POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA
advertisement
POCZĄTKI ŚREDNIOWIECZA POWTÓRZENIE PRZED EGZAMINEM GIMNAZALNYM 2013 CESARSTWO WSCHODNIE (BIZANTYJSKIE) Po podziale cesarstwa rzymskiego, część wschodnią zaczęto nazywać cesarstwem bizantyjskim (Bizancjum). Jej stolicą było miasto Konstantynopol położone na pograniczu Europy i Azji, słynące z handlu. CESARSTWO WSCHODNIE (BIZANTYJSKIE) Rządzący w VI w. n.e. cesarz Justynian I Wielki marzył o odbudowie dawnego imperium rzymskiego. W tym celu podbił Italię, Afrykę Płn. i część Hiszpanii. Kazał także spisać wszystkie prawa w tzw. Kodeksie Justyniana. KONSTANTYNOPOL Miasto otoczone było potężnymi murami, wewnątrz znajdował się m.in. ogromny pałac cesarski, oraz kościół Mądrości Bożej (Hagia Sophia) zbudowany w VI w. przez cesarza Justyniana. Konstantynopol był nazywany „Nowym Rzymem”. ROZŁAM W CHRZEŚCIJAŃSTWIE W 1054 r. doszło do rozłamu w Kościele (wielka schizma wschodnia). CHRZEŚCIJAŃSTWO KATOLICYZM PRAWOSŁAWIE ROZŁAM W CHRZEŚCIJAŃSTWIE katolicyzm prawosławie zasięg zachód wschód stolica Rzym Konstantynopol głowa papież patriarcha świątynia kościół cerkiew duchowny ksiądz pop język liturgii łaciński grecki PRAWOSŁAWIE cerkwie ikony BIZANCJUM dromony ogień grecki NARODZINY ISLAMU Islam powstał w VII w na Półwyspie Arabskim za sprawą Mahometa. Ogłosił się on prorokiem jedynego boga Allacha. Wyznawcy islamu to muzułmanie, a święta księga – Koran. Era muzułmańska zaczyna się od 622 r. (hidżra) Obowiązki muzułmanów V FILARÓW WIARY: modlitwa 5 razy dziennie wyznanie wiary w Allacha dawanie jałmużny post w okresie miesiąca ramadan pielgrzymka do Mekki (raz w życiu) Dodatkowo nakazywano im udział w świętej wojnie z niewiernymi (dżihad). Architektura i sztuka islamu meczet arabeski ARABOWIE - pojęcia hidżra –ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny w 622 r., kiedy prorokowi groziła śmierć, muzułmanie uznali to wydarzenie za początek nowej ery, od niego liczyli lata kalifowie – współpracownicy i następcy Mahometa, (nie miał on synów), posiadali oni najwyższą władzę religijną i świecką, podbijając sąsiednie ziemie stworzyli ogromne państwo państwo teokratyczne – to takie państwo w którym rządzą duchowni np. w państwie arabskim kalifowie byli najwyższymi duchownymi i jednocześnie władcami państwa PAŃSTWO FRANKÓW Frankowie –plemię germańskie, które we wczesnym średniowieczu zajęło Galię, zajmowało się głównie rolnictwem. Przedstawiciel rządzącego rodu Merowingów Chlodwig przyjął chrzest w 496 r. PAŃSTWO FRANKÓW Początkowo państwem Franków rządzili Merowingowie. Stopniowo tracili jednak władzę (dlatego nazywano ich „królami gnuśnymi”) na rzecz zarządców dworu tzw. majordomów. W VIII w. jeden z nich Karol Młot z rodu Karolingów pokonał Arabów pod Poitiers, a jego syn Pepin Mały przejął władzę i koronował się na króla. KAROL WIELKI Syn Pepina Małego Karol Wielki powiększył i zreformował państwo. W 800 r. koronował się w Rzymie na cesarza, czym odnowił cesarstwo na Zachodzie. ROZWÓJ PAŃSTWA FRANKÓW Frankowie – hrabstwa i marchie hrabstwa –okręgi w państwie Karola Wielkiego, znajdowały się one z dala od granic i były zarządzane przez urzędników zwanych hrabiami marchie – okręgi w państwie Karola Wielkiego, które znajdowały się przy granicach państwa, zarządzali nimi margrabiowie, którzy mieli większe niż hrabiowie uprawnienia wojskowe konieczne do zorganizowania obrony granic Frankowie – renesans karoliński renesans karoliński – odrodzenie nauki i szkolnictwa za czasów Karola Wielkiego po okresie wielkiego upadku, zakładano szkoły kościelne, na dworze w Akwizgranie powstała akademia, odszukiwano i przepisywano dawne utwory, odradzała się starożytna sztuka, język, literatura Podział państwa Franków traktat w Verdun (843 r.) – ustalono tam podział Państwa Franków pomiędzy 3 wnuków Karola Wielkiego: Ludwika Niemieckiego, Karola Łysego i Lotariusza. Podział ten dał początek 3 nowym państwom: Niemcom, Francji i Włochom. Podział państwa Franków PAŃSTWO FRANKÓW (Ludwik Pobożny) cz. zachodnia (Karol Łysy) FRANCJA cz. środkowa (Lotariusz) WŁOCHY cz. wschodnia (Ludwik Niemiecki) NIEMCY Powstanie Rzeszy Niemieckiej Państwo Ludwika Niemieckiego rozpadło się później na drobne księstwa. Po wygaśnięciu rodu Karolingów książęta wybierali spośród siebie króla Niemiec (Rzeszy Niemieckiej – to związek księstw niemieckich). Gdy królem wybrano Ottona I w 962 r. koronował się on na cesarza, czym wskrzesił cesarstwo na Zachodzie. Imperium uniwersalne Ottona III imperium uniwersalne – czyli powszechne było marzeniem cesarza Ottona III, imperium to miało się składać z 4 równoprawnych prowincji: Germanii, Galii, Italii i Słowiańszczyzny, nie udało się go stworzyć, rychła śmierć cesarza przerwała te plany. Normanowie - wikingowie Normanowie – plemiona żyjące w Skandynawii. Zajmowali się rolnictwem, rybołówstwem, rzemiosłem. Wierzyli w wielu bogów: m.in. Odyna, Thora. Z powodu braku żywności organizowali wyprawy handlowe i rabunkowe. Łodzie wikingów drakkary snekkary Normanowie - wikingowie Wikingowie dzięki łodziom o płaskich dnach o płytkim zanurzeniu pływali nie tylko po morzach, ale i po rzekach. Rabowali więc także osady w głębi lądów. Stworzyli też pismo runiczne. Najazdy wikingów Najazdy wikingów Normanowie stworzyli 3 państwa: - Norwegię - Danię - Szwecję Podboje Normanów: - założyli osady na wybrzeżu Francji (Normandia), w Irlandii; - odkryli i zasiedlili Islandię i Grenlandię; Najazdy wikingów - - - jako pierwsi dotarli do Ameryki (Leif Eriksson); wikingowie z Normandii podbili też Anglię (bitwa pod Hastings – 1066, Wilhelm Zdobywca); pokonali Arabów i Bizancjum na Morzu Śródziemnym (Robert Guiscard); uczestniczyli w założeniu pierwszych księstw na Rusi. Na zdj. Kosciół klepkowy. SŁOWIANIE Słowianie – grupa ludów, która przybyła do Europy Śr. – Wsch. w okresie wędrówki ludów (V w.), wierzyli w wielu bogów (np. Światowit), czcili siły przyrody (np. słońce), byli zorganizowani we wspólnoty, na czele których stał wiec, w razie zagrożenia łączyli się w plemiona, na czele których stał wódz (książę) PODZIAŁ SŁOWIAN SŁOWIANIE ZACHODNI Polacy Czesi POŁUDNIOWI Bułgarzy Serbowie Chorwaci WSCHODNI Rusini Pierwsze państwa słowiańskie Państwo Samona (pierwsze) Państwo Wielkomorawskie (misja Cyryla i Metodego cyrylica) Ruś Kijowska (Włodzimierz Wielki – chrzest w 988 r. prawosławie) Sąsiadami Słowian byli Węgrzy (chrzest – Stefan Wielki) Spór papieża z cesarzem o władzę (tzw. spór o inwestyturę) papież Grzegorz VII cesarz Henryk IV Spór papieża z cesarzem Grzegorz VII ogłaszając reformę Kościoła sprzeciwił się inwestyturze duchownych przez władców świeckich w dokumencie „Dictatus papae” z 1075 r. Henryk IV chciał unieważnić wybór papieża, za co ten rzucił na niego klątwę, zwalniając jego poddanych z posłuszeństwa dla cesarza. Spór papieża z cesarzem Henryk IV musiał się upokorzyć przed papieżem. W 1077 r. przybył do zamku w Canossie i przeprosił papieża. Grzegorz zdjął z niego klątwę, później jednak cesarz usunął z tronu papieża. Spór papieża z cesarzem Spór zakończył się kompromisem w konkordacie wormackim (1122) - duchownych mianował papież, a władcy świeccy mogli nadać im ziemię.
