Rozwijanie umiejętności samokształcenia i sztuka motywowania
advertisement
Temat: Rozwijanie umiejętności samokształcenia i sztuka motywowania Opracowanie: dr Krzysztof Brocławik Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Motywacja to: procesy psychologiczne i fizjologiczne, które powodują wzbudzenie, ukierunkowanie oraz podtrzymywanie dowolnych zachowań celowych człowieka Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Motywowanie „Można doprowadzić konia do wody, ale nie można zmusić go żeby się napił” Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Samokształcenie Samokształcenie - samodzielne zdobywanie wiadomości, umiejętności i sprawności praktycznych z określonej dziedziny wiedzy. W szerszym ujęciu - kształtowanie własnej osobowości według własnego wzoru ideału. Nazywane również "samouctwem". Samokształcenie osiąga optymalny poziom wtedy, gdy przekształca się w stałą potrzebę życiową człowieka oraz stanowi oparcie dla kształcenia ustawicznego. Proces ten rzadko występuje w czystej postaci, często bywa powiązany z tradycyjną nauką w szkole bądź kształceniem korespondencyjnym. Kształcenie ustawiczne Kształcenie ustawiczne (ang. lifelong learning) - jest procesem stałego odnawiania, doskonalenia i rozwijania kwalifikacji ogólnych i zawodowych jednostki, trwającym w ciągu całego jej życia. Dyskusja – jakie są relacje między samokształceniem a motywacją? Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Praca w grupach Jakie działania powinien podejmować nauczyciel w danym obszarze przedmiotowym, aby rozwijać umiejętności samokształcenia ucznia zdolnego i motywować go do samodzielnej pracy? Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Motywowanie to: Umiejętne nakłanianie ucznia (człowieka) do dobrowolnego i jakościowo dobrego wykonania tego co jest zgodne z zamierzeniami i celami uczącego oraz organizacji w której dokonuje się uczenie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego MOTYWACJA Pobudzenie Ukierunkowanie Energetyzacja Podtrzymanie Kierunek, wysiłek, wytrwałość Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Czy tylko motywacja? • wynik działania = motywacja x poziom umiejętności x wiedza o zadaniu x czynniki ułatwiające i hamujące Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Typy koncepcji motywacji • Ludzie są motywowani przez czynniki wewnętrzne (teorie potrzeb) • Ludzie są racjonalni i motywują ich własne obrazy rzeczywistości (teoria oczekiwań, teoria wyznaczania celów) • Ludzie są motywowani przez czynniki zewnętrzne (teorie wzmocnień, teoria sprawiedliwości) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Piramida potrzeb Abrahama Maslowa Potrzeby samorealizacji Potrzeby szacunku Potrzeby przynależności Potrzeby bezpieczeństwa Potrzeby fizjologiczne Motywowanie przez cele • • • Ludzie najlepiej robią to, co sami wybiorą i zaakceptują Uczniowie w wielu przypadkach sami potrafią wskazać interesujące, a jednocześnie korzystne dla nauczania zadania do zrealizowania Jasne formułowanie celów jest dla wszelkich osób (i organizacji) bardzo wskazane bo: – Cele ukierunkowują działania – Cele koncentrują uwagę – Cele regulują wysiłek – Cele podnoszą uporczywość działań Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Teoria osiągnięć McClellanda Potrzeby Osiągnięć Władzy Przynależności Należy orientować się jakich warunków potrzebują uczniowie i skąd czerpią szczególne siły do działania Trzeba wymagać od uzdolnionych uczniów aby przekraczali granice własnych możliwości Najlepszym uczniom przypominać trzeba o ich zwykłych zobowiązaniach wobec innych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Teoria osiągnięć McClellanda • Już rekrutując uczniów należy zwrócić uwagę na ich przydatność do określonych zadań • Należy sprawdzić, którzy uczniowie są w stanie przekroczyć własne ograniczenia • W trudnych zadaniach warto wspierać uczniów ciągłym osobistym zaangażowaniem • Interes wielkich zamierzeń należy stawiać przed osobistymi uczuciami i sympatiami Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Drogi uczenia się i rozwoju • Szkolenie • Coaching • Realizacja własnych inicjatyw • Mentoring • Praca w projektach • Samodzielne wykonywanie zadań • Szkolenie innych • Uczenie okazjonalne • Samokształcenie Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Motywy samokształcenia i rozwoju Kierowanie się autoteliczną wartością samodoskonalenia motywacja wewnętrzna Kierowanie się intencjami utylitarnymi motywacja zewnętrzna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zewnętrzne uwarunkowania samokształcenia • • • • • Dostępność źródeł wiedzy, Sytuacja rodzinna, Sytuacja finansowa, Możliwości czasowe, Wymogi środowiska (zawodowego, szkolnego, rodzinnego, towarzyskiego) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wewnętrzne uwarunkowania samokształcenia • Postawa wobec wiedzy (wertykalna – „mieć wykształcenie”, horyzontalna „być wykształconym”) • Sądy wartościujące na temat skuteczności kształcenia • Osobista samokontrola • Umiejętność zarządzania czasem • Uwewnętrznione wpływy wychowawcze Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wewnętrzne uwarunkowania samokształcenia • Wcześniejsze doświadczenia edukacyjne • Indywidualne upodobania i preferencje dotyczące: • form i metod uczenia się • sposobów zdobywania informacji • wykorzystania źródeł wiedzy • indywidualnego tempa i intensywności nauki, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Model ARCS • Uwaga (Attention) • Trafność (Relevance) • Przekonanie (Confidence) • Satysfakcja (Satisfaction) Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rola nauczyciela • Dostarczać informacje na wybrane tematy • Służyć uczniom za źródło niektórych wiadomości • Asystować uczniom w identyfikacji ich osobistych potrzeb i kompetencji, • Dostarczać informacji zwrotnej • Wskazywać dostępne źródła informacji, które interesują uczącego się • Gromadzić informacje w postaci baz danych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Rola nauczyciela • • • • Kontaktować uczących się z ekspertami Pracować z uczącymi się poza formalnym środowiskiem Pomagać uczącym się w rozwijaniu niezależności Promować dyskusje, stawianie pytań i pracę w małych grupach • Pomagać w rozwijaniu pozytywnego myślenia • Kierować procesem uczenia • Oceniać doświadczenie edukacyjne ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
