ZASADY OCENIANIA Z ETYKI W KLASACH I-VI W SZKOLE PODSTAWOWEJ W DĄBRÓWCE 2015/2016 Zasady Oceniania z przedmiotu Etyka są zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania Szkoły Podstawowej w Dąbrówce. 1. Wymagania programowe klasa I-III Uczeń: rozumie, co oznacza bycie dobrym kolegą/koleżanką, dobrym synem/córką, uczniem/uczennicą; zna zasady koleżeństwa i stara się stosować je w praktyce; podaje przykłady z własnego doświadczenia, określa swoje mocne i słabe strony, przedstawia propozycje doskonalenia swoich relacji z bliskimi, a także z kolegami, nauczycielami i innymi dorosłymi, podaje przykłady z własnego doświadczenia, określa reguły panujące w zespole klasowym, przedstawia propozycje bezkonfliktowego współdziałania w grupie, charakteryzuje dobrego przyjaciela, dzieli się refleksjami na temat przyjaźni i wynikających z niej zobowiązań, prezentuje właściwą postawę wobec gości, zna wagę przyjacielskiego gestu, jakim jest prezent – wyraz sympatii i przywiązania a nie siły pieniądza, 1 dostrzega różnice w kolorze skóry, stroju, obyczajach; akceptuje różnice rasowe i kulturowe; znajduje podobieństwa, ocenia wagę różnic i podobieństw; z szacunkiem odnosi się do innych, ocenia postawę bohaterów baśni, przedstawia własne propozycje pomocy potrzebującym, rozumie wagę słów, które wypowiada, ma świadomość, że słowa mogą ranić i krzywdzić, prezentuje właściwą postawę wobec osób podlegających osądowi, wskazuje trudności w formułowaniu sprawiedliwych ocen; z szacunkiem odnosi się do innych, rozumie, że widoczna niepełnosprawność nie przeszkadza w przyjaźni i wzajemnych zrozumieniu, ukazuje bariery i trudności w życiu osób mnie pełnosprawnych i wskazuje sposoby ich pokonywania, podaje przykłady sytuacji, w których może okazać pomoc, wie, jak pomóc potrzebującym, wie, na czym polega trudna sytuacja bycia nowym, taktownie i z wyczuciem odnosi się do kolegów, wypracowuje sposoby zachowania wobec osób niepełnosprawnych, wie o istnieniu ludzi niewidomych i słabo widzących, rozumie, że brak wzroku nie oznacza, że ktoś mniej wie, rozumie i czuje, poszukuje odpowiedzi zawartej w temacie, poszukuje treści moralnej w utworach literackich, wypowiada się na temat problemu samotności i mądrości w wyborze życiowych celów, wie, co sprawia, że czuje się szczęśliwy, wypowiada się na temat swoich uczuć i pragnień, jest wrażliwy na smutek i przygnębienie innych, znajduje formy pomocy ludziom smutnym, dostrzega ważna rolę radosnej postawy w stosunku do spraw codziennych. jest otwarty na innych; szanuje bliskie osoby, dostrzega rolę drobnych serdecznych gestów w relacjach z innymi, jest świadomy możliwości wyboru, dokonuje wyborów zgodnych z sumieniem i z obowiązującymi w społeczności regułami, rozumie pojęcie własności; podaje przykłady naruszenia cudzej własności; wie, że niewolno zabierać i niszczyć cudzych rzeczy, a pożyczone należy oddać w ustalonym terminie, 2 rozumie, dlaczego kłamstwo jest czymś niewłaściwym; podaje przykłady negatywnych skutków kłamania z własnego doświadczenia, ocenia bohaterów literackich mówiących nieprawdę, zna pojęcie: oszustwo; rozumie, dlaczego oszukiwanie jest niewłaściwe, wie, że ściąganie jest oszustwem, jest asertywny; wie, dlaczego powinien być posłuszny rodzicom i nauczycielom, nie ulega negatywnym wpływom rówieśników, rozumie, dlaczego należy przestrzegać przepisów, jest odpowiedzialny za swoje bezpieczeństwo. Wymagania programowe klasa IV-VI Wstęp – co to jest etyka? narodziny etyki: greckie rozumienie cnoty. Szczęście jako dążenie do doskonałości. Waga wyboru drogi życiowej. Cnota wg Arystotelesa; postępowanie: jak bym postąpił w danej sytuacji. Ocenianie postępowania innych. Powinność i jej znaczenie; etyka w życiu codziennym: zadawanie pytań. Dokonywanie wyborów. Nawyki i zwyczaje; normy: normy etyczne i prawo; czym jest wartość? Obiektywizm wartości. Życiowe wybory między wartościami; Poznawanie siebie, dostrzeganie cech indywidualnych własnych i najbliższych osób. poznawanie samego siebie: opisywanie postaci. Tożsamość. Zagadnienie tego, kim jesteśmy. Jak oceniają nas inni i na jakiej podstawie. Jak ważne jest imię. Co to znaczy „być sobą”? Trudności z ustaleniem odpowiedzi na pytanie: „Jak być sobą?”. Waga poznania samego siebie; Wyjaśnianie prawdziwego znaczenia własnych zachowań oraz ich przyczyn i konsekwencji. konsekwencje. Stawianie warunków. Wyrządzanie krzywdy i jej doznawanie. Etyczny wybór; kłamstwo i prawda. Wydawanie sądów. Czy dobro i zło zależą od sytuacji? Pojęcia: dobra, odwagi, bohaterstwa. Moralność jako coś, co musimy wydobyć z siebie; dlaczego postępuję w jakiś sposób? Nasze zachowanie wobec kogoś. Poczucie winy, lekceważenie; 3 Człowiek jako osoba, godność człowieka. człowieczeństwo: próba zdefiniowania człowieka. Natura człowieka; rozważania o śmierci: dzieci chore i najbliżsi, śmierć w mediach i filmach. Oswajanie się ze śmiercią bliskich osób. W jakim sensie śmierć czyni nas istotami ludzkimi? miłość: moc miłości. Potrzeba miłości. Miłość w literaturze i sztuce. Rodzaje miłości; prawda: różne znaczenia słowa „prawda”. Zdania prawdziwe. Paradoksy i zagadki związane z prawdą; tolerancja: inność w grupie. Pozytywny ideał tolerancji. My i nietolerancja. Tolerancja a obojętność; zło: istnienie zła. Pojęcie zła moralnego. Szukanie usprawiedliwień. Niezawinione cierpienie. Przyjmowanie odpowiedzialności za siebie. odpowiedzialność: różne rodzaje odpowiedzialności. Sumienie. Granice odpowiedzialności. Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania, w tym także w ruchu drogowym. lista praw i obowiązków (szkolne, prawa człowieka i dziecka, prawo karne, ruch drogowy, dekalog, obowiązki domowe); prawa a zasady; szczegółowe prawa; prawa: znaczenie posiadania prawa do czegoś. Różne sposoby walki o prawa. Lista praw powszechnych – Konwencja Praw Dziecka, Deklaracja Praw Człowieka. Uczestnictwo w grupie, porozumiewanie się z innymi; klimat grupowy. Sposoby przedstawiania się. Wyrażanie swoich uczuć. Symbolika grupy; porozumiewanie się. Wymiana myśli. Aktywne słuchanie. Komunikowanie się. Język ciała; asertywność; współdziałanie. Wspólne budowanie i opowiadanie; Wolność i jej różne rozumienie, autorytety i wzory osobowe. wybór wzorców moralnych – kryteria; lista autorytetów, wzorców – osoby publiczne, z najbliższego otoczenia, z filmu lub literatury; 4 autorytet: pojęcie autorytetu. Autorytet moralny i religijny. Potrzeba autorytetu. Krytyka; wolność: wolność jako wartość. Niewolnictwo. Wolna wola. Wolność jako istota człowieczeństwa. Ograniczenia wolności. Praca i jej wartość dla człowieka. W świecie wartości: pokój, szacunek, szczęście, pokora, uczciwość, prostota, jedność. Uzasadnianie opinii, wydawanie sądów, kryteria ocen, między innymi w odniesieniu do zjawisk społecznych na poziomie małej grupy, społeczności szkolnej i społeczności lokalnej wątpienie jako metoda poznawcza; uzasadnianie przekonań: konieczność uzasadniania. Sposoby uzasadniania swoich poglądów lub działań; Problematyka wybranych zagadnień bioetycznych i związanych z ochroną środowiska. przyroda i jej znaczenie dla człowieka: stosunek człowieka do przyrody. Ochrona przyrody i jej konieczność. Relacje człowiek- zwierzęta. Postępowanie człowieka wobec zwierząt. 2. Zasady Oceniania z Etyki a. Ocena semestralna i końcowa wystawiona jest na podstawie ocen za: aktywne uczestnictwo w lekcji, wypowiedzi ustne i pisemne (klasy IV-VI), przygotowanie materiałów do lekcji, przygotowanie argumentów do dyskusji, prezentacje, prowadzenie zeszytu, prace domowe. prace dodatkowe, b. Uczniowie za nieprzygotowanie do lekcji otrzymują „minusy”, a za prace dodatkowe „plusy”. Plusy i minusy przeliczane są na oceny. Cztery „plusy” = bd, cztery „minusy” = ndst. c. Uczeń może poprawić ocenę semestralna/roczną uzupełniając zaległe prace, zaliczając sprawdziany lub poprosić nauczyciela o wyznaczenie prac dodatkowych i odrobić je w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 5 d. Przy ocenianiu sprawdzianów pisemnych przyjmuje się następujące kryteria oceniania: 0 - 34 % - niedostateczny 35 - 50 % - dopuszczający 51 - 70 % - dostateczny 71 - 87 % - dobry 88 - 97 % - bardzo dobry 98 - 100 % - celujący e. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców. f. Pozostałe postanowienia reguluje Wewnątrzszkolny System Oceniania. 3. Wymagania na poszczególne oceny w szkole Ocena celująca: - wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program nauczania etyki, - zna terminy i pojęcia etyczne oraz poglądów filozoficznych dotyczących etyki, rozumie istotę problemów etycznych, - formułuje dojrzałe wnioski (w obrębie programu przewidzianego dla określonej klasy), - aktywność podczas lekcji, własne zainteresowania. Ocena bardzo dobra: - wykazuje dobra orientacja w zagadnieniach etycznych objętych programem (dla odpowiedniej klasy), - posiada umiejętność określania i precyzowania terminów etycznych, - umiejętnie stosuje argumentacje etyczną w dyskusjach, rozumie istotę i zakres problematyki moralnej (w obrębie programu przewidzianego dla określonej klasy). 6 Ocena dobra: - posiada wiedze o podstawowych zagadnieniach etycznych omawianych w danej klasie, - rozumie problemy moralne, - wykazywanie aktywności podczas dyskusji, - wypowiada się płynnie oraz poprawnie. Ocena dostateczna: - zna główne terminy etyczne, zagadnienia i problemy moralne (objętych programem dla odpowiedniej klasy), - umiejętnie mówi o nich w sposób uporządkowany i sensowny, - posługuje się językiem komunikatywnym o wysokim stopniu poprawności. Ocena dopuszczająca: - posiada minimum wiedzy o głównych zagadnieniach etycznych (objętych programem określonej klasy), - posługuje się językiem komunikatywnym z dopuszczonymi błędami. Ocena niedostateczna: - uczeń nie opanował w stopniu elementarnym wiedzy przedmiotowej, - prezentuje zupełny brak rozumienia uogólnień i nieumiejętność wyjaśniania zjawisk. mgr Weronika Wyrt nauczyciel Etyki 7