Temat: Spółki prawa handlowego Część I i II

Temat: Spółki prawa handlowego
Część I i II
1. Spółki osobowe:
1.1. spółka jawna. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.
1.2. spółka partnerska. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.
1.3. spółka komandytowa. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.
1.4. spółka komandytowo – akcyjna. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.
2. Spółki kapitałowe:
2.1. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.
2.2. spółka akcyjna. Charakterystyka. Wymogi rejestracyjne.
Od 1 stycznia 2001 r. obowiązuje nowy Kodeks spółek handlowych, który zastąpił (z wyjątkami)
dotychczasową regulację prawną tj. Kodeks handlowy. Ustawodawca wprowadził nowe typy spółek
handlowych oraz dostosował ich organizację do potrzeb gospodarki rynkowej w Polsce.
Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka
komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.
Przez umowę spółki handlowej, zgodnie z art. 3 Kodeksu spółek handlowych, wspólnicy albo
akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli
umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób.
Ze względu na wprowadzenie nowych typów spółek, obecnie obowiązuje inny, ustawowy, podział
na spółki osobowe i kapitałowe (art. 4 Kodeksu spółek handlowych).
1. SPÓŁKI OSOBOWE
Spółki osobowe zostały uregulowane w art. 8-101 Kodeksu spółek handlowych. Typową cechą spółek
osobowych – jak sama nazwa wskazuje – jest czynnik osobowy. Podstawową cechą odróżniającą spółki
osobowe od spółek kapitałowych jest to, iż spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej,
a wspólnicy zasadniczo odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki.
Przymiotu posiadania osobowości prawnej nie należy utożsamiać z przysługującym spółkom - jawnej,
partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej - uprawnieniom polegającym na tym, że spółki
te mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe,
Strona 1 z 49
zaciągać zobowiązania (zdolność do czynności prawnych), pozywać i być pozywaną (zdolność sądowa).
Ponadto w spółkach osobowych:

brak jest organów spółki (z wyjątkiem spółki partnerskiej i spółki komandytowo-akcyjnej);

zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa
stanowi inaczej;

spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą;

ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko
wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi;

ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko
po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki
stanowi inaczej;

w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania
występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej
spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do
spółki.
Do osobowych spółek handlowych zalicza się:

spółki jawne,

spółki komandytowe,

spółki partnerskie,

spółki komandytowo-akcyjne.
1.1. SPÓŁKA JAWNA
Spółka jawna została uregulowana w art. 22-85 Kodeksu spółek handlowych. Spółką jawną jest spółka
osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.
W Kodeksie spółek handlowych zrezygnowano z określenia, że spółką jawną jest taka spółka, która
prowadzi przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze.
Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki jawnej bez ograniczenia całym swoim majątkiem
solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Nowa ustawa zawiera jednak zastrzeżenie, iż
Strona 2 z 49
wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku
spółki okaże się bezskuteczna. Jest to tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólnika, która polega na
tym, że w pierwszej kolejności odpowiada spółka, a dopiero wtedy, gdy z jej majątku nie uda się
zaspokoić wierzyciela - odpowiadają jej wspólnicy. Taka konstrukcja odpowiedzialności nie stanowi
jednak przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki
okaże się bezskuteczna.
Subsydiarna odpowiedzialność wspólnika nie dotyczy zobowiązań spółki powstałych przed jej wpisem
do rejestru.
Umowa spółki jawnej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Do chwili wejścia
w życie Kodeksu spółkek hadnlowych, tj. do dnia 1 stycznia 2001 roku taki rygor nie obowiązywał
i w konsekwencji można było zawrzeć umowę spółki jawnej nawet ustnie. Obecnie umowa musi mieć
formę pisemną, a jej niezachowanie powoduje nieważność porozumienia wspólników.
Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko
albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna".
Art. 25 Kodeksu spółek handlowych szczegółowo określa, co powinna zawierać umowa spółki jawnej.
Mianowicie:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
3) przedmiot działalności spółki,
4) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Nowa ustawa wprowadza obowiązek zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego. Od 1 stycznia 2001 r. jest
on prowadzony w systemie informatycznym przez sądy rejonowe - sądy gospodarcze obejmujące swoją
właściwością obszar województwa lub jego części. Są to tzw. sądy rejestrowe.
Zgodnie z art. 26 Kodeksu spółek handlowych, zgłoszenie spółki jawnej do sądu rejestrowego powinno
zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) wspólników oraz adresy wspólników albo ich adresy do
doręczeń,
4) nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki, i sposób reprezentacji.
Ponadto, umowa spółki powinna określać też nazwiska i imiona (firmy) wspólników oraz osób
Strona 3 z 49
uprawnionych do reprezentacji spółki, sposób reprezentacji, sposób podziału zysku i strat oraz
normować istotne dla wspólników stosunki wewnętrzne między wspólnikami oraz między wspólnikami a
spółką. Umowa może też regulować np. sposób dokonywania zmian umowy spółki, przenoszenie ogółu
praw i obowiązków wspólnika, sposób prowadzenia spraw spółki, zakazy konkurencji, przyczyny
rozwiązania spółki, skutki śmierci wspólnika. Zaleca się, aby umowa regulowała także czy za prowadzenie
spraw spółki przysługuje wynagrodzenie, termin wniesienia i sankcje z powodu niewniesienia wkładów,
czy wspólnicy mają prawo żądania odsetek.
Każdy wspólnik ma prawo zgłosić spółkę jawną do rejestru. Do zgłoszenia dołączyć należy złożone wobec
sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do reprezentowania spółki.
Współmałżonek wspólnika spółki jawnej może żądać wpisania do rejestru wzmianki o umowie
dotyczącej stosunków majątkowych między małżonkami.
Określenie stosunku spółki jawnej do osób trzecich, a więc jej stosunków zewnętrznych w nowej ustawie
zostało sformułowane inaczej, niż dotychczas. Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako
wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.
Każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę i prawo to dotyczy wszystkich czynności sądowych
i pozasądowych spółki. Nie można go ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich.
Umowa spółki jawnej może przewidywać, że wspólnik jest pozbawiony prawa reprezentowania spółki
albo że jest uprawniony do jej reprezentowania tylko łącznie z innym wspólnikiem lub prokurentem.
Pozbawienie wspólnika prawa reprezentowania spółki może nastąpić wyłącznie z ważnych powodów na
mocy prawomocnego orzeczenia sądu. Pamiętać należy, że osoba przystępująca do spółki odpowiada za
zobowiązania spółki powstałe przed dniem jej przystąpienia.
Wpis spółki jawnej do Krajowego Rejestru Sądowego
Art. 36 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym określa zakres podmiotowy
wpisów do rejestru przedsiębiorców. Spółka jawna wymieniona została jako pierwszy podmiot
podlegający rejestracji.
Wniosek o wpis do KRS obejmuje:
– formularz główny – KRS–W1 oraz obligatoryjne załączniki:
– KRS–WB – w celu ujawnienia danych wspólników (wspólnikami spółki jawnej mogą być zarówno osoby
fizyczne jak i prawne);
– KRS–WK – w celu ujawnienia danych wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki;
– KRS–WM – w celu ujawnienia przedmiotu działalności spółki według Polskiej Klasyfikacji Działalności
(PKD).
Strona 4 z 49
Ponadto, fakultatywnie mogą być dołączone formularze:
– KRS–WA – w celu rejestracji oddziałów spółki;
– KRS–WL – w celu ujawnienia danych prokurenta;
– KRS–WH – w celu ujawnienia sposobu powstania (np. w przypadku, gdy spółka powstaje w wyniku
przekształcenia ze spółki cywilnej).
Do wniosku obligatoryjnie powinny być dołączone następujące dokumenty:
– umowa spółki (art. 9 ust. 3 ustawy o krajowym Rejestrze Sądowym);
– złożone wobec sądu lub poświadczone notarialnie wzory podpisów osób uprawnionych do
reprezentowania spółki (wspólników oraz prokurentów, jeżeli zostali powołani – art. 26 ust. 3 Kodeksu
spółek handlowych);
– adresy wspólników oraz ich adresy do korespondencji.
Dokumenty, na podstawie których dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, składa się
w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach. Każdy ze wspólników jest
uprawniony i zobowiązany do zgłoszenia spółki jawnej do rejestru.
Zgodnie z art. 25 Kodeksu spółek handlowych, spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
Opłaty
Wniosek o rejestrację spółki jawnej w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– opłata za wpis – wysokość określa § 45 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z 17.12.1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych),
– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania
i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego
i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Najczęściej spotykane błędy wniosków o rejestrację spółki jawnej to:
1. Brak wymaganych przepisami opłat, co powoduje zwrot wniosku na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy
o Krajowym Rejestrze Sądowym.
2. Brak formularza KRS–WK – wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki.
Strona 5 z 49
3. Nieprawidłowo obrana firma oraz skrót firmy spółki jawnej.
Nieprawidłowo określony sposób reprezentacji spółki
Sposób reprezentacji został uregulowany w art. 29 § 1 Kodeksu spółek handlowych (każdy wspólnik ma
prawo reprezentowania spółki). Zasada wyrażona w powyższym przepisie może ulec modyfikacji na
mocy umowy spółki lub orzeczenia sądu.
Kompetencje wspólnika do reprezentowania spółki często nie są odróżniane od uprawnień do
prowadzenia spraw spółki określonych w art. 38–40 Kodeksu spółek handlowych.
Prawo reprezentacji oznacza kompetencje do składania oświadczeń woli i dokonywania czynności
prawnych w stosunkach zewnętrznych ze skutkiem dla spółki np. zawarcie umowy sprzedaży,
reprezentacja przed sądem.
Prowadzenie spraw spółki dotyczy stosunków wewnętrznych spółki, należy do uprawnień
organizacyjnych np. podejmowanie decyzji związanych z kierowaniem bieżącą działalnością
przedsiębiorstwa, sporządzanie bilansu.
Sposób prowadzenia spraw spółki nie podlega ujawnieniu w rejestrze.
Rejestracja spółki jawnej powstałej z przekształcenia spółki cywilnej
Problematyka rejestracji spółki jawnej powstałej w wyniku przekształcenia spółki cywilnej została
poruszona w art. 26 § 4 Kodeksu spółek handlowych.
Do zgłoszenia tak powstałej spółki do rejestru stosuje się omówione wyżej zasady z następującymi
różnicami:
– wniosek o wpis powinien być podpisany przez wszystkich wspólników;
– umowa spółki cywilnej powinna być dostosowana do przepisów o umowie spółki jawnej (art. 25
Kodeksu spółek handlowych) w związku z czym do wniosku powinien być dołączony aneks do umowy
spółki cywilnej zawierający zmiany w tym zakresie;
– do formularza KRS–W1 oprócz formularzy omówionych wyżej powinien być dołączony załącznik KRS–
WH (sposób powstania podmiotu).
W formularzu KRS–WH należy wypełnić pole 1 w części I oraz pole 2, w którym należy wpisać nazwiska
poszczególnych wspólników przekształcanej spółki cywilnej wraz z numerami, pod jakimi figurowali
Strona 6 z 49
poszczególni wspólnicy w Ewidencji Działalności Gospodarczej, nazwę organu prowadzącego Ewidencję
oraz firmę pod jaką była prowadzona działalność gospodarcza, pozostałe części formularza należy
przekreślić.
Spółka cywilna staje się spółką jawną z chwilą wpisu do rejestru.
Rejestracja zmian dotyczących spółki jawnej
Wniosek o rejestrację zmiany
Wniosek o rejestrację zmiany powinien być zgłoszony sądowi rejestrowemu w terminie nie dłuższym niż
7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej
(art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).
Do każdego wniosku o zmianę należy dołączyć oryginał lub urzędowo (notarialnie) poświadczony odpis
dokumentu potwierdzającego zgłaszaną zmianę.
Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, do zmian polegających na zmianie
umowy spółki należy dołączyć tekst jednolity tejże umowy zawierający wszystkie wprowadzone zmiany,
aczkolwiek niezłożenie tekstu jednolitego umowy nie może stanowić podstawy odmowy wpisu, to może
spowodować wszczęcie przez sąd z urzędu postępowania przymuszającego uregulowanego w art. 24
ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Opłaty
Wniosek o rejestrację zmiany w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.
w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych);
– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania
i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego
i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Formularze
Zmiana powinna być zgłoszona na urzędowym formularzu KRS–Z1, do którego, zależnie od konkretnego
stanu faktycznego, mogą być dołączone załączniki:
– KRS– ZA – zmiana oddziału;
– KRS–ZB– zmiana wspólników spółki jawnej;
Strona 7 z 49
– KRS–ZK – zmiana wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki;
– KRS–ZL – zmiana prokurenta lub wniosek o wpisanie nowo powołanego prokurenta;
– KRS–ZM – zmiana przedmiotu działalności;
– KRS–ZN – sprawozdanie finansowe i inne dokumenty;
– KRS–ZH – połączenie, podział spółki;
– KRS–ZY – numer identyfikacyjny REGON.
Formularz główny KRS–Z1 służy ujawnieniu zmian:
– firmy spółki;
– siedziby i adresu spółki;
– zmiany informacji o czasie na jaki została utworzona spółka;
– umowy spółki.
Wniosek powinien być podpisany zgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w KRS.
Najczęściej spotykane uchybienia we wnioskach o rejestrację zmiany w rejestrze przedsiębiorców
1. Brak opłat za wpis oraz ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
2. Brak formularza KRS–ZK – w przypadku zmian danych wspólników pociągających za sobą zmiany
w zakresie reprezentacji spółki.
3. Brak uwierzytelnionych notarialnie lub złożonych wobec sądu wzorów podpisów nowych wspólników
uprawnionych do reprezentacji spółki.
4. Brak uchwał wspólników dotyczących rejestrowanych zmian.
5. Brak tekstu jednolitego zmienionej umowy spółki.
6. Zgłoszenie do rejestru przeniesienia praw i obowiązków wspólnika na inną osobę bez upoważnienia
umownego w tym zakresie (art. 10 KSH).
7. Nieprawidłowo ustanowiona prokura, brak uwierzytelnionego notarialnie lub złożonego wobec sądu
wzoru podpisu prokurenta.
Strona 8 z 49
8. Złożenie formularza KRS–ZM, w którym przedmiot działalności nie został określony zgodnie z Polską
Klasyfikacją Działalności.
9. Złożenie sprawozdania finansowego podpisanego z naruszeniem art. 52 ust. 2 ustawy o
rachunkowości.
10. Podpisanie wniosku przez osoby nieuprawnione do reprezentacji spółki lub podpisanie wniosku
niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w KRS.
Wniosek obejmujący ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok
obrotowy spółki oraz wniosek o wpisanie numeru ewidencyjnego REGON
Wniosek o ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy
powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z30 (wniosek obejmujący sprawozdanie finansowe
za jeden rok obrotowy nie wymaga załączników KRS–ZN, załączniki wymagane są przy wniosku
obejmującym kilka lat obrotowych).
Do wniosku powinno być dołączone sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z wymogami ustawy
o rachunkowości lub zgodnie z art. 10 4 Kodeksem spółek handlowych wraz z uchwałą wspólników
o zatwierdzeniu tego sprawozdania.
Wniosek powyższy podlega opłatom:
– wpis stały;
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Wniosek w przedmiocie wpisu numeru identyfikacyjnego REGON stanowiący uzupełnienie pierwszego
wniosku o wpis podmiotu do KRS powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z1 wraz
z załącznikiem KRS–ZY. Wniosek taki nie podlega opłacie sądowej, a wpis dokonany w wyniku
rozpoznania takiego wniosku nie podlega ogłoszeniu. Do wniosku można dołączyć zaświadczenie (lub
jego kserokopię) o nadaniu numeru ewidencyjnego REGON – zapobiegnie to przedłużeniu postępowania
w wypadku powzięcia przez sąd wątpliwości co do prawdziwości danych ujawnionych we wniosku.
Zgłoszenie wniosku o wpisanie likwidacji spółki jawnej
Przyczyny likwidacji
Jeśli chodzi o przypadki, w których powinna nastąpić likwidacja spółki to art. 67 § 1 Kodeksu spółek
handlowych odwołuje się do postanowień art. 58 Kodeksu spółek handlowych, który określa zdarzenia
prowadzące do rozwiązania spółki.
Są to:
Strona 9 z 49
– przyczyny przewidziane w umowie spółki;
– jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;
–ogłoszenie upadłości spółki;
– śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości;
– wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;
– prawomocne orzeczenie sądu.
W przypadku spółki jawnej postępowanie likwidacyjne nie jest przymusowe jak np. w spółkach
kapitałowych. Ma ono na celu przede wszystkim, umożliwienie zakończenia interesów spółkowych
samym wspólnikom i służy głównie ich interesom.
Formularze
Likwidacja powinna być zgłoszona sądowi rejestrowemu na urzędowym formularzu KRS–Z61.
Do wniosku powinny być dołączone formularze:
– KRS–ZR – w celu ujawnienia danych likwidatorów, likwidatorami są wszyscy wspólnicy, wspólnicy
mogą też powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego
grona. Uchwała taka wymaga jednomyślności, chyba że co innego wynika z umowy spółki. W przypadku,
gdy jest kilku likwidatorów, są oni upoważnieni do reprezentowania spółki łącznie, chyba, że wspólnicy
postanowią inaczej;
– KRS–ZK– w celu wykreślenia danych wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki – w okresie
likwidacji spółkę reprezentują likwidatorzy;
– KRS–ZL – w przypadku gdy w spółce byli powołani prokurenci, wykreślenie prokurentów – otwarcie
likwidacji powoduje bowiem wygaśnięcie prokury, w okresie likwidacji prokura nie może być
ustanowiona.
Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”.
Do wniosku powinny być dołączone:
– dokument, na podstawie którego następuje otwarcie likwidacji (np. uchwała wspólników, orzeczenie
sądu);
– złożone wobec sądu lub uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
Wniosek powyższy podlega opłatom jak każdy wniosek o wpisanie w rejestrze zmiany tj.:
– wpis,
Strona 10 z 49
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Do zgłoszenia do rejestru wniosku o otwarciu likwidacji uprawniony jest każdy likwidator.
Upadłość spółki jawnej
Na podstawie art. 45 ust. 1 KrRejSU informacje o ogłoszeniu upadłości z określeniem sposobu jej
prowadzenia oraz o osobie syndyka wpisuje się do rejestru z urzędu po przesłaniu przez sąd
upadłościowy postanowienia w tym zakresie .
Wykreślenie spółki jawnej z rejestru
Wniosek o wykreślenie składa się na urzędowym formularzu KRS–X2.
Przyczyny wykreślenia
a) zakończenie postępowania likwidacyjnego
Zakończenie likwidacji następuje z chwilą ściągnięcia wierzytelności spółki, spłaty zobowiązań,
sporządzenia bilansu zamknięcia likwidacji i podziału nadwyżki majątku pomiędzy wspólników. Pełna
spłata zobowiązań nie jest jednak warunkiem koniecznym zakończenia likwidacji bowiem, za ewentualne
nieuregulowane długi spółki jawnej po jej rozwiązaniu odpowiedzialni są solidarnie, bez ograniczeń
wszyscy jej wspólnicy.
Do wniosku o wykreślenie powinny być dołączone:
– bilans zamknięcia likwidacji;
– oświadczenie likwidatorów, że likwidacja została ukończona;
– uchwała wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki.
Wniosek o wykreślenie składają wszyscy likwidatorzy.
Termin na wykonanie tego obowiązku wynosi 7 dni od daty zakończenia likwidacji spółki zgodnie z art.
22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
b) rozwiązanie spółki bez przeprowadzenia likwidacji
Ponownie podkreślić należy, że likwidacja spółki jawnej nie ma charakteru obligatoryjnego. Zamiast
likwidacji wspólnicy mogą zawrzeć układ co do innego sposobu zakończenia działalności spółki. Jeżeli
umowa nie stanowi inaczej zawarcie takiego układu wymaga jednomyślności wspólników.
Do wniosku powinna być dołączona uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia
likwidacji.
Obowiązek zgłoszenia wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców ciąży na wszystkich wspólnikach.
Strona 11 z 49
Ukończenie postępowania upadłościowego
Do wniosku powinno być dołączone prawomocne postanowienie sądu upadłościowego o ukończeniu
postępowania upadłościowego. Sąd może wydać takie postanowienie po zlikwidowaniu tj. upłynnieniu
całego majątku masy upadłości i dokonaniu podziału między wierzycieli. Wniosek o wykreślenie
podpisuje w tym wypadku syndyk.
Wykreślenie w wyniku połączenia, przekształcenia, podziału spółki jawnej
Wpisy dotyczące wykreślenia spółek w wyniku połączenia, podziału, przekształcenia są dokonywane z
urzędu. Nie ma jednak przeszkód do złożenia wniosku w tym zakresie. Przedmiotowy wniosek powinien
być złożony na urzędowym formularzu KRS–X2 wraz załącznikiem KRS–ZH, do wniosku powinien być
dołączony odpis postanowienia sądu uzasadniającego wykreślenie spółki jawnej.
Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru podlega opłatom:
– wpis,
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
1.2. SPÓŁKA PARTNERSKA
Spółka partnerska została uregulowana w art. 86-101 Kodeksu spółek handlowych. Spółkę tę tworzą
wspólnicy (partnerzy) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo
pod własną firmą.
Spółka partnerska jako spółka osobowa, może więc nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym
imieniu, pozywać i być pozywaną. Spółka partnerska nie ma jednak osobowości prawnej.
Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych
zawodów, określonych w ustawie. W szczególności, zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych,
partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów:
- adwokata,
- aptekarza,
- architekta,
- biegłego rewidenta,
- brokera ubezpieczeniowego,
- doradcy podatkowego,
Strona 12 z 49
- księgowego,
- lekarza, lekarza stomatologa, lekarza weterynarii,
- notariusza,
- pielęgniarki, położnej,
- radcy prawnego,
- rzecznika patentowego,
- rzeczoznawcy majątkowego,
- tłumacza przysięgłego.
Kodeks spółek handlowych nie zabrania, by w jednej spółce partnerskiej działali wspólnicy wykonujący
różne wolne zawody. Mogą więc działać takie spółki, które pod jedną firmą skupiają jednocześnie np.
prawników i biegłych rewidentów.
Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe
oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz określenie wolnego zawodu
wykonywanego w spółce. Może ona używać skrótu "sp.p". Firmy z oznaczeniem „i partner” bądź „i
partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz skrótu „sp.p.” może używać tylko spółka partnerska.
W firmie spółki partnerskiej mogą występować tylko te wolne zawody, na których wykonywanie w takiej
spółce zezwala art. 87 i 88 Kodeksu spółek handlowych lub odrębne ustawy odsyła art. 87 § 1 Kodeksu
spółek handlowych i do których wykonywania w ramach danej spółki są uprawnieni partnerzy.
Partnerami mogą być osoby uprawnione do wykonywania jednego lub kilku wolnych zawodów. W firmie
spółki partnerskiej powinny być wymienione wszystkie wolne zawody wykonywane w spółce przez
partnerów. Powinny być to zawody wykonywane w ramach tej konkretnej spółki.
Przepis art. 90 Kodeksu spółek handlowych nie wypowiada się w kwestii dopuszczalności zamieszczania
w firmie spółki partnerskiej dodatków nieobowiązkowych. Na podstawie art. 2 Kodeksu spółek
handlowych należy sięgnąć do art. 435 § 2 Kodeksu cywilnego, z którego wynika, iż firma spółki może
zawierać „inne określenia dowolnie obrane”.
Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego i zawierać:
1) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3)nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania
spółki, w przypadku, gdy umowa spółki przewiduje, że jeden albo większa liczba partnerów będą ponosić
odpowiedzialność tak jak wspólnik spółki jawnej,
Strona 13 z 49
4) w przypadku gdy spółkę reprezentują tylko niektórzy partnerzy, nazwiska i imiona tych partnerów,
5) firmę i siedzibę spółki,
6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
7) określenie wkładów wnoszonych przez każdego partnera i ich wartość.
Spółka partnerska podlega zgłoszeniu do rejestru sądowego, prowadzonego przez sąd rejestrowy.
Zgłoszenie to powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę, adres spółki, nazwiska i imiona partnerów oraz ich adresy albo adresy do doręczeń,
2) określenie wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki,
3) przedmiot działalności spółki,
4) nazwiska i imiona partnerów, którzy są uprawnieni do reprezentowania spółki; nie dotyczy to
przypadku, gdy umowa spółki nie przewiduje ograniczeń prawa reprezentacji przez partnerów,
5) nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu,
6) nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania
spółki, w przypadku, gdy umowa przewiduje, że niektórzy wspólnicy będą odpowiadali tak jak wspólnicy
spółki jawnej.
Do zgłoszenia spółki partnerskiej do sądu rejestrowego należy dołączyć dokumenty potwierdzające
uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu.
Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru.
Wpis spółki partnerskiej do rejestru
Wniosek o wpis do KRS obejmuje formularz główny – KRS–W 1 oraz obligatoryjne załączniki:
– KRS–WD – w celu ujawnienia danych partnerów (podkreślić jeszcze raz należy , że partnerami spółki
mogą być tylko osoby fizyczne);
– KRS–WK – w celu ujawnienia danych partnerów uprawnionych do reprezentowania spółki – umowa
spółki partnerskiej może powierzyć prowadzenie spraw spółki oraz reprezentację zarządowi;
– KRS–WM – w celu ujawnienia przedmiotu działalności spółki według Polskiej Klasyfikacji Działalności
(PKD) Polska Klasyfikacja Działalności stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 20.1.2004 r.
w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Strona 14 z 49
Ponadto fakultatywnie mogą być dołączone formularze:
– KRS–WA – w celu rejestracji oddziałów spółki;
– KRS–WH – w celu ujawnienia sposobu powstania podmiotu – (np. w przypadku, gdy spółka powstaje w
wyniku przekształcenia ze spółki cywilnej);
– KRS–WL – w celu ujawnienia danych prokurenta;
– KRS–ZN – w celu ujawnienia wzmianki o sprawozdaniu finansowym.
Zgłoszenie do rejestru powinno zawierać następujące dokumenty:
– umowa spółki (art. 9 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym);
– adresy partnerów lub ich adresy do doręczeń;
– nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki
w przypadku gdy taką odpowiedzialność przewiduje umowa spółki;
– dokumenty potwierdzające uprawnienia każdego partnera do wykonywania wolnego zawodu;
– uwierzytelnione notarialnie albo złożone przed sędzią lub uprawnionym pracownikiem sądu wzory
podpisów osób upoważnionych do reprezentowania podmiotu lub prokurenta (art. 19a ust. 1 ustawy o
Krajowym Rejestrze Sądowym);
– w przypadku gdy partnerami są prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy
z 5.7.2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej
wymagane jest dołączenie do wniosku dokumentu potwierdzającego wpis prawnika zagranicznego na
jedną z list prawników zagranicznych prowadzoną odpowiednio przez okręgowe rady adwokackie lub
rady okręgowych izb radców prawnych.
Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego składa się w
oryginałach lub urzędowo poświadczonych odpisach lub wyciągach.
Prawo i obowiązek zgłoszenia spółki do rejestru spoczywa na każdym partnerze (art. 26 § 3 w zw. z art.
89 Kodeksu spółek handlowych).
W przypadku, gdy w spółce partnerskiej powołano zarząd (art. 97 Kodeksu spółek handlowych)
zgłoszenia powinien dokonać ten organ. W razie powołania zarządu wieloosobowego sposób
reprezentowania spółki określa umowa spółki, a w braku postanowień umowy w tym zakresie znajduje
zastosowanie art. 205 § 1 Kodeksu spółek handlowych (współdziałanie dwóch członków zarządu łącznie
lub jednego członka zarządu łącznie z prokurentem). Nie mają tu zastosowania art. 164 Kodeksu spółek
Strona 15 z 49
handlowych , ponieważ art. 97 § 2 Kodeksu spółek handlowych zawiera wyczerpującą listę przepisów o
zarządzie spółki z o.o., które stosuje się do zarządu spółki partnerskiej.
Opłaty
Wniosek o rejestracje spółki partnerskiej w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis stały (wysokość wpisu określa § 45 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996
r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych),
– opłata za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i
rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i
wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Najczęściej spotykane błędy wniosków o rejestrację spółki partnerskiej
1. Brak wymaganych przepisami opłat – powoduje to zwrot wniosku bez wzywania do uzupełnienia
braków – na podstawie art. 19 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
2. Brak formularza KRS–WK – wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki.
3. Błędnie obrana firma spółki – najczęściej spotykaną nieprawidłowością jest niewymienienie
wszystkich wykonywanych w danej spółce zawodów, także niewymienienie nazwiska lub nazwisk
partnerów.
4. Nieprawidłowo obrany skrót firmy spółki.
5. Niedołączenie do wniosku dokumentu potwierdzającego uprawnienie każdego z partnerów do
wykonywania wolnego zawodu.
6. Wnioski o rejestrację spółek partnerskich w celu wykonywania zawodów niewymienionych w art. 88 i
87 Kodeksu spółek handlowych.
7. Złożenie umowy sporządzonej w zwykłej formie pisemnej.
8. Nieprawidłowo określony sposób reprezentacji spółki – kompetencje partnera do reprezentacji spółki
często są mylone z uprawnieniami do prowadzenia spraw spółki. Prawo do reprezentacji oznacza
kompetencje do składania oświadczeń woli i dokonywania czynności prawnych w stosunkach
zewnętrznych ze skutkiem dla spółki, np. zawarcie umowy sprzedaży. Prowadzenie spraw spółki dotyczy
stosunków wewnętrznych, należy do uprawnień organizacyjnych, np. podejmowanie decyzji związanych
z kierowaniem bieżącą działalnością spółki. Sposób prowadzenia spraw spółki nie podlega ujawnieniu
w rejestrze.
Strona 16 z 49
Rejestracja spółki partnerskiej, w której partnerami są osoby uprawnione do wykonywania wolnych
zawodów na podstawie odrębnych ustaw.
Przepis art. 87 § 2 Kodeksu spółek handlowych podkreśla znaczenie odrębnych ustaw regulujących
wykonywanie wolnych zawodów w spółce partnerskiej. Na przykład ustawa z 26.5.1982 r. – Prawo o
adwokaturze oraz ustawa z 6.7.1982 r. o radcach prawnych określają, kto może wykonywać zawód
adwokata i radcy prawnego oraz wykluczają możliwość uczestniczenia w spółce partnerskiej przez
aplikantów. Ustawy powyższe przyznają uprawnienie tworzenia spółek partnerskich przez prawników
zagranicznych.
Warunkiem jest wpisanie na jedną z list prawników zagranicznych prowadzoną przez okręgowe rady
adwokackie lub rady okręgowych izb radców prawnych.
Rejestracja zmiany dotyczącej spółki partnerskiej
Zgodnie z art. 93 § 3 Kodeksu spółek handlowych zgłoszeniu sądowi rejestrowemu podlegają zmiany:
– firmy;
– siedziby adresu nazwiska i imiona partnerów;
– ich adresy lub adresy do doręczeń;
– zmiana wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów;
– przedmiot działalności spółki;
– nazwiska i imiona partnerów uprawnionych do reprezentacji spółki w przypadku, gdy umowa
przewiduje ograniczenie prawa reprezentacji;
– nazwiska i imiona prokurentów lub osób powołanych w skład zarządu;
– nazwiska i imiona partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania
spółki.
Wniosek o rejestrację
Wniosek o rejestrację zmiany powinien być zgłoszony sądowi rejestrowemu w terminie nie dłuższym niż
7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej
(art. 22 ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym).
Do każdego wniosku o zmianę należy dołączyć oryginał lub urzędowo (notarialnie) poświadczony odpis
dokumentu potwierdzający zgłaszaną zmianę .
Strona 17 z 49
Zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, do zmian polegających na zmianie
umowy spółki należy dołączyć tekst jednolity tejże umowy zawierający wszystkie wprowadzone zmiany.
Do tekstu jednolitego nie stosuje się przepisów o formie czynności prawnych. Oznacza to, że o ile zmiana
lub uzupełnienie umowy spółki partnerskiej powinno być dokonane w formie aktu notarialnego, to tekst
jednolity może być sporządzony w zwykłej formie pisemnej.
Niezłożenie tekstu jednolitego umowy nie może stanowić podstawy odmowy wpisu, ale może
spowodować wszczęcie przez sąd z urzędu postępowania przymuszającego uregulowanego w art. 24
ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
Opłaty
Wniosek o rejestrację zmiany w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis stały (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.
w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych);
– opłata z ogłoszenie wpisu zmiany w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania
i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego
i wysokości opłat za zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Formularze
Zmiana powinna być zgłoszona na urzędowym formularzu KRS–Z 1, do, którego, zależnie od konkretnego
stanu faktycznego mogą być dołączone załączniki:
– KRS–ZA – zmiana oddziału;
– KRS–ZD – zmiana partnerów spółki;
– KRS–ZK – zmiana partnerów uprawnionych do reprezentacji spółki lub zmiana w składzie zarządu lub
sposobie reprezentacji przez zarząd;
– KRS–ZL zmiana lub wpisanie prokurentów;
– KRS–ZM – zmiana przedmiotu działalności;
– KRS–ZN – sprawozdanie finansowe i inne dokumenty;
– KRS–ZH – połączenie , podział spółki;
– KRS–ZY – numer identyfikacyjny REGON.
Formularz główny KRS–Z1 służy ujawnieniu zmian:
– firmy spółki;
Strona 18 z 49
– siedziby i adresu spółki;
– zmiany informacji o czasie na jaki została utworzona spółka;
– umowy spółki.
Wniosek powinien być podpisany zgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.
Najczęściej spotykane uchybienia wniosków o rejestrację zmian
1. Brak opłat za wpis i/lub ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
2. Brak formularza KRS–ZK – w wypadku zmian danych partnerów lub członków zarządu pociągających
za sobą zmiany w zakresie reprezentacji spółki.
3. Brak uwierzytelnionych notarialnie lub złożonych wobec sądu wzorów podpisów nowych partnerów
uprawnionych do reprezentacji spółki.
4. Brak uchwał partnerów dotyczących rejestrowanych zmian.
5. Brak tekstu jednolitego zmienionej umowy spółki.
6. Nieprawidłowo ustanowiona prokura, brak uwierzytelnionego notarialnie lub złożonego wobec sądu
wzoru podpisu prokurenta.
7. Złożenie formularza KRS–ZM, w którym przedmiot działalności nie został określony zgodnie z Polską
Klasyfikacją Działalności.
8. Złożenie sprawozdania finansowego podpisanego z naruszeniem art. 52 ust. 2 ustawy
o rachunkowości.
9. Podpisanie wniosku przez osoby nieuprawnione do reprezentacji spółki lub podpisanie wniosku
niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.
10. Brak dokumentu potwierdzającego uprawnienie do wykonywania wolnego zawodu.
11. Wnioski o wpisanie partnera wykonującego zawód niewymieniony w art. 88 i 87 KSH.
Wniosek obejmujący ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok
obrotowy spółki oraz wniosek o wpisanie numeru ewidencyjnego REGON
Wniosek o ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy
powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z30 (wniosek obejmujący sprawozdanie finansowe
za jeden rok obrotowy nie wymaga załączników KRS–ZN, załączniki wymagane są przy wniosku
obejmującym kilka lat obrotowych).
Strona 19 z 49
Do wniosku powinno być dołączone sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z wymogami ustawy
z 29.9.1994 r. o rachunkowości.
Wniosek powyższy podlega opłatom:
– wpis stały,
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Wniosek w przedmiocie wpisu numeru identyfikacyjnego REGON stanowiący uzupełnienie pierwszego
wniosku o wpis podmiotu do KRS powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z1 wraz z
załącznikiem KRS–ZY. Wniosek taki nie podlega opłacie sądowej, a wpis dokonany w wyniku rozpoznania
takiego wniosku nie podlega ogłoszeniu. Do wniosku można dołączyć zaświadczenie (lub jego
kserokopię) o nadaniu numeru ewidencyjnego REGON – zapobiegnie to przedłużeniu postępowania w
wypadku powzięcia przez sąd wątpliwości co do prawdziwości danych ujawnionych we wniosku.
Zgłoszenie wniosku o wpisanie likwidacji spółki partnerskiej
W razie nastąpienia jednego ze zdarzeń powodujących rozwiązanie spółki nie ulega ona
natychmiastowemu zgaśnięciu. Jej byt prawny i ekonomiczny nie zostaje unicestwiony. Następuje
końcowa faza istnienia spółki – jej likwidacja. Zewnętrznym dowodem tego zdarzenia jest prowadzenie
przez nią działalności pod dotychczasową firmą uzupełnioną obowiązkowym dodatkiem – „w likwidacji”.
Rozwiązanie spółki należy ujawnić w rejestrze przedsiębiorców. Wpis ten ma charakter deklaratoryjny.
Przyczyny likwidacji
Przyczyny rozwiązania spółki partnerskiej wylicza art. 98 Kodeksu spółek handlowych.
Są to:
– przyczyny przewidziane w umowie spółki;
– jednomyślna uchwała wszystkich partnerów;
– ogłoszenie upadłości spółki;
– utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu;
– prawomocne orzeczenie sądu.
Strona 20 z 49
W przypadku, gdy w spółce pozostaje jeden partner lub gdy tylko jeden partner posiada uprawnienia
do wykonywania wolnego zawodu związanego z przedmiotem działalności spółki – spółka ulega
rozwiązaniu najpóźniej z upływem roku od dnia zaistnienia któregokolwiek z tych zdarzeń.
Rozwiązanie spółki partnerskiej z innych przyczyn niż wymienione w art. 98 Kodeksu spółek handlowych
może nastąpić tylko, jeśli tak stanowi specjalny przepis innej ustawy, w szczególności przepis dotyczący
wykonywania wolnego zawodu wykonywanego przez partnerów w ramach spółki.
Przyczyny powodujące rozwiązanie spółki partnerskiej wyliczone w art. 98 mają charakter bezwzględnie
obowiązujący w tym sensie, że partnerzy nie mogą w umowie ustalić, że wszystkie lub niektóre
przyczyny wymienione w art. 98 Kodeksu spółek handlowych nie będą stanowić podstawy rozwiązania
ich spółki.
W przypadku spółki partnerskiej podobnie jak w przypadku spółki jawnej, prowadzenie postępowania
likwidacyjnego nie jest przymusowe (art. 67 Kodeksu spółek handlowych w zw. z art. 89 Kodeksu spółek
handlowych).
Formularze
Likwidacja powinna być zgłoszona sądowi rejestrowemu na urzędowym formularzu KRS–Z61 do wniosku
powinny być dołączone formularze:
– KRS–ZR – w celu ujawnienia danych likwidatorów, likwidatorami są wszyscy partnerzy, partnerzy
mogą też powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również osoby spoza swego
grona. Uchwała taka wymaga jednomyślności, chyba że co innego wynika z umowy spółki. W przypadku,
gdy jest kilku likwidatorów, są oni upoważnieni do reprezentowania spółki łącznie, chyba że wspólnicy
postanowią inaczej;
– KRS–ZK – w celu wykreślenia danych partnerów uprawnionych do reprezentowania spółki lub zarządu
w przypadku powołania takiego organu w spółce – w okresie likwidacji spółkę reprezentują likwidatorzy;
– KRS–ZL – w przypadku gdy w spółce byli powołani prokurenci, wykreślenie prokurentów – otwarcie
likwidacji powoduje bowiem wygaśnięcie prokury, w okresie likwidacji prokura nie może być
ustanowiona.
Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”. Artykuł 74 § 4 Kodeksu
spółek handlowych w zw. z art. 89 4 Kodeksu spółek handlowych.
Do wniosku powinny być dołączone:
– dokument, na podstawie którego następuje otwarcie likwidacji (np. uchwała partnerów, orzeczenie
sądu);
Strona 21 z 49
– złożone wobec sądu lub uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów likwidatorów (w przypadku gdy
likwidatorzy powołani zostali spoza grona partnerów uprawnionych do reprezentacji lub członków
zarządu).
Wniosek powyższy podlega opłatom, tak jak każdy wniosek o wpisanie w rejestrze zmiany tj.:
– wpis,
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Do zgłoszenia do rejestru wniosku o otwarciu likwidacji uprawniony jest każdy likwidator.
Upadłość spółki partnerskiej
Na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym informacje o ogłoszeniu upadłości
z określeniem sposobu jej prowadzenia oraz o osobie syndyka wpisuje się do rejestru z urzędu
po przesłaniu przez sąd upadłościowy postanowienia w tym zakresie.
Wykreślenie spółki partnerskiej z rejestru
Wniosek o wykreślenie składa się na urzędowym formularzu KRS–X2.
Przyczyny wykreślenia
a) zakończenie postępowania likwidacyjnego
Zakończenie likwidacji następuje z chwilą ściągnięcia wierzytelności spółki, spłaty zobowiązań,
sporządzenia bilansu zamknięcia likwidacji i podziału nadwyżki majątku pomiędzy wspólników. Pełna
spłata zobowiązań nie jest jednak warunkiem koniecznym zakończenia likwidacji bowiem, za ewentualne
nieuregulowane długi spółki partnerskiej po jej rozwiązaniu odpowiedzialni są solidarnie, bez ograniczeń
wszyscy jej wspólnicy.
Do wniosku o wykreślenie powinny być dołączone:
– bilans zamknięcia likwidacji,
– oświadczenie likwidatorów, że likwidacja została ukończona,
– uchwała wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej spółki.
Wniosek o wykreślenie składają wszyscy likwidatorzy. Termin na wykonanie tego obowiązku wynosi 7
dni od daty zakończenia likwidacji spółki, zgodnie z art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
b) rozwiązanie spółki bez przeprowadzenia likwidacji
Ponownie podkreślić należy, że likwidacja spółki partnerskiej podobnie jak jawnej nie ma charakteru
obligatoryjnego. Zamiast likwidacji partnerzy mogą zawrzeć układ co do innego sposobu zakończenia
Strona 22 z 49
działalności spółki. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, zawarcie takiego układu wymaga jednomyślności
wspólników.
Do wniosku powinna być dołączona uchwała partnerów o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia
likwidacji. Obowiązek zgłoszenia wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców ciąży na wszystkich
partnerach.
Ukończenie postępowania upadłościowego
Do wniosku powinno być dołączone prawomocne postanowienie sądu upadłościowego o ukończeniu
postępowania upadłościowego. Sąd może wydać takie postanowienie po zlikwidowaniu tj. upłynnieniu
całego majątku masy upadłości i dokonaniu podziału między wierzycieli. Wniosek o wykreślenie
podpisuje w tym wypadku syndyk.
Wykreślenie w wyniku połączenia, przekształcenia, podziału spółki partnerskiej
Wpisy dotyczące wykreślenia spółek w wyniku połączenia, podziału, przekształcenia są dokonywane z
urzędu. Nie ma jednak przeszkód do złożenia wniosku w tym zakresie. Przedmiotowy wniosek powinien
być złożony na urzędowym formularzu KRS–X2 wraz załącznikiem KRS–ZH, do wniosku powinien być
dołączony odpis postanowienia sądu uzasadniającego wykreślenie spółki partnerskiej.
Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru podlega opłatom:
– wpis oraz
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
1.3. SPÓŁKA KOMANDYTOWA
Spółka komandytowa została uregulowana w art. 102-124 Kodeksu spółek handlowych. Cechą
charakterystyczną spółki komandytowej jest to, iż spółkę komandytową może zawiązać co najmniej
dwóch wspólników, przy czym jeden z nich musi być komplementariuszem, a drugi komandytariuszem.
Celem spółki komandytowej jest prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec
wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia
(komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest
ograniczona (art. 102 Kodeksu spółek handlowych).
Wspólników, zarówno komplementariuszy, jak i komandytariuszy może być więcej niż jeden, ale ta sama
osoba nie może być jednocześnie komplementariuszem i komandytariuszem. Bez znaczenia jest liczbowy
stosunek komandytariuszy do komplementariuszy. Osobowy skład wspólników może ulegać zmianom, z
tym że jeżeli ze spółki ustąpią wszyscy komandytariusze spółka przekształca się w spółkę jawną, jeżeli
ustąpią wszyscy komplementariusze, spółka ulega rozwiązaniu.
Strona 23 z 49
Komplementariuszem jest wspólnik odpowiadający wobec wierzycieli spółki bez ograniczeń. Jego
pozycja prawna odpowiada pozycji wspólnika spółki jawnej. Komplementariusz ma prawo
reprezentowania spółki oraz prawo i obowiązek prowadzenia jej spraw. Może nim być osoba fizyczna
mająca pełną zdolność do czynności prawnych oraz osoba prawna. Komplementariuszem może być
również osobowa spółka handlowa posiadająca zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnych.
Komandytariuszem jest wspólnik, którego odpowiedzialność wobec wierzycieli spółki jest ograniczona.
Komandytariusz w zasadzie nie ma upoważnienia do reprezentowania spółki oraz w braku odmiennego
postanowienia umowy, nie ma prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki. Komandytariusz
odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej, czyli
oznaczonej kwoty pieniężnej, wyrażonej w złotych i wpisanej do rejestru. Suma komandytowa ustalana
jest w umowie przez wspólników. Komandytariuszem może być osoba fizyczna (w tym także osoba nie
posiadająca zdolności do czynności prawnych, za którą działa przedstawiciel lub osoba o ograniczonej
zdolności do czynności prawnych, która może działać sama, jednakże przy podejmowaniu czynności
prawnych polegających na zaciągnięciu zobowiązania lub rozporządzeniu potrzebna jest zgoda
przedstawiciela ustawowego) oraz osoba prawna w tym spółka z o.o. i spółka akcyjna, przedsiębiorstwo
państwowe, spółdzielnia, gmina. Komandytariuszem może być inna osobowa spółka handlowa, nie
wyłączając innej spółki komandytowej, ponieważ spółki te mają zdolność prawną oraz zdolność do
czynności prawnych.
Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz
dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k."
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne
brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowa". Nie
wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. Jeżeli jednak zostanie tam ono
umieszczone, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
5) oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę
komandytową).
Strona 24 z 49
Podobnie jak dotychczas, umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu
notarialnego.
Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Zgłoszenie spółki komandytowej do sądu
rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i imiona albo firmy
(nazwy) komandytariuszy, a także okoliczności dotyczące ograniczenia zdolności wspólnika do czynności
prawnych, jeżeli takie istnieją,
4) nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku
gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki zaznaczenie tej okoliczności,
5) sumę komandytową.
Do sądu rejestrowego należy zgłaszać także wszelkie zmiany wymienionych danych.
Wpis spółki komandytowej do rejestru
Wniosek o wpis do KRS obejmuje: formularz główny - KRS–W1 oraz obligatoryjne załączniki:
– KRS-WC – w celu ujawnienia danych wspólników spółki komandytowej;
– KRS–WK – w celu ujawnienia danych wspólników uprawnionych do reprezentacji podmiotu;
– KRS–WM – w celu ujawnienia przedmiotu działalności spółki według Polskiej Klasyfikacji Działalności
(PKD). Polska Klasyfikacja Działalności stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 20.1.2004
r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Ponadto fakultatywnie mogą być dołączone formularze:
– KRS–WA – w celu rejestracji oddziałów spółki,
– KRS–WL – w celu ujawnienia danych prokurenta,
– KRS–WH – w celu ujawnienia sposobu powstania spółki.
Do wniosku obligatoryjnie powinny być dołączone następujące dokumenty:
– umowa spółki (art. 9 ust. 3 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym),
Strona 25 z 49
– uwierzytelnione notarialne albo złożone przed sędzią lub upoważnionym pracownikiem sądu wzory
podpisów osób upoważnionych do reprezentowania spółki lub prokurenta (art. 19a ust. 1 ustawy o
Krajowym Rejestrze Sądowym).
Wkłady
Kodeks spółek handlowych nie określa wprost co może stanowić wkład komplementariusza. Na
podstawie art. 103 należy zastosować odpowiednio art. 48 stanowiący, że wkład wspólnika może
polegać na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw, a także na dokonaniu innych
świadczeń na rzecz spółki. Przedmiotem wkładu mogą więc być w szczególności: suma pieniężna,
papiery wartościowe, własność rzeczy ruchomych i nieruchomości, patenty, wynalazki, usługi – w tym
świadczenie lub wykonywanie pracy.
Bardziej szczegółowo uregulowana jest kwestia wkładu komandytariusza.
Art. 107 § 1 Kodeksu spółek handlowych pozwala na wniesienie wkładu niepieniężnego. Jednakże art.
107 § 2 ogranicza przedmiot tych świadczeń i stanowi, że zobowiązanie do wykonywania pracy lub
świadczenia usług na rzecz spółki oraz wynagrodzenie za usługi świadczone przy powstaniu spółki nie
mogą stanowić wkładu komandytariusza do spółki, chyba, że wartość innych jego wkładów do niej nie
jest niższa aniżeli wysokość sumy komandytowej. Poza tymi regułami, do wkładu komandytariusza mają
zastosowanie na podstawie art. 103 Kodeksu spółek handlowych odpowiednio art. 48 i 49 Kodeksu
spółek handlowych .
Sumę komandytową należy wyraźnie odróżnić od wkładu wspólnika. Wartość wkładu komandytariusza
i wysokość sumy komandytowej mogą być różne. Prawo nie określa minimalnej i maksymalnej wysokości
sumy komandytowej. Jej wysokość może ulec zmianie. Jej podwyższenie i obniżenie wymaga umowy
wszystkich wspólników. Wpisanie do rejestru nowej sumy komandytowej jest obowiązkowe i ma
charakter konstytutywny. Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru
Sądowego, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach.
Każdy ze wspólników jest uprawniony i zobowiązany do zgłoszenia spółki komandytowej do rejestru (art.
26 § 3 Kodeksu spółek handlowych w zw. z art. 103 Kodeksu spółek handlowych ). Z art. 22 ustawy
o Krajowym Rejestrze Sądowym wynika, że wniosek o wpis powinien być złożony w terminie 7 dni
od sporządzenia aktu notarialnego.
Zgodnie z art. 109 § 1 Kodeksu spółek handlowych spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do
rejestru.
Wskutek wpisania do rejestru przedsiębiorców spółka uzyskuje zdolność prawną oraz zdolność sądową.
Opłaty
Wniosek o rejestrację spółki komandytowej w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
Strona 26 z 49
– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.
w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych),
– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust 1 pkt 1 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania
oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za
zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Najczęściej spotykane błędy wniosków o rejestrację spółki komandytowej
Najczęściej spotykanym uchybieniem wniosków o rejestrację spółki komandytowej jest błędne
wypełnienie formularza KRS–WK (wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki).
Zgodnie z art. 117 Kodeksu spółek handlowych spółkę ma prawo reprezentować każdy
komplementariusz, którego z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono
prawa reprezentowania spółki. Reprezentację łączną może przewidzieć umowa spółki. Umowa spółki
może także wyłączać jednego lub więcej komplementariuszy od reprezentowania spółki. Zawsze jednak
przynajmniej jeden komplementariusz musi być uprawniony do reprezentowania spółki.
Zgodnie z art. 118 Kodeksu spółek handlowych komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako
jej pełnomocnik. Pełnomocnictwo może być udzielone do oznaczonej czynności prawnej, czynności
określonego rodzaju lub pełnomocnictwo ogólne, także prokura. Pełnomocnictwa może udzielić każdy
komplementariusz nie wyłączony od reprezentowania spółki. Pełnomocnictwo lub prokura mogą być
ustanowione już w umowie spółki.
Kłopoty w prawidłowym wypełnieniu formularz KRS–WK pojawiają się najczęściej w przypadku, gdy
komplementariuszem jest osoba prawna np. spółka z o.o. lub spółka akcyjna. Również w przypadku, gdy
komplementariuszem jest osobowa spółka handlowa.
Jako wspólnicy spółki komandytowej osoby prawne działają przez swe organy. Za spółkę jawną działają
jej wspólnicy nie wyłączeni od prawa reprezentowania, za spółkę komandytową – wspólnicy uprawnieni
do jej reprezentowania, a więc z reguły komplementariusze, za spółkę partnerską – partnerzy lub zarząd,
za spółkę komandytowo–akcyjną – zarząd.
Przykład – komplementariuszem jest spółka z o.o.:
W części I.2. pole 3 formularza KRS–WK należy wpisać sposób reprezentacji spółki komandytowej
określony w umowie spółki lub – w braku odpowiedniego zapisu umowy – wynikający z przepisów KSH
oraz wymienić osoby wchodzące w skład zarządu komplementariusza oraz sposób w jaki reprezentują
komplementariusza.
W części II formularza KRS–WK należy podać firmę komplementariusza, numer KRS, numer REGON.
Strona 27 z 49
Do wniosku należy też dołączyć uwierzytelnione notarialnie lub złożone przed sędzią lub upoważnionym
pracownikiem sądu wzory podpisów osób wchodzących w skład zarządu komplementariusza.
Problemy powstają również przy wypełnianiu załącznika KRS–WC w części dotyczącej danych
komandytariusza. Wkład komandytariusza do spółki tzn. przedmiot wkładu i informacje o jego
wniesieniu w całości lub części, a także wysokość sumy komandytowej podlegają wpisowi do rejestru
przedsiębiorców.
Podkreślić jeszcze raz należy, iż suma komandytowa nie jest tożsama z wkładem komandytariusza do
spółki. Wpisy dotyczące wkładu mają charakter deklaratoryjny w odróżnieniu od wpisu sumy
komandytowej, który ma charakter konstytutywny. Odróżnić też należy wkład umówiony, czyli
oznaczony w umowie spółki, który wspólnik zobowiązał się wnieść do spółki od wkładu realnie przez
niego wniesionego.
Dość często spotykanym błędem jest również nieprawidłowe określenie firmy oraz skrótu firmy spółki
komandytowej.
Zgłoszenie zmiany danych
Art. 110 § 2 Kodeksu spółek handlowych przewiduje, że wszelkie zmiany danych zawartych w zgłoszeniu
spółki komandytowej do sądu rejestrowego powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu. Obowiązek
zgłoszenia danych obciąża przede wszystkim spółkę. Wniosek o rejestrację zmiany powinien być
zgłoszony sądowi rejestrowemu w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego
dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej (art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze
Sądowym).
Do każdego wniosku o zmianę należy dołączyć oryginał lub urzędowo (notarialnie) poświadczony odpis
dokumentu potwierdzającego zgłaszaną zmianę.
Opłaty
Wniosek o rejestrację zmiany w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r.
w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych);
– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust 1 pkt 2 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania
oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za
zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Formularze
Zmiana powinna być zgłoszona na urzędowym formularzu KRS–Z1, do którego zależnie od konkretnego
stanu faktycznego mogą być dołączone załączniki:
Strona 28 z 49
– KRS- ZA – zmiana oddziału;
– KRS-ZC – zmiana danych dotyczących wspólników spółki komandytowej wraz ze zmianami dotyczącymi
sumy komandytowej oraz wkładu komandytariusza;
– KRS–ZK – zmiana danych wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki;
– KRS–ZL – zmiana danych dotyczących prokurenta lub wniosek o wpisanie nowo powołanego
prokurenta;
– KRS–ZM – zmiana przedmiotu działalności;
– KRS–ZN – sprawozdanie finansowe i inne dokumenty;
– KRS–ZH – połączenie, podział spółki;
– KRS–ZY – numer identyfikacyjny REGON.
Formularz główny KRS–Z 1 służy ujawnieniu zmian:
– firmy spółki,
– siedziby i adresu spółki,
– zmiany informacji o czasie na jaki została utworzona spółka,
– umowy spółki.
Wniosek powinien być podpisany zgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.
Najczęściej rejestrowane zmiany
Zmiana umowy spółki komandytowej - wymaga w zasadzie zgody wszystkich wspólników wyrażonej w
formie aktu notarialnego. Jednocześnie należy dołączyć jednolity tekst umowy spółki zawierający
wszystkie wprowadzone zmiany (art. 9 ust. 4 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym). Sporządzenie
tekstu jednolitego nie wymaga podjęcia uchwały wspólników, może go sporządzić wspólnik uprawniony
do reprezentacji. Tekst jednolity umowy spółki nie wymaga formy aktu notarialnego (art. 9 ust. 4 ustawy
o Krajowym Rejestrze Sądowym).
Zmiana sumy komandytowej – wymaga zmiany umowy spółki, wpisanie zmiany (podwyższenie lub
obniżenie) sumy komandytowej ma charakter konstytutywny.
Strona 29 z 49
Najczęściej spotykane uchybienia wniosków o rejestrację zmian
1. Brak opłat za wpis oraz ogłoszenie wpisu w MSiG.
2. Brak formularza KRS–ZK – w wypadku zmian danych wspólników pociągających za sobą zmiany w
zakresie reprezentacji spółki.
3. Brak uwierzytelnionych notarialnie lub złożonych wobec sądu wzorów podpisów nowych wspólników
uprawnionych do reprezentacji spółki.
4. Brak uchwał wspólników dotyczących rejestrowanych zmian.
5. Brak tekstu jednolitego zmienionej umowy spółki.
6. Zgłoszenie do rejestru przeniesienia praw i obowiązków wspólnika na inną osobę bez upoważnienia
umownego w tym zakresie (art. 10 Kodeksu spółek handlowych).
7. Nieprawidłowo ustanowiona prokura, brak uwierzytelnionego notarialnie lub złożonego wobec sądu
wzoru podpisu prokurenta.
8. Złożenie formularza KRS–WM, w którym przedmiot działalności nie został określony zgodnie z Polską
Klasyfikacją Działalności.
9. Złożenie sprawozdania finansowego podpisanego z naruszeniem art. 52 ust. 2 ustawy
o rachunkowości.
10. Podpisanie wniosku przez osoby nieuprawnione do reprezentacji spółki lub podpisanie wniosku
niezgodnie ze sposobem reprezentacji ujawnionym w Rejestrze.
11. Zmiana umowy spółki bez zachowania formy aktu notarialnego
12. Zmiana siedziby spółki bez podjęcia uchwały o zmianie umowy spółki.
13. Zmiana wysokości sumy komandytowej bez zmiany umowy spółki.
Wniosek obejmujący ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok
obrotowy spółki oraz wniosek o wpisanie numeru ewidencyjnego REGON
Wniosek o ujawnienie w rejestrze wzmianki o sprawozdaniu finansowym za dany rok obrotowy
powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z30 (wniosek obejmujący sprawozdanie finansowe
za jeden rok obrotowy nie wymaga załączników KRS–ZN, załączniki wymagane są przy wniosku
obejmującym kilka lat obrotowych).
Do wniosku powinno być dołączone sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z wymogami ustawy
z 29.9.1994 r. o rachunkowości lub zgodnie z art. 101 Kodeksu spółek handlowych wraz z uchwałą
wspólników o zatwierdzeniu tego sprawozdania oraz uchwałę o podziale zysku lub pokryciu straty.
Strona 30 z 49
Wniosek powyższy podlega opłatom:
– wpis stały,
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Wniosek w przedmiocie wpisu numeru identyfikacyjnego REGON stanowiący uzupełnienie pierwszego
wniosku o wpis podmiotu do KRS powinien być złożony na urzędowym formularzu KRS–Z1 wraz z
załącznikiem KRS–ZY. Wniosek taki nie podlega opłacie sądowej, a wpis dokonany w wyniku rozpoznania
takiego wniosku nie podlega ogłoszeniu. Do wniosku można dołączyć zaświadczenie (lub jego
kserokopię) o nadaniu numeru ewidencyjnego REGON – zapobiegnie to przedłużeniu postępowania w
wypadku powzięcia przez sąd wątpliwości co do prawdziwości danych ujawnionych we wniosku.
Rozwiązanie spółki komandytowej
Dział III Kodeksu spółek handlowych nie zawiera przepisów regulujących rozwiązanie spółki
komandytowej. Artykuł 124 przewiduje jedynie kontynuowanie spółki w razie śmierci komandytariusza.
Wobec tego do rozwiązania spółki komandytowej należy na podstawie art. 103 Kodeksu spółek
handlowych stosować odpowiednio przepisy o spółce jawnej. Jednak ze względu na istotę spółki
komandytowej i różnice w sytuacji prawnej między komplementariuszami a komandytariuszami, w wielu
kwestiach rozstrzygnięcie będzie odmienne.
Przyczyny rozwiązania
Spółka komandytowa ulega rozwiązaniu w przypadku wystąpienia określonych w art. 58 Kodeksu spółek
handlowych zdarzeń.
Są to:
1. Przyczyny przewidziane w umowie spółki:
– np. umowa może określać czas trwania spółki lub jej cel, po osiągnięciu których spółka podlega
rozwiązaniu. Spółka nie ulega rozwiązaniu, lecz uważa się ją za milcząco przedłużoną, jeżeli mimo
istnienia powodów jej rozwiązania przewidzianych w umowie spółki prowadzi ona nadal swoją
działalność za zgodą wszystkich wspólników.
2. Jednomyślna uchwała wszystkich wspólników:
– porozumienie powinno nastąpić w formie aktu notarialnego (art. 77 Kodeksu cywilnego w zw. z art.
103 Kodeksu spółek handlowych);
3. Ogłoszenie upadłości spółki;
4. Śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości:
Strona 31 z 49
– skutki śmierci komandytariusza reguluje art. 124 Kodeksu spółek handlowych, który pod określonymi
warunkami dopuszcza kontynuowanie spółki, również w razie śmierci komplementariusza, spółka może
w pewnych wypadkach trwać nadal (art. 64 Kodeksu spółek handlowych);
5. Wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;
6. Prawomocne orzeczenie sądu.
Formularze
Podobnie jak w przypadku rozwiązania spółki, w Dziale III Kodeksu spółek handlowych brak jest
przepisów dotyczących likwidacji spółki komandytowej, a zatem mają tu odpowiednie zastosowanie
przepisy dotyczące likwidacji spółki jawnej.
Otwarcie likwidacji należy zgłosić sądowi rejestrowemu na urzędowym formularzu KRS–Z61. Do wniosku
powinny być dołączone formularze:
– KRS–ZR – w celu ujawnienia danych likwidatorów, w przypadku spółki jawnej likwidatorami są wszyscy
wspólnicy, wspólnicy mogą też powołać na likwidatorów tylko niektórych spośród siebie, jak również
osoby spoza swego grona. Uchwała taka wymaga jednomyślności, chyba że co innego wynika z umowy
spółki. W przypadku, gdy jest kilku likwidatorów, są oni upoważnieni do reprezentowania spółki łącznie,
chyba że wspólnicy postanowią inaczej. Co do spółki komandytowej w piśmiennictwie zgłoszono jednak
obiekcje co do tego by komandytariusz mógł zostać likwidatorem spółki.
– KRS-ZK – w celu wykreślenia danych wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki - w okresie
likwidacji spółkę reprezentują likwidatorzy.
– KRS–ZL – w przypadku, gdy w spółce byli powołani prokurenci, wykreślenie prokurentów - otwarcie
likwidacji powoduje bowiem wygaśnięcie prokury, w okresie likwidacji prokura nie może być
ustanowiona.
Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”.
Do wniosku powinny być dołączone:
– dokument, na podstawie którego następuje otwarcie likwidacji (np. uchwała wspólników, orzeczenie
sądu);
– złożone wobec sądu lub uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
Wniosek powyższy podlega opłatom jak każdy wniosek o wpisanie w rejestrze zmiany tj.:
– wpis,
Strona 32 z 49
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Do zgłoszenia do rejestru wniosku o otwarciu likwidacji uprawniony jest każdy likwidator.
Podkreślić należy, że wspólnicy spółki komandytowej mogą podjąć uchwałę o zakończeniu działalności
spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. W tym celu konieczna jest zgoda wszystkich
wspólników (art. 67 § 2 Kodeksu spółek handlowych w zw. z art. 103 Kodeksu spółek handlowych).
Upadłość spółki komandytowej
Na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym informacje o ogłoszeniu upadłości
z określeniem sposobu jej prowadzenia oraz o osobie syndyka wpisuje się do rejestru z urzędu po
przesłaniu przez Sąd Upadłościowy postanowienia w tym zakresie.
Wykreślenie spółki komandytowej z rejestru
Wniosek o wykreślenie składa się na urzędowym formularzu KRS–X2.
Przyczyny wykreślenia
a) zakończenie postępowania likwidacyjnego
Do wniosku o wykreślenie powinny być dołączone: bilans zamknięcia likwidacji, oświadczenie
likwidatorów, że likwidacja została ukończona, uchwała wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg
i dokumentów rozwiązanej spółki
Wniosek o wykreślenie składają wszyscy likwidatorzy. Termin na wykonanie tego obowiązku wynosi 7
dni od daty zakończenia likwidacji spółki zgodnie z art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.
b) rozwiązanie spółki bez przeprowadzenia likwidacji
Do wniosku powinna być dołączona uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzenia
likwidacji oraz o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów spółki. Obowiązek zgłoszenia
wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców ciąży na wszystkich wspólnikach.
Ukończenie postępowania upadłościowego
O wniosku powinno być dołączone prawomocne postanowienie sądu upadłościowego o ukończeniu
postępowania upadłościowego. Sąd może wydać takie postanowienie po zlikwidowaniu tj. upłynnieniu
całego majątku masy upadłości i dokonaniu podziału między wierzycieli. Wniosek o wykreślenie
podpisuje w tym wypadku syndyk.
Wykreślenie w wyniku połączenia, przekształcenia, podziału spółki komandytowej
Strona 33 z 49
Wpisy dotyczące wykreślenia spółek w wyniku połączenia, podziału, przekształcenia są dokonywane z
urzędu. Nie ma jednak przeszkód do złożenia wniosku w tym zakresie. Przedmiotowy wniosek powinien
być złożony na urzędowym formularzu KRS–X2 wraz załącznikiem KRS–ZH, do wniosku powinien być
dołączony odpis postanowienia sądu uzasadniającego wykreślenie spółki komandytowej.
Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru podlega opłatom:
– wpis,
– za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
1.4. SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA
Spółka komandytowo-akcyjna została uregulowana w art. 125-150 Kodeksu spółek handlowych. Jest to
spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za
zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co
najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariusz jest obowiązany jedynie do świadczeń
określonych w statucie spółki.
Spółka komandytowo - akcyjna stanowi połączenie dwóch znanych typów spółek, tj. spółki
komandytowej i spółki akcyjnej. W zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, a także do wkładów
tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy zastosowanie mają przepisy
dotyczące spółki komandytowej. Natomiast w pozostałych sprawach stosuje się odpowiednio przepisy
dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów
akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.
Wspólnicy, którzy decydują się na prowadzenie działalności w formie spółki komandytowo - akcyjnej
muszą zgromadzić kapitał zakładowy w wysokości co najmniej 50.000 zł.
Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy
oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna". Dopuszczalne jest używanie w obrocie
skrótu "S.K.A."
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać
pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowoakcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Natomiast nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W
przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten
odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy
komplementariusze.
Strona 34 z 49
Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego i zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego komplementariusza oraz ich wartość,
5) wysokość kapitału zakładowego, sposób jego zebrania, wartość nominalną akcji i ich liczbę ze
wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
6) liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone
akcje różnych rodzajów,
7) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz ich siedziby, adresy albo adresy do
doręczeń,
8) organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej, jeżeli ustawa lub statut przewiduje
ustanowienie rady nadzorczej.
Spółka komandytowo - akcyjna, tak jak wszystkie inne spółki, podlega zgłoszeniu do rejestru sądowego.
Zgłoszenie to powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,
4) liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania, jeżeli statut je przewiduje,
5) wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została wpłacona przed zarejestrowaniem,
6) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) komplementariuszy oraz okoliczności dotyczące ograniczenia ich
zdolności do czynności prawnych, jeżeli takie istnieją,
7) nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w przypadku
gdy komplementariusze powierzyli tylko niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki zaznaczenie tej okoliczności,
8) jeżeli przy zawiązaniu spółki akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności,
9) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Strona 35 z 49
Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru, jednakże, będąc spółką osobową, nie
posiada ona osobowości prawnej.
Ponownie należy podkreślić, iż cechą charakterystyczną tej spółki jest udział w niej dwóch grup
wspólników posiadających różny status prawny:
– komplementariusza (inwestora aktywnego) który wobec wierzycieli za zobowiązania spółki
odpowiada bez ograniczenia.
Komplementariusz ponadto:
– prowadzi sprawy spółki (art. 140 § 1 Kodeksu spółek handlowych),
– reprezentuje spółkę (art. 137 § 1 Kodeksu spółek handlowych).
Komplementariuszem może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych lub
osoba prawna. Wykluczone jest natomiast uzyskanie statusu komplementariusza w spółce
komandytowo-akcyjnej przez spółkę osobową, a więc spółkę nieposiadającą osobowości prawnej.
Dotyczy to również osobowych spółek handlowych posiadających podmiotowość prawną w rozumieniu
art. 8 Kodeksu spółek handlowych.
– akcjonariusza (inwestora pasywnego), nieodpowiadającego osobiście za zobowiązania spółki wobec
wierzycieli; akcjonariusz obejmuje w obrocie pierwotnym lub nabywa w obrocie wtórnym akcje
emitowane przez spółkę.
Wobec akcjonariusza została wyłączona możliwość prowadzenia spraw spółki (art. 140 Kodeksu spółek
handlowych ), zobowiązania akcjonariusza względem spółki są ograniczone w zasadzie do wniesienia
wkładu na pokrycie kapitału zakładowego spółki.
Kodeks spółek handlowych nie ustanawia szczególnego wymogu istnienia minimalnej liczby wspólników.
Spółka komandytowo-akcyjna ma prawo do emisji we własnym imieniu akcji. Z natury bowiem
omawianej spółki wynika, że liczba akcjonariuszy powinna być jak największa. Emisja akcji służy
pozyskaniu dużej liczby inwestorów.
Kolejną cechą spółki komandytowo-akcyjnej jest istnienie jej organów. Należą do nich: rada nadzorcza
(art. 142–143 Kodeksu spółek handlowych) i walne zgromadzenie (art. 145–146 ) Kodeksu spółek
handlowych, natomiast nie ma zarządu.
Zgodnie z art. 126 § 2 Kodeksu spółek handlowych, kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co
najmniej 50 000 zł. Kapitał ten pochodzi z wkładów akcjonariuszy. Nie wyklucza to możliwości
wniesienia przez komplementariusza środków na kapitał zakładowy. Wówczas będzie on traktowany jak
wkład akcjonariusza. Nie ma to jednak wpływu na zmianę statusu wspólnika, który pozostaje
komplementariuszem.
Strona 36 z 49
Obowiązek oznaczenia w statucie wkładów wnoszonych do spółki przez komplementariusza oraz
wartość tych wkładów stanowi rozwiązanie prawne inne niż przyjęto dla akcjonariuszy, bowiem wkłady
tych ostatnich są oznaczone poza statutem tj. akcie objęcia akcji.
Wkłady komplementariuszy będą zasadniczo wnoszone na inny fundusz spółki niż kapitał zakładowy. Na
kapitał zakładowy wnoszą wkłady akcjonariusze. Wkłady komplementariuszy nie są objęte wpisem do
rejestru. Wkład komplementariusza może być pieniężny i niepieniężny.
W przypadku wkładu niepieniężnego jego zakres jest znacznie szerszy niż w przypadku wniesienia
wkładu na kapitał zakładowy. Wkład wnoszony przez komplementariusza na inne fundusze niż kapitał
zakładowy nie musi być poddany zdolności aportowej, nie będzie miał tu zastosowania art. 14 § 1 KSH.
Wkładem komplementariusza do spółki może być zatem np. świadczenie jego pracy lub usług.
Minimalna wysokość kapitału zakładowego spółki komandytowo-akcyjnej to 50 000 zł (art. 126 § 2
KSH). Wysokość ta musi być określona w statucie spółki.
Kapitał zakładowy winien dzielić się na akcje o równej wysokości nominalnej. W statucie nie wymienia
się wartości emisyjnej akcji.
Sposób zebrania kapitału to oznaczenie w statucie czy kapitał jest pokryty w całości przed rejestracją
spółki czy nastąpiło jedynie częściowe jego pokrycie, z zastrzeżeniem, że przed rejestracją kapitał
powinien być pokryty przynajmniej w 1/4 części.
Statut musi też określać czy akcje są imienne czy na okaziciela czy też wystąpią dwa rodzaje akcji.
Określenie rodzajów akcji ma miejsce wówczas, gdy w spółce występują akcje, z którymi są związane
różne uprawnienia, w praktyce chodzi o przypadek, kiedy w spółce wprowadza się akcje
uprzywilejowane. Nie można natomiast mówić o akcjach „różnych rodzajów” w przypadku, gdy w spółce
występują obok siebie akcje imienne i na okaziciela.
W przypadku występowania akcji różnych rodzajów konieczne jest oznaczenie w statucie ich liczby w
ramach poszczególnych rodzajów.
Oznaczenie w statucie osoby komplementariusza jest konieczne z uwagi na fakt, iż jest on ustawowym
reprezentantem spółki i z mocy ustawy prowadzi jej sprawy.
Sprawę reprezentacji spółki przez komplementariusza określa art. 137 Kodeksu spółek handlowych.
– komplementariusz bądź komplementariusze reprezentują spółkę jako jej ustawowi przedstawiciele;
– jeżeli jest więcej niż jeden komplementariusz, spółkę reprezentują wszyscy komlementariusze, chyba
że niektórzy z nich zostali wyraźnie pozbawieni tego prawa;
– nie jest możliwe pozbawienie praw reprezentacji wszystkich komplementariuszy i przekazanie
wykonywania tego prawa akcjonariuszom czy osobom trzecim.
Strona 37 z 49
Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik (art. 138 Kodeksu spółek
handlowych). Nie ma też przeszkód, aby udzielić akcjonariuszowi prokury.
Określenie organizacji walnego zgromadzenia czy rady nadzorczej oznacza wskazanie zasad zwoływania
i procedowania danego organu.
W przypadku, gdy w spółce nie powołano rady nadzorczej (jest to dopuszczalne, gdy liczba akcjonariuszy
jest mniejsza od 25), statutowe określenie jej kompetencji jest bezprzedmiotowe.
Rejestracja spółki komandytowo-akcyjnej
Wniosek o rejestrację spółki komandytowo-akcyjnej
Wpis do KRS jest dokonywany na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu (art. 19
ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).
Zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, wniosek o wpis do rejestru składa się na
urzędowym formularzu. Składając wniosek, wnioskodawca bez wezwania uiszcza opłatę sądową, a jeżeli
wpis podlega ogłoszeniu – również opłatę za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Wniosek złożony z naruszeniem powyższego przepisu podlega zwróceniu bez wzywania do uzupełnienia
braków.
Wysokość opłat za dokonanie wpisu oraz zmiany w KRS określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości
z 17.12.1996 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych, wysokość opłat za
ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym reguluje rozporządzenie Ministra
Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz
podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za
zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia.
Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru (art. 134 § 1 Kodeksu spółek
handlowych). Wniosek o rejestrację spółki komandytowo–akcyjnej obejmuje formularze:
– KRS-W2, w którym zamieszcza się następujące dane:
– firmę spółki;
– siedzibę i adres;
– informacje na temat statutu obejmujące: datę sporządzenia aktu notarialnego, oznaczenie notariusza i
kancelarii notarialnej, numer repertorium;
– informacje o czasie na jaki utworzona jest spółka (jeśli jest oznaczony należy dokładnie określić jaki);
Strona 38 z 49
– informacje o kapitale spółki obejmujące: wysokość kapitału zakładowego, wartość akcji objętych za
aport, łączną liczbę akcji wszystkich emisji, wartość nominalną jednej akcji, kwotowe oznaczenie kapitału
wpłaconego przed zarejestrowaniem spółki
oraz obligatoryjne załączniki:
– KRS-WB – komlementariusze spółki:
– w przypadku komplementariusza będącego osobą fizyczną imię, nazwisko numer ewidencyjny PESEL,
informację czy komplementariusz pozostaje w związku małżeńskim, czy została zawarta małżeńska
umowa majątkowa, czy ustała wspólność majątkowa między małżonkami, czy komplementariusz ma
ograniczoną zdolność do czynności prawnych;
– w przypadku komplementariusza będącego osobą prawną: firmę, numer KRS, numer identyfikacyjny
REGON.
– KRS-WK – w celu ujawnienia sposobu reprezentacji spółki oraz nazwisk wspólników uprawnionych do
reprezentacji spółki.
– KRS-WM –przedmiot działalności określony według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) Polska
Klasyfikacja Działalności stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 20.1.2004 r. w sprawie
Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
Ponadto, do wniosku, w zależności od potrzeb rejestracji konkretnej spółki, mogą być fakultatywnie
dołączone formularze:
– KRS-WK – dodatkowy formularz KRS-WK w przypadku gdy w spółce została powołana rada nadzorcza
służy ujawnieniu danych jej członków;
– KRS-WA – w przypadku gdy w spółce zostały powołane oddziały służy ujawnieniu ich firm oraz siedzib i
adresów;
– KRS-WL – w celu ujawnienia danych prokurentów, w przypadku powołania prokury łącznej należy
określić sposób jej wykonywania;
– KRS-WG – dotyczy emisji akcji i obejmuje nazwę serii akcji, liczbę akcji w serii, informację czy akcje są
uprzywilejowane oraz liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania.
Do wniosku należy dołączyć następujące dokumenty:
– statut spółki;
– akty notarialne o objęciu akcji;
– oświadczenie wszystkich komplementariuszy, że wymagane statutem wpłaty na akcje oraz wkłady
niepieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem;
Strona 39 z 49
– dokument stwierdzający ustanowienie rady nadzorczej (jeśli jest wymagana) z wyszczególnieniem jej
składu osobowego;
– uwierzytelnione notarialne lub złożone przed sędzią lub upoważnionym pracownikiem sądu wzory
podpisów komplementariuszy uprawnionych do reprezentowania spółki;
– uwierzytelnione notarialne lub złożone przed sędzią lub upoważnionym pracownikiem sądu wzory
podpisów prokurentów.
Dokumenty, na których podstawie dokonuje się wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, składa się w
oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach.
Wniosek o rejestrację spółki podpisują komplementariusze zgodnie ze sposobem reprezentacji.
Opłaty
Wniosek o rejestrację spółki komandytowo-akcyjnej w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 1 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r. w
sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych) oraz
– opłata za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenie
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania
oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za
zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Rejestracja zmian
Zmiany danych objętych wnioskiem o wpis spółki komandytowo-akcyjnej do rejestru podlegają
obowiązkowemu zgłoszeniu do rejestru (art. 133 § 2 Kodeksu spółek handlowych). Wniosek taki
składany jest na właściwym formularzu dotyczącym zmian, nie później niż w ciągu 7 dni od zdarzenia
uzasadniającego wpis. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające konkretną zmianę, do
wniosku o wpis zmiany statutu należy oprócz uchwały dołączyć tekst jednolity statutu z uwzględnieniem
wprowadzonych zmian.
Wykaz formularzy dotyczących rejestracji zmian w spółce komandytowo–akcyjnej
KRS-Z2 – obejmuje zmiany: firmy spółki, siedziby i/lub adresu, statutu, czasu trwania spółki, zmian
kapitału: wysokości, wartości akcji objętych za aport, łącznej liczby akcji wszystkich emisji, wartości
nominalnej jednej akcji, kwotowego określenia części kapitału wpłaconego.
Załączniki składane w zależności od konkretnego stanu faktycznego:
– KRS-ZA – oddziały,
– KRS-ZB – komplementariusze,
Strona 40 z 49
– KRS-WG –emisje akcji,
– KRS-ZK – zmiana danych osób uprawnionych do reprezentacji spółki, zmiana sposobu reprezentacji,
zmiana danych członków rady nadzorczej,
– KRS-ZL – zmiana danych prokurentów,
– KRS-ZM – zmiana przedmiotu działalności,
– KRS-ZN – sprawozdanie finansowe i inne dokumenty,
– KRS-ZH – połączenie, podział, przekształcenie spółki,
– KRS-ZY – zgłoszenie numeru identyfikacyjnego RE-GON.
Opłaty
Wniosek o rejestrację zmiany w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r. w
sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych);
– opłata z ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2rozporządzenie
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania
oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za
zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Wniosek o wpis likwidacji
Przyczyny rozwiązania
Rozwiązanie spółki powodują:
– przyczyny przewidziane w statucie;
– uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki;
– ogłoszenie upadłości spółki;
– śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba że statut stanowi
inaczej;
– inne przyczyny przewidziane prawem.
Ogłoszenie upadłości akcjonariusza nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki.
Strona 41 z 49
Zgodnie z art. 150 KSH, do rozwiązania i likwidacji spółki komandytowo-akcyjnej w sprawach
nieuregulowanych w przepisach o tej spółce stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące likwidacji spółki
akcyjnej.
Zatem likwidacja spółki komandytowo-akcyjnej następuje w trybie przepisów art. 461–478 KSH. Jedyny
autonomiczny przepis z zakresu spółki komandytowo-akcyjnej dotyczy wyboru likwidatorów, którymi z
mocy prawa są komplementariusze mający prawo prowadzenia spraw spółki. Nie jest to przepis
bezwzględnie wiążący, wskutek czego funkcja likwidatora może być powierzona innej osobie. Wymaga
to postanowienia statutu lub uchwały walnego zgromadzenia powziętej bezwzględną większością
głosów, za zgodą wszystkich komplementariuszy.
Formularze
Likwidacja powinna być zgłoszona sądowi rejestrowemu na urzędowym formularzu KRS-Z 61 do wniosku
powinny być dołączone formularze:
– KRS-ZR – w celu ujawnienia danych likwidatorów;
– KRS-ZK – w celu wykreślenia danych wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki – w okresie
likwidacji spółkę reprezentują likwidatorzy;
– KRS-ZL – w przypadku, gdy w spółce byli powołani prokurenci, wykreślenie prokurentów – otwarcie
likwidacji powoduje bowiem wygaśnięcie prokury, w okresie likwidacji prokura nie może być
ustanowiona.
Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”.
Do wniosku powinny być dołączone:
– dokument, na podstawie którego następuje otwarcie likwidacji (np. uchwała wspólników, orzeczenie
sądu);
– złożone wobec sądu lub uwierzytelnione notarialnie wzory podpisów likwidatorów.
Do zgłoszenia do rejestru wniosku o otwarciu likwidacji uprawniony i obowiązany jest każdy likwidator.
Opłaty
Wniosek o wpis likwidacji w rejestrze przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r. w
sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych);
– opłata z ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenie
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania
Strona 42 z 49
oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za
zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
Upadłość spółki komandytowo-akcyjnej
Na podstawie art. 45 ust. 1 KrRejSU informacje o ogłoszeniu upadłości z określeniem sposobu jej
prowadzenia oraz o osobie syndyka wpisuje się do rejestru z urzędu po przesłaniu przez sąd
upadłościowy postanowienia w tym zakresie.
Wykreślenie spółki komandytowo-akcyjnej z rejestru
Wniosek o wykreślenie składa się na urzędowym formularzu KRS-X2.
Przyczyny wykreślenia
a) zakończenie postępowania likwidacyjnego
Zakończenie likwidacji następuje z chwilą ściągnięcia wierzytelności spółki, spłaty zobowiązań,
sporządzenia bilansu zamknięcia likwidacji i podziału nadwyżki majątku pomiędzy wspólników.
Do wniosku o wykreślenie powinny być dołączone:
– sprawozdanie likwidacyjne;
– uchwała zgromadzenia wspólników o zatwierdzeniu sprawozdania likwidacyjnego;
– dowód dwukrotnego ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o rozwiązaniu spółki i
otwarciu likwidacji wraz z wezwaniem wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w terminie sześciu
miesięcy od dnia ostatniego ogłoszenia;
– uchwała gromadzenia wspólników o wyznaczeniu przechowawcy ksiąg i dokumentów rozwiązanej
spółki;
– oświadczenie likwidatora, że sprawozdanie likwidacyjne zostało ogłoszone w siedzibie spółki.
Wniosek o wykreślenie składają wszyscy likwidatorzy. Termin na wykonanie tego obowiązku wynosi 7
dni od daty zakończenia likwidacji spółki, zgodnie z art. 22 KrRejSU.
b) ukończenie postępowania upadłościowego
Do wniosku powinno być dołączone prawomocne postanowienie sądu upadłościowego o ukończeniu
postępowania upadłościowego. Sąd może wydać takie postanowienie po zlikwidowaniu, tj. upłynnieniu
całego majątku masy upadłości i dokonaniu podziału między wierzycieli. Wniosek o wykreślenie
podpisuje w tym wypadku syndyk.
c) wykreślenie w wyniku połączenia, przekształcenia, podziału spółki
Strona 43 z 49
Wpisy dotyczące wykreślenia spółek w wyniku połączenia, podziału, przekształcenia są dokonywane z
urzędu. Nie ma jednak przeszkód do złożenia wniosku w tym zakresie. Przedmiotowy wniosek powinien
być złożony na urzędowym formularzu KRS-X2 wraz załącznikiem KRS-ZH, do wniosku powinien być
dołączony odpis postanowienia sądu uzasadniającego wykreślenie spółki.
Opłaty
Wniosek o wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców podlega opłatom:
– wpis (wysokość wpisu określa § 45 ust. 5 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 17.12.1996 r. w
sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych);
– opłata z ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenie
Ministra Sprawiedliwości z 15.4.1996 r. w sprawie organizacji sposobu wydawania i rozpowszechniania
oraz podstawy ustalania ceny numerów Monitora Sądowego i Gospodarczego i wysokości opłat za
zamieszczanie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia).
2. SPÓŁKI KAPITAŁOWE
K.s.h. jako spółki kapitałowe wskazuje spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkę akcyjną.
Istota spółek kapitałowych wyraża się w tym, iż czynnik osobowy – odmiennie niż w przypadku spółek
osobowych – nie odgrywa znaczącej roli. Jak sama nazwa wskazuje – najważniejszy dla istnienia spółki
kapitałowej jest właśnie kapitał, majątek, nie zaś osoby. Innymi słowy, wspólnicy nie mają obowiązku
angażować się bezpośrednio w działalności spółki. Sfera własności oraz sfera zarządzania majątkiem
spółki, prowadzenia jej spraw zostały w spółkach kapitałowych wyraźnie rozdzielone. Wspólnicy – co do
zasady – nie partycypują w zarządzaniu spółką kapitałową, przedmiotowe obowiązki ciążą na specjalnie
do tego powołanych organach spółki. Ponadto, należy podkreślić, iż spółki kapitałowe są osobami
prawnymi i ponoszą wyłączną odpowiedzialność za swoje zobowiązania. Tym samym, wspólnicy nie
odpowiadają za zobowiązania spółki, co jest konsekwencją tego, iż nie uczestniczą w prowadzeniu spraw
spółki.
2.1. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została uregulowana w art. 151-300 k.s.h. Spółka ta może być
utworzona przez jedną lub więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym. Cechą charakterystyczną
przedmiotowej spółki jest to, iż wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie
spółki oraz nie odpowiadają za zobowiązania spółki (w obrocie dopuszczalny jest skrót „sp. z o.o.”).
Kapitał zakładowy spółki musi wynosić co najmniej 5 000 zł. Wartość nominalna udziału nie może być
mniejsza niż 50 zł.
Umowa spółki powinna być zawarta w formie aktu notarialnego oraz powinna określać, m.in. wysokość
kapitału zakładowego, przedmiot działalności spółki, kwestię tego, czy wspólnik może mieć więcej niż
jeden udział, liczbę oraz wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników.
Strona 44 z 49
Zawarcie umowy spółki nie jest wystarczające do jej powstania. Ponadto, konieczne są: wniesienie przez
wspólników wkładów na pokrycie kapitału zakładowego, powołanie zarządu, powołanie rady nadzorczej
lub komisji rewizyjnej, jeżeli jest to wymagane oraz wpis do rejestru.
Co do zasady, wspólnicy mają w spółce równe prawa i obowiązki. Umowa spółki może jednak
przewidywać, iż z niektórymi udziałami związane będą szczególne uprawnienia (np. prawo
do dywidendy, prawo głosu).
Prowadzenie spraw spółki oraz reprezentowanie spółki zostało powierzone zarządowi. W skład zarządu
wchodzi jeden bądź więcej członków, wybieranych spośród wspólników lub spoza ich grona. Co do
zasady, członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników.
Każdy ze wspólników jest uprawniony do kontroli, tj. może przeglądać księgi i dokumenty spółki,
sporządzać bilans dla swego użytku, także żądać wyjaśnień od zarządu.
Umowa spółki może natomiast przewidywać ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, także
obu tych organów. Obowiązek ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej dotyczy spółek,
w których kapitał zakładowy wynosi powyżej 500 000 zł, a wspólników jest więcej niż 25.
Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej
działalności. Ma też prawo wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw
spółki. M.in. rada dokonuje oceny sprawozdań w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami.
Komisja rewizyjna ocenia sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowe.
Wyniki tej oceny są przedstawiane zgromadzeniu wspólników.
Zgromadzenie wspólników podejmuje uchwały w sprawach przewidzianych w k.s.h., m.in. w przypadku
zmiany umowy.
Spółka może być rozwiązana, m.in. w przypadkach przewidzianych w umowie, także w wyniku uchwały
wspólników.
Wpis do właściwego rejestru jest jednym z wymogów powstania spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością. Zgłoszenie do sądu rejestrowego dokonywane jest przez zarząd, a wniosek o wpis
podpisują wszyscy członkowie zarządu.
Zgłoszenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego,
4) określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
5) nazwiska, imiona i adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki,
Strona 45 z 49
6) nazwiska i imiona członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli ustawa lub umowa
spółki wymaga ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej,
7) jeżeli wspólnicy wnoszą do spółki wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności,
8) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
9) jeżeli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma.
Do zgłoszenia spółki należy dołączyć:
1) umowę spółki,
2) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały
przez wszystkich wspólników w całości wniesione,
3) jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę
spółki, dowód ich ustanowienia, z wyszczególnieniem składu osobowego.
Wszelkie zmiany w zakresie powyższych danych, zarząd jest obowiązany zgłosić do sądu rejestrowego.
Z chwilą dokonania wpisu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do właściwego rejestru, spółka
nabywa osobowość prawną. Należy zaznaczyć, iż zgłoszenie do sądu rejestrowego musi nastąpić
w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki. W przeciwnym razie, umowa spółki ulega
rozwiązaniu.
Opodatkowanie
Spółka z o.o. w odróżnieniu od spółek osobowych jest osobą prawną. W konsekwencji, to spółka
na zasadach ogólnych jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Spółka płaci
podatek od dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszt jego uzyskania. Stawka obowiązująca to
19 %. Ponadto, dochód spółki podlega opodatkowaniu podatkiem od wypłacanych wspólnikom
dywidend. W związku z powyższym, spółka z o.o. podlega podwójnemu opodatkowaniu. Jeżeli jednak
spółka przeznaczy zysk na kapitał zapasowy czy rezerwowy, nie następuje podwójne opodatkowanie,
gdyż płaci ona wówczas wyłącznie podatek dochodowy od osób prawnych.
Udziałowcy w spółce z o.o. płacą podatek dochodowy od dywidendy. Opodatkowaniu podlega samo
objęcie udziałów w spółce z o.o. za wkład niepieniężny inny niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana
część.
Spółka z o.o. prowadzi pełną księgowość.
2.2. SPÓŁKA AKCYJNA
Strona 46 z 49
Spółka akcyjna została uregulowana w art. 301-490 k.s.h. Może być założona przez jedną lub więcej
osób. Firma spółki akcyjnej może być obrana dowolnie, powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie
„spółka akcyjna”. W obrocie dopuszczalne jest stosowanie skrótu „S.A.”.
Aktem założycielskim jest statut sporządzony w formie aktu notarialnego. Osoby, które podpisują statut
są założycielami spółki. Statut powinien zawierać m.in. określenie przedmiotu działalności, wysokość
kapitału zakładowego, wartość nominalną akcji, liczbę akcji poszczególnych rodzajów, liczbę członków
zarządu oraz rady nadzorczej.
Za zobowiązania spółki odpowiada sama spółka całym swoim majątkiem. Akcjonariusze nie odpowiadają
za zobowiązania spółki. Są zobowiązani jedynie do świadczeń przewidzianych w statucie.
Do powstania spółki akcyjnej wymagane są nie tylko podpisanie statutu, ale również zawiązanie spółki
(czyli objęcie wszystkich akcji), wniesienie wkładów na pokrycie kapitału zakładowego, ustanowienie
zarządu oraz rady nadzorczej, wpis do rejestru.
Kapitał zakładowy spółki dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Powinien on wynosić
co najmniej 100 000 zł. Wartość nominalna akcji nie może być natomiast niższa niż jeden grosz.
Pojęcie akcji nie jest jednoznaczne i może być rozumiane na trzy sposoby:
- jako część kapitału zakładowego;
- ogół praw i obowiązków odnoszących się do akcjonariusza;
- jako papier wartościowy.
Wyróżnia się m.in. akcje imienne oraz na okaziciela. Akcje imienne – jak sama nazwa wskazuje – są
przyznawane konkretnej osobie – tzn. jej imię oraz nazwisko widnieją na dokumencie.
Reprezentowanie spółki oraz prowadzenie jej spraw zostało powierzone zarządowi. Zarząd składa się
z jednego albo większej liczby członków, powoływanych oraz odwoływanych przez radę nadzorczą.
W skład zarządu mogą wchodzić akcjonariusze, aczkolwiek nie jest to obowiązkowe.
Ponadto, w spółce akcyjnej ustanawia się radę nadzorczą, która sprawuje stały nadzór na działalnością
spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Organ ten, m.in. dokonuje oceny sprawozdań zarządu
z działalności spółki w zakresie ich zgodności z księgami oraz dokumentami. Rada nadzorcza składa się
z co najmniej trzech członków, powoływanych oraz odwoływanych przez walne zgromadzenie.
Najwyższą władzę w spółce akcyjnej sprawuje walne zgromadzenie, w którym akcjonariusze mogą
uczestniczyć oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocników. Do kompetencji walnego
zgromadzenia należy, na przykład rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdania zarządu z działalności
spółki oraz sprawozdania finansowego. Należy podkreślić, iż akcja daje prawo do jednego głosu
na walnym zgromadzeniu.
Rozwiązanie spółki akcyjnej może nastąpić m.in. w wyniku uchwały walnego zgromadzenia.
Spółka akcyjna uzyskuje osobowość prawną wraz z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego. Zgłoszenia
zawiązania spółki akcyjnej do sądu rejestrowego dokonuje zarząd. Wszyscy członkowie zarządu
podpisują wniosek o wpis spółki do rejestru.
Strona 47 z 49
Zgłoszenie spółki akcyjnej do sądu rejestrowego powinno zawierać:
1) firmę, siedzibę i adres spółki albo adres do doręczeń,
2) przedmiot działalności spółki,
3) wysokość kapitału zakładowego, liczbę i wartość nominalną akcji,
4) wysokość kapitału docelowego, jeżeli statut to przewiduje,
5) liczbę akcji uprzywilejowanych i rodzaj uprzywilejowania,
6) wzmiankę, jaka część kapitału zakładowego została pokryta przed zarejestrowaniem,
7) nazwiska i imiona członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki,
8) nazwiska i imiona członków rady nadzorczej,
9) jeżeli akcjonariusze wnoszą wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności,
10) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
11) jeżeli statut wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki - oznaczenie tego pisma,
12) jeżeli statut przewiduje przyznanie uprawnień osobistych określonym akcjonariuszom lub
tytuły uczestnictwa w dochodach lub majątku spółki niewynikające z akcji - zaznaczenie tych
okoliczności.
Wszelkie zmiany w zakresie powyższych danych, należy zgłosić do sądu rejestrowego.
Do zgłoszenia spółki należy m.in. dołączyć:
1) statut,
2) akty notarialne o zawiązaniu spółki i objęciu akcji,
3) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wymagane statutem wpłaty na akcje oraz wkłady
niepieniężne zostały dokonane zgodnie z prawem,
4) potwierdzony przez bank lub firmę inwestycyjną dowód wpłaty na akcje, dokonanej
na rachunek spółki w organizacji,
5) dokument stwierdzający ustanowienie organów spółki z wyszczególnieniem ich składu
osobowego,
6) zezwolenie lub dowód zatwierdzenia statutu przez właściwy organ władzy publicznej, jeżeli są
one wymagane do powstania spółki.
Opodatkowanie
Strona 48 z 49
Spółka akcyjna, podobnie jak spółka z o.o. jest osobą prawną. W związku z powyższym, spółka płaci
podatek dochodowy od osób prawnych (CIT). Spółka akcyjna może być podatnikiem VAT.
Należy też zaznaczyć, iż spółka akcyjna prowadzi pełną księgowość.
Strona 49 z 49