ROZWÓJ PRAGNIEŃ Psychologia pragnień 1. Pragnienie to gotowość do ukierunkowania wszystkich swych energii na obiekt, który uważamy za najważniejszy. 2. Tylko pragnienie jest w stanie poruszyć cały aparat psychiczny człowieka. To nie wola, lecz pragnienie zmusza do działania. 3. Mogę chcieć czegoś na siłę, lecz jeśli tego nie pragnę, to moja wytrwałość słabnie; osiągnę cel, ale jakby z przymusem i z pewnością nie będzie on dla mnie atrakcyjny 4. Pragnienie dąży do tego, co ma wartość samą w sobie. 5. Pragnąc dostrzegamy wartość obiektu, która nadaje sens pragnieniu. Jeśli mocno pragniemy pewnej rzeczy, tzn, że postrzegamy ją jako dobrą. Rezultatem jest chęć posiadania. 6. Pragnienie leży u podstaw decyzji! 7. Pragnienie jest siłą nadającą kształt przyszłości. Psychologia pragnień 1. W pragnieniu najpierw człowiek musi coś zrozumieć. Jeśli nie przystąpi do tworzenia własnego sensu, nie potrafi nigdy pragnąć. 2. Ograniczenia we własnym „ja” mogą utrudnić lub wręcz uniemożliwić rozwój pragnienia. Ograniczenia mogą sprawić, że pragnienie w ogóle się nie pojawi. 3. Człowiek potrafi pragnąć właśnie dlatego, że jego „ja” jest ograniczone. Pragnienie wyrasta z braku. 4. Pragnienie potrafi uchwycić jakiś sens, a urzeczywistnia go wola. Wola to zasada organizująca całe życie wewnątrzpsychiczne. Wola podpowiada, jak organizować samego siebie i jak postrzegać rzeczywistość. 5. Pragnienie skonkretyzowane przez wolę, skutkuje decyzją, którą możemy zdefiniować jako model działania i życia wzbudzony przez pragnienie i ratyfikowany przez wolę. Natura pragnień 1. Człowiek jest istotą żywą, która pragnie, człowiek nieustannie dąży do tego, co jest poza nim, a ostatecznie dąży do Boga. 2. Pragnienie oznacza skoncentrowanie-skupienie wszystkich energii i ukierunkowanie ich na coś, co jest ważne samo w sobie i jest centralne dla ludzkiego życia. 3. Pragnienie jest utworzone z prawdy i wolności. Pragnienie jest umiejętnością odkrycia bogactwa i sensu jakiejś rzeczy. Siła pragnień rodzi się z połączenia obiektywnej prawdy i subiektywnej wolności. 4. Pragnienie ma dwie strony: zaspokojenie i niezaspokojenie. Obie są konieczne i mogą współistnieć. Pragnienie wzrasta w miarę zaspokajania, a gdy zostanie zaspokojone wywołuje kolejne uczucie niezaspokojenia. 5. Pragnienie jako takie spełnia się nie wtedy, kiedy człowiek wejdzie w posiadanie upragnionego przedmiotu, lecz kiedy zdecyduje się by zmierzać w kierunku przedmiotu, skupiając siły na dążeniu. Świat pragnień młodzieży 1. Współcześni młodzi pragną niewiele i wszyscy w ten sam sposób. Ich pragnienia rodzą się w grupie, jeden naśladuje drugiego. 2. Panuje postawa natychmiastowego zaspokajania pragnień, bez zachowania odstępu czasowego między wyrażeniem a spełnieniem. 3. Dzisiejsze dzieci mają więcej rzeczy niż pragną, a mimo to nie potrafią się cieszyć. 4. Młodzieży odmawia się prawa do cierpienia, które pomaga wzrastać. 5. To wina rodziców, że dzieci mają o wiele więcej niż pragną. Odebrali im ważne doświadczenie braku i zdobywania!!! 6. Obserwuje się dziś zjawisko martwicy pragnień i wolności u młodzieży. Młodzież pragnie niewiele, jednokierunkowo i schematycznie. Przyczyny upadku pragnień u młodzieży 1. Młodzież doświadcza dużo lęków, które zabijają wyższe pragnienia. 2. Młodzież jest bombardowana poszukiwaniem siebie, koncentracją na sobie, zaspokajaniem siebie, a to utrudnia rozwój pragnień ku wartościom. 3. Brakuje w społeczeństwie zasadniczego składnika równowagi psychicznej: wdzięczności. Tylko wdzięczność pozwala tworzyć plany, rozwijać pragnienia. 4. Doświadczenie nudy u młodzieży: utraciła zdolność, by cieszyć się pięknem, odkrywać to co wartościowe. 5. Młodzi czują się zagubieni w świece wielu propozycji, nie wiedzą kim są, czego pragną, po co żyją, są rozbici wewnętrznie 6. Zanik pewników, rozbijanie tego co do tej pory dawało pewność bezpieczeństwo - to zabija pragnienia. Warunki pragnienia 1. Posiadanie przez człowieka zdolności pojmowania rzeczy i nadawania im sensu oraz odkrywania ich najgłębszej prawdy. 2. Umiejętność rezygnacji, wyrzeczenia się tego, co blokowałoby proces dochodzenia do spełnienia. 3. Cierpliwość i wytrwałość w oczekiwaniu na spełnienie pragnienia. W tym czasie, trzeba pytać samego siebie, co naprawdę dla mnie jest ważne, co rzeczywiście chcę realizować. Wypaczenia pragnień 1. Sterowanie – zewnętrzny świat (moda, reklama) wzbudza sztuczne pragnienia, 2. Eliminowanie – człowiek odrzuca np. pragnienia duchowe, 3. Przycinanie – pewne pragnienia są przez człowieka umniejszane a inne powiększane, 4. Uwiedzenie – człowiek pozwala się pochłonąć przez coś pociągającego, pragnie iluzji szczęścia, 5. Dominacja – pewne pragnienie zabiera wolność i prowadzi do śmierci duchowej, a nawet życia. Wydobywanie pragnień 1. Drążenie pragnienia polega na poznaniu jego historii, dojście do jego źródeł przez zgłębianie życiowego doświadczenia danego człowieka. 2. Pytaj siebie: Co się kryje za/pod tym pragnieniem? 3. Poznawaj swoje zachowania, swoje postawy życiowe, swoje uczucia, swoje najgłębsze motywacje. 4. Modlitwa jest teren drążenia swoich pragnień (słowo Boże, Krzyż Jezusa). Na modlitwie odkrywamy u źródeł swoich pragnień Boga, obecność Tego, kto nieustannie szuka człowieka. 5. Próbuj wydobywać ukryte pragnienia, zadawać pytania, ponownie wchodzić w swoje życie, szukać nowych znaczeń. Kształtowanie pragnień 1. Stopniowanie pragnień polega na prześledzeniu kierunku, który obierają ludzkie pragnienia. 2. Pytaj siebie: Dokąd prowadzi mnie to pragnienie? 3. U źródeł i u celu pragnienia jest znajduje się pragnienie Boga. 4. Każde nawet najbardziej przyziemne pragnienia może stać się drogą prowadzącą do Boga 5. Patrz w gorę, ku ideałom, ku temu co wyższe, co doskonalsze. 6. Stawiaj sobie wysokie wymagania, bo one są w stanie rozbudzić twoje najgłębsze pragnienia. 7. Modlitwa dla nas staje się miejscem obracania swoich pragnień z tego, co niskie do tego, co wysokie. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Opracował: ks. Marcin Kozyra SDB Grafika: Agnieszka Jaz