Blok – Menadżer Jakości Opis przedmiotów Zarządzanie jakością w świetle norm ISO-9000 Forma zajęć: konwersatorium - 45 godz. Tematyka zajęć: • Koncepcja zarządzania • Polski system badań i certyfikacji w świetle wymagań europejskich. • Obszar certyfikacji dobrowolnej i obowiązkowej. • Certyfikacja systemów a certyfikacja wyrobów. • Struktura i charakter norm ISO serii 9000. • Interpretacja normy PN-EN ISO ISO 9001: 2001. • Algorytm wdrażania systemu zarządzania jakością wg norm ISO serii 9000:2000. • Dokumentowanie systemu jakości. Literatura obowiązkowa: 1. Normy PN-EN ISO serii 9000:2001 oraz PN-EN 45000. 2. Łańcucki J./red/ „Podstawy kompleksowego zarządzania jakością", AE Poznań 2001, 3. A. Hamrol, W. Mantura: „ Zarządzanie jakością- teoria i praktyka", PWN, Warszawa 1998 r 4. Problemy jakości, Wyd. Sigma - Not, Warszawa. Podstawa zaliczenia: Egzamin pisemny, testowy z materiału wykładowego, ocena aktywnego udziału w zajęciach warsztatowych. Zarządzanie środowiskiem - norma ISO-14000 Forma zajęć: wykład - 15 godz., ćwiczenia - 15 godz. Tematyka zajęć: • Jakość środowiska przyrodniczego i bezpieczeństwo ekologiczne człowieka • Ocena zagrożeń ekologicznych powodowanych przez proces technologiczny • Produkcja czystsza. Technologie mało- i bezodpadowe. Recykling • Systemy Zarządzania Środowiskowego (SZŚ) norma ISO 14001,14004 • Wymagania dotyczące przeglądu wstępnego w przedsiębiorstwie • Wymagania prawne • Analiza i ocena aspektów środowiskowych • Polityka, cele i zadania przedsiębiorstwa wobec środowiska. • Dokumentacja SZŚ • Działanie w sytuacjach krytycznych • Audity Literatura obowiązkowa: 1. S. Kozłowski, Ekorozwoj - wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa 2002 2. R. Paczulski, Prawo ochrony środowiska, Oficyna wydawnicza Brant, Bydgoszcz 2001 3. Norma ISO 14001, 14004. 5. Łańcucki J./red/ „Podstawy kompleksowego zarządzania jakością", AE Poznań 2001, 6. B. Poskrobko, „Zarządzanie środowiskiem" PWE W-wa 1998 7. J.Penc, Strategie zarządzania cz. II, Agencja Wyd. Placet, Warszawa 1995 Podstawa zaliczenia: test pisemny Jakość w koncepcji marketingowej Forma zajęć: wykład - 15 godz. Tematyka zajęć: • Istota koncepcji marketingowej, marketing - mix i jego elementy, koncepcja marketingu rozszerzonego • Marketing dóbr konsumpcyjnych i marketing dóbr przemysłowych • Jakość produktu w koncepcji marketingowej, strategie produktowe, cenowe, dystrybucji i promocji • badania marketingowe • Relationship marketing • Powiązanie marketingu z systemami ISO – 9000 Literatura obowiązkowa: 1. E. Duliniec, Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 1996 2. Ph. Kotler, Marketing: analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola ,Wyd. Gebethner & S-ka, Warszawa 1995 3. H. Mruk, Strategia produktu, PWE, Warszawa 1994 Podstawa zaliczenia: Odpowiedź ustna. Normalizacja według ISO. EN i PN Forma zajęć: wykład - 15 godz., ćwiczenia - 15 godz. Tematyka zajęć: • Geneza i istota normalizacji • Międzynarodowe, regionalne i krajowe organizacje normalizacyjne • Struktura, funkcjonowanie i dokumenty: ISO, IEC, ITU • Funkcjonowanie normalizacji w UE; EEN.CENELEC i ETSI • Polski system normalizacyjny, struktura i zakres działania PKN, etapy opracowania PN, rodzaje wydawanych norm • Harmonizacja PN z normami EN Literatura obowiązkowa: 1. J. Łańcucki i inni, Zarządzanie jakością w przedsiębiorstwie, Bydgoszcz 1997 2. T. Wawak, System jakości 1SO-9000, Wyd. Informacji Ekonomicznej, Kraków 1996 3. Biblioteka Europejska, Katalog norm i przewodników ISO/IEC, NOT, Warszawa 1994 4. Aktualne PN/Normy Polskie/, dyrektywy UN i normy EN; Podstawa zaliczenia: Egzamin ustny (po wykładach) oraz przygotowanie i wygłoszenie referatu (po konwersatorium). Kompleksowe zarządzanie jakością/Total Ouality Management Forma zajęć: konwersatorium - 30 godz. Tematyka zajęć: wykład • Geneza i istota TQM • Koncepcje zarządzania jakością wg Deminga, Jurana, Crosby'ego • Koncepcja zarządzania procesowego > Cykl Deminga > Zasada 5M+E > Określanie celów dla procesów, mapowanie procesów, pomiar procesów > Strategiczna karta wyników • Jakość w strategii przedsiębiorstwa • Analiza celów strategicznych przedsiębiorstw realizujących koncepcję TQM • Koncepcja 6 sigma • Przykłady wprowadzania koncepcji TQM (analiza systemu QMS -HP) • Elementy TQM w ujęciu standardu ISO 9004:2000 • Modele oceny TQM • Business Exelence Model, > Model Malcolma Baldgridge'a > Polska Nagroda Jakości, > regionalne nagrody jakości > nagrody jakości wybranych koncernów ćwiczenia • Techniki i metody doskonalenia jakości > metody doskonalenia zawarte w ISO 9004-4 > QFD > FMEA • Mapowanie procesów, określanie celów i mierników procesów • Rozwój koncepcji TQM w przedsiębiorstwach analizy przypadków Literatura obowiązkowa: 1. J.J. Dahlgaard, K. Kristensen, G.K. Kanji, „Podstawy zarządzania jakością" PWN, 2000 2. J. Łańcucki, „Podstawy Kompleksowego Zarządzania Jakością", AE, Poznań, 2000 3. A. Hamrol, W. Mantura, „Zarządzanie jakością-teoria i praktyka", PWN, 1998; 4. J. Bank, „Zarządzanie przez jakość", Gebethner & Ska, 1997, 5. G. Steinbeck, „Total Quality Management", Wydawnictwo PLACET, 1998; 6. J. Chabiera, S. Doroszewicz, Z. Zbierzchowska, „Zarządzanie jakością", Poradnik Menedżera 2000; 7. R. Karaszewski, „TQM - teoria i praktyka", TNOiK, Toruń 2001 8. G. A. Rummler, A.P. Brache, „Podnoszenie efektywności organizacji", PWE, Warszawa, 2000 9. R.S. Kapłan, D.P. Norton, „Strategiczna karta wyników, PWN, Warszawa, 2001 Podstawa zaliczenia: zaliczenie case'ów. Metody statystyczne w ocenie jakości Forma zajęć: ćwiczenia - 15 godz. Tematyka zajęć: • Wybrane zagadnienia analizy systemowej • Strukturowanie procesów w diagramach przepływu • Identyfikowanie problemów poprzez diagramy Ishikawy • Ustalanie priorytetów w eliminowaniu problemów na wykresach Pareto • Analiza danych metodą Delficką i poprzez wykorzystanie burzy mózgów • Wprowadzenie do statystyki w kontroli jakości • Własności danych pomiarowych: zmienność, błędy pomiaru, uchyby, rozstępy • Miary tendencji centralnej • Rozkłady częstości, skośność • Średnie i odchylenie standardowe • Grupowanie danych i histogramy • Skale pomiarowe • Metody prezentacji danych • Wstępna analiza danych • Korelogramy i inne pomiary siły związku między danymi • Wnioskowanie statystyczne w kontroli jakości • Zjawiska losowe: zmienne losowe, niepewność w danych i rozkłady prawdopodobieństw • Wybrane rozkłady i ich właściwości: Poissona, jednostajny, normalny, dwumianowy • Schematy próbkowania, rozmiar próby i wnioskowanie statystyczne na podstawie próby losowej • Centralne twierdzenie graniczne • Przedziały ufności i testowanie hipotez • Kontrola jakości według wyników pomiarów próbek • Karty kontrolne wartości średniej i odchylenia standardowego • Metody sekwencyjne • Metody wstępnej analizy danych • Kontrola jakości według oceny alternatywnej • Karty kontrolne dla ocen alternatywnych • Zdolności produkcyjne • Inne techniki analizy danych • Planowanie eksperymentów - metoda Taguchi • Optymalizacja - algorytm sympleks • Analiza regresji - model liniowy i sztuczne sieci neuronowe Literatura obowiązkowa: 1. A. D. Aczel: Statystyka w zarządzaniu. Wydawnictwo Naukowe PWN 2000 2. J. Ledołter, C. W. Burrill: Statistical Quality Control. Strategies and Tools for Continual Improvement. John Wiley & Sons, Inc. 1999 3. A. P. Muhlemann, J.S. Oakland, K.G. Lockyer: Zarządzanie. Produkcja i usługi. Wydawnictwo Naukowe PWN 1995 4. J.R. Thompson, J. Koronacki: Statystyczne sterowanie procesem. Metoda Deminga etapowej optymalizacji jakości. Seria: Problemy współczesnej nauki. Teoria i zastosowanie. Statystyka. Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ 1994 Podstawa zaliczenia: Test z materiału wykładowego i ocena aktywności i przygotowania do ćwiczeń. Audity Forma zajęć: wykład - 15 godz., ćwiczenia - 15 godz. Tematyka zajęć: wykład • Wprowadzenie - istota auditu systemu zarządzania oraz pojęcia związane z auditem; • Wprowadzenie do norm ISO serii 10011 (1,2,3)/ ISO 19011 audit jako proces • Analiza wymagań standardu ISO 9001:2000, ISO 9004:2000 pod kątem oceny dowodów wdrożenia • Zarządzanie procesem auditu • Inicjowanie auditu, przeprowadzanie przeglądu dokumentów, prowadzenie działań auditowych, • Przygotowanie, zatwierdzenie i rozpowszechnienie raportu z auditu, • Przeprowadzenie działań poauditowych, • Auditowanie systemów zintegrowanych ćwiczenia • Procedura auditów wewnętrznych • Wprowadzenie-istota auditu systemu zarządzania ISO 9001:2000 • Przygotowanie do auditu • Dokumentacja auditu • Analizy niezgodności - ćwiczenia z zakresu przygotowania do egzaminu na auditora • Analiza przypadków działań auditowych w wybranych firmach. • Analiza niezgodności - odniesienie do dokumentacji systemu. > audit dokumentacji > audit systemu zarządzania • Auditowanie systemów zintegrowanych Literatura obowiązkowa: 1. Normy ISO serii 10011 2. Norma ISO 19011 3. J. Łańcucki, „Podstawy Kompleksowego Zarządzania Jakością", AE, Poznań, 2000 Podstawa zaliczenia: Pisemne opracowanie studiów przypadków i ocena aktywności zajęciach. Motywacja jakości Forma zajęć: wykład - 15 godz. Tematyka zajęć: Motywacja i motywowanie w nauce zarządzania > Zagadnienia definicje > Funkcja motywowania wśród funkcji zarządzania > Motywowanie wśród umiejętności społecznych kierownika > Motywacja jako cecha zarządzania przez jakość Teorie motywacji > Motywacja w nauce psychologii > Motywacja w nauce zarządzania > Proces motywacji i związane z nim teorie: teorie treści /potrzeb/ teorie procesu teorie wzmocnienia /modyfikowania zachowań/. > Motywacja w nauce zarządzania > Proces motywacji i związane z nim teorie: teorie treści /potrzeb/ teorie procesu teorie wzmocnienia /modyfikowanie zachowań/. > Diagnoza - moja własna hierarchia potrzeb. > Uwarunkowania doboru właściwych narzędzi motywacyjnych > Wskazówki dla menedżerów. Style kierowania > Klasyfikacja i efektywność stylów kierowania wg. siatki kierowniczej BJake-Mouton. > Diagnoza własnego stylu kierowania. > Różnice: zarządzający - przywódca. Asertywność cechą menedżera wzmacniającą siłą oddziaływania motywacyjnego > Schematy aserty wnych zachowań > Diagnoza nasilenia własnych postaw biernych, manipulujących, agresywnych i asertywnych. > Asertywny menedżer - korzyści. Literatura obowiązkowa: 1. J. Bagiński (red) Menedżer jakości - jakość, środowisko, bezpieczeństwo, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, W-wa 2000 2. J. Bank - Zarządzanie przez jakość, Wyd. Fielberg S.A. 3. T. Bugdoł - „Zarządzanie jakością w administracji samorządowej", wyd. Fielberg, Warszawa 2000. 4. J. Chabiera, S. Doroszewicz, A. Zbierzowska - Zarządzanie jakością, poradnik menedżera, Wyd. CIM, Warszawa 2000 5. K. Dendura „Podstawy zarządzania jakością, Wyd. Wyższa Szkoła Morska , Gdynia 2000 6. A. Jazon „Doskonalenie zarządzania jakością, Wyd. OPO, Bydgoszcz 2000 7. R. Karaszewski - TQM - teoria i praktyka, Dom Organizatora TNOiK, Toruń 2001. Podstawa zaliczenia: Pisemne opracowanie studiów przypadków i aktywność na zajęciach