Autoreferat Maria Miczyńska – Kowalska, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Agrobioinżynierii. Zdobyte wykształcenie 1. 1999 rok – uzyskany stopień naukowy doktora socjologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Nauk Społecznych –na podstawie rozprawy pt. Idea wyzwolenia pracy najemnej w publikacjach autorów katolickich z okresu dwudziestolecia międzywojennego w Polsce, napisanej pod kierunkiem ks. prof. Franciszka Janusza Mazurka. 2. 1994 rok –ukończone studia w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Nauk Społecznych. Uzyskany stopień zawodowy mgr socjologii –na podstawie pracy magisterskiej pt. Uzasadnienie prawa do posiadania własności według prof. Czesława Strzeszewskiego, napisanej pod kierunkiem ks. prof. Franciszka Janusza Mazurka. Przebieg pracy zawodowej 1. 2000 – 2004, Wydział Filozofii i Socjologii UMCS Zakład Socjologii Gospodarki i Organizacji, stanowisko adiunkt. 2. 2004-2013, Katedra Mikrostruktur i Współczesnych Teorii Socjologicznych, Instytut Socjologii KUL, stanowisko adiunkt. 3. 2013, Wydział Agrobioinżynierii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Tytuł osiągnięcia naukowego stanowiącego przedmiot habilitacji Cykl prac z zakresu aksjologii w obszarze problematyki konsumpcji, rodziny, socjalizacji, „przewartościowania wartości” oraz dekonstrukcji rzeczywistości w społeczeństwie ponowoczesnym w odniesieniu do koncepcji postmodernizmu. 1 Prace wchodzące w skład osiągnięcia naukowego 1. M. Miczyńska – Kowalska, 2008, Konsumpcyjny charakter rodziny w społeczeństwie ponowoczesnym, [w:] W. Muszyński, E. Sikora, [red.], Małżeństwo i rodzina w ponowoczesności. Szanse – zagrożenia – patologie, Wydaw. A. Marszałek, Toruń 2008, s. 133-142. 2. M. Miczyńska – Kowalska, 2009, Przemiany cywilizacyjne współczesnego świata. Człowiek i kultura w postmodernizmie, S. Partycki, [red.] E-gospodarka, espołeczeństwo w Europie Środkowej i Wschodniej, t. 2. Wyd. KUL, Lublin 2009, s. 129-134. 3. M. Miczyńska – Kowalska, 2009, Konsument i jego tożsamość w społeczeństwie ponowoczesnym, [w:] W. Muszyński, [red.], Nowy wspaniały świat? Moda, konsumpcja i rozrywka jako nowe style życia, Wyd. A. Marszałek, Toruń 2009, s. 206-219. 4. M. Miczyńska – Kowalska, 2010, Rodzina w procesie przekazywania wartości i kształtowania stylów życia, [w:] W. Muszyński [red.], Wartości w rodzinie: ciągłość i zmiana, Wyd. A. Marszałek, Toruń 2010, s. 75-85. 5. M. Miczyńska – Kowalska, 2011, Zjawiska i procesy związane z traumą kulturową w eksplikacji współczesnych socjologów, [w:] A. Widera - Wysoczańska, A. Kuczyńska, [red.], Interpersonalna trauma mechanizmy i konsekwencje, Difin, Warszawa, s. 6476. 6. M. Miczyńska – Kowalska, 2011, Konsumpcja formą społecznego komunikowania upodobań i tożsamości jednostki, [w:] J. Szulich-Kałuża, L. Dyczewski, R. Szwed, [red.], Tożsamość i komunikacja, Wyd. KUL, Lublin, s. 53-64. 7. M. Miczyńska – Kowalska, 2012, Postmodernistyczny kryzys kultury i jego krytyka, [w:] S. Partycki [red.], Kryzys finansowy. Przebieg i skutki społeczno-gospodarcze w Europie Środkowej i Wschodniej, t. 2. Wyd. KUL, Lublin, s. 375-387. 8. M. Miczyńska – Kowalska, 2012, Moralność i religia w ponowoczesności, [w:] A. Szafrański [red.], Ku prywatyzacji religii, Wydawnictwo KUL, Lublin, 2013, s. 133151 9. M. Miczyńska-Kowalska, 2012, Człowiek i świat wartości w społeczeństwie informacyjnym, [red.] A. Baczyński, M. Drożdż, Wartości w mediach – z dolin na szczyty, Wydawnictwo BIBLOS, Kraków2012, s. 39-59. 10. M. Miczyńska – Kowalska, 2012, Socjalizacja w społeczeństwie ponowoczesnym, Wydawnictwo KUL, Lublin – monografia. 11. M. Miczyńska – Kowalska, 2013, Wartości w postmodernizmie. Koncepcja dekonstrukcji rzeczywistości społecznej - analiza krytyczna. Wydawnictwo KUL, Lublin – monografia. 2 Wkład osiągnięcia naukowego w rozwój socjologii jako nauki: W swoim dorobku naukowym wskazuję, że konsumpcja staje się dominującą tendencją współczesnych społeczeństw wysoko rozwiniętych; konsumowanie dóbr i usług zostaje podniesione do rangi regulatora życia społecznego, mechanizmu napędzającego system gospodarczy, a konsumpcjonizm w społeczeństwie ponowoczesnym wyznacza wartości, normy oraz styl życia. Zaznaczam, że konsumpcja w społeczeństwie ponowoczesnym (w którym następuje relatywizacja wartości) staje się ważniejsza od pracy ludzkiej. Sama zaś praca, którą zaczęto się szczególnie interesować pod koniec XX wieku w kontekście roli zasobów ludzkich w zarządzaniu, niekoniecznie podlega humanizacji, ponieważ zjawisko dehumanizacji pracy stale jest obecne w świecie biznesu. Wartości tradycyjne w społeczeństwie ponowoczesnym w coraz mniejszym stopniu wyznaczają zachowania jednostek. Wartości instrumentalne nabierają znaczenia priorytetowego. Następuje hedonistyczne nastawienie do życia, indywidualizacja społeczeństwa oraz występuje pluralizm wartości. W społeczeństwie ponowoczesnym rośnie znaczenie konsumpcji dóbr i usług. W swoich publikacjach poddaję analizie ponowoczesne społeczeństwo konsumenckie, które charakteryzuje się nie prymatem pracy jako wartości (jak to miało miejsce w społeczeństwie przemysłowym), ale prymatem konsumpcji. W związku z tym, że wartość konsumpcji społeczeństwa postmodernizmu, na ponowoczesnego niej skupiam swoją jest w uwagę. centrum zainteresowania Postmodernizm dokonuje „przewartościowania wartości”. Dlatego zwracam uwagę na rolę socjalizacji, w tym rolę rodziny w wychowaniu młodego pokolenia „do wartości”. Podkreślam także, że postmodernizm stoi w sprzeczności w stosunku do socjologii klasycznej, jak również, że w koncepcji postmodernistycznej następuje dezintegracja systemu społecznego. W ostatniej monografii Wartości w postmodernizmie. Koncepcja dekonstrukcji rzeczywistości społecznej – analiza krytyczna wydobywam „kształt” postmodernistycznej rzeczywistości społecznej wyznaczanej przez wartości i kulturę oraz koncepcję człowieka. Moim wkładem w rozwój socjologii jako dyscypliny naukowej jest analiza koncepcji postmodernistycznej; wydobycie „kształtu” postmodernistycznej rzeczywistości społecznej; zestawienie koncepcji postmodernizmu, który neguje tradycyjne myślenie socjologiczne, a przede wszystkim przeczy celowi nauki – wykryciu logiki społeczeństwa, w odniesieniu do socjologii klasycznej i wybranych współczesnych teorii socjologicznych - jako przeciwwagi dla postmodernistycznych poglądów; analiza społeczeństwa ponowoczesnego przez pryzmat wartości, w tym wartości konsumpcji, która staje się wartością dominującą. 3 Praca naukowa i zainteresowania badawcze Dorobek naukowy, który chcę wykazać jako istotny z punktu widzenia całokształtu mojej pracy naukowej składa się z 3 monografii, 69 pozycji wydawniczych w monografiach i czasopismach oraz zagranicznych materiałach konferencyjnych, w tym 10 pozycji w języku rosyjskim i 4 w języku angielskim. Wydałam też 3 artykuły w czasopismach o zasięgu krajowym „wyżej punktowanych”. Czwarty ukaże się drukiem w 2014 r. w „Zarządzaniu kulturą”. W 2014 zostaną także wydane kolejne moje artykuły: jeden w języku angielskim, we włoskim czasopiśmie „Dike Kai nomos” oraz 2 pozycje w Rocznikach Nauk Społecznych KUL Jana Pawła II. Pracę magisterską i doktorską pisałam pod kierunkiem ks. prof. Franciszka Mazurka. Magisterium było poświęcone tematyce z zakresu etyki gospodarczej. Tytuł pracy to: Uzasadnienie prawa do posiadania własności według prof. Czesława Strzeszewskiego. Natomiast doktorat poświęcony został problemowi wyzwolenia pracy najemnej. Jego tytuł: Idea wyzwolenia pracy najemnej w publikacjach autorów katolickich z okresu dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Zagadnienia społeczno-gospodarcze, związane z sytuacją pracowników interesowały mnie od początku mojej pracy naukowej. Praca ludzka ma podstawowe znaczenie dla życia gospodarczego, jak również dla każdego człowieka. Posiada ona wielowymiarową wartość. Można wskazać jej wymiar antropologiczny, społeczny, gospodarczy, kulturowy oraz moralny. Wiek XIX w Europie jest początkiem okresu związanego z szybkim rozwojem industrializacji. Pod koniec XIX wieku sytuacja pracowników najemnych była tragiczna. Konflikt miedzy kapitałem a pracą pogłębiał się, Społeczeństwo było wewnętrznie skłócone. Brak było poszanowania praw i godności robotników; występowało odhumanizowanie pracy w ramach przedsiębiorstwa, jak również całego ładu społeczno-gospodarczego. Gospodarka kapitalistyczna, która doprowadziła do takiego stanu rzeczy ukazała swą niedoskonałość. Pojawiła się kwestia społeczna uwarunkowana przyczynami: gospodarczymi, ideologicznymi oraz moralnymi. Kapitalizm pokazał wiele nieprawidłowości w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym. Źródłem tych zjawisk było hołdowanie m.in. zasadom materialistycznym i indywidualistycznym. Prowadziło to w konsekwencji do rozbicia społecznego i walki klas. Cenionymi wartościami w społeczeństwie industrialnym stały się wiedza, nauka, szczęście itp. W moim dorobku naukowym znajdują się więc artykuły 4 podejmujące wyżej wskazane zagadnienia, dotyczące zarówno kwestii koncepcji uwłaszczenia pracowników najemnych przez akcjonariat pracowniczy, jak również korporacjonizmu jako formy ustroju społeczno-gospodarczego państwa (Realizacja koncepcji uwłaszczenia pracowników najemnych przez akcjonariat pracowniczy w publikacjach autorów współczesnych, Zamość 2000, Korporacjonizm jako forma ustroju społeczno-gospodarczego państwa i jego aktualność, Zamość 2001, )Employee Stock ownership and its role in worker emancipation, Cosenza 2012). Wyzwolenie ludzi pracy, jak wskazuję w publikacjach, może nastąpić poprzez upowszechnienie własności. Podmiotami posiadania są jednostka ludzka, rodzina, grupy pośrednie, spółdzielnie akcjonariat pracy i państwo. Własność prywatna nie wyklucza innych form własności. Prawu do posiadania własności w ujęciu Czesława Strzeszewskiego poświęciłam m.in. rozdział w Księdze pamiątkowej poświęconej profesorowi. W 2002 r. Z kolei korporacjonizm należy uznać za najskuteczniejszy sposób wyzwolenia ludzi pracy; przezwyciężenia proletaryzmu. Posiada on cechy personalistyczne, podkreśla godność pracy jako czynności wykonywanej przez osobę. Przy uwłaszczeniu pracy najemnej dużą rolę odgrywają związki zawodowe. Na temat związków zawodowych, ich genezy sięgającej XVIII i XIX –wiecznej kwestii społecznej piszę w rozdziale Katolickiej Nauki Społecznej, wydanej w Katowicach w 2003. Wskazuję na jej zróżnicowanie wynikające z różnej świadomości jego członków oraz różnorodny stosunek do sposobu rozwiązywania kwestii społecznych. Próbuję określić i wyjaśnić podstawowe cechy związków zawodowych: niezależność i samorządność. Zwracam też uwagę na funkcje wychowawcze i oświatowe związków zawodowych. Idea wyzwolenia pracy najemnej jest wciąż aktualna. W ramach Unii Europejskiej dla realizacji zasad wolności i sprawiedliwości społecznej posłużono się bowiem ideami głoszonymi przez teoretyków korporacjonizmu. W kontekście warunków, w których znajdowała się Polska w wieku XIX, w sytuacji zaborów i ciężkich warunków społecznogospodarczych, podjęłam więc temat regionalizmu polskiego. W jednym z artykułów omawiam sytuację Polski po 1989 roku i wskazuję w nim na przeobrażenia w społecznej, kulturalnej, politycznej jak i ekonomicznej sferze, a tym samym pokazuję zbieżności dążeń demokratycznego państwa z założeniami współczesnego regionalizmu (artykuł: Polski system gospodarki rynkowej w kontekście integracji ze strukturami Unii Europejskiej, Katowice 2002 ). W tym kontekście koncentruję się na regionach ekonomicznych, jako części państwa i ich rozwoju. W nawiązaniu do problematyki regionalizmu podejmuję także zagadnienie współczesnej specyfiki regionalizmu w Polsce (artykuł w języku rosyjskim Sowremiennyj 5 regionalizm Polszi w uslowiach globalizacji, Homel 2002, a wcześniej podobną problematykę podejmowałam w artykule Specifika polskogo regionalizma, Homel 2001 r.). Zastanawiam się jakiej formy państwa oczekuje społeczeństwo polskie; jak dużo potrzeba ingerencji państwa w życie społeczno-gospodarcze. Odpowiedź nie jest jednoznaczna. Okres transformacji systemowej w Polsce, można ujmować wielopłaszczyznowo, nie tylko w obszarze politycznych, gospodarczym, ale również społeczno-kulturowym. Polska dokonując modernizacji posługuje się modelem imitacyjnym w stosunku do społeczeństw zachodnich. W związku z tym, że konsumpcja staje się dominującą tendencją w społeczeństwach wysoko rozwiniętych (następuje przejście od społeczeństwa industrialnego do postindustrialnego , różnie nazywanego przez współczesnych myślicieli, np. społeczeństwo konsumpcyjne). Konsumpcjonizm zostaje więc przeze mnie uwypuklony jako podstawowy regulator życia społecznego, mechanizm napędzający system gospodarczy oraz jako wyznacznik wartości, norm, jak również stylu życia. Podkreślam, że współcześnie w społeczeństwie następuje relatywizacja wyznawanych wartości. „Problem” Polski w tej sytuacji, polega na szukaniu „złotego środka” pomiędzy otwarciem się na nowości w dziedzinie gospodarki, polityki oraz kultury a obroną swej niezależności i odrębności regionalnej. Podejmując problematykę regionalizmu wskazuję, że w warunkach globalizacji należy dostrzegać potrzebę istnienia regionów. Cechą charakterystyczną współczesnego regionalizmu gospodarczego jest tworzenie regionów przekraczających bariery granic państwowych. Nawiązując do problematyki rozwoju regionalnego poruszam także zagadnienie polskiej polityki strukturalnej w aspekcie integracji z UE. Wskazuję, że w Polsce istnieje wiele barier w rozwoju regionów. Regiony te różnią się m. in. jakością siły roboczej nowoczesnością infrastruktury transportowej i komunikacyjnej, majątkiem trwałym, funkcjonowaniem systemu instytucjonalnego. W kontekście akcesji do struktur UE dla dobrze rozwiniętych regionów otwiera się zatem perspektywa szybszego wzrostu, natomiast regionom słabiej rozwiniętym, charakteryzujących się słabą infrastrukturą, położonym dalej od głównych szlaków komunikacyjnych, pozbawionych prężnych przedsiębiorstw, bez pomocy zewnętrznej grozi pogłębiające się ubóstwo i bezrobocie. W latach 2000-2004 podjęłam problematykę związaną z szeroko rozumianą gospodarką, moja uwaga koncentrowała się również na organizacjach gospodarczych zatrudniających ludzi (jako że problem pracy i pracowników był mi zawsze bliski chciałam przyjrzeć się szeroko rozumianym warunkom, w jakich funkcjonują współczesne organizacje i jakie dają możliwości pracy). Interesują mnie więc przede wszystkim przemiany współczesnych organizacji opierające się na postępie naukowo-technicznym i 6 technologicznym oraz wpływ zmian adaptacyjnych organizacji, wynikający z turbulencji otoczenia na sytuację pracowników. W zaprezentowanym kontekście powstały publikacje podejmujące problemy wcześniej już sygnalizowanego procesu globalizacji, z tym jednak, że moja uwaga koncentruje się na globalizacji w wymiarze gospodarczym W publikacjach podkreślam, że wraz z postępującymi zmianami otoczenia, organizacje szukają sposobów na podniesienie swojej efektywności i konkurencyjności. Przedsiębiorstwa budują swoją strategię rozwoju i konkurencji biorąc pod uwagę aktualny i przyszły stan otoczenia, jak również własne możliwości wykorzystania tworzonych przez otoczenie szans i przeciwdziałania zagrożeniom. W świecie biznesu zaczyna się liczyć informacja (za sprawą komputera), która staje się czynnikiem determinującym sprawność organizacji. Współczesną gospodarkę charakteryzuje więc proces globalizacji, rozwój technologii informacyjnych, rosnąca kooperacja, zmienność rynku, skrócenia życia produktu etc. W związku z zaistniałymi warunkami, w których funkcjonują organizacje, aby mogły adaptować się do zmian, muszą one rozwijać nowoczesne formy organizacyjne oraz implementować współczesne metody zarządzania. Wiele przedsiębiorstw wprowadza nowe formy w zarządzaniu, m.in. organizacja inteligentna, wirtualna. Bazują one na wiedzy, i pracownikach wiedzy nastawionych na ciągłe uczenie się. Swoją uwagę w poszczególnych artykułach koncentruję na wiedzy, która współcześnie stanowi o sukcesie przedsiębiorstwa oraz na technologiach informacyjnych. W warunkach zmiennego i dynamicznego otoczenia ważną rolę w systemie zarządzania wiedzą odgrywają: systemy i metody pomiaru efektywności wykorzystania wiedzy i kapitału intelektualnego; kultura organizacyjna zorientowana na ludzi oraz technologia. Podkreślam, że technologie informacyjne wpływają na strukturę i styl zarządzania firm. Wskazuję na znaczenie jakości, a tym samym wdrażanie zarządzania przez jakość. Koncentruję się na wykorzystaniu nowoczesnych koncepcji zarządzania w działalności innowacyjnej przedsiębiorstwa (m. in. artykuły: Wiedza jako podstawa sukcesu przedsiębiorstwa XII wieku, Wałbrzych 2002; Rola systemów informacyjnych w nowej ekonomii, Łomża 2002, Izmienienija w funkcionirowaniuju sowremennoj organizacji Homel 2002, Wykorzystanie nowoczesnych koncepcji zarządzania w działalności innowacyjnej przedsiębiorstwa, Wrocław 2005;Organizacja wirtualna jako elastyczna forma zatrudnienia pracowników w dobie społeczeństwa wiedzy, Lublin 2007) Współcześnie podkreśla się znaczenie strategicznego zarządzania procesami logistycznymi (Logistyka a jakość zarządzania organizacji XXI wieku, Zielona Góra 2002). Logistyka bowiem stanowi czynnik oraz mechanizm wzrostu efektywności. W związku z tym eksponuję zastosowanie osiągnięć informatyki i zaawansowania technologicznego w funkcjonowaniu systemów logistycznych 7 w przedsiębiorstwie i pomiędzy przedsiębiorstwami. Wiele firm podejmuje decyzję o przekształceniu struktury organizacyjnej. Współczesne otoczenie wymaga od organizacji większej elastyczności struktur, którego celem jest lepsze dostosowanie do technologii produkcji oraz otoczenia zewnętrznego. Nowy typ organizacji, oparty na wykorzystaniu technologii informacyjnych posiada ogromne możliwości doboru optymalnej struktury organizacyjnej. W artykule poświęconym organizacji T-form (Organizacja T-form , Wrocław 2002) charakteryzuję ten nowy typ organizacji. Alianse strategiczne firm stanowią współcześnie również o przewadze konkurencyjnej, dlatego ta problematyka znalazła się także w centrum moich analiz naukowych (Alianse strategiczne firm -teoria i praktyka, Wałbrzych 2002). Współcześnie w biznesie spotykamy się z fuzjami firm handlowych on-line z firmami tradycyjnymi. Tak więc problematyka ta została dołączona do obszaru podejmowanych przeze mnie zagadnień. W artykule poświęconym ewolucji nowych form organizacji w społeczeństwie i gospodarce sieciowej (Ewolucja nowych form organizacji w społeczeństwie i gospodarce sieciowej, Wrocław 2002) wskazuję, że współczesne organizacje muszą być zorientowane na klienta, a tym samym mocno przekonane do marketingu. Współczesny konsument chce być bowiem traktowany w sposób indywidualny, co umożliwia rozwój nowoczesnych technologii informacyjnych. Problemowi marketingu opartego na wykorzystaniu osiągnięć IT , marketingowi w Internecie poświęcam kolejne publikacje (m.in. Marketing w warunkach globalizacji, Zielona Góra 2004. Coraz częściej jako kapitał stanowiący o sukcesie organizacji wskazuje się zasoby ludzkie. Dlatego też kiedy mówimy o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa nie można pominąć pracowników, od których w głównej mierze zależy sukces (m.in. artykuły: Zasoby ludzkie w społeczeństwie informacyjnym, Kraków 2004; Zasoby ludzkie w strategii zarządzania przedsiębiorstwem, Zielona Góra 2003) Obecnie twierdzi się bowiem, że zasoby ludzkie stanowią podstawę sukcesu, bądź porażki firmy. Zasoby ludzkie stanowią zatem punkt wyjścia moich rozważań w ramach problematyki zmian adaptacyjnych współczesnych organizacji w kontekście, z jednej strony traktowania pracowników jako cennego nabytku, a więc jako wartości, a drugiej strony zwracam uwagę na ich problemy związane z utratą bezpieczeństwa socjalnego. Tradycyjnie zasoby ludzkie postrzegane były jako źródło kosztów, które należy zmniejszać oraz wydajności, którą należy zwiększać. Współcześnie jednak mówi się o kapitale ludzkim jako o czynniku decydującym o możliwości odniesienia sukcesu rynkowego. Dlatego też zarządzanie zasobami ludzkimi wymaga zintegrowania ze strategią przedsiębiorstwa i włączenia się całej kadry kierowniczej. Przedsiębiorstwa wykorzystują potencjał intelektualny pracowników w tworzeniu produktów i usług. W publikacjach poświęconym zasobom ludzkim, wskazuję, że na kapitał ludzki 8 składają się umiejętności, wiedza oraz motywacje pracowników i menedżerów. Obecnie podkreśla się, że liczą się bardziej umiejętności w zakresie sprawności społecznej, aniżeli umiejętności techniczne, czy administracyjne. Edukacja społeczeństwa informacyjnego wymaga określenia zupełnie nowego „sensu kształcenia”. Wykształcenie w społeczeństwie informacyjnym opiera się głównie na umiejętności niezbędnej do funkcjonowania człowieka w zmiennym i niepewny otoczeniu, w świecie ryzyka. Obecnie strategiczne zarządzanie zasobami ludzkimi stanowi sposób na rozwiązywanie problemów związanych z procesem globalizacji. Ludzie postrzegani są jako aktywa, podstawowy kapitał firmy. W jednym z artykułów (Człowiek i organizacja w społeczeństwie sieci, Lublin 2011) zwracam uwagę na znaczenie emocji w procesie zarządzania; ich zasadniczą funkcją jest dostarczanie informacji partnerom interakcji. Umiejętność posługiwania się emocjami można sprowadzić do rozpoznawania i konstruowanego wykorzystania emocji innych ludzi. Ta umiejętność jest ważna, gdy menedżer jest odpowiedzialny za efektywność grupy. Musi być on dobrym znawcą uczuć, aby móc motywować pracowników do realizacji zamierzonych celów organizacji. W sytuacji społeczeństwa współczesnego nasyconego niepewnością, lękiem, czy niepokojem ważne jest, aby kierownicy o wysokiej świadomości emocjonalnej (posiadający świadomość własnych wartości i celów) umieli kierować wartościami i tym samym przyczyniali się do motywacji pracowników. Zmiany strategii firm związane z adaptacją do turbulentnego otoczenia wiążą się z reorganizacją przedsiębiorstw, które z jednej strony zakładają podstawowe znaczenie kapitału ludzkiego, z drugiej strony pozbawiają pracowników podstawowego bezpieczeństwa związanego przede wszystkim z utrzymaniem pracy. Człowiek posiada prawo do pracy i do wykształcenia. Współcześnie oczekuje się, że edukacja i doskonalenie kwalifikacji zawodowych rozwiną przydatność do zatrudnienia. Jednak pojawia się problem dostępności kształcenia, a więc równości szans jednostek. Brak pracy w skali indywidualnej prowadzi do biedy, a w skali społecznej rodzi bunt i frustrację, jak również poszerza skale patologii społecznych. W napisanych przeze mnie artykułach znajdują się więc również zagadnienia poświęcone pracy i bezrobociu (m. in. artykuły: Praca jako droga realizacji prawa do posiadania własności w warunkach polskich, Łomża 2001; Bezrobocie jako jeden z aspektów różnicującego się społeczeństwa transformacyjnego, Rzeszów 2003-4; Problemy pracy i bezrobocia absolwentów w Polsce na progu XXI wieku w kontekście integracji ze strukturami UE, Łomża 2003; Probliemy bezraboticy w Polsze, Daugavpils 2004; Zagadnienie pracy ludzkiej. Aktualność przesłania Jana Pawła II w dwadzieścia lat po wizycie papieża na KUL, Lublin 2008). Praca bowiem może być rozpatrywana jako droga realizacji prawa do posiadania własności, a więc wyzwolenia 9 pracowników najemnych. Praca we współczesnym społeczeństwie, określanym jako informacyjne stawia przed pracownikami nowe wyzwania. Ten temat podejmuję także w jednym z artykułów poświęconemu kapitałowi ludzkiemu w społeczeństwie informacyjnym (Kapitał ludzki w społeczeństwie informacyjnym, Kraków 2004). Podkreślam w nim znaczenie wiedzy i wykształcenia. Jednak nie chodzi tu tylko o wykształcenie specjalistyczne, ale także umiejętność komunikowania się, zdolności analitycznych pracowników, umiejętności przewidywania oraz podejmowania decyzji. Społeczeństwo informacyjne otwiera nowe możliwości dla pracowników, ale może stanowić również zagrożenie. Dostęp do nowoczesnych technologii informacyjnych i ich umiejętność obsługi stanowi współcześnie jedną z przyczyn nierówności społecznych oraz nierównych szans na pozyskanie i utrzymanie pracy. Bezrobocie współcześnie należy do najbardziej palących problemów społecznogospodarczych na całym świecie. W artykule Humanizacja czy dehumanizacja pracy na progu XXI wieku, (Płock 2003) zastanawiam się więc nad sytuacją współczesnych pracowników. Zwracam uwagę na cechy charakteryzujące współczesnych pracowników, określanych przez P. Druckera pracownikami wiedzy oraz na czym polega humanizacja pracy w organizacji uczącej się. Prezentuję także organizację wirtualną jako elastyczną formę zatrudnienia pracowników, w tym pokazuję korzyści telepracy, które można zaliczyć po stronie firmy oraz pracownika. Wskazuję też na oczekiwania ze strony pracodawcy w stosunku do pracowników społeczeństwa informacyjnego oraz zagrożenia, które pojawiają się przed pracownikami, a które wynikają m. in. z ograniczonych możliwości uczenia się, alienacji pracy, rozwój nowoczesnych technologii informacyjnych, zagrożenie zwolnieniami ze względu na restrukturyzację organizacji, stres etc. Problem pracy i bezrobocia absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych podejmuję w odrębnych, wyżej wskazanych artykułach. W odniesieniu do zagadnienia pracy i bezrobocia, wskazuję próby instytucjonalnych rozwiązań tego problemu w ramach globalnej polityki społecznej UE. Komisja Europejska zwraca bowiem szczególną uwagę na rozwój człowieka. Kształcenie i doskonalenie zawodowe realizowane jest w ramach UE w wielu programach. Ich głównym celem jest dopasowanie systemu kształcenia do potrzeb pracodawców. Paralelnie do zainteresowań skoncentrowanych na organizacji, jej rozwoju i adaptacji do otoczenia, moja uwaga koncentruje się na zagadnieniu konsumpcji i marketingu. Jest to podyktowane faktem, że to konsument w ostatecznym rozrachunku decyduje o sukcesie, bądź porażce firmy handlowej, czy usługowej. Tak więc współczesne organizacji, aby mogły odnosić sukcesy muszą w centrum stawiać klienta i jego potrzeby. Nastąpiło przejście od społeczeństwa industrialnego do postindustrialnego, często określanego mianem 10 społeczeństwa konsumpcyjnego. To konsumpcja współcześnie, a nie produkcja staje się wyznacznikiem nowej formacji społecznej. Tym samym moje zainteresowania naukowe ukierunkowują się w stronę zachowań konsumenckich i ich uwarunkowań, potrzeb konsumentów i uznawanych przez nich wartości. W 2004 roku zostaje wydana moja monografia zatytułowana Zachowania konsumenckie, determinanty ekonomiczne zachowań konsumentów w okresie transformacji systemowej w Polsce; kształtowanie wzorca nowego konsumenta – konsumenta wirtualnego w Polsce na tle trendów światowych. Celem jej jest ukazanie zmian w zachowaniach konsumenckich Polaków w okresie transformacji systemowej i ich uwarunkowań związanych z sytuacją ekonomiczną, wpływem kultury zachodniej, „przewartościowaniem wartości”, procesem globalizacji i rozwojem nowoczesnych technologii informacyjnych oraz nowych kierunków przemian w organizacji i w marketingu. Problematyka podjęta przeze mnie na etapie pracy na UMCS domagała się wpisania jej we współczesne teorie socjologiczne. Zainteresowałam się współczesnymi teoriami socjologicznymi, a zwłaszcza postmodernizmem. Powstał więc projekt napisania książki: Wartości w postmodernizmie. Koncepcja dekonstrukcji rzeczywistości społeczne – analiza krytyczna. Zagadnienia zawarte w monografii rozwijają moje dotychczasowe zainteresowania. Monografia bierze pod uwagę specyfikę współczesnego społeczeństwa konsumenckiego, prymat wartości konsumpcji, indywidualizację, spłaszczanie istniejących struktur organizacyjnych oraz ich oddolne tworzenie, a jednocześnie ma swoje przełożenie w koncepcji postmodernistycznej odnoszącej się do rzeczywistości społecznej. Dalej więc interesują mnie kwestie etyczne, tyle, że nie w społeczeństwie przemysłowym, gdzie dominowała wartość pracy, a w społeczeństwie ponowoczesnym, o charakterze konsumpcyjnym z dominacją wartości konsumpcji. Zanim jednak powstał monografia, liczne artykuły poświęciłam problematyce wartości (m. in. artykuły wymienione jako wchodzące w skład osiągnięcia naukowego, znajdujące się w załączniku), w tym wartościom leżącym u postaw zachowań konsumenckich; przekształceniom w systemie wartości, przeobrażeniom w obszarze kultury oraz socjalizacji. Podejmując problematykę wartości oraz kultury uwypuklam rolę nowych technologii: massmediów i hipermediów, to one są bowiem współcześnie motorami przemian kulturowych. To za ich pośrednictwem pojawiają się nowe wzory i nowe wartości. Media współcześnie kreują konsumpcyjny styl życia. Postawa „mieć” góruje nad „być”. Media uczą wartościowania utylitarnego. Mogą niszczyć tradycyjne autorytety oraz przyczyniać się do rozpadu więzi międzyludzkich. Media w społeczeństwie informacyjnym są źródłem 11 informacji, ale również wpływają na system wartości i zachowania jednostek. Media współczesne są zatem odpowiedzialne za kulturę. Dlatego tak ważna wydaje się dzisiaj edukacja medialna, w której podstawą jest uświadomienie dystansu miedzy rzeczywistością a obrazem medialnym (Artykuły: Czwarta władza media na progu XXI wieku, Rzeszów 2007, Media w komunikacji społecznej. Informacja, czy celowa manipulacja?, Warszawa 2007) Człowiek i świat wartości w społeczeństwie informacyjnym, Tarnów 2012). Wartość konsumpcji w społeczeństwie ponowoczesnym dostrzega m. in. Zygmunt Bauman, przedstawiciel polskiego postmodernizmu. Współczesna kultura określana jest mianem kultury konsumpcyjnej. Czym charakteryzuje się kultura konsumpcyjna i jakie są wyznaczniki społeczeństwa konsumpcyjnego? - tym zagadnieniom poświęcam odrębny artykuł (Społeczeństwo konsumenckie jako rys kultury ponowoczesnej w ujęciu Zygmunta Baumana, Lublin 2008). W swoich artykułach dotyczących postmodernizmu (m. in. Wlijanije postmodernizma na obszestwienno-kulturnyje peremeny sowriemiennogo mira, Homel 2009; Konsument i jego tożsamość w społeczeństwie ponowoczesnym, Toruń 2009; Konsumpcyjny charakter rodziny w społeczeństwie ponowoczesnym, postmodernistycznych ze Toruń 2008) społeczno-kulturowymi podkreślam przemianami związek świata. koncepcji Obserwując przekształcenia w systemie wartości w społeczeństwie ponowoczesnym, zwracam uwagę na rolę rodziny w wychowaniu młodego pokolenia. Prezentuję rodzaje wartości i ich wpływ na życie w rodzinie. Podkreślam znaczenie miłości. Zauważam zmiany, które dokonały się i dokonują, to one wpłynęły na wzorce życia rodzinnego i jego system wartości, uwypuklam również wzrost znaczenia konsumpcji oraz wolności konsumenckiej, jak również postawy „mieć” na świadomość członków rodzin. W tym kontekście w odniesieniu do wartości wyższych podkreślam wagę wartości przekazywanych w trakcie socjalizacji młodemu pokoleniu. Jakie będą bowiem wzorce powielane przez młode pokolenie, takie będą kontakty i więzi międzyludzkie w dalszym ich życiu. W artykule poświęconemu zjawiskom oraz procesom związanym z traumą kulturową ( Zjawiska i procesy związane z traumą kulturową w eksplikacji współczesnych socjologów, Warszawa 2011) przechodzę do współczesnych teorii socjologicznych, w odniesieniu do zmian traumatogennych współczesności, związanych z podnoszeniem wydajności ekonomicznej oraz konsumpcji. W kontekście koncepcji postmodernistycznej, w której życie człowieka koncentruje się wokół przyjemności, w tym również na konsumpcji, podkreślam, że człowiek staje wobec braku sensu życia. Tym samym stara się go zastąpić powierzchownie 12 ujmowanym szczęściem. Zaznaczam, że postmodernizm stawia na indywidualne radzenie sobie z sytuacją traumatogenną, które nierzadko kończy się fiaskiem. W związku z tym, że w centrum swoich analiz współczesności postmodernizm stawia konsumpcję, moje zainteresowania koncentrują się na tym podejściu. Chociaż postmoderniści nie są kontynuatorami idei rozwoju społecznego i sprzeciwiają się modernistycznemu ładowi społecznemu, a tym samym socjologii klasycznej, to nie można im odmówić trafności w ujmowaniu życia społeczno-gospodarczego. Potrafią oni zgeneralizować osobliwości współczesności. Ich pesymistyczna koncepcja podważa podstawy kultury klasycznej. Dlatego też z postmodernistami należy dyskutować. Krytyki postmodernistycznej koncepcji kultury podejmuję się więc w kolejnym z artykułów (Postmodernistyczny kryzys kultury i jego krytyka, Lublin 2011). Punkt ciężkości analiz ponowoczesnych przenosi się z kategorii „społeczeństwo” na kategorię „kultura”. W kulturze ponowoczesnej prymat wiedzie konsumpcja, która stanowi o możliwości autokreacji. Konsumpcja współcześnie zostaje postawiona w centrum zainteresowań, ponieważ jest ważnym elementem przeobrażeń kultury, jak również nabiera coraz większej wagi jako czynnik stanowiący o istocie globalizacji kulturowej. Konsumpcja w ponowoczesności stanowi formę komunikowania tożsamości i przynależności społecznej jednostki. Ten problem stanowi punkt wyjścia dla rozważań w następnym moim artykule (Konsumpcja formą komunikowania tożsamości i przynależności społecznej jednostki, Lublin 2011). Konsumenci nabywając i użytkując różne produkty, usługi oraz marki komunikują innym ludziom znaczenia i pokazują kim są, czy kim chcieliby być. W postmodernizmie za pomocą konsumpcji tworzona jest tożsamość jednostki. W artykule podkreślam, że sytuacja tożsamości ponowoczesnej podobna jest do sytuacji dóbr konsumpcyjnych, tzn. należy je posiąść, aby je skonsumować. Stąd w postmodernizmie mówi się o wielu tożsamościach. Bycie konsumentem polega na ciągłych wyborach. Wskazuję, że funkcje konsumpcji w ponowoczesności można sprowadzić do: zaspokajanie potrzeb natury materialnej i niematerialnej, konstruowania tożsamości, manifestowania stylu życia, określania pozycji społecznej oraz prestiżu jednostki. W postmodernizmie to nie siły ekonomiczne kształtują społeczeństwo, ale znaki oraz obrazy upowszechnianie przez media. Istotną rolę w tym względzie odgrywa konsumpcja, za pomocą której jednostki ponowoczesne mogą wybierać tożsamości za pomocą określonych dóbr konsumpcyjnych. Tym samym za pomocą konsumpcji tworzona jest stratyfikacja społeczna. Dlatego podkreślam, że współczesną rzeczywistością kierują zasady rynku konsumpcyjnego. W związku z tym twórczość kulturalna zostaje również podporządkowana kryteriom rynku 13 konsumpcyjnego. To oznacza zgodę na zrównanie wytworów kultury z produktami konsumpcyjnymi. Problematykę dotyczącą wartości, w tym wartości konsumpcji, roli rodziny w przekazie wartości młodemu pokoleniu oraz idei postmodernizmu, którego przedstawiciele wypowiadają się na temat współczesności, podejmuję w monografii zatytułowanej Socjalizacja w społeczeństwie ponowoczesnym. Punktem wyjścia moich rozważań jest kryzys kultury i „przewartościowanie wartości”. Współcześnie prymat wiedzie kultura oparta na konsumpcji. Ludzie szukają szczęścia „tu” i „teraz”. W świecie oparty na ciągłym postępie pojawia się przepaść między możliwościami naukowo-technicznymi a etyczno-duchowym rozwojem człowieka. Postmodernizm odrzuca etykę normatywną i tradycyjne normy moralne. Postmodernizm i jego idee mają swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości społecznej. W społeczeństwie ponowoczesnym liczy się wolność wyborów, przede wszystkim ujmowana jako wolność konsumencka. Postmodernizm, który odrzuca wiarę w Boga, wiarę w naukę, wiedzę, postęp i potęgę rozumu skazuje człowieka na pustkę. Nie wierzy on w nic. Następuje pustka aksjologiczna oraz równorzędne traktowanie różnorodnych stylów życia. Założeniem monografii jest wykazanie, że rozwój człowieka dokonuje się pod wpływem różnych czynników. W tej sytuacji rodzina spełnia specyficzną funkcję, „filtra”, który przepuszcza tylko określone elementy środowiska lub je modyfikuje. To w rodzinie następuje socjalizacja pierwotna; to w rodzinie dziecko zostaje wprowadzane w świat znaczeń. W dalszym życiu jednostka podlega socjalizacji wtórnej, ale to od niej, od tego jak została ukształtowana zależy, jak będzie postępować, jakie działania będzie przyjmować jako swoje. W monografii ukazuję ponowoczesny kontekst życia społecznego opartego na ponowoczesnych wartościach oraz koncepcję ponowoczesnej socjalizacji jako adaptacji jednostek do zastanych warunków. Myślą przewodnią książki jest potrzeba uznania wspólnych wartości uniwersalnych i obiektywnych w procesie wychowawczym w ramach społeczeństwa oraz roli rodziny, która będąc podstawową komórką społeczną, jako pierwsza wprowadza młode pokolenie w jego role społeczne. W jednym z moich ostatnich artykułów koncentruję na postmodernizmie i jego założeniach, ze szczególnym uwzględnieniem negacji idei ładu społecznego (Negacja idei ładu społecznego w postmodernizmie, Lublin 2013). Określony porządek społeczny i kierunkowy rozwój charakterystyczny jest dla socjologii klasycznej, postmodernizm zrywa z modernizmem i przyjętymi w nim zasadami budowania porządku. Przeczy celowości i sensowi rozwoju społecznego, a ty samym celowości bytu ludzkiego. W artykule wskazuję, że postmodernizm odrzuca modernistyczną ciągłość oraz hierarchię, a podkreśla rolę sieci. 14 Postmodernizm nie konstruuje, a dokonuje dekonstrukcji w systemie poznania, rozbija i rozkłada rzeczywistość. W postmodernizmie w strukturze społecznej zachodzą relacje i nonrelacje. Z kolei jednostka ujmowana jest jako wiązka relacji. Postmodernistyczna koncepcja stoi w sprzeczności do klasycznej socjologii, która uznawała, że jednostki między sobą zespolone są za pomocą więzi społecznych. Do integracji systemu społecznego potrzebne są więc wartości, normy oraz wzajemne oddziaływanie jednostek na siebie. W ponowoczesności następuje jednak destabilizacja klasycznego porządku. Więzi międzyludzkie nacechowane są tymczasowością i zmiennością. Jednostki w ponowoczesności są przede wszystkim konsumentami, a konsumenci są zawsze sami. Rynek stanowi medium w nawiązywaniu i zrywaniu więzi społecznych. Następuje indywidualizacja życia społecznego. Z tego względu podkreślam, że ład społeczny tworzony jest przez ludzi. W jego budowaniu podstawowe znaczenie posiadają wartości, które integrują społeczeństwo w całość. Ważne miejsce w rozumieniu ładu społecznego zajmuje koncepcja człowieka, która ten ład konstruuje. Postmodernistyczna wizja człowieka zostaje jednak wypaczona (człowiek zostaje zdekonstruowany), a wartości „przewartościowane”. Postmodernizm jak wskazuję w następnym z moich artykułów kwestionuje istnienie natury ludzkiej a tym samym ontologiczno-antropologiczne podstawy etyki normatywnej. Zwieńczeniem mojego dorobku naukowego jest już wcześniej wymieniona praca Wartości w postmodernizmie. Koncepcja dekonstrukcji rzeczywistości społecznej – analiza krytyczna. Jest to próba odniesienia się do postmodernistycznej koncepcji; tego jak ujmuje ona współczesną rzeczywistość społeczną na gruncie socjologii. (Łączy ona moje zainteresowania dotyczące: problematyki etycznej, wartości, konsumpcji która zastępuje pracę w społeczeństwie ponowoczesnym i lokalizuje wyżej wymienione kategorie w jednym ze współczesnych kierunków myślowych – postmodernizmie). Jest to praca teoretyczna, mieszcząca się w paradygmacie socjologii wartości. Celem pracy jest wydobycie „kształtu” wizji rzeczywistości społecznej (chociaż wymykającej się poznaniu; płynnej i zmiennej), za którą opowiadają się postmoderniści, chociaż sami w sposób holistyczny i systematyczny jej nie opisują. Praca nie ogranicza się jednak tylko do tego zadania. Koncepcja postmodernistycznej dekonstrukcji rzeczywistości społecznej zostaje odniesiona do tradycji socjologicznej, do teorii Augusta Comte`a i porównana pod kątem rozbieżności z założeniami klasycznymi. W związku z tym, że na kształt rzeczywistości społecznej składają się m. in. wartości, analizę w pracy uzupełniam o poglądy przedstawicieli wczesno-filozoficznych źródeł myśli społecznej (myśl starożytna, wczesno-chrześcijańska i 15 średniowieczna). Z ich poglądów wybieram wyłącznie problematykę społeczną składającą się na obraz rzeczywistości społecznej i wartości, które są negowane przez postmodernistów. W związku z ewolucją socjologii jako nauki i pojawianiem się wielu nowych koncepcji, poglądy postmodernistów konfrontuję także z poglądami wybranych przedstawicieli współczesnych teorii socjologicznych w wybranych obszarach tematycznych, poruszanych w postmodernizmie i we współczesnych teoriach socjologicznych: relacja jednostka społeczeństwo, ład społeczny; zmiany społeczne, a więc historyzm; więzi społeczne, integracja społeczna, wiedza/władza, jednostka, osobowość i tożsamość. Hasła encyklopedyczne Oprócz książek i artykułów recenzowanych opracowałam 3 zlecone hasła encyklopedyczne dla Katolickiej Encyklopedii Społecznej, wydawanej przez Redakcję Wydawnictw KUL w Lublinie: 1. Maria Miczyńska – Kowalska, Katolicka Encyklopedia Społeczna, Weber Max 2. Maria Miczyńska – Kowalska, Katolicka Encyklopedia Społeczna, Pesch Heinrich 3. Maria Miczyńska – Kowalska, Katolicka Encyklopedia Społeczna, Teodor Turzyński Udział w projektach badawczych 1. Projekt badawczy Instytutu Socjologii UMCS, Społeczna gospodarka rynkowa w Polsce, UMCS, Zakład Socjologii Gospodarki i Organizacji, Instytut Socjologii UMCS 2. Projekt badawczy Instytutu Socjologii UMCS, 2002 – 2003, Społeczna gospodarka rynkowa w Polsce, UMCS, Zakład Socjologii Gospodarki i Organizacji, Instytut Socjologii UMCS 3. Projekt badawczy Instytutu Socjologii UMCS, 2002, Zasoby ludzkie województwa lubelskiego w aspekcie integracji Polski z Unią Europejską, UMCS, Zakład Socjologii Gospodarki i Organizacji, Instytut Socjologii UMCS 4. Indywidualny temat badawczy, Specyfika zachowań konsumenckich w społeczeństwie postindustrialnym, 2006 – 2008, KUL, Instytut Socjologii, Katedra Mikrostruktur Społecznych i Współczesnych Teorii Socjologicznych. Projekt indywidualny 5. Indywidualny temat badawczy, Wartości w społeczeństwie postmodernistycznym, 2006 – 2008, KUL, Instytut Socjologii, Katedra Mikrostruktur Społecznych i Współczesnych Teorii Socjologicznych. Projekt indywidualny. 6. Indywidualny projekt badawczy, Oferta edukacyjna szkół wyższych a potrzeby rynku pracy w powiecie łomżyńskim, Ekspertyza dotycząca potrzeb rynku pracy, połączona 16 z analizą rynku edukacyjnego miasta Łomża i jej okolic, WSPiZ im. B. Jańskiego w Łomży. 7. Indywidualny temat badawczy, 2013, Rozwój E-commerce w Polsce , KUL, Instytut Socjologii, Katedra Mikrostruktur Społecznych i Współczesnych Teorii Socjologicznych. Projekt indywidualny Dydaktyka W trakcie przebiegu mojej pracy zawodowej pracowałam na kilku uczelniach (UMCS, KUL, UP w Lublinie oraz w filii UMCS w Białej Podlaskiej, jak również w Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. B. Jańskiego w Łomży) byłam i jestem odpowiedzialna za wykłady i ćwiczenia, które wpisują się w zakres moich zainteresowań naukowych; posiadam dorobek naukowy mieszczący się w problematyce, wyznaczonej tematyką zajęć. Prowadzone przeze mnie przedmioty to zarówno wykłady, ćwiczenia, jak również proseminaria i seminaria licencjackie na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych I i II stopnia. Prowadzone przedmioty to m.in.: historia myśli socjologicznej, socjologia ogólna, promocja i reklama, socjologia organizacji, socjologia konsumpcji, teorie zmiany i rozwoju społecznego, etyka biznesu, podstawy organizacji i zarządzania, komunikacja społeczna w gospodarce, marketing, socjologia pracy i bezrobocia, biznes elektroniczny, metody badań socjologicznych, zarządzanie strategiczne, media globalne, lokalne i regionalne, finansowanie mediów, socjologia kultury, demografia, socjologia i psychologia środowiskowa. Moje zajęcia oceniane były zawsze przez studentów jako dobre lub bardzo dobre. Proseminaria i seminaria prowadziłam z zakresu etyki gospodarczej oraz socjologii organizacji. Wypromowałam około 400 licencjatów i byłam recenzentem prac licencjackich liczbie około 70 i magisterskich w liczbie około 60. Działalność organizacyjna W 2004 roku zorganizowałam niestacjonarne studia Socjologii I stopnia na KUL, których byłam kierownikiem i koordynatorem przez 5 lat. Będąc kierownikiem studiów tworzyłam programy tych studiów, przygotowywałam preliminarze budżetowe i budżet studiów. Uczestniczyłam także w układaniu planów zajęć. W 2009 r. otrzymałam nagrodę indywidualną IV stopnia za zorganizowanie i koordynowanie studiów niestacjonarnych na kierunku socjologia, przyznaną przez rektora KUL. 17 Byłam również współorganizatorem konferencji międzynarodowych organizowanych corocznie w Nałęczowie: 2002, 10-12 czerwiec „Strategia rozwoju społecznej gospodarki rynkowej w Polsce; 2003, 11-13 maj „Społeczna gospodarka rynkowa a wyzwania XXI wieku; 2004, 17-19 maj „Człowiek a rynek” (byłam sekretarzem, a w latach późniejszych wielokrotnie przewodniczyłam sesjom tematycznym). Ostatnio 14 maja 2013 roku byłam przewodniczącą grupy eksperckiej na międzynarodowej konferencji Gospodarcze i społeczne strategie działań w warunkach kryzysu finansowego. Doświadczenia Europy środkowej i Wschodniej. Będąc pracownikiem UMCS w latach 2000-2004 pracowałam w Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej jako członek i jako sekretarz, również w oddziale zamiejscowym w Białej Podlaskiej. Jestem członkiem PTS. W roku akademickim 2000/2001 w ramach Towarzystwa na UMCS w Lublinie nasz oddział przygotowywał wystąpienia w blokach tematycznych dla swoich członków, na którym wystąpiłam z referatem na temat zachowań konsumenckich w społeczeństwie polskim. W roku akademickim 2008/2009 oraz 2009/2010 w ramach koła studentów w WSPiZ im. B. Jańskiego w Łomży miałam kilkakrotnie prezentacje związane z problematyką dotyczącą mediów, wartości w społeczeństwie informacyjnym oraz adaptacji organizacji gospodarczych do turbulentnego otoczenia. Współpraca międzynarodowa Współpracuję z kilkoma ośrodkami zagranicznymi. Są to: Gomelskij gosudarstwiennyj techniczeskij uniwersytet im. P. O. Suchogo w Homlu, od 2001 (w roku akademickim 2002/3 uczestniczyłam w rozmowach z rektorem UMCS i rektorem uniwersytetu Suchogo z Homla w Lublinie o nawiązanie współpracy międzynarodowej, zakończonej jej podpisaniem); Daugavpils Universitate na Łotwie od 2004 oraz z Military Academy of Lithuania od 2005. Współpraca owocuje wspólnymi konferencjami organizowanymi w Polsce, w Nałęczowie i zagranicą, publikacjami i wymianą doświadczeń. Mam także kontakt z Beloruskim Ekonomiczeskim Uniwersitetom w Mińsku. Kontakt ten umożliwił mi udział w konferencji w 2003 roku w Mińsku oraz wydanie publikacji w czasopiśmie Wiestnik w 2002 roku. W ostatnich latach nawiązałam także kontakt z włoskim czasopismem Dike Kai nomos, w którym zamieściłam swój artykuł i czekam na wydaniem drugiego w roku bieżącym. 18 Nagrody W 2009 r. otrzymałam nagrodę indywidualną IV stopnia za zorganizowanie i koordynowanie studiów niestacjonarnych na kierunku socjologia, przyznaną przez rektora KUL. 19