Co to jest rynek
advertisement
BYĆ PRZEDSIĘBIORCZYM - nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego TEMAT : POWTÓRZENIE WIADOMOŚCI –RYNEK Co to jest rynek ? RYNEK – oznacza instytucję lub mechanizm, umożliwiające osobom posiadającym dobra i usługi kontakt z chętnymi do ich zakupu. KLASYFIKACJA RYNKU: • Przedmiot transakcji: (rynek: towarowy, usług, finansowy, pracy) • Zasięg geograficzny: (rynek: lokalny, regionalny, międzynarodowy) • Czas wykonania transakcji: (rynek: kasowy, terminowy) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego FUNKCJE RYNKU Rynek pełni ważną funkcję: jako miejsce spotkania sprzedającego i nabywców umożliwia wymianę towaru za pieniądze i dokonanie transakcji. Na rynku towarowym przedsiębiorca sprzedaje swoje wyroby i uzyskuje za nie zapłatę, a konsument zaopatruje się w różne dobra. Na rynku kapitałowym przedsiębiorca zdobywa kapitał na dalsze przedsięwzięcia, a konsument staje się inwestorem, czyli lokuje swoje pieniądze dla zysku. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego POPYT POPYT – jest to ilość towaru, jaką nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie, miejscu i za ustaloną cenę. PRAWO POPYTU – głosi, że wraz ze wzrostem ceny danego dobra zapotrzebowanie na to dobro się zmniejszy, a wraz ze spadkiem ceny zapotrzebowanie to wzrośnie. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KRZYWA POPYTU PODAŻ PODAŻ – oznacza ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek w określonym czasie, miejscu i po określonej cenie. PRAWO PODAŻY – głosi, że przy niezmienności innych warunków rynkowych podaż danego towaru się zwiększa, jeśli wzrasta jego cena, natomiast obniżaniu się ceny towarzyszy spadek wielkości podaży. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KRZYWA PODAŻY CENA I RÓWNOWAGA RYNKOWA CENA – to wyrażona zazwyczaj w pieniądzu wartość danego towaru lub usługi. RÓWNOWAGA RYNKOWA – występuje kiedy wielkość popytu i wielkości podaży są równe, a wyznacznikiem jest wspólna cena (cena równowagi rynkowej). Graficznym obrazem stanu równowagi rynkowej jest punkt równowagi rynkowej, czyli punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą podaży. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego WYKRES RÓWNOWAGI RYNKOWEJ RODZAJE SYSTEMÓW EKONOMICZNYCH RYNKOWY KIEROWANY Opiera się na własności prywatnej i Opiera się na własności publicznej; działaniu mechanizmu rynkowego; wszystkie decyzje ekonomiczne mechanizm rynkowy polega na podejmowane są przez władzę. ustalaniu ceny towaru na rynku przez wyrównanie wielkości popytu i podaży tego towaru. SYSTEM EKONOMICZNY MIESZANY Łączy pewne cechy gospodarki rynkowej i kierowanej, z przewagą jednej lub drugiej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRYWATYZACJA POŚREDNIA (KAPITAŁOWA) BEZPOŚREDNIA (PRZEZ LIKWIDACJĘ) • przekształcenie przedsiębiorstw w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa (komercjalizacja) • sprzedaż akcji lub udziałów spółki na rynku. • sprzedaż majątku przedsiębiorstwa • wniesienie majątku do spółki, • oddanie majątku do odpłatnego korzystania (spółka pracownicza). Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PRZEDSIĘBIORSTWO W GOSPODARCE RYNKOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWO PRACOWNICY PŁACE PRODUKTY KREDYTY PŁACE BANKI RYNEK Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego BUDŻET STRUKTURY RYNKOWE Konkurencja czysta • Konkurencja charakteryzuje się dużą niezależnych producentów z których indywidualnie nie oddziałuje na cenę. liczbą żaden Konkurencja monopolistyczna • Względnie duża liczba producentów, którzy wytwarzają produkty tego samego typu a wejście na rynek jest trudniejsze niż w konkurencji czystej. Oligopol • Występuje niewielka liczba producentów, ceny dyktowane są przez najsilniejsze z przedsiębiorstw zwane liderem. Monopol pełny •To model rynku, w którym jeden producent wytwarza unikatowy produkt, na rynku tym nie ma konkurencji i wejścia innych producentów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 1 Z rosypanki wyrazów ułóż zdanie PLANOWANĄ GOSPODARKĘ RYNKOWĄ CENTRALNIE WYRÓŻBNIA SIĘ Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego I ĆWICZENIE 2 Na podstawie danych z tabeli narysuj wykres przedstawiający krzywe popytu i podaży oraz odczytaj z niego cenę równowagi rynkowej. Cena w zł Liczba odbiorników TV 500 550 600 650 700 750 800 850 900 950 popyt 200 180 150 140 130 120 100 90 80 70 podaż 30 50 80 110 150 180 200 220 250 280 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 3 Cechom gospodarki rynkowej przyporządkuj odpowiedni opis. Wolna przedsiębiorczość Wolność prywatna Konkurencja System cen Gwarantuje swobodę dysponowania posiadania danej rzeczy. i czerpania korzyści z Daje przedsiębiorcom prawo równego dostępu do rynku. Informuje o warunkach panujących na rynku oraz umożliwia porównanie produktów dostępnych na rynku. Umożliwia konsumentom szeroki wybór towarów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego A B C D ĆWICZENIE 4 Korzystając z wyrazów w ramce uzupełnij zdania. prywatyzacja, podaż, towarowy, popyt 1. ……… to ilość towaru jaką nabywcy są skłonni kupić za ustaloną cenę. 2. ………. oznacza ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek po określonej cenie. 3. Rynek………… którego przedmiotem są dobra materialne. 4. ……….. pośrednia przekształca przedsiębiorstwa w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa. Prezentacja – Gospodarka rynkowa Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 6 ROZWIĄŻ KRZYŻÓWKĘ x x 1. 2. 3. 4. 5. Rynek na którym spotyka się pracownik i pracodawca. Ilość oferowanego towaru jaką nabywcy są skłonni kupić. Osoba nabywająca określone dobro za określoną cenę. Osoba oferująca dobro lub usługę po określonej cenie. Rynek ten umożliwia zawieranie transakcji na terenie całego kraju. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ĆWICZENIE 6 ROZWIĄŻ REBUS + ba + nek + lka Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego tryna ĆWICZENIE 7 Podaj znane Ci z otoczenia przykłady rynków. Monopol Konkurencja czysta Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Oligopol DZIĘKUJE ZA UWAGĘ Autor: Beata Bryk Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
