Archeologia Rzymu i prowincji rzymskich – wykład do bloku – 30

Archeologia Rzymu i prowincji rzymskich – wykład do bloku – 30 godz. – I sem.
Opis
Wykład ma na celu zaprezentowanie głównych etapów rozwoju starożytnej cywilizacji
rzymskiej uwidocznionych w jej dorobku materialnym zachowanym do naszych czasów. Ta
część kursu (semestr zimowy) jest poświęcona okresowi od początków istnienia Rzymu do I
w. n.e. Omówiony zostanie proces urbanizacji Lacjum w pierwszej połowie 1. tysiąclecia
przed naszą erą, ze szczególnym uwzględnieniem formowania się Rzymu jako organizmu
miejskiego, okres rozwoju Rzymu pod silnym wpływem kultury etruskiej, greckiej i italskiej,
proces hellenizacji w okresie rzymskich podbojów na Wschodzie w II i I w. p.n.e. Wiele
miejsca poświęcone zostanie rozwojowi urbanistyki, architektury, rzemiosła i sztuki w
okresie Augusta i dynastii julijsko-klaudyjskiej w Italii i prowincjach; zwrócona zostanie
uwaga na tworzenie się kanonu oficjalnej architektury imperialnej (fora, świątynie, łuki
triumfalne, mauzolea, termy) i sztuki (portret, relief) jako wizualnych nośników propagandy
cesarskiej, rozkwit wszelkich form rzemieślniczych (wyroby użytkowe jak i artystyczne) i
innowacji technologicznych oraz proces romanizacji Imperium Romanum.
LITERATURA (DO WYKŁADU I DO ĆWICZEŃ)
OBOWIĄZKOWA
Adam J.P., La construction romaine. Materiaux et techniques, Paris 1984
Boëthius A., Etruscan and Roman Architecture, Harmondsworth 1978
Jaczynowska M., Religie świata rzymskiego, Warszawa 1999
Kleiner D.E.E., Roman Sculpture, New Heaven - London 1992
Ostrowski J.A., Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa-Kraków 1999
Sadurska A., Archeologia starożytnego Rzymu, t.I-II, Warszawa 1975-80
Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, pod red E. Wipszyckiej-Bravo, t. 1-2,
[wyd. nowe]
Ward-Perkins J.B., Roman Imperial Architecture, New Heaven - London 1981
Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, (tłum. K. Kumaniecki), Warszawa 1999
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Anderson J.C., Roman Architecture and Society, London 1997
Biernacka-Lubańska M., Starożytne akwedukty rzymskie, Warszawa 1959
Carcopino J., Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu cesarstwa, Warszawa 1966
Ciechanowicz J., Rzym. Ludzie i budowle, Warszawa 1987
Coarelli F., Rome and Environs. An Archaeological Guide, 2007
Cornell T., Matthews J., Rzym, [Wielkie Kultury Świata], Warszawa 1995
Favro D., The Urban Image of Augustan Rome, Cambridge 1996
Garbsch J., Terra sigillata. Porcelana antyku, Warszawa 1993
Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Warszawa 1990
Koch W., Style w architekturze, Warszawa 1996
Kolendo J., Żelazowski J., Teksty i pomniki. Zarys epigrafiki łacińskiej okresu cesarstwa
rzymskiego, Warszawa 2003
Kretschmer F., Bilddokumente römischer Technik, Düsseldorf 1978
Łukaszewicz A., Świat papirusów
Nowicka M., Malarstwo antyczne, Wrocław 1985
Oleson J.P., Oxford Handbook of Engineering and Technology in the Classical World, 2008
Potter T.W., Roman Italy, 1990
Ross Holloway R., The Archaeology of Early Rome and Latium, 1996
Richardson L., A new Topographical Dictionary of Ancient Rome, London 1992
M. Sartre, Wschód Rzymski, Wrocław 1997
Scullard H., Cary M., Dzieje Rzymu, t. I-II, Warszawa 1992
Simon E., Augustus. Kunst und Leben in Rom um die Zeitwende, München 1986
Strong D., Brown D. (eds), Roman Crafts, London 1976
Toynbee J.M.C., Roman Historical Portraits, London 1978
Wamser L. (ed.), Die Römer zwischen Alpen und Nordmeer, München 2000
Wielowiejski J., Na drogach i szlakach Rzymian, Warszawa 1984
Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1983
Zanker P., August i potęga obrazów, Poznań 1999
Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004
SŁOWNIKI, ATLASY, ENCYKLOPEDIE, BIBLIOGRAFIE (wybór):
Real-Encyklopädie der klassischen Altertumswissenschaft, G. Wissowa [red.], StuttgartWeimar 1894
Barrington Atlas of the Greek and Roman World, edited by Richard J. A. Talbert
The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, Richard Stillwell, William L. MacDonald,
Marian Holland McAllister (red.)
Enciclopedia dell'Arte Antica, Classica e Orientale, ed. R.B. Bandinelli, Roma. 1958-1961
The Oxford classical dictionary / ed. by N.G.L. Hammond and H. H. Scullard
J. Schmidt, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Katowice 2001
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Kubalska-Sulkiewicz Krystyna (red.), Warszawa
2007
Słownik pisarzy antycznych, A. Świderkówna (red.), Warszawa 2001
Archäologische Bibliographie. Beilage zum Jahrbuch des Dt.Archäol.Inst. Berlin (wyd. de
Gruyter)
Lexikon Iconographicum Mythologiae Classicae, Zürich-München, 1981- (LIMC)
Aufstieg und Niedergang der römischen Welt (ANRW)