Sportowiec w sytuacji urazu fizycznego-schemat

Sportowiec w sytuacji urazu fizycznego
-schemat postępowania
Charakterystyka sportowca w sytuacji kontuzji sportowej
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego
w procesie rehabilitacji
Etapy zastosowania treningu wyobrażeniowego w rehabilitacji
Charakterystyka sportowca w sytuacji kontuzji sportowej:
-Czynniki destabilizujące sytuację sportowca po urazie
-Konsekwencje zdrowotne nowej sytuacji życiowej
-Zmienne środowiskowe mające wpływ na zawodnika
-Możliwe reakcje sportowca na uraz
-Preferowana reakcja sportowca na nową sytuację
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego:
-Motywacja
-Koncentracja
-Kontrola emocji
-Umiejętność komunikowania się
-Kontrola procesów myślowych
-Kształtowanie pewności siebie
-Relaksacja
-Trening wyobrażeniowy
Etapy zastosowania treningu wyobrażeniowego w rehabilitacji:
-Po odniesieniu urazu
-W rozpoczęciu rehabilitacji
-W trakcie rehabilitacji
-W końcowej fazie rehabilitacji
-W powrocie do treningu sportowego
Charakterystyka sportowca w sytuacji kontuzji sportowej:
Czynniki destabilizujące sytuację sportowca po urazie
-Ból będący przyczyną wewnętrznej frustracji
-Destabilizacja hormonalna spowodowana zmianą natężenia wysiłku fizycznego
-Nagła zmiana trybu życia
-Zmiana roli społecznej z czynnego zawodnika na kontuzjowanego
-Zaburzenie poczucia tożsamości jako sportowca
-Niepewność o przyszłość swojej kariery sportowej
-Konsekwencje finansowe spowodowane absencją sportową
Konsekwencje psychofizyczne nowej sytuacji życiowej
-Wzmożone ogólne napięcie mięśni antagonistycznych (zmniejszające ogólną siłę)
-Spowolnienie czasu reakcji psychomotorycznej
-Pogorszenie wrażliwości kinestetycznej (czucie położenia części ciała)
-Zwiększone rozproszenie uwagi
-Zaburzenia motoryki układu ruchu (mikroruchy- brak zaufania do ciała)
-Utrata motywacji i wiary w siebie
-Depresja
Zmienne środowiskowe mające wpływ na zawodnika
-Rodzina
-Środowisko sportowe kontuzjowanego
-Kibice
-Media
Charakterystyka sportowca w sytuacji kontuzji sportowej:
Możliwe reakcje sportowca na uraz:
-Bagatelizujący – zbytnio nie przejmuje się kontuzją, ani nie traktuje jej jako szansy
rozwoju, jako wyzwania czy okazji do refleksji i zbierania nowych doświadczeń.
-Refleksyjny pesymista – osoba ta bardzo przejmuje się doznaną kontuzją, mocno
przeżywaja, analizuje i rozpamiętuje przykre doświadczenia.
-Nastawieny na emocje – podstawową kwestią w sytuacji doznania kontuzji, jest
doświadczenie nieprzyjemnych i skrajnych emocji oraz zmienność nastrojów (od
zamartwiania się do zupełnego nieprzejmowania).
-Refleksyjny optymista – w przypadku urazu fizycznego koncentruje się na czynnikach
sprzyjających wyleczeniu. Jest nastawiony na rozwój, i pozytywne zakończenie procesu
rehabilitacji.
Preferowana reakcja sportowca na nową sytuację:
-orientacja na działanie
-poczucie skuteczności
-radzenie sobie
-aktywne poszukiwanie wsparcia
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Motywacja
-Koncentracja
-Kontrola emocji
-Umiejętność komunikowania się
-Kontrola procesów myślowych
-Kształtowanie pewności siebie
-Relaksacja
-Trening wyobrażeniowy
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Motywacja
Miejsce:
-Sesje fizycznej terapii
Czas:
-Na początku każdej sesji i na początku każdego tygodnia
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Motywacja:
Uświadomienie pacjenta że rehabilitacja to wciąż trening.
Stworzenie osoby partnera treningowego w rehabilitacji.
Ustalenie pozytywnych i motywujących do ciężkiej pracy haseł lub celów.
Wyznaczenie celów trudnych ale możliwych do wykonania, zapisanych lub
nagranych na nośniku.
Cele długoterminowe (droga do sukcesu):
-Osiągnięcie pożądanej w sporcie siły mięśniowej
-Osiągniecie potrzebnego zakresu ruchu w stawie
-Powrót do treningu na poziomie sprzed kontuzji
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Motywacja
Cele krótkoterminowe (codzienne):
-Zwiększenie zakresu ruchu
-Zwiększenie liczby powtórzeń
-Uzyskanie pożądanego rozciągnięcia tkanek etc.
Systematyczne zapisywanie lub nagrywanie postępów w dzienniku
rehabilitacyjnym.
W momentach zwątpienia w proces rehabilitacji, warto przypominać
pacjentowi o celach długoterminowych, oraz o przebytych już małych
sukcesach podczas rehabilitacji.
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Koncentracja
Czas:
-Na każdej sesji rehabilitacyjnej
Zadanie domowe dla sportowca. Liczenie co 7 w dół, jako trening pozbywania się
negatywnych myśli oraz koncentracji.
Bycie tu i teraz:
Wytworzenie rutynowych zachowań które robi się przed rehabilitacją.
Wejście w pozytywny stan umysłu związany z rehabilitacją:
-wyznaczenie celu dzisiejszej sesji
-pozytywna afirmacja postanowionego celu
-nakreślenie głównej zasady
W celu większego skupienia:
-wyobrażenie sobie danych ruchów przed ćwiczeniem
-liczenie poprawnie wykonanych powtórzeń
-pełne skupienie na mięśniach i prawidłowo wykonanych ruchach
-skupienie na właściwym timingu napinania mięśni podczas ruchu
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Kontrola emocji
Czas:
-W domu codziennie przed kolacją.
Wyuczenie pacjenta technik oddechowych i relaksacji,
zmniejszających napięcie emocjonalne.
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Umiejętność komunikowania się
Nauczenie pacjenta że o uczuciach również należy rozmawiać i są one bardzo
istotne w komunikacji.
Uświadomienie pacjentowi jak ważne jest aby mówił o swoich najbardziej nawet
nietypowych potrzebach.
W celu lepszego zrozumienia potrzeb sportowca jak i lepszego zrozumienia
intencji, warto wyrażać komunikaty od: JA, MÓJ, MNIE.
Unikanie słów utrudniających kontakt oraz zamykających drogę porozumienia,
takich jak: ZAWSZE, NIGDY, ZNOWU, POWINIENEŚ
Wyjaśnienie wpływu mowy ciała na komunikację między ludźmi. Uświadomienie
że postawa ciała również wpływa negatywnie lub pozytywnie na ostateczny
wynik zarówno rehabilitacji jak i rywalizacji sportowej.
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Kontrola procesów myślowych
Zapisanie autorozmowy, myśli i uczuć pojawiających się w procesie rehabilitacji.
Następnie poddanie analizie zapisanych myśli i stwierdzeń.
Unikanie myśli typu:
-nie dam rady
-nie powinienem
-nie zasługuję na to
Wyrobienie nawyku zastępowania tych myśli pozytywnymi afirmacjami, autosugestiami (chcę
mogę potrafię) odblokowującymi źródła energetyczne i przeciwdziałające negatywnym
samoutrudniającym przepowiedniom.
Stosowanie wobec siebie metafor np. szybki jak gepard,
cierpliwy jak żaba czekająca na tę wielką muchę.
Kiedy pojawiają się negatywne myśli i sądy:
-Zakwestionować to przekonanie i zamienić na pozytywne
-Znaleźć argumenty przeciw tym negatywnym sądom
-Odwrócić uwagę
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Kształtowanie pewności siebie
Nauka radzenia sobie z oporem, uświadomienie mechanizmów zdrowienia, i
wpływu jaki ma zawodnik na wynik rehabilitacji.
Stopowanie myśli negatywnych lub nieprawidłowego myślenia o JA.
Nie zajmowanie energii umysłowej na rzeczy i zjawiska nad którymi nie ma się
kontroli.
Dbanie o pozytywny monolog wewnętrzny, nacechowany: wyrozumiałością,
akceptacją i dodawaniem sobie otuchy.
Wyciąganie pozytywnych aspektów z porażek .
Wsparcie otoczenia:
-Rodzina
-Trener
-Zawodnicy
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Kształtowanie pewności siebie
Ćwiczenie pewności siebie:
Zapytanie siebie jak mógłbym pełniej okazać szacunek samemu sobie,
swoim potrzebom emocjom
Zapisanie w pionie swojego imienia i nazwiska. Przypisanie
pozytywnych cech własnej osoby, które zaczynają się od poszczególnej
litery w pionie.
Zapisanie w dzienniczku treningowym, z czego dziś byłem zadowolony
w skali od 1 do 10.
Zapisać imię i nazwisko pod spodem wypisać np.:
-jestem dumny z..
-moim pierwszym sukcesem było..
-pod moim hasłem w encyklopedii będzie napisane..
Stanięcie pacjenta naprzeciw lustra i uśmiechanie się do siebie
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Relaksacja
Nauczenie zawodnika osiągania stanu relaksu, koncentracji uwagi i
kontroli pobudzenia, co będzie podstawą umiejętności kontroli emocji
i zachowań.
Nauka techniki relaksacji neuromięsniowej Jacobsona.
Nauka treningu autogennego Schutlza.
Nauka relaksujących technik oddechowych.
Przeprowadzenie wstępnego testu umiejętności wizualizacji.
Pierwsze ćwiczenia do osiągania relaksu.
-Odliczanie oddechów od 100 do 1go.
Kierunki oddziaływań treningu psychologiczno mentalnego wg J.Blecharz:
-Relaksacja
Fazy wizualizacji:
Po opanowaniu przez sportowca technik oddechowych oraz relaksacji
neuromięśniowej, można przejść do systematycznego treningu, który
odbywa się w czterofazowej kolejności:
1.
2.
3.
4.
Faza relaksacyjna (indukcja)
Faza programująca (sugestia)
Faza asocjująca (werbalizacja)
Faza utrwalająca („z myśli do mięśni”)
Chcesz poznać szczegóły treningu mentalnego ze sportowcem ?
Zapraszam do współpracy !
Artur Trunkowski
Psycholog sportu
Fizjoterapeuta