1. - Scholaris

1. Benito Mussolini – ideowy faszysta czy wyrachowany
polityk?
1.
2. 1. Cele lekcji
1. a) Wiadomości
Uczeń:

wie, co to jest faszyzm,

wie, kim był Benito Mussolini,

zna okoliczności przejęcia władzy przez faszystów we Włoszech,

zna historię Włoch w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej,

zna historię uwolnienia Mussoliniego przez komandosów niemieckich.
2. b) Umiejętności
Uczeń:

potrafi przedstawić genezę faszyzmu i analizuje jego założenia ideologiczne,

potrafi wskazać na różnice i relacje pomiędzy włoskim faszyzmem i nazizmem,

dostrzega związek pomiędzy niezadowoleniem społecznym a rosnącym znaczeniem
w polityce ugrupowań o radykalnych programach,

wie, co to jest nacjonalizm.
3. 2. Metoda i forma pracy
Metoda podająca: nauczyciel opowiada o Italii pod rządami faszystów.
W formie referatu: jeden z uczniów omawia pojęcie faszyzmu.
Metoda poszukująco-problemowa: uczniowie dyskutują nad istotą włoskiego faszyzmu
i ideologii nacjonalistycznej.
4. 3. Środki dydaktyczne
1. Zdjęcia przedstawiające Benito Mussoliniego.
2. Słownik języka polskiego.
5. 4. Przebieg lekcji
1. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zarysowuje okoliczności dojścia do władzy we Włoszech faszystów pod
przywództwem Benito Mussoliniego. Mówi o niezadowoleniu społecznym znajdującym
odzwierciedlenie w rosnącej popularności partii o programach skrajnie lewicowych lub
prawicowych. Opowiada o powstaniu Narodowej Partii Faszystowskiej, zamachu stanu
w 1922 roku, zabójstwie lidera socjalistów – Matteottiego i ugruntowaniu się dyktatury
Mussoliniego.
2. b) Faza realizacyjna
Jeden z uczniów w formie referatu przybliża znaczenie terminu faszyzm. Mówi jak ideologia
faszystowska traktowała życie społeczne, gospodarcze i polityczne. Opowiada o rozwoju
faszyzmu w okresie międzywojennym w Europie.
Nauczyciel opowiada o Włoszech pod rządami faszystów. Mówi o dyktaturze politycznej,
ekspansywnej polityce zagranicznej oraz korporacjonizmie gospodarczym.
Uczniowie przypominają sobie wiadomości dotyczące nazistowskich Niemiec. Porównują
Włochy pod rządami Mussoliniego z III Rzeszą Hitlera. Analizują dyktaturę Mussoliniego
w aspekcie jej ideologizacji. Odpowiadają na pytanie zawarte w temacie zajęć.
Nauczyciel przedstawia w zarysie udział Włoch w II wojnie światowej. Opowiada o akcji
uwolnienia duce przez komandosów niemieckich. Opisuje okoliczności śmierci Mussoliniego
w kwietniu 1945 roku.
3. c) Faza podsumowująca
Nauczyciel pyta uczniów, co rozumieją pod hasłem: postawa nacjonalistyczna. Uczniowie
przedstawiają własne propozycje oraz wyjaśniają znaczenie terminów: ksenofobia
i szowinizm. Odnajdują ich definicje w słowniku języka polskiego.
6. 5. Bibliografia
1. Borucki M., Mussolini, Delta, Warszawa 1995.
2. Czubiński A., Historia powszechna XX wieku, Wydawnictwo Poznańskie,
Poznań 2003.
3. Davies N., Europa, przekł. E. Tabakowska, Znak, Kraków 1999.
4. Gierowski J. A., Historia Włoch, wyd. 3 przejrz., Ossolineum, Wrocław 2003.
5. Paxton R., Anatomia faszyzmu, przekł. P. Bandel, Rebis, Poznań 2005.
6. Sierpowski S., Faszyzm we Włoszech 1919-1926, Ossolineum, Wrocław 1973.
7. Uniwersalny słownik języka polskiego, pod red. S. Dubisza, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2003.
7. 6. Załączniki
1. Zadanie domowe
Napisz, czym się różnią Twoim zdaniem pojęcia nacjonalizmu i patriotyzmu. Kim jest
patriota, a kim nacjonalista? Jakie postawy i światopogląd są dla nich charakterystyczne?
8. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
9. 8. Uwagi do scenariusza
Włoski faszyzm pozostaje w cieniu niemieckiego nazizmu. Prowadzi to często do
zamazywania ostrości obrazu i traktowania dyktatury Mussoliniego bez, niezbędnego
w przypadku rządów niedemokratycznych i skrajnie nacjonalistycznych, krytycyzmu i
potępienia. Uczniowie po przeprowadzeniu niniejszej lekcji powinni utrwalić sobie
w świadomości fakt, że Włochy pod rządami faszystów były wzorem dla Hitlera dążącego do
przejęcia władzy w Niemczech.