwo. Panstwo. Towarzystwo Naukowe KUL. Lublin 1994
- Giza Poleszczuk A. Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie
interdyscyplinarnej. WUW. Warszawa 2005
- Kwak Anna. Rodzina w dobie przemian.. Wydawnictwo Akademickie „
ak”. Warszawa 2005.
- Rodzina w zmieniajacym sie społeczenstwie. Red. P. Kryczka. RW KUL. Lublin 1997.
- Tyszka Z. Rodzina we współczesnym swiecie. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznan 2003.
- Tyszka Z. System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy _ycia rodzinnego. Wydawnictwo
Naukowe UAM. Poznan 2001.
- Tyszka Z., Wachowiak A. Podstawowe pojecia i zagadnienia socjologii rodziny. AR im. A.
Cieszkowskiego. Poznan 1997.
- Wachowiak A. Współczesne problemy socjologii rodziny. AR A. Cieszkowskiego. Poznan 2001
literatura uzupełniajaca:
- Rodzina w okresie transformacji systemowej. Red. A. Kurzynowski. Wy_sza Szkoła Pedagogiczna
Towarzystwa Wiedzy Powszechnej. Warszawa 1995.
- Rodzina współczesna. Red. M. Trawinska. WUW. Warszawa 2005.
- Rodzina współczesna. Red. M. Trawinska. WUW. Warszawa 2005.
- Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w Polsce. Uwarunkowania demograficzne i społeczne. Red. D.
Graniewska. IPiSS. Warszawa 2004
- Szukalski P. Przepływy miedzypokoleniowe i ich kontekst demograficzny. Wydawnictwo UŁ. Łódz 2002.
______________________________________________________________________________________
Nazwa przedmiotu: Socjologia kultury
______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia –
______________________________________________________________________________________
Forma zakonczenia przedmiotu: egzamin
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Prowadzacy: dr Urszula Kusio, dr M. Torczyńska
_____________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane): ukazanie specyfiki ujmowania zagadnień kulturowych przez socjologie.
_____________________________________________________________________________________
Tresc wykładów:
1. Powstanie i rozwój pojecia kultura
- przeglad sposobów definiowania kultury
- socjologia kultury a antropologia kulturowa
2. Wartosciujace i deskryptywne ujecie kultury
3. Relacje miedzy kultura a natura
- determinizm geograficzny w kulturze
- socjobiologowie
- socjolingwistyczna koncepcja N. Chomskiego
4. Relacje miedzy kultura a cywilizacja u wybranych socjologów (Znaniecki, Czarnowski)
5. Kategorie kultury i ich klasyfikacja
- A. Kroeber
- A. Kłoskowska
- A. Weber
6. Kultura symboliczna i jej charakterystyka
- autentycznosc i instrumentalizm w kulturze
- pojecie symbolu
- instrumentalizm eschatologiczny i doczesny
7. Kulturowy wymiar procesu globalizacji; stanowisko Z. Baumana i J. Szackiego
Metody kształcenia: przede wszystkim werbalna prezentacja tresci
_____________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa:
Chmielewski P., Kultura i ewolucja, Warszawa 1988
Czarnowski S., Kultura, w: Dzieła, t. 1, Warszawa 1956
Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, red. A. Kłoskowska, Wrocław 1991
Filipiak M., Socjologia kultury. Zarys zagadnien, Lublin 1996
Kłoskowska A., Socjologia kultury, Warszawa 1981
Kmita J., Kultura i poznanie, Warszawa 1985
Golka M., Socjologia kultury, Warszawa 2007
Znaniecki F., Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój, Warszawa 1971
uzupełniajaca:
Barber B. R., D_ihad kontra Mcswiat, Warszawa 1997
Huntington S. P., Zderzenie cywilizacji, Warszawa 1998
Kołakowski L., Kultura i fetysze, Warszawa 1967
Olszewska-Dyoniziak B., Człowiek-kultura-osobowosc, Kraków 1991
Ortega y Gasset J., Dehumanizacja sztuki i inne eseje, Warszawa 1980
Smolicz J., Wartosci rdzenne i to_samosc kulturowa, „Kultura i Społeczenstwo” nr 1, 1987
ygulski K., Swieta i kultura, Warszawa 1981
______________________________________________________________________________________
Nazwa przedmiotu: Socjologia miasta
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia, I rok SUM
_____________________________________________________________________________ _______
Liczba godzin: (Wy30 lub 20 na zaocznych
Forma zakończenia przedmiotu : egzamin
Prowadzący: dr M. Łacek
_______________________________________________________________________________________
Rok akad.: 2009/2010/Semestr zimowy
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie słuchaczy z teoretycznym i empirycznym dorobkiem socjologii miasta za granicą i w Polsce, ukształtowanie
umiejętności socjologicznej diagnozy społeczności i zbiorowości miejskich
_______________________________________________________________________________________
Treści przedmiotu:
Treści merytoryczne: czynniki miastotwórcze w dziejach. Historia socjologii miasta. Definicje, klasyfikacje i typologie
miast. Miasto jako system społeczny. Funkcje wewnętrzne i zewnętrzne miast. Przestrzeń naturalna i antropogeniczna w
mieście. Typy przestrzeni antropogenicznej miasta: informacyjna, symboliczna, użytkowa. Społeczne wytwarzanie i
użytkowanie przestrzeni miasta. Waloryzacja przestrzeni. miasta. Miasto jako obszar kulturowy. Zachowania
przestrzenne mieszkańców. Struktura organizacyjna miasta. Strefy miejskie. Stosunki społeczne w mieście. Socjologia
osiedla i socjologia mieszkalnictwa. Rodzina miejska i sąsiedztwo. Problemy społeczne w miastach: dewiacje i patologie.
Relacje między miastem a wsią. Procesy urbanizacji i migracji. Funkcje miasta w regionie.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa i uzupełniająca :
Aleksander Wallis: Socjologia i kształtowanie przestrzeni. Warszawa 1971.
Paweł Rybicki: Społeczeństwo miejskie. Warszawa 1972.
Problemy socjologii miasta. Red. Jacek Wódz. Katowice 1984.
Bogdan Jałowiecki: Społeczne wytwarzanie przestrzeni. Warszawa 1988.
Marian Malikowski: Socjologiczne badanie miasta. Rzeszów 1998.
Socjologia miasta. Wybór tekstów. Oprac. Marian Malikowski, Sławomir Solecki. Rzeszów 1999.
Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa. Red. Bogdan Jałowiecki [i in.]. Warszawa: Scholar 2005.
Bohdan Jałowiecki, Marek Szczepański: Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Scholar 2006.
__________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: egzamin z oceną w skali 2,0-5,0
Język wykładowy: polski
Nazwa przedmiotu: TEORIE ZMIAN I ROZWOJU SPOŁECZNEGO
__________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia- studia stacjonarne I stopnia
__________________________________________________________________________________
Liczba godzin: Wy-30 + 15 CA
Forma zakonczenia przedmiotu (egzamin)
Prowadzacy: Izabela Łucjan, doktor mgr M. Wójcik CA
__________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie sie z studentów z podstawowymi pojeciami i orientacjami badawczymi z zakresu
socjologicznej teorii zmiany społecznej. Analiza podstawowych koncepcji dynamiki
społecznej, wizji rozwoju społecznego jedno – i wielokierunkowego, od społeczenstw
pierwotnych po społeczenstwa cywilizowane.
Tresci przedmiotu :
1. Rozwój, proces, zmiana jako podstawowe pojecia z zakresu teorii zmian i rozwoju
społecznego – czynniki, podmioty zmian, etc.
2. Teorie rozwoju społecznego (mechanizmy zmian, teorie funkcjonalistyczne, teorie konfliktu,
liniowe i nieliniowe drogi rozwoju)
3. Modernizacja – powstanie paradygmatu (teoria ewolucjonistyczna, dychotomia społeczna),
4. Modernizacja - współczesne trendy (M. Levy, J.H. Boeke, O. Lewis, Ch. Lambert, W. W.
Rostow, A. Toffler, D. Bell, R. Aron, D. Mc Clelland, S. M. Lipset).
5. Teoria rozwoju zale_nego (dependyzm) – główne zało_enia i przedstawiciele,
6. Teorie rozwoju endogennego – główne zało_enia i przedstawiciele populizmu i noepopulizmu,
7. System swiatowy – tradycja teorii,
8. Rola jednostki w rozwoju swiata.
9. Dziejowa rola idei: etos protestancki, kapitalizm, ideologia socjalistyczna, rola nauk
społecznych w kształtowaniu rzeczywistosci społecznej.
Tresci przedmiotu:
_ Pojecia podstawowe: ró_nica, zmiana społeczna, rozwój społeczny.
_ Ewolucja społeczna i jej etapy. Socjobiologiczne czynniki ewolucji umysłowej i kulturowej
człowieka.
_ Typologia społeczenstw. Społeczenstwo preindustrialne i industrialne.
_ Materializm historyczny. Dialektyczny mechanizm zmiany społecznej.
_ Strukturalne uwarunkowania rewolucji w ró_nych układach politycznych. Fazy rewolucji.
Przykłady historyczne.
_ Społeczne i kulturowe nastepstwa postepu naukowego i technicznego. Instytucjonalizacja
nauki i jej zastosowan a system społeczny. Restrukturyzacja ról i organizacji.
_ Społeczenstwo postindustrialne – „lokomotywy” rozwoju, wizja przyszłosci.
__________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, przedstawienie problemu, prezentacja
__________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa: ( do 10 pozycji)
1. Adamski, Wł. (red.), Interesy i konflikt. Studia nad dynamika struktury społecznej w Polsce,
Ossolineum, Wrocław, Warszawa 1990,
2. Antropologia wobec zmiany, Warszawa, IFiS 1995,
3. Bagby P., Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji,
Warszawa 1975,
4. Bauman Z., Nowoczesnosc i zagłada, Biblioteka Kwartalnika Masada, Warszawa 1992,
5. Bienkowski Wł., Problemy teorii rozwoju społecznego, PW, Warszawa 1966,
6. Jelonek A., Tyszka K., Koncepcje rozwoju społecznego, Scholar, Warszawa 2001,
7. Morawski W., Zmiana instytucjonalna, PWN Warszawa 1998,
8. Szczepanski M., Modernizacja, rozwój zale_ny, rozwój endogenny. Socjologiczne stadium rozwoju
społecznego, Uniwersytet Slaski, Katowice 1989,
9. Szczepanski, Jan, Reformy, rewolucje, transformacje, Warszawa, IFiS PAN 1999,
10. Sztompka P, Teoria zmian społecznych, Znak Warszawa 2006
Literatura zalecana:
1. Burakowska K., Cywilizacja w procesie przemian, Wydawnictwo UG, Gdansk 1996,
2. Fromm E., Rewolucja nadziei, Dom Wydawniczy Rebis, Poznan 1996,
3. Furtado C., Mit rozwoju gospodarczego, Warszawa 1982,
4. Nowaczyk M., Ewolucjonizm kulturowy a religia, Warszawa 1989,
5. Sadowski Z., (red.). Społeczenstwa posttotalitarne. Kierunki przemian, Warszawa 1991,
6. Toffler A., Trzecia fala, PIW, Warszawa 1986.
__________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: egzamin ustny
Nazwa przedmiotu: HISTORIA SPOŁECZNA POLSKI
__________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia, I rok, studia stacjonarne I stopnia
__________________________________________________________________________________
Liczba godzin: (Wy - 30, Ca - 15)
Forma zakonczenia przedmiotu: egzamin
__________________________________________________________________________________
Prowadzacy: JAROSŁAW CHODAK
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie sie z głównymi zagadnieniami z zakresu historii społecznej Polski XIX i XX wieku.
Przeobra_enia społeczenstwa polskiego zostana ukazane w szerokim kontekscie przemian na
kontynencie europejskim. Szczególna uwaga zostanie poswiecona zmianom w strukturze społecznej.
Tresci przedmiotu:
Wykład:
1. Uwarunkowania ekonomiczne przeobra_en społeczenstwa polskiego,
2. Kształtowanie sie struktury klasowo – warstwowej w wieku XIX,
3. Geneza inteligencji polskiej. Przemiany, funkcje, miejsce w strukturze społecznej.
4. Kształtowanie sie klasy robotniczej na ziemiach polskich w XIX wieku,
5. Polska bur_uazja na tle europejskim,
6. Struktura społeczenstwa polskiego dwudziestolecia miedzywojennego,
7. Kształtowanie (sie) nowego społeczenstwa w latach 1944 – 1956,
8. Struktura klasowo - warstwowa w okresie PRL.
9. Kryzysy społeczno - polityczne w PRL. Znacznie dla przeobra_en społecznych,
10. Rewolucja czy reforma. Znacznie przełomu 1989 r. dla przeobra_en społecznych.
11. Emigracja z ziem polskich w XIX i XX wieku.
Cwiczenia:
1. Emancypacja kobiet na ziemiach polskich w XIX i XX wieku,
2. Społeczenstwo polskie pod okupacja niemiecka,
3. Społeczenstwo polskie pod okupacja sowiecka,
4. Pazdziernik 1956. Znaczenie przełomu 1956 roku dla społeczenstwa polskiego
5. ycie codzienne w PRL. Obraz propagandowy a rzeczywistosc,
6. Nowomowa. Jezyk opisu rzeczywistosci w PRL,
7. „Solidarnosc” jako ruch społeczny,
8. ycie społeczne w stanie wojennym.
__________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, prezentacja multimedialna
_________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa:
Aleksander Gella, Naród w defensywie, Londyn 1987, roz. XIII - Inteligencja: nowa warstwa w
słu_bie narodu, s. 153 – 164
Albin Głowacki, Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939 – 1941,
Łódz 1997
Gra_yna Gradzinska, Chłopi wobec kryzysów społeczno – politycznych w Polsce, Poznan 1993
El_bieta Kaczynska, Dzieje robotników przemysłowych w Polsce pod zaborami, Warszawa 1970
Jakub Karpinski, Mowa do ludu, Warszawa 1989
Stefan Kieniewicz, Rodowód inteligencji polskiej, „Tygodnik Powszechny” 1946, nr 15, s. 1 – 2 ;
(przedruk w: Stefan Kieniewicz, Historyk a swiadomosc narodowa, Warszawa 1982, s. 13 – 23)
Hanna Palska, Nowa inteligencja w Polsce Ludowej. Swiat przedstawien i elementy rzeczywistosci,
Warszawa 1994
Sławomira Walczewska, Damy rycerze , feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce
Janusz arnowski, O inteligencji polskiej lat miedzywojennych, Warszawa 1965
Janusz arnowski, Społeczenstwo II Rzeczypospolitej 1918-1939, Warszawa 1973
Literatura uzupełniajaca:
Nina Assorodobraj, Poczatki klasy robotniczej, Warszawa 1976
Stefan Bratkowski, Pazdziernik 1956. Pierwszy wyłom w systemie, Warszawa 1996
Ryszarda Czepulis – Rastenis, „Klassa umysłowa”. Inteligencja Królestwa Polskiego 1832 – 1864,
Warszawa 1973
Michał Głowinski, Marcowe gadanie, Warszawa 1991
Anna arnowska, Andrzej Szwarc, Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX wieku
Nazwa przedmiotu: SOCJOLOGIA KONFLIKTU
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: SOCJOLOGIA
_____________________________________________________________________________ _______
Liczba godzin: Wy - 30, Ca - 15
Forma zakończenia przedmiotu: zal z oc.
Liczba punktów ECTS:
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Jarosław Chodak, mgr Ewa Lecka
_______________________________________________________________________________________
Rok akad.: 2009/2010/Semestr I
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie się z podstawowymi perspektywami interpretacji konfliktów w naukach społecznych. Poznanie
pojęć niezbędnych do konceptualizacji zjawisk konfliktowych. Analiza wybranych egzemplifikacji konfliktu.
Nabywania umiejętności interpretacji konfliktów.
Treści przedmiotu:
I. Wykłady
1. Pojęcie konfliktu
2. Typologie konfliktów
3. Klasyczna wizja konfliktu klasowego
4. Teorie konfliktu w socjologii: Ralph Dahrendorf, Lewis Coser, Randall Collins, Jonathan H. Turner.
5. Konflikty i punkty zapalne na świecie
6. Konflikty na tle narodowościowym i etnicznym
7. Konflikty religijne i „zderzenia cywilizacji”
8. Konflikt jako rezultat autorytarnej modernizacji: Tim McDaniel
9. Strategie rozwiązywania konfliktów w systemach demokratycznych i autorytarnych
10. Walka bez stosowania przemocy jako strategia rozwiązania konfliktu
II. Ćwiczenia
1. Psychologiczne a socjologiczne ujęcie konfliktu
2. Konflikt w perspektywie nauk politycznych
3. Konflikty wewnątrzgrupowe a międzygrupowe
4. Pamięć zbiorowa jako źródło konfliktów
5. Konflikty w państwach postkomunistycznych
6. W konflikcie z państwem. Protesty zbiorowe w Polsce w okresie transformacji systemowej
7. Globalizacja konfliktów lokalnych
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład, dyskusja z elementami wykładu, prezentacja multimedialna
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa
Dahrendorf, Ralph. 1993. Nowoczesny konflikt społeczny, Warszawa: Czytelnik.
Kisielewski, Tadeusz A. 1993. Nowy konflikt globalny. Toruń: Adam Marszałek
Kubiak, Krzysztof. 2005. Wojny, konflikty zbrojne i punkty zapalne na świecie. Warszawa: Trio.
Janicki, Kamil (red.). 2009. Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznych,.Warszawa:
Instytut Wydawniczy Erica.
Malendowski, Włodzimierz (red.). 2003. Zbrojne konflikty i spory międzynarodowe u progu XXI wieku.
Analiza problemów i studia przypadków, Wrocław: Atla 2
McDaniel, Tim. 1991. Autocracy, Modernization and Rewolution in Russia and lran. Princeton: Princeton
University Press.
Mucha, Janusz. 1978. Konflikt i społeczeństwo: z problematyki konfliktu społecznego we współczesnych
teoriach zachodnich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nijakowski, Lech M. 2006. Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym.
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Nye, Joseph S. jr. 2009. Konflikty międzynarodowe. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Literatura uzupełniająca:
Ashmore, Richard D., Lee Jussim, David Wilder, Social Identity, Intergroup Conflict, and Conflict Reduction,
Oxford: Oxford University Press: 2001
Buczkowski, Piotr. Piotr Matczak. 2004. Konflikt nieunikniony - wspólnoty i władze lokalne wobec konfliktów
spowodowanych rozwojem. Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu.
Rodkiewicz, Witold. 2000. Rosja i jej sąsiedzi – postimperialny syndrom, [w:] Zeszyty Instytutu Studiów
Strategicznych, Rosja i jej sąsiedzi, Zeszyt nr 40, Kraków.
Skarżyńska, Krystyna, Urszula Jakubowska, Jacek Wasilewski (red.). 2007. Konflikty międzygrupowe.
Przejawy, źródła i metody rozwiązywania. Warszawa: Academica.
Szpociński, Andrzej (red.). 2009. Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, Warszawa:
SCHOLAR.
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: test pisemny, kolokwium (ćwiczenia)
Nazwa przedmiotu: Socjologia edukacji
_______________________________________________________________________________________
Kierunek: Socjologia
_____________________________________________________________________________ _______
Forma zakończenia przedmiotu (zal z oc.)
_______________________________________________________________________________________
Prowadzący: dr Ewa Krawczak
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Cele przedmiotu (zoperacjonalizowane):
Zapoznanie studentów ze zmianami w edukacji i oczekiwaniami wobec niej, które pojawiły się wraz ze
społeczeństwem przemysłowym i dokonywały się wraz z jego przekształcaniem; zapoznanie z nowoczesnymi
systemami edukacyjnymi, ich cechami i uwarunkowaniami oraz kontrowersjami wokół edukacji w dobie
kultury pop, wielokulturowości i nowych mediów.
Treści przedmiotu(oddzielnie wykłady, oddzielnie ćwiczenia):
Wykłady: Edukacja jako instytucjonalny sposób zaspokajania potrzeb sfery ekspresyjno – integracyjnej; narodziny
nowoczesnego systemu edukacji w Polsce i na świecie, porównania międzynarodowe; poziom wykształcenia
społeczeństwa polskiego; teorie nauczania a problem nierówności społecznych; edukacja a płeć kulturowa i etniczność;
edukacja a nowe techniki komunikowania, e-szkoła, e-learning jako nowa forma edukacji; rola edukacji wyższej w
sukcesie życiowym, społeczne postrzeganie dyplomu i jego inflacja; teoretyczne konteksty: teoria ludzkiego kapitału,
merytokracja, kredencjalizm; edukacja a kultura popularna; edukacyjne wątpliwości i socjopatologia edukacji.
Ćwiczenia: Spuścizna Oświecenia: wynalazek dzieciństwa, społeczeństwo wykształcone, ratio; formy socjalizacji do ról
społecznych; społeczne zróżnicowanie wzorów konsumpcji a edukacyjne formy; socjalizacja konsumencka i socjalizacja
do ról płciowych; tworzenie ikon kultury popularnej; pomiędzy kulturą słowa a kulturą obrazu; e-książka; instytucje
totalne a technopol; praktyka edukacji wielokulturowej.
______________________________________________________________________________________
Metody kształcenia: wykład audytoryjny i metody podające; dyskusja w oparciu o teksty źródłowe
_______________________________________________________________________________________
Literatura podstawowa (do 10 pozycji) i uzupełniająca (do 5 pozycji):
A. Giddens, Socjologia, Warszawa 2004 , B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2003, K. J. Tillman, Teorie
socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa 1996, H. Romański, Selekcja ze względu na
pochodzenie społeczne do szkoły średniej i na studia wyższe, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2000, nr 2/16, P. Bordieu,
J. C. Passeron, Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, Warszawa 1990, I. Białecki, Alfabetyzm funkcjonalny,
„Nowa Res Publica” 1996, nr 6(93), Z. Melosik, Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, W. Jakubowski, Edukacja i
kultura popularna.
Teksty źródłowe:
P. Mikiewicz, Konsumeryzm i szkoła, w: T. Szlendak, K. Pietrowicz (red), Na pokaz. O konsumeryzmie w kapitalizmie
bez kapitału, Toruń 2004; N. Postman, W stronę XVIII stulecia, Warszawa 2001; P. Levinson, Miękkie ostrze,
Warszawa 1999,; M. F. Rogers, Barbie jako ikona kultury, Warszawa 2003; W.J. Burszta, Asteriks w Disneylandzie.
Zapiski antropologiczne, Poznań 2001. A. Krajewska, Zabawki jako forma socjalizacji do ról płciowych, w: B. Łaciak
(red.), Dziecko we współczesnej kulturze medialnej, warszawa 2003.
Opracowania:
______________________________________________________________________________________
Forma zaliczenia: zaliczenie wykładu na podstawie kolokwium pisemnego; zaliczenie cwiczeń na podstawie aktywności
na zajęciach i znajomości tekstów źródłowych
Nazwa
przedmiotu:
BUDOWA
KAPITAŁU
SPOŁECZNEGO
INTELEKTUALNEGO W ORGANIZACJI, 30 wykład + 15CA
(wykład, ćwiczenia, seminarium, konwersatorium)*
I
Wykładowca: Izabela Łucjan, doktor, mgr J. Kożuch
imię i nazwisko, stopień lub tytuł naukowy)
Socjologia
Cel zajęć: Celem zajęć jest zwrócenie uwagi studentów na rosnącą role kapitału ludzkiego i
intelektualnego w kształtowaniu się nowej rzeczywistości społecznej. Jednym z warunków
racjonalnego rozwoju społecznego jest mobilizacja wszelkich podmiotów życia społecznego.
Może dokonywać się ona na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest poziom organizacji, która
staje się pewnym punktem odniesienia i systemem powiązań jednostki.
Zajęcia mają z jednej strony charakter teoretyczny (zapoznanie z głównymi nurtami
teoretycznymi), jak również będą dokonywane analizy dostępnych projektów powstałych w
oparciu o koncepcje kapitału społecznego
Metody realizacji zajęć: wykład, przedstawienie problemu, prezentacja
Tematyka zajęć:
1. Klasyczne koncepcje kapitału społecznego (definicje, koncepcja R.Putmana i P.
Bourdie).
2. Kapitał społeczny według J. Colemana i F.Fukuyamy
3. Kapitał społeczny, kapitał intelektualny a kapitał ludzki – rozumienie pojęć
4. Typy i mechanizmy kapitału społecznego i intelektualnego.
5. Wpływ kapitału społecznego na rozwój społeczno-ekonomiczny (perspektywa
komunitarystyczna, sieciowa, instytucjonalna).
6. Kapitał ludzki jako atrybut organizacji (zasoby ludzkie – definicja, charakterystyka,
zmiany w podejściu do człowieka w organizacji)
7. Stosunki pracy – kształtowanie relacji pomiędzy podmiotami.
8. Zespoły robocze jako podstawowa jednostka organizcyjna
9. Wiedza i kompetencje organizacji (typy wiedzy, wymiary zarządzanie wiedzą i
kompetencjami, etc)
10. Przedsiębiorstwa społeczne – definicje, modele i główne koncepcje teoretyczne,
11. Społeczna odpowiedzialność organizacji – założenia, stan obecny i wyzwania.
12. Trzeci sektor – jako źródło kapitału intelektualnego i społecznego (fundacje,
stowarzyszenia, etc)
13. Instytucje ekonomii społecznej – jako podmioty rynkowe
Literatura podstawowa:
1. Antczak A., Kapitał intelektualny przedsiębiorstwa, Antykwa, Warszawa-Kluczbork
2004
2. Bratnicki M., Podstawy współczesnego myślenia o zarządzaniu, WBS Dąbrowa
Górnicza 2000
3. Grudzewski W. M., Hejduk I.K., Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwach,
Warszawa 2004
4. Putnam R., Budowanie prawnej demokracji. Tradycje obywatelskie we współczesnych
Włoszech, Znak, Kraków 1995
5. Fukuyama F., Zaufanie: kapitał społeczny a droga do dobrobytu, PWN, Warszawa –
6.
7.
8.
9.
Wrocław 1997
Perechuda Kazimierz (red.), Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, PWN,
Warszawa 2005
Przedsiębiorczość i kapitał intelektualny, red.: Bratnicki M., Strużyna, AE, Katowice
2001
Strategie i konkurencyjność przedsiębiorstw po dziesięciu latach transformacji, red.
Moszkowicz M., PWr, Polanica Zdrój 2001
Zarządzanie zmianami, red. Wawak T., UJ, Kraków 2001
Literatura zalecana:
(do 10 pozycji)
1. Coleman J. S., Social Capital in the Creation of Human Capital (w:) “American
Journal of Sociology” nr 94, 1998
2. Corporate Social Capital, red.: Gabbay S., Leenders R., Addison – Westley, New York
1998
3. Edvinsson L., Malone M.S., Kapitał intelektualny, WN PWN, Warszawa 2001
4. Grudnicki J., Rola kapitału ludzkiego w rozwoju gospodarki globalnej, Wydawnictwo
Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003
5. Leś E., Nowa ekonomia społeczna. Wybrane koncepcje. (w:) „Trzeci sektor” nr 2,
2005
6. Morawski W., Socjologia ekonomiczna. Problemy. Teoria. Empiria, PWN, Warszawa
2001
7. Porters A., Social Capital : Its Origins and Apllications in Modern Sociology, (w:)
“Annual Review of Sociology”, nr 24, 1998
8. Zarządzanie wiedzą w przedsiębiorstwie, (red.) Wawrzyniak B., Wydawnictwo
Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. L. Koźmińskiego, Warszawa
2003