Problemy zasilania energią elektryczną dr inż. Jan Strojny Oddział Krakowski SEP Problemy napięcia i strat energii elektrycznej w odbiorach przemysłowych i indywidualnych 1. Odchylenia napięcia i środki do jego regulacji 1.1Rodzaje odchyleń napięcia w sieciach i standardy jakościowe zasilania energią elektryczną Jakość energii elektrycznej dostarczanej do użytkownika w normalnych warunkach pracy może być opisana za pomocą zbioru wielkości opisujących proces dostawy i właściwości użytkowe energii. Normalne warunki pracy oznaczają normalne układy zasilające, tj. z wyłączeniem układów przejściowych stosowanych dla zminimalizowania skutków wywołanych przerwą w zasilaniu danego obszaru, oraz obejmują: • pracę urządzeń odbiorczych zgodnie z ich przeznaczeniem i dostosowaniem do warunków przyłączeniowych określonych w umowach o dostawę energii, • czynności łączeniowe operacyjne oraz wynikające z działania EAZ, • sytuacje wyjątkowe niezależne od operatora, np. występowanie zwarć, wpływ zjawisk atmosferycznych, działania osób trzecich itp., kiedy konieczne jest zachowanie odpowiednich warunków bezpiecznej pracy sieci i urządzeń, • skutki przełączeń i zmian konfiguracji układu wynikające z działania automatyki restytucyjnej lub automatyki prewencyjnej. Standardy jakościowe energii elektrycznej można określić za pomocą szeregu parametrów o charakterze normatywnym. Są to: częstotliwość podstawowa, znamionowa wartość napięcia, odchylenia napięcia od wartości znamionowej: długotrwałe LDVV (ang. Long Duration Voltage Variation) zmiany napięcia, wahania napięcia (ang. Flicker), zapady i zaniki napięcia, asymetria fazowa, odkształcenie krzywej napięcia i prądu definiowane przez wskaźnik THD (ang. Total Harmonic Distortion), przepięcia wewnętrzne (łączeniowe, ziemnozwarciowe, układowe) i pośrednie efekty działania ochrony od przepięć zewnętrznych (atmosferycznych). Większość zmian jakościowych i ilościowych napięcia w określonych punktach sieci jest obserwowana jako skutek oddziaływania pracy odbiorów. Dotyczy to w szczególności wpływu charakteru i przebiegu obciążenia na straty i spadki napięcia, możliwość wystąpienia asymetrii oraz odkształcenia przebiegu czasowego prądu i napięcia. Strata napięcia w układzie przesyłowym, określana jako iloczyn natężenia prądu i impedancji na drodze przesyłu, w istotny sposób wpływa na rozpływ prądów w systemie. Natomiast odchylenie modułu napięcia od założonej jego wartości, tzw. 32